ՀԱՅՏԱՐԱՐՈՒԹՅՈՒՆ
ՖԻՆԱՆՍԱԿԱՆ ՃԳՆԱԺԱՄԸ ԵՒ ԱՌՈՂՋԱՊԱՀՈՒԹՅՈՒՆԸ
Համաշխարհային ահագնացող ֆինանսատնտեսական ճգնաժամը սպառնում է նաեւ սոցիալական ոլորտին, բնակչության առողջության և առողջապահական համակարգին։ Այդ են վկայում միջազգային հեղինակավոր առողջապահական կազմակերպությունների վերլուծությունները եւ իրականացող կանխատեսումները։ Առաջին հերթին վտանգված են եկամուտի ցածր մակարդակ եւ մինչեւ վերջ չձեւավորված շուկայական հարաբերություններ ունեցող երկրները։ Այս մտահոգությամբ է, որ Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության (ԱՀԿ) գլխավոր տնօրենը նախորդ տարվա նոյեմբերի 12-ին հանդես եկավ «Համաշխարհային ֆինանսական և տնտեսական ճգնաժամի ազդեցությունը առողջապահության համակարգի վրա» կոչ- ուղերձով` հասցեագրված աշխարհի պետությունների կառավարություններին եւ քաղաքական ղեկավարներին։ Իսկ սույն թվականի հունվարի 21-ին ԱՀԿ-ն հրապարակեց «Ֆինանսական ճգնաժամը և գլոբալ առողջապահությունը» թեմայով խորհրդատվական զեկույց, որում կոչ է արվում պետությունների ղեկավարներին առավել զգոն գտնվել եւ սոցիալական ցնցումներից զերծ մնալու համար թույլ չտալ, որ տնտեսական ճգնաժամի հետևանքների բեռ ընկնի առողջապահության վրա։
Հայաստանի իշխանություններն անհաղորդ են մնում ինչպես նշված կոչերին, այնպես էլ առկա այն իրավիճակին, երբ ֆինանսատնտեսական ճգնաժամը սպառնում է վերաճել սոցիալականի։ Ճանաչելով քաղաքացու առողջությունը որպես ինքնին բացարձակ արժեք, նաեւ գնահատելով այն որպես ազգային անվտանգության եւ տնտեսության արտադրողականության ապահովման հիմք եւ պայման, հրամայաբար անհրաժեշտ ենք համարում
• խթանել եւ պաշտպանել ներդրումները սոցիալական, մասնավորապես առողջապահության ոլորտում,
• ապահովել սոցիալապես առավել խոցելի բնակչության իրավունքները առողջապահության ոլորտում,
• ոչ թե դեկլարատիվ այլ իրապես ապահովել սոցիալական արդարության սկզբունքը առողջապահության ոլորտում,
• ապահովել ֆինանսական առանց այդ էլ սուղ ռեսուրսների արդյունավետ ու նպատակային օգտագործում` կտրուկ բարձրացնելով ծախսերի վերահսկելիությունը, ինչին կնպաստի բուժհիմնարկներում պետական պատվերի տեղադրման մրցույթային կարգի ներդրումը։
Ըստ այսմ՝ Հայաստանի կառավարությունը պարտավոր է անհապաղ վերանայել իր գործունեության ծրագիրը, ինչպես նաև 2009 թ-ին առողջապահական պետական նպատակային ծրագրերը, հրաժարվելով Հայաստանն առողջապահական տարածաշրջանային կենտրոն դարձնելու ամպագորգոռ, անժամանակ հայտարարություններից՝ այն համահունչ դարձնելով առկա մարտահրավերներին և ստեղծված իրավիճակին։ Իշխանությունները պարտավոր են օր առաջ վերանայել 2009թ. ՀՀ պետական բյուջեն եւ, թույլ չտալով սոցիալական կարիքների` առողջապահության, կրթության, սոցիալական ապահովման ծախսերի բացարձակ թվերի կրճատում՝ կատարել ծախսերի որոշակի վերաբաշխում։ Մասնավորապես, բյուջեի առողջապահության ծախսերում
• անդրադառնալ դեղագործական ապրանքների (3,095 մլրդ դրամ) ու բժշկական սարքերի և սարքավորումների (1,728 մլրդ դրամ) ձեռքբերման ծախսերին, ապահովելով դրանց ուղղորդումը բնակչության առավել անապահով խավերի կարիքներին,
• հաշվի առնելով դրամի արժեզրկման պայմաններում դեղամիջոցների գների արդեն իսկ առկա մոտ 20 տոկոս աճը, ինչի արդյունքում աճում են բժշկական օգնության ծառայությունների գները եւ ստեղծում է հավելյալ ծանրություն բնակչության ծախսերում, փոխարինել վկայագրված դեղորայքի բյուջետային գնումները համանման(գեներիկ) դեղորայքի գնումներով, որոնք անհամեմատ մատչելի են ու որակի առումով ընդունելի,
• նվազագույնի հասցնել առողջապահական օբեկտների հիմնանորոգման (1,212 մլրդ դրամ) եւ շինարարության (218 մլն դրամ) համար նախատեսված ծախսերը, թողնելով միայն անխուսափելիները,
• ամբողջությամբ վերացնել հանրապետությունից դուրս բուժման ուղեգրված հիվանդների ճանապարհածախսի փոխհատուցման (40,365 մլն դրամ) բյուջեում ամրագրված անհասկանալի ծախսերը։
Իշխանությունները պարտավոր են հանդես գալ սոցիալական, մասնավորապես, առողջապահության ոլորտի վրա ֆինանսատնտեսական ճգնաժամի ազդեցությունը մեղմելու հստակ ծրագրով եւ ոչ թե պատասխանատվություն չենթադրող տեսական վերլուծություններով կամ առանձին անձանց կողմից կատարվող բարեգործության գովաբանմամբ։
Հայ Ազգային Կոնգրեսի
առողջապահության և սոցիալական հարցերի հանձնախումբ
Մեջբերել
Մեղապարտ-ի խոսքերից
Էջանիշներ