Ցանցից դուրս եկածը

[Ֆրեյա]

Սա իմ «ստեղծագործությունն » է...
հուսով եմ, ձեզ դույր կգա

Ցանցից դուրս եկածը

Երբ վերցրի գրիչը ու որոշեցղի մտքերս թղթին տալ, ուշ գիշեր էր: Նստած էի անկողնուս մեջ ու մի համառ, գարշելի, զզվելի ճանճ տանջամահ էր անում ինձ իր հաձակումներով, ստիպում ձեռքով ոտքով քշեմ, ընկնեմ հետևից, որ պոկ գա: Նստած մտածում էի անցած գնացած ժամանակներից, երիտասարդությանս մասին, ինձ շրջապատող մարդկանց մասին և հիշեցի, թե ինչպիսին էի երիտասարդ տարիքում:
Որոշեցի գրել պատմվածքս, որովհետև կարդացի մի մոլորված աղջկա մտքերը, այո’, մոլորված, որովհետև միայն մոլորված մարդը կարող է զբաղվել «ինքնակրծողությամբ»` թողնելով իր կյանքի նպատակը ու կոչումը. ապրել հանուն ապրելու, զգալ ամեն վայրկյանը` առանց խորանալու սեփական հոգու ու մտքերի մեջ, զգալ ամեն շունչը, շնչել մինչև վերջին շունչը, ամեն բջիջով զգալ կյանքի ու երջանկության հոտը, որ խեղդում է, ինչպես գարնաային օդը` ցրտաշունչ, երկար ձմեռվանից հետո:
Գրում եմ, որովհետև այդ աղջկա մեջ տեսնում եմ այն, ինչ կար իմ մեջ, ինչ կար իմ երկրորդ կեսի մեջ, կար, շատ վաղուց, երբ ցանցն էի ընկել: Իմ երկրորդ կեսը իմ ընկերութհին էր` Արևը: Մենք ծանոթացել էին պարապմունքների ժամանակ և սերտաճել իրար մեջ, ինչպես սիրեկաններ, միայն թե սեր չէինք անում: Իրար տեսել էինք ու ձգել, ինչխես երկու չար, երկու սև մթություն, երկու բացասական երևույթ իրար մեջ մխիթարանք են գտնում: Ես էլ, ինքն էլ մեզ համարում էինք մարդկանց կողմից հալածված, յուրահատուկ էակներ, որոնց տրված է կիանքի խորը իմաստի մեջ թափանցելու ունակությունը, իսկ մնացածը` բուփ են ու անզգամ: Մենք երևակայում էինք մեզ աշխարհի տանջալուկներ, ճակատագրական կերպարներով, Ժաննա Դարկ հայկական: Թերևս դա ր մեր միակ նմանությունը:
Ես, կարծում եմ, միշտ էլ եղել եմ ամողնաշար մարդ, որը ապրում է ուրիշների կյանքով, բայց այն ժամանակ չգիտեի դա: Ես քամելեոն եմ, ջուր ոչինչ: Հանդիպելով մեկին, ում հավանում եմ /ցանկացած իմաստով/` դառնում եմ նա, միաձուլվում, գաղտնի թափանցում նրա մեջ, դառնում նրա կրկնօրինակը, ջրի նման ընդունում նրա հոգեկան տեսքը:Ես նա եմ, ում հետ շփվում եմ, որովհետև չունեմ սեփական առանցքը, ես լում եմ այն ինչ լսում է կուռքս, ես սիրում եմ այն, ինչ սիրում է կուռքս, դառնում եմ նրա ծաղրօրինակը: Ես չէին կարող փոխել դա այն ժամանակ:Հիմա գիտեմ, հիմա գիտեմ, ու ամբողջ հոգով ատում եմ էությունս, ու ամբողջ սրտով ձգտում եմ հեռանալ այդ կերպարից, ունենալ սեփական առանցքաձողը, լինել ինքնուրույն <ես>: Իսկ այն ժամանակ, ոգեւորված էի նրանով ու փորձում էի նմանակել ամեն ինչում: Երբ մենք հանդիպեցինք, կեսս միայնակ էր, իրեն զգում էր լքված այս աշխարհում, որովհետև հիստերի էր, իրեն զգում էր հիստերիկ և սիրում էր իր մեջ այդ հոգեվիճակը: Գուցե նա արդարացի էր, և իրեն իսկապես չէին սիրում մարդիկ, բայց դա զուտիր մեղքն էր, որովհետև ավելի խոցելի ու ագրեսիվ մարդ չէր կարող լինել, ու իր խոցելիությունը ծածկում էր ագրեսիվությամբ: Երբ հանդիպեցինք, ես սկսեցի իմ միաձուլման պրոցեսը: Սկզբից, սկսեցի լսել իր սիրած երգերը, հետո` օգտոգործել իր սիրած խոսքերը: Վերջում` սկսեցի մտածել իր նման, որ ես միայնակ եմ , որ ես զգայուն եմ ու փխրուն էակ եմ, որը միակն է աշխարհում, ով ընդունակ է զգալ և , վերջ ի վերջո, վերածվեցի հիստերիկի: Ինձ կարող էր թվալ, որ աշծարհը փուլ է գալիս գլծիս, մի խոքը, մի շարժումը, մի իրադարձությունը կարող էր ինձ հասցնել հիստերիկ վիճակի: Մենք իմպուլսիվ էինք, մենք չբավարարված ապուշներ էինք: մեզ դույր էր գալիս շոկի մեջ գցել մարդկանց, որ բոլորը մեզ տեսնելուց նայեն ու զարմանանմ, ասենք` էս ով են էս հիմարները: Դա էր կյանքի իմաստը մեզ համար: Եւ լիդերը նա էր , ով ավելի լավ էր զգում իմպուլսը ու անում մտքին եկածը, ով ավելի ուժեղ շոկային արարք էր հնարում` ինքն էլ ընկնելով շոկի մեջ: Արևը միջնեկ երեխան էր ընտանիքում: Նրա մայրը կտցրած մի դեմք էր, և ամբողջ ընտանիքով տառապում էին բարդույթներով, ոոնցից բխող հիմնական կլուոնությունն այն էր, որ ամեն տեղ փորձում էին իշխել, աչքի ընկնել, անպոչ գդալի նման խցկվել իրադարձությունների կենտրոնը: Ու դա նրանց հաջողվոմ էր: Բայց շրջապատը չէր հասկանում, որ դա ընտանեկան թուլություն է, որ նրանց տարել է տարբերվելու, յուրահատուկ լինելու ձգտումը:
Երբ մի օր նայում էի ողբորս ընկերոջ հարսանիքի երիզը, պարզվեց, որ Արևի հայրը ելույթներ է ունենում հարսանիքին / ամուսնանում էր Արևենց խնամիների ծնամի կոչեցյալը/ բոլորից առաջ ընկնելով` բեմից ճառեր էր բրդում: Նա ընտանիքի միջնեկն էր. չէին սիրում իրեն ընտանիքում /իր խոսքերով/: Մեծին սիրում էին մեծ լինելու համար, փոքրին` փոքր, իսկ ինքը միջնեկն էր: Մեծ քույրն ու բոլոր անդամները ծիծաղում էին իր փինեյջերական արարքների վրա, և երբ բանը բանից անցնում էր, նոր բարեհաճում էին աղջկան խելք սովորացնել, խրատներ էին տալիս պրոֆեսորական հայացքները դեմքին:
Մեծ քույրը միշտ ավելի խելացի ու փորձառու էր դուրս գալիս ու հոգեպես ճնշում Արևին:
Բարդույթները նրան դրդում էին տարբեր հիմար քայլերի և ես շատ դեպքերում ընկնում էի նրա խելքին /ասում եմ չէ, անողնաշարի մեկն էի/ և մեր մեջից ես էի ավելի ռեալիստը ու երբեմն մտցնում էի ռացիոնալ կորիզ մեր սասվառնանքի մեջ: Իմ ռացիոնալությունը դիտվում էր որպես բացասական կողմ` անզգամություն, անմակարդակություն, վերին գաղափարներից հեռու մարդ:
Հիմար քայլերը ավելի վառ էին արտահայտվում նրա սիրային հարաբերություններում: Իրեն թվում էր, որ 17 տարեկանում պետք է իր երկրորդ կեսին գտած լիներ, իսկ նա` չունի, հետևաբար ամբողջ կյանքում մենակ կլինի, եթե հենց հիմա մեկին չգտնի: Այդ անհաղթահարելի մտքերը բերում էին նրան, որ մի ընկերոջից մյուսին էր թռչում` չհասկանալով իմաստը: Կարող էր փողոցում առաջին պատահածի հետ դանդաղ պարեր բռնել, կամ համարը տալ ու վստահել նրան այնպես, կարծես` իր փրկիչն է, որ եկել է ազատելու իրենց տան տասնչորսերրորդ հարկի աշտարակի մենախցից:

Ավելացվել է 6 րոպե անց
***************************************************************
Այս մտքերը ինձ էլ էին համակում երբեմն, ու սկսում էի նրա հետ տառապել, պատկերացնել, թե իր պրոբլեմներից ես էլ ունեմ ու ինքս ինձ կրծել, տանջել` ինչի հետևանքն էր ինքնամփոփ վիճակը, հարազատներից իզոլյացիան ու իրականությունից փախուստը: Այն ժամանակ շատ էի սիրում աննպատակ զբոսնել քաղաքով, նստել մի տեղ, որ բոլորը տեսնեն ինձ, տեսնեն մենակությունս ու տառապանքս: Ինձ թվում էր, թե անվերջ մելանխոլիան կվերանա զբոսանքներով, բայց դրանք միայն ավելի էին սնում բացասական մտքերս, տառապանքի, միայնակության զգացողության նոր հիմքեր տալիս: Կյանքս ամբողջությամբ վերածվել էր դժոխքի: Երբ դասի էի գում, կուրսեցիներս ինձ թվում էին տուպոյ դդումներ, որ կյանքից բան չեն հասկանում, ունակ չեն զգացմունքայնության և ես զզվում էի մարդկանցից: Միայն հիմա եմ հասկանում` ինչքան իմաստուն էին նրանք:
“Գիտես ինչ է ասել Սողոմոն արքան? Նա մի մատանի է ունեցել, որի վրա փորագրված էր. « Սա էլ կանցնի», նա կարդում էր այդ բառերը և հանգստություն գտնում: Հիշիր, որ կյանքում ամեն ինչ անցողիկ է, և լավն է անցնում-գնում, և վատը, քո վատ տրամադրությունն էլ կանցնի, մի մտածիր դրա մասին ”,- ասած ինձ մեր կուրսից մի տղա, երբ ես հիստերիայի մեջ նորից գրմրում էին ձեռքերիս, հիմար բառեր գրում, հաստացնում տառերը, ընդգծում մի քանի բառեր, ու կրկնում ինքս ինձ, երգում, բանաստեղծություններ գրում թղթերի վրա, հետո պատռում ու էլի կոտորում ինքս ինձ: Նա նկատել էր ամենը: Ինչու էր ուզում ինձ օգնել` չգիտեմ: Նա կուրսի ամենագեղեցիկ, հաջողակ ընտանիքից երիտասարդ էր, 25 անց, բայց որոշել էր սովորել նորից: Ես` լրիվ յունիսեքս հագնված, գարշահոտ, փոշոտ ջինսերով, կեղտոտ մազերով մի երեխա` նստած կողքը: Բայց դա միակ մարդն էր 1000ից, ով առանց նողկանքի ու արհամարհանքի որոշեց խորհուրդով օգնել մի մոլորվածի: Իսկ մյուսները` միայն ուրախանում էին,- “Տես էս հիմարն այս անգամ ինչեր է խզբզել ձեռքին”: Իսկ մնացածը գիտեին, որ ինքնակրծությունը վատ է սեփկան անձի համար, որովհետև բոլորն օգտվում են քո թուլությունից, քո խոցելիությունից, ստանում քո նկատմամբ արհեստական առավելություն, որ այլ կյանքու, գուցե և չէին ունենա: Ոչ ոք չի օգնի, չի ասի, չի փորձի ուղեղդ տեղը գցել, դա թանկ ծառայություն է, միայն ընտրյալերն են ունակ այդ աստիճան բարեգործության: