Հայաստանի պատմության ամենա, ամենա իրադարձությունները

[Varzor]

Եթե կոնկրետացնես, կհիմնավորեմ...

Լիոն ձյա, դու ասիր, որ ավելացրած ունես: Ես պիտի կոնկրետացնեմ?

Աշխատանքը բերում է փաստեր: Անկախ նրանից, դրա հեղինակը դրան ինչպես է վերաբերվում, կա փաստը՝ մենք կարող ենք մեր վերաբերմունքը ձևավորել դրա նկատմամբ: Ինձ համար ակնհայտ է, խոսքը հայերի ու Հայաստանի մասին է:

Էդ դեպքում կարող ես քո ունեցած փաստերի հիման վրա նոր աշխատանք կատարել` հիմնվելով նախորդի վրա և լրացնելով: Մեծ գործ կատարած կլինես Իվանով-Գամքրելիձե տեսության դիրքերն ամրապնդելու հարցում, էլ չեմ ասում,թ ե ազգի համար ինչ մեծ գործ կլինես կատարած:

Անհայտը, որը չի հասկանում հայերեն, ըստ իս կարող է հայ լինել: Նաև հակառակը՝ անհատական մակարդակում մեկը կարող է հայերեն խոսել, բայց հայ չլինել: Կոլեկտիվ մակարդակում, սակայն չի կարող լինել իրավիճակ, երբ հայոց լեզու չկա, սակայն կա հայ: Կոլեկտիվ, ազգային մակարդակով եթե ֆիքսվում է հայոց լեզուն, ապա կա նաև հայը:

Վերջին տարբերակների հետ այդքքան էլ համամաիտ չեմ, մասնավորապես նախավերջինի, քանի որ պատմությունը բազմաթիվ փաստեր ունի, որ.
1. առանց առանձին լեզվի, կան առանձին ինքնագիտակցություն ունեցող ժողովուրդներ` իրենց մայր լեզուն չեն հիշում վաղուց կամ չեն ունեցել, բայց օտարի լեզուն ընդունելով իրենց ուրույն ինքնագիտակցությունը չեն կորցրել: Օրինակ` մեքսիկացի, գվատեմալացի, մարակացի, լիբիացի, լիբանանցի (բոլոր արաբախոս, բայց ոչ արաբական էթնոսները) և այլն

2. ունենք լեզուներ, որոնք կան, կիրառվում են, նույնիսկ կիրառվում են այլ ազգի կողմից, բայց այդ լեզվի կրող ազգը կամ չկա, կամ էլ ուծացվել է: Օրինակ` լատիներեն, հինդի: Սա չի հերքումմ քո այն ասածը, որ եթե կա լատիներեն ապա կա կամ առնվազն ինչ-որ ժամանակ եղել է լատինացին (հռոմեացին)` այդ լեզվի կրողը:

Այնպես որ, չենք էլ կարող ասել, սկզբից եղել է լեզուն, թե հայ ժողովուրդը:
Ես հակված եմ երկրորդ տարբերակին` հայերը ձևավորվելով որպես առանձին ժողովուրդ ձևավորել են նաև իրենց լեզուն, ընդ որում, ԻՀԿ հին հայերենը կարելի է անվանել նախահնդեվրոպական լեզվի բարբառ` մի փոքր ներմուծված բառերով: Այս տարբերակը նաև չի հակասում Պատմահորը, Աստվածաշնչին և լինգվիստիկայի առկա փաստերին:

Միաժամանակ բացառված չէր նաև հարվածն ընթացքի ժամանակ՝ արջակելով աղեղը "փորի" դիրքից՝ հորիզոնական, երբ դիպուկության խնդիր այդքան էլ չկար, ասենք՝ մասայական հարվածի դեպքում հակառակորդի հոծ շարքերի վրա:

Հիշում ես չէ, որ բացի նետաձիգից մարտակառքում այլոք ևս կան Հոլիվուդյան ֆիլմերը գեղեցիկ են, բայց հորիզոնական դիրքով աղեղ քաշելը էդքան էլ անվտանգ չի մարտակառքում: Ըստ այդմ. մարտըակառքերում իրառվել են կարճ աղեղներ, որոնք հեշտ էր ձգելը, արագ էր "վերալիցքավորելը", հեշտ էր ընթացքի ժամանակ կայունություն պահպանելը և ավելի փոքր էր կողքին կամ առջևում կանգնած զինակցին վիրավորելու հավանականությունը:
Բայց ավելի հաճախ կիրառվում էին կարճ և միջին երկարության նիզակները, մի փոքր ավելի ուշ արդեն նկարագրածս "ծանր հրետանին"` մակրակառքի իրանին ամրացված մեծ աղեղները, որոնք մասնավորապես օգտակար էին հակառակորդի խիտ շարքերի դեմ` մեկ նետով, որը արդեն կարճ նիզակի չափ էր, կարելի էր միանգամից մի քանի հակառակորդ "շամփրել" (հայկական խորովածի վարպետության նոր դրսևորում )

[Lion]

Լիոն ձյա, դու ասիր, որ ավելացրած ունես: Ես պիտի կոնկրետացնեմ?

Դե, որ ասես ինչի հետ համաձայն չես, ասեմ...

Էդ դեպքում կարող ես քո ունեցած փաստերի հիման վրա նոր աշխատանք կատարել` հիմնվելով նախորդի վրա և լրացնելով: Մեծ գործ կատարած կլինես Իվանով-Գամքրելիձե տեսության դիրքերն ամրապնդելու հարցում, էլ չեմ ասում,թ ե ազգի համար ինչ մեծ գործ կլինես կատարած:

Դիպլոմ ունեցողները թող անեն, խի՞ են ճաճնճ տշում: Իմ գործը թողած, էս է՞լ իրենց տեղն անեմ:

Վերջին տարբերակների հետ այդքքան էլ համամաիտ չեմ, մասնավորապես նախավերջինի, քանի որ պատմությունը բազմաթիվ փաստեր ունի, որ.
1. առանց առանձին լեզվի, կան առանձին ինքնագիտակցություն ունեցող ժողովուրդներ` իրենց մայր լեզուն չեն հիշում վաղուց կամ չեն ունեցել, բայց օտարի լեզուն ընդունելով իրենց ուրույն ինքնագիտակցությունը չեն կորցրել: Օրինակ` մեքսիկացի, գվատեմալացի, մարակացի, լիբիացի, լիբանանցի (բոլոր արաբախոս, բայց ոչ արաբական էթնոսները) և այլն

Մեքսիկացի ազգ կա՞: Էդ սաղ "ացի"-ները հենց մենակ իրենց անունով արդեն ազգ չեն:

2. ունենք լեզուներ, որոնք կան, կիրառվում են, նույնիսկ կիրառվում են այլ ազգի կողմից, բայց այդ լեզվի կրող ազգը կամ չկա, կամ էլ ուծացվել է: Օրինակ` լատիներեն, հինդի: Սա չի հերքումմ քո այն ասածը, որ եթե կա լատիներեն ապա կա կամ առնվազն ինչ-որ ժամանակ եղել է լատինացին (հռոմեացին)` այդ լեզվի կրողը:

Եթե մարդկանց մի որևէ խումբ կոլեկտիվ կիրառի լատիներենը, կունենանք լատինացի ազգ:

Ես հակված եմ երկրորդ տարբերակին` հայերը ձևավորվելով որպես առանձին ժողովուրդ ձևավորել են նաև իրենց լեզուն, ընդ որում, ԻՀԿ հին հայերենը կարելի է անվանել նախահնդեվրոպական լեզվի բարբառ` մի փոքր ներմուծված բառերով: Այս տարբերակը նաև չի հակասում Պատմահորը, Աստվածաշնչին և լինգվիստիկայի առկա փաստերին:

Ես մյուս տարբերակին եմ հակված:

Հիշում ես չէ, որ բացի նետաձիգից մարտակառքում այլոք ևս կան Հոլիվուդյան ֆիլմերը գեղեցիկ են, բայց հորիզոնական դիրքով աղեղ քաշելը էդքան էլ անվտանգ չի մարտակառքում: Ըստ այդմ. մարտըակառքերում իրառվել են կարճ աղեղներ, որոնք հեշտ էր ձգելը, արագ էր "վերալիցքավորելը", հեշտ էր ընթացքի ժամանակ կայունություն պահպանելը և ավելի փոքր էր կողքին կամ առջևում կանգնած զինակցին վիրավորելու հավանականությունը:
Բայց ավելի հաճախ կիրառվում էին կարճ և միջին երկարության նիզակները, մի փոքր ավելի ուշ արդեն նկարագրածս "ծանր հրետանին"` մակրակառքի իրանին ամրացված մեծ աղեղները, որոնք մասնավորապես օգտակար էին հակառակորդի խիտ շարքերի դեմ` մեկ նետով, որը արդեն կարճ նիզակի չափ էր, կարելի էր միանգամից մի քանի հակառակորդ "շամփրել" (հայկական խորովածի վարպետության նոր դրսևորում )

Ինտերնետում շատ կան նման վերակազմություններ, ընդհանուր առմամբ վիճակը պարզ է:

[Varzor]

Դե, որ ասես ինչի հետ համաձայն չես, ասեմ…

Կոնկրետ հարցնեմ․ Հայկն ի՞նչ ազգի կամ ժողովրդի ներկայացուցիչ էր ըստ քեզ։

Դիպլոմ ունեցողները թող անեն, խի՞ են ճաճնճ տշում: Իմ գործը թողած, էս է՞լ իրենց տեղն անեմ:

Լիոն ջան, համ անում ես "իրենց գործը", համ էլ չես ուզում անել՝ չեմ հասկանում։ Եթե ունես կոնկրետ փաստեր և տրամաբանակն շղթա, ապա ինչու՞ չես ուզում այդ տեսության հետևորդներին "բունուս" պարգևել։ Համ էլ կլինես կոնկրետ աշխատանքի թեկուզ մի հատվածի համահեղինակ՝ դիպլոմ չունենալու հարցը կփակես

Մեքսիկացի ազգ կա՞: Էդ սաղ "ացի"-ները հենց մենակ իրենց անունով արդեն ազգ չեն:

Դե անձնագրերում և փաստաթղթերում նշվում է կոնկրետ հենց էդ "ացի"-ները։ Բնականաբար կան նաև իրենց կոնկրետ ազգությունը նշող մարդիկ՝ ովքեր հիշում են կամ էլ տենց են որոշել։
Ի դեպ, լիբիացիների մասին նույնիսկ Հին Եգիպտոսի ժամանակ են հիշատակել։ Իսկ ինչ լեզվով են նրանք խոսել այդ ժամանակ, հստակ հայտնի չէ, բայց հիմա փաստացի խոսում են արաբերեն։

Եթե մարդկանց մի որևէ խումբ կոլեկտիվ կիրառի լատիներենը, կունենանք լատինացի ազգ:

Ուրեմն կաթոլիկ եկեղեցին և բժիշկները մասամբ լատինացի են

Ես մյուս տարբերակին եմ հակված:

Այսինք․ սկզբից եղել է հայոց լեզուն, հետո հայերը՞՞՞

[Sambitbaba]

Աբրրիկոս Լիոն ջան, բայց.
արի պատմական փաստեր բերենք, թե ոնց իմացանք, որ շումեր-աքքադական ժամականերում (ինչը կարճ ժամկետ չի) հայ ժողովուրդ կար: Եթե ըստ Չամչյանի` հայերը շումերներից բավականին հետո են:
Փաստեր եմ ուզում` բացի Խորենացուց, ուրիշ աղբյուր չունեմ?

Վարզոր ջան, ես մի քիչ չհասկացա, քեզ կոնկրետ "հայ" անվանու՞մն է հետաքրքրում: Իսկ երբ ասում են Արմինա, Արմենիա, Նաիրի, Հայասա, Այրարատ կամ Արատտա, - դա արդեն հաշիվ չի՞: Եթե հաշիվ է, ուրեմն զարմանալի է, որ դու չես հիշում շումերական "Էնմերկարը և Արատտայի տիրակալը" ստեղծագործությունը, որն էլ հենց ապացույցն է նրա, որ Չամչյանը ղալաթ է արել ասել է, որ հայերը շումերներից բավական հետո են: Ես ինքս այստեղ եզրակացություններ չեմ անում, շումերների մասին ես էլ, հնարավոր է կխոսեմ Ակումբում, բայց այն բանից հետո միայն, երբ ավարտեմ "Էնումա էլիշի" թարգմանությունը: Իսկ հիմիկվա ասածս ուղղակի փոխանցում է այսօրվա մեր ոչ շատ, բայց ոչ էլ քիչ շումերագետների կարծիքը:

Հայկը պատմական դեմք է

Կարծեմ երկուսդ էլ պնդում եք սա:
Եվ հենց այստեղ էլ սկսվում է նվաստացումը:
Իսկ դուք ունե՞ք փաստեր, որ Բելը նույնպես պատմական դեմք էր: Իմ հիշողության մեջ նա եղել է բաբալոնյան աստված, կամ գոնե բաբելոնցիք նրան աստվածացրել են և հաստատ հիշում եմ, որ նույնիսկ համարել են, որ նա հենց ինքը Մարդուկն է, ինչին ես ինքս կասկածում եմ: Իսկ եթե Բելն աստված էր, ուրեմն ինչպե՞ս մարդ Հայկը հաղթեց նրան, - հնարավո՞ր բան է դա:

Բայց ինձ համար առավել կարևոր է ահա թե ինչը:
Ինչու՞ եք էդքան պինդ կպած գաղափարից, որ հայեր մենք կոչվում ենք հենց Հայկի պատճառով:
Նույն վերոհիշյալ "Էնումա էլիշը", որն էլ հենց համարվում է աշխարհում առաջին ստեղծագործությունն արարման մասին, - ասում է, որ մարդկանց ստեղծել է Հայա աստվածը: Մտահղացումը նրա որդունն էր, Մարդուկինը, իսկ մարդկանց ստեղծեց հայրը՝ Հայան: Չի՞ թվում արդյոք ձեզ, որ մարդուն "մարդ" են անվանում հենց ի հիշատակ գաղափարի հեղինակ Մարդուկ աստծո: Էդ անունն էլ հո ես կամ Լիոնը չհնարեցի՞նք...
Ասեմ, որ "ուկ" վերջավորությունը, ինչպես վաև "իկ" վերջավորությունը, հայերենում հնում լրիվ հակառակ իմաստ են ունեցել: Եվ մեր էպոսում ամենահայր Գագիկ թագավորի անունն էլ "Գագո" անվան մանկականացված տարբերակը չէ: Էնպես որ "Մարդուկ անունն էլ երևի կարելի է պատկերացնել որպես Մեծ Մարդ:
Եվ ուրեմն եթե մարդկությունն ընդհանրապես կրեց որդի-աստված Մարդուկի անունը, ի՞նչ հիմքեր կան չհամարելու, որ կոնկրետ նրանք, ում ստեղծեց հայր-աստված Հայան, չկրեին հոր անունը և չկոչվեին հայասներ, այսինքն՝ Հայայի սերունդ, իսկ երկկիրը, որտեղ նրանք բնակվում էին՝ Հայասա կամ Հայաս տուն, կամ Հայաս տան:
Իմիջիայլոց էն "Էնմերկարը և Արատտայի տիրակալը" ստեղծագործությունը հաստատում է Չամչյանի սխալը նաև հենց իր բովանդակությամբ, որը հետևյալն է: Էնմերկարը նոր քաղաք է սարքում և հայտարարում է, որ հիմա Ինանա աստվածուհին ապրելու է այդ քաղաքում, և այդ պատճառով նամակ է հղում Արատտայի տիրակալին, որ նա իրեն ուղարկի Ինանայի արձանը, որը գտնվում էր Արատտայում, քանի որ Արատտան էլ հենց կար աստվածների բնակավայրը:
Եվ դա էլ իմ ու Լիոնի կարծիքը չի, այլ հենց շումերների: Եվ շումերների հաջորդ մեծագույն ստեղծագործությունը՝ "Էպոս Գիլգամեշի մասին", պատմում է հենց այն մասին, թե ինչպես մեծն հերոս Գիլգամեշը ճանապարհ ընկավ հյուսիս, փնտրելու աստվածների բնակավայրը: Իսկ ո՞վ էր ապրում շումերների հյուսիսում...

Էն որ ասում ես գիտական փաստեր, Վարզոր ջան:
Էլի հա:
Շատ վաղուց եմ կարդացել Մովսես Խորենացուն: Ու վաղուց արդեն ժամանակն է վերընթերցել: Ահագին բան չեմ հիշում, բայց լավ հիշում եմ, որ անընդհատ էնպիսի տպավորություն էր մոտս, որ էդ մարդը նամյոկներով է խոսում... ԻՆչու է դա ֆիքսվել մոտս, որովհետև անընդհատ մտածում էի, թե ինչպե՞ս պատմիչը կարող է նամյոկներով խոսել... Ինչի՞ց էր նա վախենում:
Հիմա լրիվ բնական բան եմ համարում նրա այդպես վարվելը և իմ աչքին առավել գնահատելի է նրա համարձակությունը և մեծ ռեսպեկտ նրան դրա համար:
Եկ հիշենք, թե ինչ ժամանակներում էր նա ապրում: Քրիստոնեությունը, Գրիքոր Մթավորիչի գլխավորությամբ հենց նոր տիրոջ մեր էր արել ամբողջ հայկական մշակույթը, պատմությունն ու գիրը: Հիշեցնեմ նորից. "էնքան գրեր լցրեցինք ջուրը, որ Եփրատն ափերից ելավ"...
Իհարկե, վախենալու էր Խորենացու համար: Կյանքի խնդիր... Բայց իրականում հերոսություն էր նրա արածը, այլ ոչ վախկոտություն, որ գոնե այդ կերպով հնարավորություն գտավ մեզ ինչ-որ բան թողնել մեր մասին: Բայց բոլոր դեպքերում, կարծում էմ, որ մեզ համար ավելի ճշմարիտ և ավելի օգտակար կլիներ կարդալ ոչ թե այն, ինչ գրված է փաստացիորեն, այլ փորձել հասկանալ, թե ինչ կուզենար այդ մարդը, որ մենք կարողանայինք կարդալ նրա տողերի արանքում:
Հիշեք գոնե Աճարյանին, որ, դուրս գալով Կագեբեյի բանտերից, հայոց լեզվի կեսը նվիրաբերեց ալամ աշխարհին...

Հիշեցի, որ Լիոնից փաստեր ես ուզում:
Փաստ է, չէ՞ որ հայոց գրերը Մաշտոցն է ստեղծել: Համենայն դեպս սըրչ արա օնլայն, քեզ ուրիշ բան չի ասի:
Բայց ինչպես այդ "փաստը" համատեղել այն փաստի հետ, որ դեռևս հեթանոսական ժամանակաշրջանում մենք ունեցել ենք գրի և դպրության աստված... Թե՞ մեր Տիր աստվածը՝ ճապոնական գրերի աստվածն էր...

Հիքսոս... հաքսոս... իսկ ինչու՞ ոչ հայքսոս: Համենայն դեպս անգլերեն հենց այդպես էլ հնչում է:
Նույնն էլ կարելի է խեթերի մասին ասել: "Խեթեր", կարծեմ ռուսերեն ենք ասում, չէ՞: Իսկ չէ՞ որ, եթե ասենք անգլերեն, կստացվի "հայթիթներ": Թե՞ սխալ եմ ասում... Հա, մի տեղ էլ կարդացել եմ, որ էդ չարաբաստիկ "թ" տառը կիրառության մեջ է մտել եգիպտացիների պատճառով, որովհետև նրանք ուղղակի չունեին ու չէին կարողանում արտասանել հայերեն "յ" տառը և այն փոխարինում էին "թ" ով: Ինչպես ռուսներն՝ անգլերեն "հաուզին" ասում են "խաուզ", իսկ "Համլետին"՝ Գամլետ:
Եվ ի՞նչ զարմանալի բան կա նրանում, որ Հայա աստվածը Գնացել-դառել է սկզբում "Գայա", իսկ մինչև հասել է հույներին, դառել է "Գեյա"...

Լավ... շատ խոսեցի... իմ զահլեն էլ գնաց... Գնացեք խուանիտոների հետ ղժժացեք:

[Lion]

Կոնկրետ հարցնեմ․ Հայկն ի՞նչ ազգի կամ ժողովրդի ներկայացուցիչ էր ըստ քեզ։

Հայ:

Լիոն ջան, համ անում ես "իրենց գործը", համ էլ չես ուզում անել՝ չեմ հասկանում։ Եթե ունես կոնկրետ փաստեր և տրամաբանակն շղթա, ապա ինչու՞ չես ուզում այդ տեսության հետևորդներին "բունուս" պարգևել։ Համ էլ կլինես կոնկրետ աշխատանքի թեկուզ մի հատվածի համահեղինակ՝ դիպլոմ չունենալու հարցը կփակես

Ժամանակ չունեմ, եղբայր՝ իրոք:

Դե անձնագրերում և փաստաթղթերում նշվում է կոնկրետ հենց էդ "ացի"-ները։ Բնականաբար կան նաև իրենց կոնկրետ ազգությունը նշող մարդիկ՝ ովքեր հիշում են կամ էլ տենց են որոշել։

Չկան նման ազգեր: Ես ևս կարող եմ մեքսիկացի լինել, եթե Մեքսիկայի քաղաքացիություն ունենամ:

Ուրեմն կաթոլիկ եկեղեցին և բժիշկները մասամբ լատինացի են

Հասկանալի է, որ խոսքն այդ բացառության մասին չէ:

Այսինք․ սկզբից եղել է հայոց լեզուն, հետո հայերը՞՞՞

Եղել են մեկ լեզվով պոսող մարդիկ, որոնք աստիճանաբար առանձնացել են որպես հայեր, իսկ լեզուն՝ հայերեն:

[Գաղթական]

Դե անձնագրերում և փաստաթղթերում նշվում է կոնկրետ հենց էդ "ացի"-ները։

Վարզոր ջան, կան երկրներ, որտեղ անձնագրերում նշվում է ազգությունը, բայց դրանք շատ չեն:
Հիմնականում նշվում է միայն «nationality»-ն, ինչը հայերեն թարգմանվում է թե՛ որպես «ազգություն» ու թե՛ որպես «քաղաքացիություն»:

Ցայտուն օրինակ Բելգիայից.
Բոլորի անձնագրերում նշվում է «բելգ», բայց տենց ազգություն գոյություն չունի: Փոխարենը՝ գոյություն ունեն 3 քաղաքացիությամբ բելգ բնիկ ազգություններ՝ գերմանախոսները (առանձին տոպոնիմ չկա), ֆլամանացիներն ու վալոնացիները:
Ընդ որում՝ վերջին երկուսն էլ առանձին ազգություն չեն, այլ՝ հոլանդացիների ու ֆրանսիացիների ենթախմբեր են՝ նույն մշակույթի կրող ու մայրենի լեզվով հաղորդակցվող:

[Varzor]

կան երկրներ, որտեղ անձնագրերում նշվում է ազգությունը, բայց դրանք շատ չեն:
Հիմնականում նշվում է միայն «nationality»-ն, ինչը հայերեն թարգմանվում է թե՛ որպես «ազգություն» ու թե՛ որպես «քաղաքացիություն»:

Ես չեմ ասում, շատ են, թե քիչ: Ես ասում եմ` այդպիսիք կան:
Ես կոնկրետ ազգության մասին եմ ասում, ոչ թե քաղաքացիության:

Ընդ որում՝ վերջին երկուսն էլ առանձին ազգություն չեն, այլ՝ հոլանդացիների ու ֆրանսիացիների ենթախմբեր են՝ նույն մշակույթի կրող ու մայրենի լեզվով հաղորդակցվող:

???
Էդ նույնը դու ֆլամանդացու ասել ես? Մի անգամ ասեցի, թե դուք էլ եք գերմանական ժողովուրդ: Ընենց նեղացավ, որ մի քանի լիտր գարեջուրը հազիվ օգնեց, որ հանկարծ չկռվի հետս:
Սա հենց այն դեպքերից մեկն է, որ համեմատաբար երիտասարդ ժողովուրդ է և ձևավորում է իր լեզուն, թեկուզ և հիմքն ընդհանուր է այլ ժողովրդի հետ:

[Գաղթական]

Ես չեմ ասում, շատ են, թե քիչ: Ես ասում եմ` այդպիսիք կան:
Ես կոնկրետ ազգության մասին եմ ասում, ոչ թե քաղաքացիության:

Դե կոնկրետ զարգացած երկրներում վաղուց արդեն պաշտոնական քաղաքականություն կա բոլորին քաղաքացիությամբ դասակարգել և ոչ ազգային պատկանելությամբ:
Անգամ ՌԴ-ի պես շովինիստ երկրում են հորինել «россиянин» տերմինը, որը նշվում է բոլորի անձնագրերում:

???
Էդ նույնը դու ֆլամանդացու ասել ես? Մի անգամ ասեցի, թե դուք էլ եք գերմանական ժողովուրդ: Ընենց նեղացավ, որ մի քանի լիտր գարեջուրը հազիվ օգնեց, որ հանկարծ չկռվի հետս:
Սա հենց այն դեպքերից մեկն է, որ համեմատաբար երիտասարդ ժողովուրդ է և ձևավորում է իր լեզուն, թեկուզ և հիմքն ընդհանուր է այլ ժողովրդի հետ:

Կամ դու ես «ջերմըն» ասել «գերմանիկ»-ի փոխարեն, կամ էլ՝ ծանոթդա կտցրած ռասիստ եղել:
Էդ ոնց որ սերբին ու ռուսին ասես երկուսդ էլ սլավոն եք ու իրանք նեղանան...

[Varzor]

Հայ:

Այսինքն մեր ունեցած դարավոր պատկերացումները, Խորենացու ու Սեբեոսի տեղեկությունները, բոլորը դեն ենք նետում ?

Նախ սկսենք նրանից, որ Հայկի անձի և գործունեության մասին այլ տեղեկություն, բացի Բելի հետ պատերազմելուց և Հայկանա լեռնաշխարհում իր բնակությունն ամրապնդելուց, չունենք: Եվ այդ տեղեկությունները հենց պնդում են, որ հայ ազգը կոչվել է Հայկի անունով:

Եթե այդ տեղեկությունների իսկությունը կասկածի տակ ենք դնում կամ չենք ընդունում, նշանակում է, որ Հայկի գոյությունը նույնպես: բա էդ ոնց եղավ, որ Հայկը եղել է, ընդ որում հենց հայ էլ եղել է, բայց նրա մասին վկայող միակ տեղեկությունն այլ բան է ասում:

Խնդրում եմ փաստ, որ եղել է Հայկ, որը հայ է եղել:

Չկան նման ազգեր: Ես ևս կարող եմ մեքսիկացի լինել, եթե Մեքսիկայի քաղաքացիություն ունենամ:

Էդ դու կասես ԱՄՆ քաղաքացիություն ունեցող այն մարդուն, ով ինքն իրեն այդպես է կոչում:

The larger Mexican diaspora can also include individuals that trace ancestry to Mexico and self-identify as Mexican.
https://en.wikipedia.org/wiki/Mexicans

Եղել են մեկ լեզվով պոսող մարդիկ, որոնք աստիճանաբար առանձնացել են որպես հայեր, իսկ լեզուն՝ հայերեն:

Այսինքն դու պնդում ես, որ այսպես կոչված հնդեվրոպացիների նախնիներն իրենց կոչել են հայեր, իսկ լեզուն եղել է հայերենը? Ու հետո նրանցից առանձնացել են այլ ազգեր և լեզուներ???
Փաստորեն դու այն կարծիքին ես, որ Ադամն էլ եր հայ, Նոյն էլ

Լիոն ջան, ներող բայց սա արդեն որևէ տրամաբանության մեջ չեմ կարողանում տեղավորել:

Լեզվի պահով, միգուցե կարելի է ինչ-որ բան ասել, փորձել պնդել, ապացույցներ փնտրել ու բերել, բայց էթնիկ մասով...?
Կարծում եմ կարիք չկա նշել, որ որևէ լեզվով խոսել, դեռ չի նշանակում պատկանել այդ ազգին կամ էթնոսին:

[Գաղթական]

???
Էդ նույնը դու ֆլամանդացու ասել ես?

ՈՒ հա՝ առիթներ եղել են, որ մի խումբ ֆլամանացիների հետ, աշխարհաքաղաքական թեմաներ քննարկելիս, երբ մեր տարածաշրջանից են օրինակ հարցրել՝ ազերիների ու թուրքերի նմանությունը իրենց բացատրելու համար, նշել եմ, թե ինչպես դուք ու հոլանդացիներն եք նույն volksgroep-ին (ազգային խումբ) պատկանում, էնպես էլ՝ իրենք:
ՈՒ ոչ ոքի մտքով էլ չի անցել նեղանալ

[Varzor]

Դե կոնկրետ զարգացած երկրներում վաղուց արդեն պաշտոնական քաղաքականություն կա բոլորին քաղաքացիությամբ դասակարգել և ոչ ազգային պատկանելությամբ:
Անգամ ՌԴ-ի պես շովինիստ երկրում են հորինել «россиянин» տերմինը, որը նշվում է բոլորի անձնագրերում:

ԽՍՀՄ-ի պես կոսմոպոլիտ երկրում անձնագրերում նշվում էր ազգություն: Ի դեպ, մինչև 30-ականների վերջերը "азербайджанец" չէր նշվում, այլ թուրք, թալիշ, ֆարսի, լեզգին, ուդին և այլն:
Բայց դե պարզ էր, որ շատերը գրվում էին իրենց բնակության վայրում քանակապես գերիշխող ազգի անունով` կյանքը հեշտացնում էր:
Ի դեպ, նույն եվրոպայում դեռ կա "ազգային փոքրամասնություն" գաղափարը? Որքանով հիշմում եմ պետութուն չունեցող ազգերի հանդեպ որոշակիորեն արտոնյալ վերաբերմունք կար:

Կամ դու ես «ջերմըն» ասել «գերմանիկ»-ի փոխարեն, կամ էլ՝ ծանոթդա կտցրած ռասիստ եղել:
Էդ ոնց որ սերբին ու ռուսին ասես երկուսդ էլ սլավոն եք ու իրանք նեղանան...

Չէ, հենց "գերմանիկ" էլ ասել եմ, նույնիսկ "դատչ"-ին չհամաձայնվեց:
Կտցրած ռասիստ չէր` գերմանացիների հանդեպ ոչ մի ատելություն կամ վերապահում չուներ: Ինքն էլ օրինակ բերեց, "որ քեզ պարսիկ ասեմ, դու չես նեղանա? դա ճշմարտություն չի":
Սերբն ու ռուսը չգիտեմ, բայց ուկրաինացին ու ռուսը որ ասես` թեմա կդառնա

[Varzor]

ՈՒ հա՝ առիթներ եղել են, որ մի խումբ ֆլամանացիների հետ, աշխարհաքաղաքական թեմաներ քննարկելիս, երբ մեր տարածաշրջանից են օրինակ հարցրել՝ ազերիների ու թուրքերի նմանությունը իրենց բացատրելու համար, նշել եմ, թե ինչպես դուք ու հոլանդացիներն եք նույն volksgroep-ին (ազգային խումբ) պատկանում, էնպես էլ՝ իրենք:
ՈՒ ոչ ոքի մտքով էլ չի անցել նեղանալ

Դե նախ սկսենք նրանից, որ հորինված "ազերի" ազգի մասին ես խոսել, իրենք էլ մտածել են հեքիաթա և չեն նեղացել ընթացքից
Ազգային խմբից չէր նեղանում, այլ որ ֆլամանդացի (ֆլանդրիացի) ժողովուրդը չէինք առանձնացնում: Ինքը դեմ չէր, որ իրենք ու ՆԻդերլանդների բնակիչները մեկ ազգային խմբից էին, բայց չէր ունդունում, որ նույն ազգն են ու թաստեր էր բերում, որոնք արդեն չեմ հիշում, մանավանդ, որ մի մասն էլ լավ չէի հասկացել

Երեկ Բելգիայում ընտրություններ էին միանգամից 3 խորհրդարանների համար՝ Ֆլամանական, Ֆեդերալ ու Եվրոպական:
Ֆլամանական խորհրդարանական ընտրություններում մեծ առավելություն գրանցեց ուլտրաաջ նացիստական «Vlaams Belang»-ը՝ զբաղեցնելով 3-րդ տեղը:

Փաստորեն ֆլամանդացիների մի զգալի մասը քեզ հետ համամիտ չեն

[Գաղթական]

ԽՍՀՄ-ի պես կոսմոպոլիտ երկրում անձնագրերում նշվում էր ազգություն:

Գիտեմ, բայց էն ժամանակ դեռ չէր հասունացել էդ քաղաքացիությամբ բաժանելու գաղափարը:
Թեև նախադրյալները կային:

Ի դեպ, մինչև 30-ականների վերջերը "азербайджанец" չէր նշվում, այլ թուրք, թալիշ, ֆարսի, լեզգին, ուդին և այլն:

Մինչև 30-ականները ազերփայչան պետություն պիտի լիներ, որ տենց բան նշվեր )))

Բայց դե պարզ էր, որ շատերը գրվում էին իրենց բնակության վայրում քանակապես գերիշխող ազգի անունով` կյանքը հեշտացնում էր:

Դե օրինակ մեր եզդիները վայթե միշտ էլ «езид» են գրվել:
Բայց ինձ հետ Հոլանդիայում պատահել ա, որ մի չեչեն կնիկ գովում էր, թե ձեր հայ երկու ախպերներն եկան ինձ օգնեցին, շատ լավ տղերք են:
Ոնց գցում-բռնում եմ՝ այ մարդ, տարածքում ախր երկու ախպեր հայ չկան..
Ասում եմ՝ մի բան հաստատ խառնում ես..
Չէ որ չէ..
Հետո որ անունները հիշեց՝ Արմեն ու Խաչիկ, հասկացա, որ մեր եզդիների հետ ա..
Իրանց էլ հարցրի՝ էս դուք որպես հայ ե՞ք ներկայանում, ասին՝ հա ինչ ա եղել որ, հայերը մեր ախպերները չե՞ն, բա չէ զահլա կա երկու ժամ բացատրել, թե եզդին ինչ ա )))

Ի դեպ, նույն եվրոպայում դեռ կա "ազգային փոքրամասնություն" գաղափարը? Որքանով հիշմում եմ պետութուն չունեցող ազգերի հանդեպ որոշակիորեն արտոնյալ վերաբերմունք կար:

Առերևույթ յանի արտոնյալ ա..
Ասենք՝ մշակութային կենտրոն կթողնեն ունենալ, իրենց լեզուն կթողնեն ռեգիոնալ դպրոցներում ուսումնասիրել և այլն, բայց հլա փորձվեն ծպտուն հանել, թե առանձին ավտոնոմիա կամ ավելի վատ՝ անկախություն են ուզում՝ տես ոնց են գլխներին տալիս..

Չէ, հենց "գերմանիկ" էլ ասել եմ, նույնիսկ "դատչ"-ին չհամաձայնվեց:
Կտցրած ռասիստ չէր` գերմանացիների հանդեպ ոչ մի ատելություն կամ վերապահում չուներ: Ինքն էլ օրինակ բերեց, "որ քեզ պարսիկ ասեմ, դու չես նեղանա? դա ճշմարտություն չի":

Դատչին էլ դժվար համաձայներ ))
Իսկ գերմանացիների վերաբերյալ ատելությունը երևի հարմար բառ չի, բայց վերապահում բոլորն էլ ունեն՝ Երկրորդ Համաշխարհայինից հետո:

Իրա օրինակն էլ հիմնովին սխալ էր:
Գերմանիկ ազգերի նմանությունը նույն հարթության մեջ ինչ-որ հայինն ու պարսիկինը:

Սերբն ու ռուսը չգիտեմ, բայց ուկրաինացին ու ռուսը որ ասես` թեմա կդառնա

Չկա տենց բան:
Սաղ էլ սլավոն պրիզնատ գալիս են..

[Գաղթական]

Ազգային խմբից չէր նեղանում, այլ որ ֆլամանդացի (ֆլանդրիացի) ժողովուրդը չէինք առանձնացնում: Ինքը դեմ չէր, որ իրենք ու ՆԻդերլանդների բնակիչները մեկ ազգային խմբից էին, բայց չէր ունդունում, որ նույն ազգն են ու թաստեր էր բերում, որոնք արդեն չեմ հիշում, մանավանդ, որ մի մասն էլ լավ չէի հասկացել

Դե ազգային խումբ կամ ազգություն` մեր համար տարբերությունն էդքան էական չի, իսկ իրենց համար էական ա:
Դրան էլ երևի գումարվել էր ձեր վստահ տոնը, ինքն էլ նեղվել էր..
Իմ սկզբի ասածն էլ, ինչից էս թեման բացվեց, էն էր, որ ֆլամանացիները ոչ թե առանձին ազգություն են, այլ` հոլանդացիների ենթախումբ:
Դու էլ հաստատեցիր ասածս, որ ծանոթդ էլ խնդիր չուներ հոլանդացիքի հետ նույն ազգային խմբին պատկանելու:
Նենց որ արի համարենք սա փակված ))

Փաստորեն ֆլամանդացիների մի զգալի մասը քեզ հետ համամիտ չեն

Իհարկե համաձայն չեն:
Իրանք նացիստներին են ընտրել, ես կենտրոնամետ ձախերին եմ 2 ձայն տվել, մի ձայն էլ` կենտրոնամետ աջերին..
Էն էլ` էդ վերջինը Եվրոպառլամենտի համար էր ու նախապես ուրիշ մարդու էի որոշել, բայց որ տեսա իրա մրցակիցների մեջ Լիաննա Մկրտչյան կա` միտքս փոխեցի )))

[Varzor]

Գիտեմ, բայց էն ժամանակ դեռ չէր հասունացել էդ քաղաքացիությամբ բաժանելու գաղափարը:
Թեև նախադրյալները կային:

Հասունանալու խդիր չէր` բոլորն էլ ԽՍՀՄ քաղաքացիներ էին: Ասածիս իմաստն այն էր, որ նոււյնիսկ նման կոսմոպոլիտ երկրում ազգային պատկանելությունը նշանակություն ուներ, ու նույնիսկ այնքան, որ օդից ազգեր էին հորինվում:

Մինչև 30-ականները ազերփայչան պետություն պիտի լիներ, որ տենց բան նշվեր )))

1918թ. մայիսի 28-ից կար, հետո սովետը Անդրկովկասը միավորեց, որից հետո նորից բաժանեցին ու 1936թ. ԱզԽՍՀ անվանվեց: մեկ կամ երկու տարվա ընթացքում "ազերբաջանեց" տերմինը ազգի կարբավիճակ ստացավ ու մասնավորապես թուրքերն իրնեց անձնագրերում նոր ազգային պատկանելություն ստացան` ուրք գրվելը ձեռնտու չէր, ելնելով քաղաքական հակասություններից:

Առերևույթ յանի արտոնյալ ա..
Ասենք՝ մշակութային կենտրոն կթողնեն ունենալ, իրենց լեզուն կթողնեն ռեգիոնալ դպրոցներում ուսումնասիրել և այլն, բայց հլա փորձվեն ծպտուն հանել, թե առանձին ավտոնոմիա կամ ավելի վատ՝ անկախություն են ուզում՝ տես ոնց են գլխներին տալիս..

Դա չի նշանակում, որ ազգային պատկանելություն կոչված հասկացողությունը Եվրոպայում իրավական ուժ չունի

Իրա օրինակն էլ հիմնովին սխալ էր:
Գերմանիկ ազգերի նմանությունը նույն հարթության մեջ ինչ-որ հայինն ու պարսիկինը:

Դե լեզվաբանական տեսանկյունից էդքան էլ այդպես չի, մանավանդ, որ մի քանի տասնամյակ առաջ հայերենը համարվում էր իրանական լեզուների ճյուղից:

Չկա տենց բան:
Սաղ էլ սլավոն պրիզնատ գալիս են..

Ուկրաինացիք պնդում են, որ իրենք սլավոն են, իսկ ռուսները ոչ` սկանդինավների ու թաթարական ցեղերի խառնուրդ են, ուղղակի սլավոնական լեզվից ատ բան են վերցրել: Որպես գլխավոր վկայակոչում բերում են Կիևյան իշխանության և հետագա ռուսական թագավորների դինաստիայի ծագումը:
Բայց դա չի էականը, էականը այն է, որ ուկրաինացին իրեն ռուս չի համարում, սակայն պատմական անցյալն այլ տվյալներ է տալիս, մասնավորապես երևելյան և կենտրոնական հատվածի վերաբերյալ:
Նույնիսկ չեն ընդունում, որ Կիևյան Ռւսիան կապ ունի հետագա ռուսների հետ: