Հայաստանի պատմության ամենա, ամենա իրադարձությունները

[Lion]

Ի դեպ, վիդեոյի պահով - իմացող մարդիկ հնարավոր է՞ լուսավորեն, նման աշխատանքն իրենից ի՞նչ բարդություն է ներկայացնում և, ընդհանուր, ինչպե՞ս է նման վիդեոն պատրաստվում...

[Յոհաննես]

Մենք մեր պատմության հարցով անտեղի, աններելի շռայլ ենք:

Տրիբուն-ի ասածի հետ սկզբունքորեն համաձայն եմ, բայց մի հարցով՝ ոչ: Նա ճիշտ է և ճիշտ կլիներ, եթե նույն Արատտան ու Արարատյան թագավորությունը իրոք հայկական չլինեին և մենք այն "քաշեինք մեզ վրա":

Մոտեցում, օրինակ, ճիշտ է այն հարցում, որ ոմանք հայեր ու Հայաստան են տեսնում մ.թ.ա. 3000 թ-ից առաջ: Արատտայի հարցով, սակայն, Տրիբունն իհարկե սխալ է, քանի որ սա անտեղի շռայլության հենց դասական դեպքն է, Արատտան մերն է և իրոք որևէ իմաստ չունի հրաժարվել մեր պատմությունից:

Լիոն ջան,արդարության համար ասեմ,որ մեր տարածաշրջանի ու ընդհանրապես աշխարհի պատմական քարտեզներում էլ Արատտան նշված չի։

[Lion]

Կա տեղեր, որ նշված է, բայց հիմնականում՝ այո:

[Յոհաննես]

Ինձ էլ բախտա վիճակվել Արտակ Մովսիսյանի ու Աշոտ Ներսիսյանի նման դասախոսներ ունենալ,բայց Արատտայի մասին փաստերը բավարար չեն,որ միանշանակ կարծիք հայտենք ու մերը համարենք։

[Յոհաննես]

Կա տեղեր, որ նշված է, բայց հիմնականում՝ այո:

կտեղադրե՞ս էդ քարտեզները

[Lion]

Ինձ էլ բախտա վիճակվել Արտակ Մովսիսյանի ու Աշոտ Ներսիսյանի նման դասախոսներ ունենալ,բայց Արատտայի մասին փաստերը բավարար չեն,որ միանշանակ կարծիք հայտենք ու մերը համարենք։

Իսկ Արտակ Մովսիսյանի 2005 թ-ի մենագրությունը կարդացել ե՞ս: Քարտեզներ՝ 1, 2, 3 և այլն...

[Գաղթական]

Էտ նույնն ա, որ մեկը ավտո չունի, ստեղից ընդեղից թքած կպցրծ մասկվիչ ա ուզում հավաքի։ Իսկ մյուսը գժական մերսեդես ունի, բայց ուզում ա ոչխար թյունինգ անի։

Մեր պատմությունը տեղով մերսեդես ա, ու կարիք չունի, որ Ուրարտուի անունը ալամ աշխարհի մի քանի հազար հանրագիտարաններում փոխվի դառնա Հայաստանի Առաջին Հանրապետություն, որովհետև Արտակ Մովսիսյանը դիսերտացիայա գրել էտ թեմայով, կամ ապացուցվի որ շումերները դասական համալսարանական կրթություն էին ստանում ոսկեղենիկ հայերենով՝ Արտակ Մովսիսյանի հայերեն-շումերերեն բառարանի օգնությամբ, որը գրված էր մինչ մեսրոպյան գրերով, ու որը մինչև հիմա չենք գտնում, քանի որ Գրիգոր Լուսավորիչը հատիկ հատիկ սաղ փոշիացրել ա, բայց էտ ընթացքում մոռացել ա փոշիացնի ուրարտական, կներեք, Հայաստանի Առաջին Հանրապետական սեպագրերը, երևի մտածել ա գծավոր նախշեր են, դե թող մնան էլի, սիրուն ա։ Էս սաղ նման ա ոչխար թյունինգի, Քոչարի վրի մեր Գևենց գառաժում արած։ Ու վաբշե, չորս հազար տարի առաջ ձևավորված որևէ միավորման ազգային հստակ պատկանլություն տալը, ազագային պատկանելության ժամանակակից ընկալման հիման վրա, էն էլ էտ ազգին պատանող որևէ գրական, գրանշանային, գրագծագրական համակարգի բացակայության պարագայում, որը կարա գոնե հեռավոր ասոցիացիա առաջացնի էտ ազգի հետ, կլինի դա հայ, հույն, վրացի, ուզբեկ, մոնղոլ, ացտեկ, ասորի, զուլուս ․․․ տգեղ շառլատանություն ա, որը մեր պատմությանը բացի վնացից ուրիշ բան չի կարա տա, քանի որ աշխարհի ոչ մի նորմալ գիտական կենտրոն, կամ նույնիսկ մի քիչ գրագետ մարդ, նման ախմախությունը լուրջ չի ընդունի, ուզում ա Արտակ Մովսիսյանը մեր համալսարանում ու ակադեմիայում քառասուն հատ էտ թեմայով դիսերտացիա պաշտպանի միանգամից հայերենով, շումերերենով, հոմերոսյան հունարենով, կորեերենով ու հինդիով։

Նենց որ, իրոք, խելքի աշեցեք։

Հին ցավերն իրար տալու համար շումերերնի մասնագետներին առաջարկում եմ գոնե մի օգտակար բան անել, քանի որ իրանց դիսերտացիան բացի իրանցից ուրիշ ոչ մեկին չի հետաքրքրելու, երբեք դարեդար ․․․․ գնալ ու մաքրամաքուր պսպղացնել Էրեբունիիի տարածքը՝ իրա ողջ շրջակայքով, կանաչապատել, սարքել տուրիստական զոնա, որ հնամենի Երևան այցելողներն հնագույն Հյուսիսային Պողոտայի վրա Արտակ Մովսիսյանի շումերական դիսերտացիան ցույց տալուց բացի, ուրիշ բան լինի ցույց տալու։

Հորոխպեր, դու ինչի՞ հիման վրա ես ենթադրում, որ ՈՒրարտուն եղելա:
Ես օրինակ քեզ պես վստահ չեմ, որ «ալամ աշխարհի մի քանի հազար հանրագիտարաններում» էդ անունը կգտնենք:
Չեմ հիշում, թե առաջինն ովա էդ անունը ասպարեզ բերել (հիմա ման չգամ, բայց, եթե չեմ սխալվում, XIX-րդ դարի գերմանացի ուսումնասիրող էր), բայց խիստ կասկածում եմ, որ քո նշած հանրագիտարաններ կազմողները, հասանելի ինֆորմացիայից օգտվելու փոխարեն, առանձին հնէաբաններ ու պատմաբաններ վարձած լինեն ստուգելու համար, թե արդյոք ՈՒրարտուն հենց ՈՒրարտուա կոչվել և ոչ ասենք Արարատյան թագավորություն:

Բրիտանական պատմության թանգարանի պես հաստատությունն ասենք որպես «Հնագույն Անատոլիա» էր ներկայացնում Հայկական Լեռնաշխարհը ու մարդիկ տարիներով դատարաններով էին քարշ գալիս ապացուցելու համար, որ Անատոլիա անունը կապ չունի էնտեղ ցուցադրվող հայկական էքսպոնատների հետ:

Ես իհարկե չգիտեմ, թե շումերների խոսացած լեզուն ինչ կապ է ունեցել հին հայերենի հետ:
Բայց հիմա մարդիկ աշխատում են էդ ուղղությամբ, ուսումնասիրում են, գիտական հոդվածներ են գրում:
Դու էլ, առանց դրանց ծանոթանալու, էդ սաղ «ոչխար տյունինգ» ես համարում:

Համոզված եմ, որ միջին վիճսկագրական զբոսաշրջիկը պատկերացում անգամ չունի շումերների գոյության մասին, որ մի հատ էլ, ոնց դու ես ասում, լուրջ չընդունի էդ աշխատանքները:

Իմ համար հարցը էս տեսքն ունի.
Օրինակ մենք վրացի ենք ասում, թուրքերը՝ գյուրջի, ռուսները՝ գռուզին, անգլախոսները՝ ջորջիան, հոլանդացիք՝ խորխիշ և այլն, ու էս սաղ էն դեպքում, երբ իրենք իրենց քարթուլի են կոչում:
Հիմա պատկերացնենք, թե էսօրվա գրականության ու ինտերնետը չլինի ու մի 1000 տարի հետո սերունդները վիճեն, թե էս տարբեր ցեղերից ո՞րնա իրականում ապրել էդ տարածքում:

Հարցը սենցա.
մենք մեզ մեր տարածաշրանում եկվո՞ր ենք համարում, թե՞ բնիկ ու տեղում ձևավորված:
Եթե երկրորդնա, ուրեմն ՈՒրարտու կլինի, Արատտա, թե Հայաստանի Առաջին Հանրապետություն՝ բոլորն էլ մեր նախնիներինա վերաբերվում:

Թող գիտնականներն աշխատեն էդ ուղղությամբ էլի, ինչո՞վ են քեզ ու ինձ խանգարում:
Ինչի՞ ես, առանց թեման սաղ խորությամբ ուսումնասիրելու, հետները հեռակա բանավեճի մեջ մտել:

Ասենք եթե ինչ-որ հիմնավոր ապացույց պիտի գտնեն, որ Հայաստանը 20.000 տարի առաջ էլա Հայաստան եղել ես ու դրանից ինչ-որ կոմերցիոն շահ կարելի լինի քաղել, հետն էլ մի քանիսն ավելի դուխովանան իրենց պնդումներում ու մեր հողերի նկատմամբ «պատենտ ստանալու» գործում, ես միայն ուրախ կլինեմ )))

[Յոհաննես]

Իսկ Արտակ Մովսիսյանի 2005 թ-ի մենագրությունը կարդացել ե՞ս: Քարտեզներ՝ 1, 2, 3 և այլն...

Լիոն ջան,ես իրականում շատ եմ հարգում Մովսիսյանին,բայց էդ մենագրությանը անգամ 17 տարեկանում լուրջ չեմ վերաբերվել :Ճ ու հույս ունեմ,որ Տրիբունը կյանքում էդ չի կարդա,թե չէ ստեղ փարթի կսարքի Ես չեմ բացառում,որ Արատտան հենց Հայկական լեռնաշխարհում է գտնվել,բայց ստիպված եմ կրկնել,որ փաստերը բավարար չեն էդ կարծիքը պնդելու համար:
Քարտեզների համար շնորհակալ եմ,բայց գոնե դու էլ ընդունի,որ 3-րդ քարտեզը էն որ թքած-կպցրածի էլ չի ձգի

[Տրիբուն]

Հարցը սենցա.
մենք մեզ մեր տարածաշրանում եկվո՞ր ենք համարում, թե՞ բնիկ ու տեղում ձևավորված:

Ախմախ հարց ա, պատասխան չի ենթադրում, ոնց որ բոլոր անիմաստ հարցերը։ Ներող ․․․

Հիմա կասես, բա թուրքերը, բլա բլա, տռ-մռ, թս-ֆս ․․․․․ պրոբլեմ չունես, կարաս ընկնես թուրքերի խելքին ու յութուբով թիթեռ նկարես։ Բայց պատրաստ եղի, որ սենց անիմաստ հարց քննարկելուց քոչվոր թուրքը միշտ հաղթող դուրս կգա, քանի որ հենց մտնում ես անիմաստությունների դաշտ, անիմաստը պիտի միշտ հաղթի։

Իսկ ինչ մնում ա կոմերցիոն շահին, հենց կես հատ 95 տարեկան տուրիստ գա Հայաստան, որ շումերերենով Արատտայի մասին դասախոսություն լսի, կասեմ, բարլուս, Լիոնի փղերը էնդեմիկ հայ էին։

Մնացած գրածներիդ չեմ անդրադառնում, հոպար, անդրադառնալու բան չկա, էլի, իզուր առղջություն ա քայքայում։ Արի վիսկիից խոսանք, ես էլ հետդ։

[Տրիբուն]

Լիոն ջան,ես իրականում շատ եմ հարգում Մովսիսյանին,բայց էդ մենագրությանը անգամ 17 տարեկանում լուրջ չեմ վերաբերվել :Ճ ու հույս ունեմ,որ Տրիբունը կյանքում էդ չի կարդա,թե չէ ստեղ փարթի կսարքի Ես չեմ բացառում,որ Արատտան հենց Հայկական լեռնաշխարհում է գտնվել,բայց ստիպված եմ կրկնել,որ փաստերը բավարար չեն էդ կարծիքը պնդելու համար:
Քարտեզների համար շնորհակալ եմ,բայց գոնե դու էլ ընդունի,որ 3-րդ քարտեզը էն որ թքած-կպցրածի էլ չի ձգի

Դաժե եթե եղել ա տենց երկիր, մեղա-մեղա, ու Հայկական լեռնաշխարհում ա գտնվել ․․․․ հետո՞ ․․․

Ինչ-որիս ա, գնա էն վիդեոն ջնջի, քանի մաքրամաքուր ու բնիկ հայկական բազմահազարմյա արուն չի թփվել Ակումբի թեմաներում։

[Գաղթական]

Ախմախ հարց ա, պատասխան չի ենթադրում, ոնց որ բոլոր անիմաստ հարցերը։ Ներող ․․․

Հընչի՞ա ախմախ:
Հենա՝ մէ հույն, խմած վախտ, գրելա, թե հայերի նախահայրը թրակիացի Արմեննա եղել՝ ով Արգոնավովա եկել, մեր ռեգիոնը հավանել, հետո բնակեցրել:
ՈՒ ահագին մարդ կա, որ էսի դրոշակ սարքած ասումա դուք եկվոր եք ու հալալ-զուլալ ՈՒրարտուի հետ կապ չունեք:

Դու էլ ինչ-որ քո արգումենտներն ես բերում՝ հայերի ՈՒրարտուի հետ կապը ժխտող ու արդյունքում ստացվումա, որ քո չուզողների ջրաղացին ես ջուր լցնում:

Իսկ ինչ մնում ա կոմերցիոն շահին, հենց կես հատ 95 տարեկան տուրիստ գա Հայաստան, որ շումերերենով Արատտայի մասին դասախոսություն լսի, կասեմ, բարլուս, Լիոնի փղերը էնդեմիկ հայ էին։

Իյա՞..
Բա որ ասում էի Քարահունջի կողքը մի հատ մեծ թանգարանա պետք սարքել, խնդում էիր ))

Մնացած գրածներիդ չեմ անդրադառնում, հոպար, անդրադառնալու բան չկա, էլի, իզուր առղջություն ա քայքայում։ Արի վիսկիից խոսանք, ես էլ հետդ։

Խոսանք հըրոխպեր, թեման էլ կակ-ռազ աչքաթող լինելու եզրինա:
Թեթև նամյոկ արիր ճապոնական վիսկուց, բայց չպատմիր, թե էդ ինչ թռչունա..

[Lion]

Լիոն ջան,ես իրականում շատ եմ հարգում Մովսիսյանին,բայց էդ մենագրությանը անգամ 17 տարեկանում լուրջ չեմ վերաբերվել :Ճ ու հույս ունեմ,որ Տրիբունը կյանքում էդ չի կարդա,թե չէ ստեղ փարթի կսարքի Ես չեմ բացառում,որ Արատտան հենց Հայկական լեռնաշխարհում է գտնվել,բայց ստիպված եմ կրկնել,որ փաստերը բավարար չեն էդ կարծիքը պնդելու համար:
Քարտեզների համար շնորհակալ եմ,բայց գոնե դու էլ ընդունի,որ 3-րդ քարտեզը էն որ թքած-կպցրածի էլ չի ձգի

Դե, եթե լուրջ չես համարում, մի քանի օրինակներով հիմնավորիր՝ ինչու: Նման քարտեզները միշտ էլ թքած-կպցրած են, ուզենամ, ես էլ կսարքեմ...

Դաժե եթե եղել ա տենց երկիր, մեղա-մեղա, ու Հայկական լեռնաշխարհում ա գտնվել ․․․․ հետո՞ ․․․

Էնքանով հետո, ինչքանով որ ամեն մի պատմական փաստ:

[Տրիբուն]

Հենա՝ մէ հույն, խմած վախտ, գրելա, թե հայերի նախահայրը թրակիացի Արմեննա եղել՝ ով Արգոնավովա եկել, մեր ռեգիոնը հավանել, հետո բնակեցրել:

Ուռաաաաա

[Տրիբուն]

Դե, եթե լուրջ չես համարում, մի քանի օրինակներով հիմնավորիր՝ ինչու: Նման քարտեզները միշտ էլ թքած-կպցրած են, ուզենամ, ես էլ կսարքեմ...

Էնքանով հետո, ինչքանով որ ամեն մի պատմական փաստ:

Ապեր, էս վերջերս ահագին օգտակար բաներ ես անում։ Էն Առաջին․ամ-ով ռազմական, ռազմաքաղաքական փորձագիտական վերլուծական զրույցներ, բան-ման։ Առանց մի գրամ հեգնանքի ու ամենայն հարգանքով, օգտակար ա, իմաստ ունի, նայում ենք, զմայլվում ․․․ դրանով զբաղվի էլի։

Թող թո շումերական գրերով ու քարտեզներով Արտակ Մովսիսյանը զբաղվի, իրա մոտ լավ ա ստացվում, քանի զաստավիտով սաղիս կարդալ չեն տվել։

[Յոհաննես]

Դե, եթե լուրջ չես համարում, մի քանի օրինակներով հիմնավորիր՝ ինչու: Նման քարտեզները միշտ էլ թքած-կպցրած են, ուզենամ, ես էլ կսարքեմ... :

Լիոն ջան,կետ առ կետ չեմ հիշում,նոր հատուկ քո համար բացեցի ու հենց սկզբից աչքովս ընկավ իրանց թագավորների գահակալության թվերը,ասենք ոչ ավել ոչ պակաս դրել 1200տարի են գրել,իհարկե Մովսիսյանի բացատրությունը գիտեմ,բայց իհարկե ներիր ինձ,քանի որ ես չեմ կարա նման աշխատանքի հիման վրա կատարած եզրակածությունները ինձ համար լուրջ հիմք ընդունեմ։Ախր,մենակ էս չէ,բոլոր մասերում հիմնավորումները բավարար չեն,Արատտայի ոչ միայն տեղադիրքը հստակ ապացուցված չի,այլ ընդհանրապես գոյություննա կասկածելի։