Ես սիրած մի աղջիկ ունեի...

[Lion]

Կորսված Ծաղիկը

Ե՞րբ էր դա, գուցե անցած տարի կամ անցած դարում… հիմա դա արդեն այնքան էլ նշանակություն չունի: Կարևորն այն է, որ դա եղավ: Մռայլություններից ու փոխադարձ, իսկ հաճախ նաև ստիպողական դաժանություններից կազմված իմ կյանքի անգույն ու հիասթափված այգում ծաղկեց մի Ծաղիկ: Նա բացեց իր աչուկները և լույս բերեց շրջապատին…
… - Գիտե՞ս,- այդ օրը առավոտյան, կարծես մի սովորական խոսակցություն լիներ, սկսեց մայրս,- մեր դպրոցի տասներորդցիների մեջ մի այնպիսի գեղեցիկ ու լավ աղջիկ եմ տեսել…
Է՜խ՜խ մայրիկ, մայրիկ, իհարկե կտեսնես գեղեցիկ ու լավ աղջիկ, մանավանդ որ արդեն վաղուց էս ինքդ քեզ մտմտում, որ ժամանակն է քո թոկից փախածին կարգի բերելու ու ճիշտ ուղու վրա դնելու, որ մոռանա բոլոր այն խենթ ու խելառներին, որոնք պտտվում են իր շուրջը:
- Դե լավ, մամ,- կատակի տվեցի ես,- աղջիկ է էլի, ե՞ս ինչ անեմ:
- Ոչինչ, ի՞նչ պիտի անես, ուղղակի բան էր ասեցի:
Ես արագորեն վերջացրեցի նախաճաշս ու, մտքումս հիանալով մորս զուտ կանացի ինտուիցիայով, սկսեցի պատրաստվել տնից դուրս գալուն: Չգիտեմ արդեն որտեղ եմ կարդացել, որ կինն աշնան անձրևի պես մի բնավորություն ունի, կմաղի, կմաղի իր մանրիկ կաթիլներն, իսկ վերջում կծակի նույնիսկ ամենահաստ պողպատը…: Ես դուրս եկա տնից ու հանդիպեցի Կյանքին՝ ին հին ընկերուհուն…
… Իսկ Կյանքը անունով իմ ընկերուհին մի խելագար շրջապտույտ է, որը մի անգամ մարդուն վերցնում է իր մեջ և արդեն երբեք բաց չի թողնում: Նա կարծես մի կախարդական պար է սկսում այն բոլորի հետ, ովքեր համարձակություն կունենան իրեն պարի հրավիրելու: Երնեկ նրան, ով բավականին ուժ չի գտնի իր մեջ Կյանքի հետ այդ կախարդական պարը պարելու: Նա կապրի իր համար հանգիստ իր բաժին ընկած օրերը: Իսկ նրանք, ովքեր երիտասարդական լավատեսությունից ու ինքնավստահությունից ելնելով կսկսեն իրենց պարը Կյանքի հետ, այլևս երբեք չեն կարողանա ազատվել նրա դյութանքներից: Ու կսկսի Կյանքը պտտել հերթական համարձակին մի խելագար ու անվերջ շրջապտույտում: Նա կտանի իր հետ հատկապես ամենաուժեղներին ու ամենահամարձակներին, կդյութի իր հայացքի անհաղթահարելի ուժով: Եվ կքայլեն նրա հետևից հմայված այդ հայացքից բոլոր այն խենթ երիտասարդները, որոնց մի պահ կթվա, որ իրենք կարող են տիրել կախարդական հայացքով այդ կնոջը: Բայց նա կտանի նրանց իր հետևից հեռու-հեռու, կմոլորեցնի իր բնավորության անվերջ շրջադարձներում և այդպես էլ թույլ չի տա տիրել իր հայացքի խորությանը: Ու գրավիչ այդ պարը կդառնա մի դաժան փորձություն, երբ սկզբում այնքան հմայիչ ու գույներով լի՝ այն աստիճանական հերթականությամբ կկորցնի իր գույները և վերջում կմնա միայն մի սովորական ու գորշ երանգ…
…Ո՞վ էի ես, որ ինձ մի պահ ավելի բարձր դասեցի մյուսներից, ու ցանկացա իմ պարը պարել այդ դյութիչ գեղեցկուհու հետ: Երևի ես մեկն էի այն հազար-հազարներից, որոնց թվացել է, թե իրենք մի առանձնահատուկ գաղտնիք ունեն, որով կհմայեն այդ կնոջը: Սակայն բազում ուրիշների նման ինձ էլ գրկեցին հմայիչ այդ ձեռքերն ու մեղմորեն շոյեցին, որպեսզի հետո այլևս երբեք բաց չթողնեն: Ու անցան օրեր, շաբաթներ, ամիսներ, անցան տարիներ: Պարը դեռ շարունակվում էր՝ աստիճանաբար կորցնելով իր հմայիչ գույները և մոտենալով համատարած ու սովորական գորշության…:
- Տղա ջան,- արդեն չեմ հիշում երբ, ասաց մայրս,- այսօր ես դպրոցից ուշ տուն կգամ, գործերս շատ են: Երբ տուն վերադառնաս՝ դպրոց կգաս, տան բանալիները կվերցնես, որ դուրսը չմնաս:
- Եղավ,- կարճ կապեցի ես ու դուրս եկա պարը շարունակելու…
Այդ օրը կորավ իմ այգու հմայիչ գույներից ևս մեկը: Տարավ Կյանք կոչված կախարդական գեղեցկուհին երիտասարդական գույներիցս ևս մեկն ու հմայիչ և միաժամանակ ամենաիշխան քմծիծաղով պտտեցնելով ինձ իր գրկում՝ մարդկային ճակատագրերի այդ անզուգական նկարիչը ցույց տվեց ինձ իր կտավներից մեկը, որի վրա գորշությունից բացի ուրիշ ոչինչ չկար…
… Կեսօրին տուն վերեդառնալով՝ հազիվ հիշեցի մորս խոսքերը և քայլերս ուղղեցի տնից ոչ հեռու գտնվող դպրոցը: Ես հանդիպեցի մորս և վերցրեցի բանալիները: Մի քանի խոսք փոխանակելուց հետո ես արդեն պատրաստվում էին տուն գնալ, երբ հնչեց դասավարտի զանգը և աշակերտները դուրս եկան միջանցք…
… Ծաղիկը նրբորեն ուղղեց իր մեջքը և մի ամոթխած հայացք գցեց շրջապատին: Նրա աննման գեղեցկությունն ու հմայքը զգացին բոլորը: Ծեր և իմաստուն Կաղնին միանգամից զգաց, որ իր փիլիսոփայական իմաստնությունը գուցե և այնքան էլ տեղին չէ, քանզի կյանքի խորխորատները ուսումնասիրելու ողջ հմայիչ, իսկ երբեմն էլ պարտադրված գործը սկսում է խամրել այս գեղեցկության առջև: Նույնիսկ հաջողություններից ու իր բարձր թռիչքից հպարտացած Բարդին մի պահ ցանկացավ ճկել իր մեջքը և կռանալով խոսել անսահմանորեն նուրբ այդ Ծաղկի հետ: Համատարած գորշությունը սկսեց նահանջել…:
… Ինձ հետ իր պարը պարող գեղեցկուհին մի անհանգստացած հայացք գցեց վրաս և սկսեց ավելի խանդոտ շտապողականությամբ հավաքել իմ կյանքի գույները, բայց նոր ծլած Ծաղկի երանգերն արդեն պայքարի մեջ էին մտել գորշության հետ…
Սակայն ո՞վ էի ես, որ Կյանք կոչված գեղեցկուհին այդքան հեշտորեն իր դիրքերը զիջեր: Նա չզլացավ այնպիսի ուժով ու եռանդով խճողել ինձ, որ ես ուղղակի չկարողացա գլուխ բարձրացնել և աչք բացել նրա դյութանքից: Միայն որպես մի փոքրիկ գաղտնիք ու մխիթարանք՝ ես իմ այգու գողտրիկ անկյուններից մեկում տեղ պատրաստեցի այդ Ծաղկի համար ու սկսեցի խնամել նրան նրբորեն և իմ հոգու ողջ ջերմությամբ: Ես գիտեի, որ անխուսափելիորեն կգա այն պահը, երբ Կյանքի ուշադրությունը մի պահ կթուլանա ինձնից և ես կկարողանամ անդրադառնալ իմ կախարդական ու արդեն այնքան սիրելի դարձած Ծաղկին…
Անցան ամիսներ: Կյանքը շարունակում էր իր խենթ պարը ինձ հետ՝ նետելով ինձ մեկ այս, մեկ այն կողմ, իսկ իմ այգում արմատներ գցած փոքրիկ Ծաղիկը դառնում էր ավելի ու ավելի հմայիչ: Ես զգում էի, որ Կյանքը արդեն խանդով է հետևում ինձ՝ քանզի նա զգում էր, որ գորշություն կոչված իր ամենազոր զենքը դեմ է առնում ինչ որ մի խոչնդոտի և չի կարողանում վերջնականապես իրեն ենթարկել ինձ…: Իսկ պարի կախարդական պտույտների ընդմիջումների մեջ ես հաճախ էի ժամանակ գտնում և հեռվից-հեռու հիանում իմ Ծաղկի կախարդական գեղեցկությամբ ու հմայքով: Ես մտովի տեսնում էին նրան, ու զգում, որ այդ Ծաղիկը լցնում է իմ կյանքը, տալիս նրան իմաստ և բովանդակություն: Ես զգում էի, որ Կյանքն արդեն կորցնում է իր իշխանությունը իմ նկատմամբ, տեսնում էի հույսի լույսը թունելի վերջում, պատկերացնում էի ապագան… ու երբեմն մխիթարվում դրանով: Ես կարծես թե գտել էի պարըկներուհուս գաղտնիքը և ուրախանում էի, որ արդեն երբեմն կարողանում եմ հեռանալ նրա դյութիչ պարից ու մի պահ թուլացնել գորշության ազդեցությունը…:

[Lion]

…- Բարև ձեզ,- փողոցում արագ քայլերով հասնելով ինստիտուտի առաջին կուրս ընդունված ու հենց նոր դասն ավարտած Նրան ու ընկերուհուն՝ միանգամից սկսեցի ես:
- Բարև ձեզ,- մի քիչ շփոթվելով ու թվում է, թե առաջին անգամ ինձ վրա ուշադրություն դարձնելով պատասխանեցին նրանք՝ կարծես նոր էին տեսնում, թեև թույլ սեռին բնորոշ դիտողունակությամբ նրանք արդեն մի քանի օր է, ինչ նկատել էին ինձ, որ հարմար առիթի էր սպասում իրենց մոտենալու:
- Ո՞նց են դասերը, հարմարվե՞լ եք արդեն,- կարծես ոչինչ չնկատելով՝ շարունակեցի ես:
- Ոչինչ, ամեն ինչ լավ է,- պատասխանեցին նրանք:
- Կներեք, Ձեր անունն ինչպե՞ս է,- անակնկալ հարցով դիմեցի ընկերուհուն:
- Անի,- մի քիչ զարմացած պատասխանեց ընկերուհին: Նույնիսկ Նա զարմացավ՝ մի՞թե իմ ջանքերը իրեն չեն վերաբերվում:
- Անի ջան, եթե քեզ շատ խնդրեմ, մի քանի րոպեով մեզ հնարավորություն չե՞ս տա առանձին զրուցելու,- ակնարկելով Նրան՝ ժպտալով խնդրեցի ես:
Անին սպասողական նայեց ընկերուհուն, սակայն վերջինս անմիջապես արձագանքեց.
- Չէ, պետք չի:
… Մի ամպ անցավ իմ այգու վրայով և ստվեր գցեց պաշտածս Ծաղկի վրա…
- Լավ ի՞նչի պետք չի, ի՞նչ պիտի լինի,- զարմացա ես:
- Չեմ ուզում:
… Սկսեց փչել սառը Հյուսիսային քամի: Ծաղկի վրա մտախոհ նայող ծեր և իմաստուն Կաղնին կնճռոտեց ճակատն ու մռայլվեց: Չափից ավելի կռացած Բարդու մոտ մի անհաղթահարելի ցանկություն առաջացավ ուղղել մեջքը, սակայն մեծագույն լարումով նա զսպեց իրեն…
- Լավ ես հո քեզ չեմ ուտի, մեծ մարդիկ ենք, մի քանի րոպե կքայլենք, կզրուցենք…,- շարունակեցի ես:
- Չէ, չեմ ուզում, ես ընկեր ունեմ, ես չեմ ուզում, որ նա հանկարծ մեզ տեսնի իրար հետ,- շատ սովորական, իսկ գուցե և մի փոքր նեղսրտված տոնով շարունակեց Նա…
… Հյուսիսային քամին սկսեց ավելի ուժգին փչել, իսկ երկինքը ծածկվեց սև ու ծանր ամպերով: Ծեր և իմաստուն Կաղնու աչքերում հայտնվեց մի հոգնած քմծիծաղ: Բարդին սկսվեց ուղղվել, իսկ այգու խորքում երևաց մի միայնակ ու հմայիչ կնոջ կերպարանք…
- Ո՞նց, դու ընկե՞ր ունես,- չհավատալով լսածիս՝ հարցրի ես, հոգուս խորքում մի չնչին հույսով՝ գուցե դրանք ուղղակի խոսքեր են, գուցե դա ուղղակի խոսում է թույլ սեռի կամակորությունը…
- Իսկ ինչ է, դու չգիտեի՞ր:
… Բարդին զայրացավ և այնքան արագ ուղղեց մեջքը, որ նույնիսկ ծերունի Կաղնին զարմացած նայեց նրան…
- Չհասկացանք, կարող է մտածում ես, որ, եթե իմանայի ընկեր ունեիր, կմոտենայի քեզ…:
- Բա չտեսա՞ր երեկ մեքենայով ինձ ով տարավ,- մի քիչ զարմացավ Նա:
- Տեսա, իհարկե տեսա, բայց ձեր փոխադարձ վերաբերմունքից կարելի էր ենթադրել, որ դա ցանկացած ոք էր՝ սկսած եղբորից, վերջացրած հորեղբորորդով:
- Չէ, ես ընկեր ունեմ, ուղղակի հիմա նա քաղաքում չի:
… Հյուսիսային սառը քամին մոտեցավ Ծաղկին և փաթաթվեց նրան: Նա պարուրեց նրան իր շնչով և պոկեց արմատից: Կաղնին ափսոսանքով նայեց ընկած Ծաղկին, իսկ հպարտությունից ծառացած Բարդու սրտից մի հառաչանք պոկվեց, որը միայն ինքը լսեց: Միայնակ ու հմայիչ կինը սկսեց մոտենալ…
- Լսիր, դու հիմա մի բան ես ասում, որը շատ լուրջ հետևանքներ կարող է ունենալ,- ավելի շատ զգալով Բարդու հառաչանքը, քան թե լսելով այն, ասաց ծեր Կաղնին և կռացավ Ծաղկի վրա՝ փորձելով նորից տեղավորել նրան իրենց հարևանությամբ:
- Չէ նա իսկապես քաղաքում չի, եթե ուզում ես կարող եմ նրա համարը տալ, կկապվեք և կխոսեք…
…Հյուսիսային սառը քամին վերցրեց իր թևերի վրա արմատախիլ արված Ծաղկին ու բարձրացրեց վերև: Կաղնին մտախոհ նայեց նրա հետևից, իսկ Բարդին շուռ տվեց հայացքը…
- Չէ, պետք չի,- ասացի ես, նայեցի Նրան ու ժպտացի, երևի շատ տխուր ստացվեց այդ ժպիտը,- պետք չի…:
Բարդին զգաց, որ իր սրտից կարծես մի հաճելի ու վաղուց փայփայված բան պոկվեց: Ու թեև այդ պահին հպարտությունից ծառացած նրա սիրտը միայն զգաց դա և ուժեղ չցավեց, սակայն նա հասկացավ, որ իր սրտի վրա հավերժ մնաց կարծես անտառահատի անփույթ ձեռքով թողնված կացնի մի սպի, որը դեռ երկար է ցավելու, նվվալու ու իր մասին հիշեցնելու… Այդ պահին ծեր Կաղնին իր երկար կյանքի ողջ իմաստնությունը ներդրած ուժերում՝ դեմ տվեց ուսը Բարդուն՝ պահպանելու համար նրա հզոր ծառացումը, որով ճիշտն ասած նա երբեմն ինքն իրեն գաղտնորեն հիանում էր: Միայնակ կինը մոտեցավ ծառերին ու հետաքրքրված սկսեց դիտել…:
… - Դե լավ, ես այլևս ձեզ չեմ անհանգստացնի, բարի բախտ ձեզ և երջանկություն: Հաջող,- կարճ կապեցի ես ու շուռ գալով՝ արագորեն հեռացա հակառակ ուղղությամբ…
… Հյուսիսային սառը քամին փչեց ավելի ուժեղ, բարձրացրեց Ծաղիկը վեր, ավելի վեր ու սկսեց տանել դեպի անվերադարձ հեռուները: Բարդին, ինքն էլ զարմանալով իր վրա, թույլ տվեց իրեն ափսոսանքով լի մի հայացք գցել նրա հետևից: Սև ու ծանր ամպերը մի անհաղթահարելի ուժով պատեցին երկնակամարը: Իմաստուն և ծեր Կաղնին մոտեցավ իր ընկերոջը և, ոչինչ չասելով, լուռ կանգնեց նրա կողքին: Միայնակ կինը մոտացավ ծառերին: Նրանք ճանաչեցին այդ կնոջը. դա Կյանքն էր, միայնակ, դյութիչ, հմայիչ և անդառնալի Կյանքը…
… Իմ սենյակի պատին մի կտավ կա: Երբ ընկերնես մտնում են սենյակս, երբեմն երկար ու զարմացած, իսկ երբեմն էլ կարճ ու հպանցիկ նայում են դրան ու հեռանում: Նրանց համար այն հասկանալի չէ: Կտավի գաղտնիքը միայն ես գիտեմ. դա իմ հին ընկերուհու նվերն է, որի վրա գորշությունից բացի ուրիշ ոչինչ չկա…

Երևան
14.09.2006 թ.

[Հայկօ]

Լավն էր... Ու ցավալի: Սակայն ես էս ընթացքում մի բան եմ հասկացել՝ ոչ մի աղջիկ արժանի չէ, որ դու իր հետևից վազես: Կարող է՝ մի քիչ կոպիտ ու քյառթու է, բայց ճիշտ է: Եթե չի ուզում, ուրեմն ԻՆՔԸ ՔԵԶ արժանի չէ: Ու միշտ էլ լավից լավը կա (դրա համար էլ հեսա հայ-հայ տունն եմ մնում ): Պատմվածքն ինքնին հաջող է, կյանքի հետ պարի պատկերը դուրս շատ եկավ, իսկ ցանկացած ծաղիկ բարդուց շուտ է չորանում:

Հ.Գ. Մայրս թոռ է ուզում... Կորա :

[Hayk Avetisyan]

Լավն էր... Ու ցավալի: Սակայն ես էս ընթացքում մի բան եմ հասկացել՝ ոչ մի աղջիկ արժանի չէ, որ դու իր հետևից վազես: Կարող է՝ մի քիչ կոպիտ ու քյառթու է, բայց ճիշտ է: Եթե չի ուզում, ուրեմն ԻՆՔԸ ՔԵԶ արժանի չէ: Ու միշտ էլ լավից լավը կա (դրա համար էլ հեսա հայ-հայ տունն եմ մնում ): Պատմվածքն ինքնին հաջող է, կյանքի հետ պարի պատկերը դուրս շատ եկավ, իսկ ցանկացած ծաղիկ բարդուց շուտ է չորանում:

Հ.Գ. Մայրս թոռ է ուզում... Կորա :

Լիոն կներես որ թեմայումտ միքիչ օֆֆտոպում եմ, բայց: Հայկո պիտի հիմքեր ունենաս որ ասես հենց աղջիկը չի ուզում ուրեմն արժանի չի տվյալ տվյալ տղուն, ոչ մի կարքին աղջիկ շատ միանգամից չի ասի վայ դու ինձ սիրում ես եսել քեզ եմ սիրում, աղջկան բնորոշ երևույթ ա, պոչ են խաղացնում: Օրինակ դու ես ու մի աղջկա հավանել ես, հըլը պատկերացրու առաջին իսկ ծանոթությունից նա համաձայնի ընկերուհիդ դառնա, տարօրինակ կթվա չե? Բայց ճիշտես այն առումով որ եթե դա տևի մեկ երկու տարի ուրեմն չարժի էլ ժամանակ վատնել, ուրեմն կամ աղջիկն է շատ բծախնդիր կամել հո զոռով չի, հարմար չեն իրար ու վերջ:

[*e}|{uka*]

Լիոն լավն էր, շատ գունագեղ ես գրում : Սյուժեն այնքան պարզ էր, ես կասեի նույնիսկ պրիմիտիվ, բայց այնքան գույներ էիր տվել, լռիվ պատկերը փոխվել էր: Ապրես :

[Lion]

Լիոն լավն էր, շատ գունագեղ ես գրում : Սյուժեն այնքան պարզ էր, ես կասեի նույնիսկ պրիմիտիվ, բայց այնքան գույներ էիր տվել, լռիվ պատկերը փոխվել էր: Ապրես :

Մերսի: Ժողովուրդ ջան, խնդրում եմ մի օֆտոպեք: Ինձ ուղղակի Ձեր կարծիքն է պետք: Դե իսկ դիսկուսիան այլ տեղ: Ի դեպ - պատմությունն ունի այսպիսի մի շարունակություն.

P. S. Գրեցի Նրան մոտենալուս և մերժումս ստանալու հաջորդ առավոտյան: Վերջացնելու մի քանի ժամ հետո լուր ստացա, որ նա ոչ մի ընկեր էլ չունի: Մեքենայով իրեն տուն է տարել հորեղբոր տղան: Ուղղակի կանացի սեռի թուլություն. այլ ուղի չի գտել ինձնից ազատվելու՝ ըստ իրեն, ընկերուհիներից ամաչելու և, ինչու չէ, գուցե նաև բնածին ամաչկոտության պատճառով…:

[Հայկօ]

Նման մի օրինակ բերեմ, հուսով եմ՝ օֆֆ չի համարվի: Ընկերս 4 տարի ուզում էր մի աղջկա, էլ քայլեր չմնաց, որ չդիմի, էլ գիժ արարքներ չմնաց, որ չանի... (հիմա հիշում-ծիծաղում ենք): Տղեն հալումաշ էր լինում աչքիս առաջ, բանը նույնիսկ տարկետման հասավ (անվճար էր սովորում): Ու տանջվում էր նրանից, որ իրեն ոչ մարդավարի «չէ» էին ասում, ոչ՝ «հա»: Վերջում էդ աղջիկն իրեն էլի խաբեց, թե՝ ընկեր ունեմ, ու գնաց-կորավ: Հիմա ընկերս ամուսնացել է էդ աղջկանից ամեն ինչով հազար անգամ լավ աղջկա հետ, ու շուտով երեխա են ունենալու, իսկ էդ աղջիկը կամաց-կամաց «տունը մնացածի» կարգավիճակ է ձեռք բերում:

Ասածս ինչ է. ես չէի հանդուրժի, որ մեկը ինձ տարիներով «չէ» ասեր: Ես էլ ի՛մ ինքնասիրությունն ունեմ ու ինձ էնքան նվաստ մարդ չեմ համարում, որ հետս նույնիսկ չխոսեն ու նույնիսկ չփորձեն ինձ ճանաչել: Լրիվ ընդհակառակը: Բայց չեն ուզում՝ պետք չի: Ու նույնիսկ մեկ անգամ ծանոթանալ մերժող աղջիկը արդեն ինձ համար չի կարող իդեալ լինել:

Բոլոր հետագա առարկումներին վերջդնելու համար ասեմ, որ կյանքում երբեք չեմ սիրահարվել ու, ըստ ամենայնի, չեմ էլ պատրաստվում:

[Ուլուանա]

Շատ հետաքրքիր էր բնության երևույթների համադրությունը հեղինակի կյանքում տեղի ունեցող գործողությունների հետ։ Առանց դրանց սյուժեն, իհարկե, պարզունակ կլիներ, բայց այս ստեղծագործության արժեքը, կարծում եմ, սյուժեի մեջ չէ, այլ վերջինիս ինքնատիպ ներկայացման, ինչը բավական լավ է հաջողվել հեղինակին։

Ինչքան հասկացա, պատմվածքի աղջկա՝ իրեն թանկացնելու երևույթի մասին կարծիք հայտնելը լուրջ օֆֆտոպային քննարկմամբ է սպառնում, դրա համար էլ համեստորեն կշրջանցեմ էդ թեման։

[ihusik]

Ցանկացած խոր զգացմունքի մեջ էլ մի բան կա, որ ասես մարդուն կտրում է նյութից ու տանում մեկ այլ ավելի չքնաղ ոլորտ ու դրանով իսկ արդեն նա անգերազանցելի է ինչպես այս պատմության բառերի ետևում գտնվող թրթիռները

Ակամայից վերնագիրը հենց տեսա կարծեցի թե Հախվերդյանի երգերից մեկի հետ կապ ունի. իր այդ երգը հենց այդ տողերով է սկսվում ու հիմա այն կտեղադնեմ այստեղ հուսով եմ կգեղեցկացնի իր ներկայությամբ ու նաև իմաստությամբ

ԻՄ ԱՆՑՅԱԼԸ

Ես սիրած մի աղջիկ ունեի,
Կիթառի լարերից սիրելի,
Ինձ փոխեց նա ուրիշ մեկի հետ
Ու դրեց վերջակետ։

Անհասցե մի նամակ գրեցի
Ու նամակս քամուն հանձնեցի,
Որ կորչի պատմությունն այս անհետ,
Ու երբեք չգա հետ։

Բայց քամին անառակ,
Իմ կամքին հակառակ
Պատմությունն այս բերեց
Ու դեմքիս շպրտեց։

Ես ազնիվ մի ընկեր ունեի,
Որ դարձավ գրպանին իր գերի,
Նա իր շուրջը գծեց շրջանակ
Ու ապրեց երջանիկ, բայց մենակ։

Ու քամուն ես նորից խնդրեցի
Պատմությունն այս տանի-կորցնի,
Որ տանի–կորցնի նա իր հետ
Այս դիպվածն անհեթեթ։

Բայց քամին անառակ
Իմ կամքին հակառակ
Իմ անցյալը նորից
Ինձ սարքեց ուղեկից։

Ես անցյալս ջնջել փորձեցի,
Եվ իմ կյանքը գինուն տվեցի,
Բայց մի օր, երբ ես լուրջ արթնացա,
Անցյալիս դժգույն դեմքը տեսա։

Ու քամուն ես նորից խնդրեցի՝
Իմ անցյալը տանի–կորցնի,
Որ թողնի իմ անցյալն ինձ մենակ,
Շատ երկար ժամանակ։

Բայց քամին անառակ,
Իմ կամքին հակառակ.
Իմ անցյալը նորից
Ինձ սարքեց ուղեկից։

Իսկ հետո, երբ արդեն մեծացա,
Երբ այսինքն կարգին բթացա,
Երբ իմաստը կյանքի հասկացա,
Իմ անցյալը իրոք մոռացա։

Խնդրեցի ես քամուն անառակ՝
Ետ բերի օրերից ցուրտ ու տաք,
Ու սուլի ականջիս անցյալի
Մի ծանոթ եղանակ։

Բայց քամին հայհոյեց
Ու լկտի ծիծաղեց,
Անցյալիս փոխարեն
Ուրիշ բան... ցույց տվեց։

Հասկացա վերջապես մի պարզ բան,
Որ անցյալս մտավ գերեզման,
Իսկ ինձ հետ մնաց լոկ իմ ներկան
Անիմաստ, անիմաստ խոհական։

Իսկ հետո բոլորի նման ես
Ընտրեցի մի լավ կին՝ այնքան հեզ,
Որ ստիպեց մոռանալ ինձ ներկան
Ու կերտել մեր կյանքի ապագան։

Ես դարձա ամուսին,
Նա դարձավ տանտիկին,
Այսքանով երջանիկ
Ապրեցինք միասին։

Հասկացա վերջապես մի պարզ բան,
Որ մտա իսկապես գերեզման,
Եվ քամին անպատկառ ինձ սուլեց
Մեղեդին, մեղեդին իմ մահվան։

[Ջուզեպե Բալզամո]

Պատմաբան եղբայր շատ լավ էր: Նույնիսկ անսպասելի լավ: Եթե փորձես մի գիրք էլ այս ոլորտում գրել, հաջողության կհասնես: Վստահ եմ …

[Dayana]

Շատ սիրուն էր նկարագրված Ուլուանան շատ ճիշտ նկատեց, որ էստեղ սյուժեն շատ մեծ ազդեցություն չունի, չնայած համոզված եմ, որ քեզ համար այն շատ կարևոր է Ամեն դեպքում ապրես, շատ լավն է

[Vive L'Armenie]

Շատ լավն էր, ափսոս որ տխուր էր...
Հուսիկի մեջբերումը տեղին էր
Շատ հետաքրքիր կլիներ տեսնել այդ նկարը

[Lion]

Հայկօ, Gladiator, *e}|{uka*, Ուլուանա, ihusik , Juzeppe Balzammo, Dayana, Vive L'Armenie -

Ժողովուրդ ջան, բոլորիդ, շատ, անչափ շատ շնորհակալություն Ձեր խոսքերը անսահման թանկ արժեն ինձ համար, Ձեր գնահատականը հսկայական նշանակություն ունի ինձ համար, քանի որ այս պատմվածքը ես... ստեղծել եմ ուղղակի 1գիշերվա ու առավոտվա ընթացքում, կարելի է ասել ուղղակի մուսայի անընդհատ մի հոսքի ազդեցության տակ: Ես առաջին անգամ եմ տպագրվում, առաջին անգամ է հասարակությունը տեղյակ դառնում իմ պատմավծքներին /այո, հենց <<ներին>>/...

Բոլոր հետագա առարկումներին վերջդնելու համար ասեմ, որ կյանքում երբեք չեմ սիրահարվել ու, ըստ ամենայնի, չեմ էլ պատրաստվում:

Իզուր եղբայր - անչափ շատ բան կորցրած կլինես, եթե շարունակես այդպես վարվել

Շատ հետաքրքիր էր բնության երևույթների համադրությունը հեղինակի կյանքում տեղի ունեցող գործողությունների հետ։ Առանց դրանց սյուժեն, իհարկե, պարզունակ կլիներ, բայց այս ստեղծագործության արժեքը, կարծում եմ, սյուժեի մեջ չէ, այլ վերջինիս ինքնատիպ ներկայացման, ինչը բավական լավ է հաջողվել հեղինակին։

Ճիշտ ես

Ցանկացած խոր զգացմունքի մեջ էլ մի բան կա, որ ասես մարդուն կտրում է նյութից ու տանում մեկ այլ ավելի չքնաղ ոլորտ ու դրանով իսկ արդեն նա անգերազանցելի է ինչպես այս պատմության բառերի ետևում գտնվող թրթիռները

Լավ է ասված...

Պատմաբան եղբայր շատ լավ էր: Նույնիսկ անսպասելի լավ: Եթե փորձես մի գիրք էլ այս ոլորտում գրել, հաջողության կհասնես: Վստահ եմ …

Մերսի

Շատ լավն էր, ափսոս որ տխուր էր...

Այդպես էլ է պատահում...

Հուսիկի մեջբերումը տեղին էր
Շատ հետաքրքիր կլիներ տեսնել այդ նկարը

Ինչ նկար?

[Lion]

Պարտված երջանկությունը

Ամառային այդ երեկոն պետք է նման լիներ նախորդ բոլոր երեկոներին: Ինչպես գրեթե ամեն անգամ, այս անգամ էլ ես պետք է դուրս գայի աշխատանքից, հաղթահարեի կազմակերպության մեքենայով տուն գնալու տխուր, սակայն խիստ հարմարավետ առաջարկը և մտախոհ քայլերս ուղղեյի Աբովյան փողոցով դեպի վեր: Պետք է մի քիչ զբոսնեի, մտնեի Երիտասարդական մետրոյի մոտ գտնվող իմ սիրած այգին ու հանգստանայի նրա գեղեցկությունով՝ դիտելով սիրահարված զույգերի լուռ և գեղեցիկ ճեմումը: Դրանից հետո հերթական անգամ, պարտված միայնությունը հաղթահարելու իմ անիմաստ ճիգերից, մենակ և տխուր քայլերս պետք է ուղղեի դեպի տուն: Կարող էր լինել նաև այլ կերպ. ի սկզբանե ինձ կհաղթեր կազմակերպության մեքենայով հարմարավետ տուն գնալու գայթակղությունը ու ես, հարմար տեղավորվելով նրա մեջ և ուրախ տեսք ընդունելով, միանգամից կհասնեի տուն, վերջացնելով ըստ էության դեռևս չսկսված իմ օրը ու ինձ հանձնելով հեռուստացույցի օգնությամբ մենակությունը փարատելու անօգուտ գործին…: Իսկ գործն իրոք որ անօգուտ էր, քանզի բոլոր հարցերի լուծումը ես շատ վաղուց գիտեի: Մենակություն կոչված հիվանդությունից ինձ կարող էր բուժել միայն այն Մեկը, որի մաքուր հայացքն ու աննման գեղեցկությունը վերջերս գերեց ինձ այդ այգում: Գերեց, ստիպեց ինձ սիրել իրեն, սիրել առաջին հայացքից, հոգու ողջ ուժով և կարողությամբ, ստիպեց միանգամից երազել որպես իմ կին տեսնել իրեն… ու միանգամից էլ անհետացավ: Մինչև հիմա էլ հիշում եմ, թե այդ օրը որքան վազվզեցի այգում ու նրա շրջակայքում՝ փորձելով գտնել ինձ ընդառաջ եկող երիտասարդների ուրախ խմբի մեջ մի պահ երևացած համեստ այդ աղջկան ու մտքումս անիծելով ըստ էության ոչ մի մեղք չունեցող ծերունուն, որի հարցին պատասխանելու համար մի պահ շեղել էի ուշադրությունս և կորցրել Նրան…
…Սակայն այդ երեկոն դասավորվեց այլ կերպ: Այս անգամ չգիտեմ ինչ ուժ ինձ ստիպեց քայլերս ուղղել Աբովյան փողոցով դեպի ներքև: Աբովյան-Թումանյան խաչմերուկի վրա հանկարծ նկատեցի ծանոթ կերպարանք: Ընկերս էր՝ կուրսի Արմենը, որը ինքն էլ էր դուրս եկել աշխատանքից և ուրախ, թեև նաև շփոթված տեսքով ինչ-որ տեղ էր շտապում:
- Կարեն,- ուրախացած բարևեց նա,- ի՞նչ կա, ո՞նց են գործերդ:
- Ոչինչ էլի, կամաց-կամաց, առանձնապես ոչինչ չկա: Քո մոտ ի՞նչ նորություն կա,- հարցրեցի ես:
- Ոչ մի բան: Չնայած գիտե՞ս, ինտերնետով մի աղջկա հետ եմ ծանոթացել, հիմա գնում եմ հանդիպման, Երիտասարդականի մուտքի մոտ ենք պայմանավորվել, - ուրախ տոնով սկսեց Արմենը, հետո մի քիչ տեմպը գցեց,- չնայած ոնց որ, մի տեսակ… որ ասեմ առանձնապես ցանկություն էլ չկա…, այսինքն չէ, ցանկություն կա, բայց, ինչ-որ չի ստացվում…, այսինքն ուզում եմ ասել…
Ես վաղուց գիտեի Արմենի մի քիչ ամաչկոտ բնավորությունը: Ըստ էության պարզ և ազնիվ տղա լինելով, նա քաշվում էր անծանոթ աղջկա հետ հանդիպման գնալու հեռանկարից: Մեր մեջ ասած նման բաները ինձ միշտ էլ ծիծաղելի են թվացել. քաշվել աղջկանից, այ քեզ բան…
- Այ տղա, մի կարգին բան ասա հասկանամ, ի՞նչ ես ծամծմում,- ինձ չհասկացողի տեղ դնելով՝ միամիտ տոնով հարցրեց ես:
- Դե ի՞նչ ասեմ, արդեն մի քանի ամիս է ինտերնետով ծանոթացել եմ մի աղջկա հետ, վերջը… հիմա գնում եմ հանդիպման:
- Է հետո՞,- նույն միամիտ տոնով շարունակեցի ես:
- Դե ի՞նչ հետո,- նորից թելը կորցեց ընկերս,- մի խոսքով գնում եմ…: Լսիր,- հայտնագործություն արածի պես հանկարծ ասաց Արմենը,- արի իրար հետ գնանք: Կհանդիպենք, կնստենք մի հանգիստ տեղ, կզրուցենք:
Ճիշտն ասաց մի քիչ ծիծաղելի թվաց ընկերոջս գտած պաշտպանության միջոցը, բայց մի կողմից էլ այնքան տաղտկալի երեկո էր սպասվում, ընկերս այնպես թախանձագին էր նայում աչքերիս, իսկ մյուս կողմից էլ ես էլ այդ պահին ոչ մի կերպ չկարողացա մի կարգին բան հորինել, այնպես որ համաձանվեցի: Այսինքն այն ժամանակ ինձ թվաց, որ հենց այս պատճառներով եմ ես համաձայնվում նրա առաջարկին, սակայն հետագայում դրանում ես կսկսեմ ավելի խորը դրդապատճառներ փնտրել: Նույնիսկ կսկսեմ ճակատագրի պես հիմար բաների մասին մտածել…
- Հ՞ը, գալիս ե՞ս,- շարունակեց խնդրել Արմենը:
- Լսիր, չե՞ս կարծում, որ մի աղջկա հետ երկու տղայով հանդիպման գնալը ամեն դեպքում մի քիչ շատ կլինի,- համենայն դեպս տարակուսեցի ես:
- Է՜Է՜Է, դատարկ բաներ էս ասում, ո՞ր թիվն է…: Արի, արի՜, գնացի՜նք:
Մենք արագորեն բարձրացանք Աբովյան փողոցով և մոտեցանք Երիտասարդականի մուտքին: Մի թռուցիկ հայացքն էլ բավական էր տեսնելու համար, որ մեզ դեռևս սպասող չկա: Մենք տեղավորվեցինք մուտքի պատի մոտ և սկսեցինք սպասել: Ես սկսեցի աչքի պոչով հետևել մետրոյի մուտքի մոտ գուշակություններով զբաղվող գույնզգույն շորերով ծեր գնչուհուն, որը, իր շերտավոր հանդերձերի մեջ նազելիորեն շորորալով, փորձում էր ապագայի գաղտնիքի թանձր քողը բարձրացնել դա ցանկացողների համար: Ինչ լավ է, որ ես վաղուց նման բաների չեմ հավատում…
- Լսիր, Արմեն, գոնե նկարը տեսե՞լ ես,- անդրադառնալով ընկերոջս՝ սկսեցի նրա հոգու հետ խաղալ ես:
- Չէ, կարելի է ասել կույրի պես ենք հանդիպում:
- Բա որ հանկարծ շատ տգեղ լինի, ի՞նչ պիտի անենք,- շարունակեցի ես
- Հա, ասեցիր էլի, ինչի՞ պիտի տգեղ լինի:
- Ե՞ս ինչ իմանամ ինչի, լինի ու վերջ: Ախր դու ոչ մի բան չգիտես նրա մասին: Լսիր, ինտերնետում ծածկանունը ո՞նց էր:
- Նի՞կը, ''Հմայիչ աղջիկ'',- պատասխանեց Արմենը և հույսով նայեց ինձ:
Ես արդեն ուզում էի պատասխանել, որ դա ընդհանրապես փաստարկ չի, պետք չի նիկերին հավատալ ու այս ամենին լուրջ վերաբերվել և ընդհանրապես նման բաները միայն զվարճանալու համար են, սակայն որսալով Արմենի անհանգստացած հայացքը, որը կարծես նայում էր իմ միջով, թեթևակի շուռ եկա: Մի աղջիկ բարձրացել էր էսկալատորով և մոտենալով մետրոյի մուտքին, փնտրող հայացքով շուրջն էր նայում…
- Կար, Կար, նայիր, սա պետք է որ ինքը լինի,- հուզված շշնջաց Արմենը և համենայն դեպս սկսեց ավելի հարմար տեղավորվել իմ դիմաց՝ հանկարծ չերևա,- երևում է, որ ինչ-որ մեկին է սպասում:
- Հնարավոր է, բայց ավելի շուտ ոչ թե սպասում է այլ փնտրում,- աչքի տակով ետ նայելով՝ պատասխանեցի ես,- չէ Արմեն ջան, հաստատ ինքն է…: Դե քեզ տեսնեմ, մոտեցիր, հարցրու:
- Ո՞վ, ե՞ս,- չգիտես ինչու մահու չափ վախեցավ Արմենը,- ի՞նչ մոտենամ, ո՞նց հարցնեմ…, բա որ ինքը չլինի՞:
- Հա ինքը չեղավ, չեղավ, աղջիկ է էլի, հո քեզ չի ուտի…,- հորդորներս շարունակեցի ես,- մոտենում ես, քաղաքավարի ժպտում ես…
- Լսիր, մեր կողմն է նայում, հաստատ մտածում է, որ մենք ենք,- ընդհատեց ինձ Արմենը,- Կար մի բան արա, խայտառակ եղանք...
Իրոք իրավիճակը սկսում էր հիմար բնույթ ստանալ: Երկու երիտասարդ կանգնել են աղջկանից մի քանի մետր հեռու և որոշում են իրենց անելիքը: Դե լավ, ինչ արած, այս անգամ էլ պիտի գործենք: Նման դեպքերում ես սովորաբար որևէ բան նախապես չեմ պլանավորում: Շատ-շատ առաջին բառերը, ժեստերն ու ժպիտները, ոչ ավել: Մնացածը թողնում եմ ինտուիցիայի հույսին: Այն ինձ սովորաբար չի դավաճանում: Ես շուռ եկա, թողեցի Արմենին իմ հետևում և դանդաղ ու վստահ քայլերով սկսեցի մոտենալ սպասողական հայացքն ինձ հառած աղջկան: Այդ մի քանի վայրկյանի ընթացքում ես փորձում էի հասկանալ և ընկալել, թե ինչ մարդ է իմ առջև կանգնած՝ միաժամանակ փորձելով չընկնել նրա անակնկալ հմայքի ազդեցության տակ… ''Նու, սկզբունքորեն չես չափազանցեցրել նիկիդ հարցով'',- հասցրեցի մտածել ես, իսկ խոսակցությունն արդեն սկսվել էր…
- Բարև ձեզ,- սկսեցի ես, աշխատելով ձայնիս տալ հանգստություն ու մի քիչ էլ հանդիսավորություն: Չգիտես ինչու այդ պահին հիշեցի ընկերներիցս մեկին, որը նույնիսկ ամենասովորական բառերը այնքան հանդիսավոր տոնով էր արտասանում, կարծես դատարանի նիստերի դահլիճում դատավճիռ էր կարդում: Հիշեցի ու նայելով աղջկա աչքերին՝ ժպտացի,- դուք երևի պայմանավորվել եք և այստեղ ձեր ծանոթի՞ն եք սպասում…
- Այո,- հմայիչ ժպտաց նա,- ուրախ եմ ձեզ տեսնելու համար: Ես Գայանեն եմ:
Այդ մի քանի բառերը փոխանակելու ընթացքում ես հասցրեցի դիտարկել Գայանեին: Կլիներ երևի մոտ 19-20 տարեկան, և ինչպես իր տարիքին և ընդհանրապես մեր երիտասարդության մեծ մասին վերջերս համակած տենդեցի, շատ նուրբ էր և սլացիկ: Երկար, մուգ շագանակագույն մազերը թափվում էին ուսերի վրա և մի առանձնահատուկ կերպով ընդգծում իրանի գեղեցկությունը: Ոտքերը, որոնք ձգված էին սովորական ջինսի մեջ, ևս վատ հույսեր չէին ներշնչում: Սակայն այդ աղջկա մեջ հիանալին և անզուգականորեն կախարդականը նրա աչքերն էին. նշաձև աչքերը եզերված էին գեղեցիկ թարթիչներով և սաթի պես սև էին: ''Նման հայացքի մեջ կարելի է ընկնել, ընկնել ինչպես մի անհատակ ջրհորի մեջ և վերջին չհասնել'',- մի պահ անցավ մտքովս…: Չգիտեմ ինչու, այդ պահին հիշեցի իմ այգու գողտրիկ անկյուններից մեկը, որտեղ մի պատվանդան էր հայտնվել ու որի վրա հայտնի չէ թե ինչ քանդակագործ ինչ արձան էր կագնեցնելու…
- Գիտեք, ընդհանրապես ճիշտն ասած դուք երևի ինձ չէ, որ սպասում եք,- ուշքի եկա ես,- դուք պայմանավորվել եք Արմենի հետ,- ես ձեռքս ուղղեցի ընկերոջս կողմը:
Արմենը արագորեն մոտեցավ և Գայանեն իր ուշադրությունը սևեռեց նրա վրա: Այդ հետագայում, երբ ես կվերհիշեմ այդ ամենը, ինձ կթվա, որ Գայանեի հայացքով մի պահ, ընդամենը մի պահ, կայծակի մի ակնթարթ, հիասթափության ստվեր անցավ: Սակայն գուցե և դա այդպես չէր, գուցե և ես ինքս ցանկալին կներկայացնեմ որպես իրականություն…
… Արմենը մոտեցավ և անվճռականորեն կանգ առավ Գայանեի մոտ՝ համառորեն հայացքը փախցնելով նրանից: Այ քեզ վիճակ, հիմա փոխանակ իրենք խոսեն, ես պիտի իրենց խոսեցնեմ…:
- Լավ ի՞նչ ենք կանգնել այս սկվազնյակի մեջ,- իրադրությունը լիցքաթափելու համար կատակի տվեցի ես,- ծեր մարդ եմ, կարող է հիվանդանամ, անկողին ընկնեմ…: Եկեք դուրս գանք, նստենք մի տաք անկյունում…
Արմենն ու Գայանեն թեթևացած ծիծաղեցին և մենք դուրս եկանք մետրոյի մուտքից: Արմենը համառորեն լռություն էր պահպանում: Ըստ երևույթի աղջկա դերին հարմար չգտնելով դա՝ Գայանեն նույնպես չէր ցանկանում սկսել խոսակցությունը: Տարօրինակ և իր տարօրինակության մեջ լուռ քայլող եռյակ: Մենակ սա էր պակաս …
- Երիտասարդներ, կյանքի ծաղիկներ, թույլ տվեք գուշակեմ,- իր ծորուն լեզվով խոսելով՝ մեր դիմացը դուրս եկավ գնչուհին,- շատ չեմ ուզում, թանկ չեմ ուզում…: Առջևում ապագան է, ապագան կյանք, կյանքը՝ սեր, սերը՝ տառապանք, տառապանքից ելքը՝ իմ մոտ…,- իրենց բնորոշ սովորական տոնով սկսեց համոզել գնչուհին:
- Է՜Է՜Է՜, մայրիկ,- նման դեպքերում իմ հիասթափված կատակի տոնին անցնելով՝ պատասխանեցի ես,- մեր առջևում ընտանիք է, նրա հետևում սեր, իսկ դրանից հետո դու,- նայեցի նրա աչքերին,- հ՞ը, կարող ե՞ս գուշակել այս հանելուկը:
- Իմ գործը տղա ջան, հենց հանելուկներ գուշակելն է,- եղավ անակնկալորեն հստակ պատասխանը, որից նույնիսկ ես զարմացա. ախր նման դեպքերում շատ-շատերն էին շփոթվում իմ նման անիմաստ բառերից ու թողնում հեռանում,- ու եթե մի օր չկարողանաս լուծել քո հանելուկներից որևէ մեկը, որդիս, կգաս ինձ մոտ և մենք իրար հետ կմտածենք…,- կախարդական ժպիտով ուղիղ աչքերիս նայելով՝ ասաց ծեր գնչուհին ու ճանապարհ տվեց:

[Lion]

- Կարե՜ն, ի՞նչ եղար,- կանչեց Գայանեի հետ մի քիչ առաջ անցած Արմենը:
- Ոչինչ, ես էլ անճաշակ տղա եմ էլի,- մետրոյից բարձրացող մարդկանց խմբի միջից դժվարությամբ ճանապարհ բացելով ու նրանց մոտենալով՝ կատակեցի ես,- մեզ հետ քայլող նման գեղեցկուհուն թողած, որոշեցի այդ ծեր գնչուհուն խոսեցնել:
- Շնորհակալություն,- ծիծաղեց Գայանեն,- վատ կոմպլիմենտ չէր:
- Դե լա՜վ, կոմպլիմենտը դա սովորական չափազանցություն է, իսկ այս դեպքում ես չափազանցություն չարեցի, այլ ասացի ճշմարտությունը,- պատասխանեցի ես:
- Կրկին շնորհակալություն:
Ես նայեցի Գայանեին ու… մտքումս մի թեթև երանի տվեցի Արմենին: Վատ աղջկա հետ չի հանդիպում: Դրանից հետո հայացքս ընկավ Արմենի դեմքին: Այ քեզ բան: Կարծես ընդհանրապես չէր նկատում ինչ աղջկա հետ է քայլում: Ընթանում էր իր սովորական ցրված տոնով ու չգիտես ինչի մասին էր մտածում…: Այս ընթացքում Արմենը նայեց ինձ և ես որսացի նրա հայացքի իմաստը. ''Ես չեմ ուզում, եղբայրս, եթե ուզում ես, դու զարգացրու գործը, պրոբլեմ չկա…'':
- Լսեք, ես այստեղ մի լավ բացօթյա սրճարան եմ տեսել, վաղուց եմ ցանկանում այնտեղ լինել, եկեք գնանք,- առաջարկեցի ես:
- Գնանք, գնանք,- կատակեց Արմենը,- տեսնենք քո ճաշակը:
Գայանեն ուրախ ժպտաց ու մենք մտանք սրճարան: Երեքով տեղավորվեցինք սեղաններից մեկի շուրջը և սկսեցինք զրուցել: Արմենը իր սովորության համաձայն քիչ էր խոսում, երբեմն խոսակցությանը մասնակցելով առանձին ռեպլիկներով, իսկ հետագայում դրանք էլ դադարեցրեց: Գայանեի հետ խոսելու ողջ ծանր, թեև նաև հաճելի գործը մնաց ինձ վրա: Նա պատմեց իրենց ընտանիքից, ասաց, որ երկար տարիներ ապրել են Ռուսաստանում և միայն վերջերս են վերադարձել Հայաստան, թեև հայրը այժմ էլ ժամանակի մեծ մասը Ռուսաստանում է լինում: Պատմեց, որ տան միակ երեխան է և ապրում է մոր ու տատիկի հետ: Ես էլ առանց ավելորդ համեստությունների սկսեցի խոսել իմ մասին և երբ բաժանվեցինք ու Գայանեին ուղեկցեցինք մինչև իրենց տուն տանող երթուղային տաքսին, արդեն բավականին ջերմ ընկերներ էինք դարձել…
… Մեր քաղաքը զարմանալի քաղաք է: Հատկապես կենտրոնական փողոցները: Երբ երեկոյան ժամերին սկսում ես զբոսնել դրանցով՝ հակասական զգացմունքների գիրկն ես ընկնում: Երիտասարդների բազմությունը, մեքենաների, խանութների, կինոների և սրճարանների առատությունը մարդում ստիպում է մտածել, որ ինքը մենակ չի, որ կյանքը եռում է, զարգանում, շտապում է ինչ-որ տեղ: Սակայն այդ բոլորի մեջ հանկարծակի մի առանձին սրությամբ ես սկսում զգալ մենակությունդ: Զգում ես, որ արդեն մուտք ես գործել քո կյանքի երրորդ տասնամյակի երկրորդ կեսը, որ տաղտկալի աշխատանքիդ երկար հոսող ժամերը մի անհույս դատապարտյալի պես քեզ գամում են տեղում, որ երեկոյան այդ բոլոր աղմուկն ու բազմությունը քեզ համար չեն և կարծես դիտավորյալ անցնում են քո կողքով, իսկ խանութների լույսերը փայլում են կեղծ և սառը ժպիտով…: Եվ այդ պահերին միակ և անկրկնելի փրկությունը ինձ համար մնում է իմ այգին, երևի թե միակ տեղն այս քաղաքում, որը դեռևս չի վարակվել այդ ամենով, ուր հնարավոր է փախչել դեպի միայնություն և հանգստանալ…
… - Ալո, բարև ձեզ, Գայանեին կարելի է,- արդեն չգիտեմ երբ, միայնությունը հաղթահարելու իմ հուսահատ փորձերից հիասթափված ու հեռախոսս քրքրելու ընթացքում պատահականորեն սևաչյա ծանոթուհուս համարին հանդիպելով ու որոշելով նրան զանգել, սկսեցի ես:
- Մի րոպե,- լսվեց մի կնոջ ձայն…
… Զարմանալի ու ծեր մի քանդակագործ մոտեցավ այգում դրված պատվանդանին, տեղադրեց նրան վրա իր ամենագեղեցիկ քարերից մեկը և սկսեց անշտապ համառություն կերտել իր ստեղծագործությունը: Անցորդներն անց ու դարձ էին անում ու զարմացած գլուխներն օրորում՝ չպատկերացնելով, թե ինչ է ստացվելու այդ ամենից: Միայն քանդակագործն էր անխռով հանգստությամբ շարունակում իր աշխատանքը…
… Ինչպես այս քաղաքի սովորական մի տղա, ես ևս իմ պարտքը համարեցի անհրաժեշտ-նախնական տեղեկություններ հավաքել Գայանեի վերաբերյալ նրա շենքից, թաղամասից և դպրոցից, իրենից գաղտնի երևացի նրա կուրսում…: Ոչ ոք չկարողացավ որոշակիորեն որևէ մի բան ասել: Աղջիկ է, երկար ժամանակ ապրել է Ռուսաստանում, իսկ շրջապատում ոչ մի լավ կամ վատ բանով աչքի չի ընկել…:
Երևանի երեկոյան հմայքները ինձ համար սկսեցին այլ իմաստ ստանալ: Այն կախարդական ժամերը, որ անցկացնում էի Գայանեի հետ, ստիպում էին մոռանալ միայնությունը, կյանքի գորշությունը, ստիպում էին սիրել կյանքը և հավատալ նրան: Սակայն ապագայի հեռավոր հորիզոններում ես տեսնում էի ամպեր, զգում էի, որ այսպես չի կարող երկար շարունակվել: Ի՞նչ է լինելու այս ամենի վերջը, ու՞ր եմ գնում ես Գայանեի հետ: Այն, որ այս ամենը կարող էր վերջանալ ամուսնությամբ՝ խիստ օտար էր ինձ համար և խորթ: Ինձ համար մի անհասկանալի համառությամբ, անսահմանորեն հիանալով Գայանեով, ես միաժամանակ կտրականապես ինքս ինձ համար մերժում էի նման ցանկացած միտք: Կարծես դա դեմ էր իմ բնույթին: Ես ուղղակի չէի պատկերացնում նրան իմ կնոջ դերում՝ հաճախ նույնիսկ չկարողանալով բացատրել դրա պատճառը: Ես կիսվում էի հակասական զգացմունքների մեջ…
Իսկ մեր հարաբերությունները ավելի էին խորանում: Ես զգում էի, որ Գայանեն չի խոսում այդ մասին, սակայն ինչպես ամեն մի սովորական կին, նա ևս անպայման ցանկանում էր մեր հարաբերությունները զարգացնել և հասցնել ամուսնություն կոչվող տրամաբանական գագաթնակետին…:
… Մի անգամ մենք համբուրվեցինք սովորականից ավելի կրքոտ և զգացինք, որ արդեն անհնար է մեկ այլ աստիճանի չբարձրացնել մեր հարաբերությունները…: Մեղմորեն լուսավորում էր լուսամփոփը, ես նայում էի Գայանեի աչքերին ու կորում նրանց խորության մեջ: Իսկ նա, ինչպես հեքիաթներից եկած մի գեղեցկուհի՝ ծիծաղում էր ու կատակախառն ժպտում: Ես առա ձեռքերիս մեջ Գայանեի գլուխը և համբուրեցի ալ կարմիր շրթունքները, որոնք ոչ միայն չհեռացան ինձանից, այլև իրենք սկսեցին ակտիվորեն համբույր փնտրել: Իսկ հետո… հետո Ժամանակը մեզ համար կանգ առավ…: Այն լցվեց մի կախարդական երաժշտությամբ, սիրող զույգերի մեղմ շշնջյունով և համբույրներով, որից մեր սիրո կրակը սկսվեց բորբոքվել, աճել ու անհասելիորեն մեծանալ…:
… Ծեր քանդակագործի ստեղծագործությունը սկսեց որոշակի տեսք ստանալ: Նա կերտում էր մի կին, աննման գեղեցկության մի կին, որը պետք է սիրահարած զույգերի մշտական հավաքատեղ հանդիսացող այդ այգում նշանակեր սեր: Այդ օրը առաջին անգամ քանդակագործը բոլորից գաղտնի, անհանգստությամբ զննեց այն փոքրիկ, անսովոր աչքի համար գրեթե աննկատելի ճեղքը, որ առաջացել էր քանդակի հենց այն մասում, որտեղ պետք է լիներ կնոջ սիրտը…: Չգիտես ինչու նրա մտքով անցավ, որ այդ ճեղքը առաջացել է խղճի խայթից…
… Այդ հետագայում ես անդրադարձա այն բանին, որ Գայանեի մոտ չնկատեցի աղջկան բնորոշ ամաչկոտությունը և միաժամանակ վախկոտությունն ու օտարությունը տղամարդու շոյանքից: Իսկ մյուս հանդիպմանը նա այնպես վստահորեն նայեց ինձ վրա իր հմայիչ աչուկներով և հավատացրեց իր անմեղության մեջ, պատմելով մի երկար և տեսականորեն հնարավոր պատմություն, որ ես իմ ողջ փորձով հանդերձ հազիվ դիմացա դրանց դյութանքին ու ի վերջո դժվարությամբ թույլ տվեցի ինձ չհավատալ նրա խոսքերին…
Մեր հանդիպումները դառնում էին ավելի ու ավելի դյութիչ: Մենք իրար հետ կորում էին կյանքից՝ կախարդականորեն երկար ու կրքով լի ժամերի ընթացքում, ամեն մի նոր անգամ հայտնաբերելով մի նոր հմայք ու գեղեցկություն մեր հարաբերությունների մեջ: Մենք նման էինք մի խելագար զույգի, որ վազում է բարձրունքն ի վեր, վեր, ավելի վեր, չմտածելով որ բարձրունքի գագաթը հասնելուց հետո անխուսափելիորեն կսկսվի իջեցումը…: