Մեջբերումներ

[Շինարար]

Հրանտ Մաթևոսյան «Մեծամոր»

Ա Բ Գ Դ Ե Զ Է Ը Թ
Ժ Ի Լ Խ Ծ Կ Հ Ձ Ղ
Ճ Մ Յ Ն Շ Ո Չ Պ Ջ
Ռ Ս Վ Տ Ր Ց Ւ Փ Ք

-Ապա, ապա,- սպասեց Վռամշապուհը:
-Էս է: -Մնացածը: -Լրի՛վ է: -Լրի՞վ: -Էս է: -Է՜, ուրեմն չկարողացար: -Կարողացա: Եղածն էս է: -Էս ի՞նչ է: -Ա: Արարատ:
-Է՜, չեղավ, չեղավ: Արարատը բա էսպե՞ս կլինի: Հապա գրիր Արարատ:
-ԱՐԱՐԱՏ:
-Է՜,- խռովեց Վռամշապուհը,- մարդ աստծու, աստծու տարին քեզ ենք սպասում՝ վարդապետը գիր է գտնում, գիր է գտնում, գտածդ ու՞ր է: Հապա գրիր ծիրան:
-ԾԻՐԱՆ:
-Ով գիտի, գուցե էդ է: Սա ո՞վ է:
-Ճ-ն է, չե՞ս ճանաչում:
-Նման է, ինքն է:- Վռամշապուհը փառ-փառ ծիծաղեց Փ տառի վրա.- Էս Փ չի՞:
-ԵՒ ՍԿՍԱՆ ՍՈՐՍՈՐԵԼ ԳՆԱԼ Ի ԲԱՆԱԿԷՆ ՀԱՅՈՑ« ԹՈՂԻՆ ԶԻՒՐԵԱՆՑ ԱՐՔԱՅՆ ԱՐՇԱԿ…
-Ի՞նչ գրեցիր:
-Նախարարները լքեցին իրենց Արշակ արքային և երես դարձրին մեր հայ ժողովրդից:
-Հիմա լրի՞վ է,- ասաց Վռամշապուհը:
-Լրիվ: Ամբողջը:
-Ապա մի գրիր քո անունը:
-ՄԵՍՐՈՊ ՎԱՐԴԱՊԵՏ ՄԱՇՏՈՑ:
-Լավ գիր է,- տխրեց Վռամշապուհը,- գեղեցիկ, էսպես ինքն իր համար: Ոչ ոքի ոչինչ չի հրամայում: Մեզանից ուրիշի ոչ մի պարտադրանք չի տանում: Ինքն իր համար կա ներամփոփ, խոհուն և իր խորին եզրահանգումն ինքն իր մեջ մեռցնող: Սա Հայոց գիրն է և միայն Հայոց գիրն է: Մեր մասին ու մեզ համար ճիշտ գիր է:

[Rhayader]

Մարթա Կետրո «Դառը շոկոլադ: Գիրք մխիթարումների»

«Իմ սերն իմ մեջ է, այն ոչ մի տեղ չի կորի, փոխվում են միայն օբյեկտները: Կարիք չկա նրանց հետ կապել զգացմունքը, որն ինքս եմ ծնում: Նրանք ընդամենը պատրվակ են: Կամ միայն ես ու աստվածային սերը: Իսկ տղամարդն ընդամենը կանգնած է լույսին դեմ-հանդիման, ու ինձ միայն թվում է, որ լուսարձակումը նրանից է: Հիմա նա չկա, իսկ սերը, միևնույն է, մնացել է, սերն՝ ընդհանրապես. այն ոչ մեկի մասին չի»:
Կարծում եմ, շատ դրական է: Ամեն անգամ խեղդվում եմ «նա չկա» բառերի վրա, բայց դա աստոճանաբար կանցնի: Լավ, արագ լոտոսի դիրքով նստենք ու շարունակենք:
«Նրա ներկայությունը ոչ մի հատուկ նշանակություն չունի, կամ միայն ես ու իմ սերը: Նշանակում է՝ ոչինչ չի փոխվել: Իմ անձնավորությունը չի փլուզվել, կյանքը շարունակվում է»:
Իրականում ես փորձում եմ իի պատառները հավաքել - այնպես էի միահյուսել մեր կյանքերը, որ իմից միայն փշուրներ մնացին, երբ նա իրենը հանեց: Որտե՞ղ են իմ հետաքրքրությունները, իմ ձգտումները, իմ ցանկությունները: Որտե՞ղ եմ ԵՍ: Ոչ մի նշույլ չկա, բացի նրանից, երևի, որ ԻՄ ոտքերն են թմրել:
«Իմ կյանքում կլինեն տարբեր տղամարդիկ, ու նրանցից ամեն մեկը սիրո նոր նրբերանգներ կծնի, ասես ծաղկի մոտ ևս մի թերթիկ է բացվում, ու դա հավերժ իմ մեջ կմնա, ու ես կդառնամ ավելի վառ, ավելի ընկալունակ, ավելի ուժեղ»:
Այո, վաթսուն տարեկանի կողմերը ես անկրկնելիորեն բազմակողմանի կլինեմ: Եթե ինչ-որ մեկը ցանկանա դրան նայել:
«Սիրելիս, շնորհակալություն, որ եղար իմ հետ: Իսկ հիմա ես առաջ եմ գնում»:
Սիրելիս, շնորհակալություն, որ եղար իմ հետ: Իսկ հիմա դու քո այդ ընկերուհու հետ ես, իսկ ես միայնակ նստած եմ ապուշ դիրքով ու փորձում եմ ինքս իմ ներսում ինչ-որ կենդանի բան գտնել, որ քո հետ կապ չունենա: Սրտիս դատարկությունում պետք է, պարտավոր է առաջանալ ինչ-որ պղպջակ, կայծ, հենման կետ: Ցանկացած մանրուք, որից ես կփորձեմ կառչել:
«Սիրող մարդն իր կյանքի ամեն օրով երկնային Երուսաղեմ է կառուցում՝ հավերժական, ավերման ոչ ենթակա քաղաք, ու այդ շինվածքից քար իսկ չի կարելի խլել՝ նույնիսկ հիմա, երբ երկրային սերն ավարտվել է: Դրա համար էլ դժբախտ սեր չի լինում»:
Լավ, լեզվանի սատանա, համոզեցիր, չի լինում: Իսկ հիմա քիթդ մաքրիր ու գնա կատվին կերակրելու:
* * *
Հոգիս, դու տարար ինձ մանկական զբոսայգու զվարճանքի ստանդարտ լաբիրինթոսով. մուտքի մոտ՝ «ինչպես երբեք կյանքում», իսկ ելքի մոտ՝ անտարբերություն: Մենք սլաքներով էինք քայլում. քնքշության, երանության, թախծի, խանդի, «գնա գրողի ծոցը»-ի ու զզվանքի միջով: Շրջաններ էինք գծում, վերադառնում կրքին ու հույսին, երբեմն հայացք էինք գցում լրիվ մութ սենյակներ, ինչպիսիք են ատելությունն ու վրիժառությունը: Ես մտա, երբ փողոցում գարուն էր, ու դուրս եմ գալիս հունվարի սկզբին, գլուխս մի փոքր պտպվում է, ու շատ եմ ուզում պառկել ձյան վրա ու աչքերս փակել: Քեզ հասցեագրված բազում խոսքերից հետո (որոնք ասել, գրել, շշնջացել, մտածել եմ), բոլոր երփներանգ բառերից հետո, որոնց միայն մի բան է միավորում՝ այն, որ նրանք անպատասխան մնացին. այդ ամենից հետո մնում է ամենապարզը՝ շնորհակալությունը: Որովհետև հենց քո շնորհիվ ես սիրո իմ հերթական տեսությունը մշակեցի, որը կբզբզեմ այնքան ժամանակ, մինչև ինչ-որ նոր մեկը չի հայտնվի, ով ինձ ինչ-որ ուրիշ բան կսովորեցնի: Մինչ այդ ես սուֆիների մոտ կարդում եմ. «Օ Սիրեցյալ, քո նետերն անխնա խայթում են սիրտը, ու միևնույն է՝ ես միշտ թիրախ կլինեմ Ոսկե աղեղի ու չսպառվող կապարճի համար»: Ու սա, հոգիս, ոչ թե քո մասին է, այլ աստծո: Ավելի ճիշտ՝ Աստծո: Կինն առաջվա պես նայում է Աստծո ուղղությամբ ու տեսնում է աստվածային սիրո փայլը, նորից ու նորից սխալվելով, քանի որ որպես աղբյուր է ընդունում տղամարդուն, որն ընդամենը կանգնած է լույսին դեմ-հանդիման: Ու միայն այն պահին, երբ նա գնում է, կինը հասկանում է, որ իր սիրտը միշտ էլ թիրախ է եղել ոսկե նետերի ու մանուշակագույն կայծակների համար, որովհետև որչ ոք չկա ու չի էլ եղել նրա ու սիրո միջև: Ահա այս դեռևս չմոռացված գիտելիքի համար՝ շնորհակալություն:

[Շինարար]

Նամակ 141

Ամեն ինչից, ի վերջո, ձանձրանում ենք, իմ հրեշտակ, բնության օրենքն է, իմ մեղքով չէ:
Եվ եթե ձանձրացել եմ՝ ձորս կործանարար ամիս իմ ուշքն ու միտքը գրաված արկածից, իմ մեղքով չէ:
Եթե, օրինակ՝ ես ճիշտ այնքան սեր ունեի, որքան դու՝ առաքինություն, իսկ դա իսկապես շատ է, ապա ոչնչով զարմանալի չէ, որ առաջինը վերջացավ ճիշտ այն պահին, երբ վերջացել էր երկրորդը: Իմ մեղքով չէ:
Սրանից հետևում է, որ որոշ ժամանակից ի վեր ես քեզ դավաճանում էի, բայց պետք է ասել, ինչ-որ չափով քո անգութ քնքշանքն էր ինձ մղում այդ քայլին: Իմ մեղքով չէր:
Իսկ հիմա մի կին, որին խելացնորության աստիճան սիրում եմ, պահանջում է, որ քեզ զոհաբերեմ: Իմ մեղքով չէ:
Ես հասկանում եմ, որ սա հրաշալի առիթ է ինձ երդմնազանց հայտարարելու, սակայն եթե բնությունը տղամարդկանց օժտել է զգացմունքի հարատևությամբ, իսկ կանանց՝ համառությամբ, իմ մեղքով չէ:
Հավատա ինձ, մի ուրիշ սիրեկան գտիր, ինչպես ես ուրիշ սիրուհի եմ ընտրել: Սա լավ, նույնիսկ հրաշալի խորհուրդ է, իսկ եթե չհավանես, իմ մեղքով չէ:
Մնաս բարով, իմ հրեշտակ, ես քեզ հաճույքով նվաճեցի, լքում եմ առանց ափսոսանքի, գուցեև վերադառնամ քեզ մոտ: Այս է օրենքն աշխարհի: Իմ մեղքով չէ:

Շոդերլո դը Լակլո
«Վտանգավոր կապեր»-ից

[Ֆոտոն]

Միայն անվերջ փոքր միավոր ընդունելով դիտողության համար - պատմության դիֆերենցյալը, այն է՝ մարդկանց միատեսակ մղումները - և ինտեգրելու (այդ անվերջ փոքր մեծությունների գումարները վերցնելու) արվեստին հասու լինելով մենք կարող ենք հուսալ, որ կգտնենք պատմության օրենքները:

Լև Տոլստոյ «Պատերազմ և խաղաղություն», հատոր 4, էջ 344

[Ուլուանա]

Աֆորիզմների մի կայքից եմ գտել էս տողերը, չգիտեմ՝ որտեղից են քաղված, բայց շատ եմ հավանում.

Այգի չե՞ս մտնի։ Կուզենայի, որ վարդերս տեսնեին քեզ։

Ռիչարդ Բ. Շերիդան

[CactuSoul]

Դու դատավճիռ չես կայացնում, որովհետև խղճում ես նրանց: Չստացված մանկություն՝ և մարդասպանությունը կարող է և իրականում մարդասպանություն չլինել, չէ՞: Միակ բանը, որին կարող ես մեղադրել, հանգամանքներն են: Բռնաբարողներն ու մարդասպանները կարող են զոհերը լինել, ըստ քեզ: Բայց ես, ես նրանց անվանում եմ շներ, և եթե նրանք լափում են իրենց իսկ փսխածը, նրանց կանգնեցնելու միակ ձևը մտրակն է… Շները շատ օգտակար բաներ կարող են սովորել, բայց ոչ` եթե մենք ամեն անգամ ներենք նրանց, երբ ենթարկվում են սեփական բնույթին:

Lars Von Trier, "Dogville"

[Lion]

«... բայց բազում տարիներ այն բանից հետո, երբ ընկավ քաջարի Աքիլլեսը, ապրում էր խորամանկամիտ Ոդիսևսը...»

Ստեֆան Ցվայգ «Ժոզեֆ Ֆուշե»

[cold skin]

Ռեմբո
Սոսկում եմ բոլոր արհեստներից: Տե՛ր, թե մշակ, կամ գյուղացի,, բոլորն էլ նողկալի են: Գրիչ ես բռնում, թե բրիչ, նույն արժեքն ունի:
-Իսկակա՜ն ձեռքի դար է:
Ես երբեք չեմ ունենա իմ ձեռքը: Ձեռնասունությունը, ընդսմին, հեռուն է տանում:
Սրտաճմլիկ եմ լինում վեհանձն մուրացիկներից:
Ոճրագործները զզվելի են կռտվածների նման: Ասենք, ինձ ի՜նչ փույթ, ե անբասիր եմ:

[CactuSoul]

Անձկությունն այլևս իմ սերը չէ: Կատաղություն, ցոփություն, խենթություն. գիտեմ նրանց բոլոր խոյանքներն ու աղետները, - թոթափել եմ ամբողջ բեռս: Առանց գլխապտույտ ունենալու գնահատենք իմ անմեղության ընդարձակությունը:
Ես այլևս ընդունակ չեմ մխիթարվել գանակոծությամբ: Չեմ կարծում, թե հարսանեկան նավ եմ նստել, որպեսզի աներս Հիսուս Քրիստոսը լինի:
Ես իմ խելքի գերին չեմ: Ես ասացի. «Աստված: Ես ազատություն եմ ուզում փրկության մեջ. ինչպե՞ս հասնել դրան»: Թեթևսոլիկ հակումներս լքել են ինձ: Այլևս ո՛չ անձնվիրություն, ո՛չ աստվածային սեր: Ես չեմ ափսոսում զգայուն հոգիների դարը: Յուրաքանչյուր ոք իր դատողությունն ունի արհամարհանքի ու գթասրտության. ես իմ տեղը պահում եմ ողջամտության այդ հրեշտակային սանդուղքի ամենաբարձր աստիճանին:
Ինչ վերաբերում է կայուն երջանկությանը, ընտանեկան կամ... ո՛չ... ո՛չ, ես չե՛մ կարող: Ես չափազանց ցրված եմ, չափազանց թույլ: Կյանքը փթթում է աշխատանքով, հին ճշմարտություն է. իսկ իմ կյանքն այնքան էլ ծանր չէ, այն ճախրում ու ծածանվում է հեռվում, գործողության վերևում` աշխարհի համար այդ թանկարժեք կետում:
Ասես պառաված օրիորդ լինեմ, քաջությունս չի հերիքում, որ մահը սիրեմ:
Թե՜ Աստված ինձ պարգևեր խաղաղությունը երկնային, աղոթքը օդեղեն, - ինչպես հին սրբերին: - Սրբե՜ր, զորավորնե՜ր, արվեստագետնե՜ր, սրանք ոչ մեկին այլևս պետք չեն:
Անվերջանալի՜ զավեշտախաղ: Իմ անմեղությունից լացս գալիս է: Կյանքը զավեշտ է, որ բոլորն են խաղում:

Արթյուր Ռեմբո
«Մի եղանակ դժոխքում»

[Գոհարիկ]

Իսկ աշխարհն ի՟նչ կլինի, երբ հեռանաս դու այնտեղից:Համենայնդեպս ոչինչ չի մնա այժմյան կերպարանքներից:

[Գոհարիկ]

Ինչու չէ;Ես սիրում եմ բռնապետությունը, նա որոշ արհամարհանք է ենթադրում մարդկային ցեղի նկատմամբ…ԵՍ չեմ ատում թագավորներին…Նրանք այնքան զվարճալի են. գահակալել Պալատում՝ արևից երեսուն մղոն հեռավորության վրա, միթե դա դատարկ բան է:
Բալզակ «Շագրենի կաշին»

[CactuSoul]

Ոչ թե նրան եմ պահպանում, ով ուրախ է գարունով, այլ նրան, ով հնազանդ է ծաղկին, ով հենց գարունն է: Ոչ թե նրան, ով սիրում է սիրել, այլ նրան, ով սիրել է:

Անտուան դը Սենտ Էքզյուպերի
«Ամրոց»

Ներողություն անտաղանդ թարգմանության համար

[A.r.p.i.]

Ֆ. Դոստոևսկու «Ապուշը» կարդալիս սենց մի հետաքրքիր տող եմ հիշում, երբ Լիզավետա Պրոկոֆևնան /չեմ հիշում ազգանունը ճիշտ եմ հիշում, թե ոչ/, ասում էր.« Խելացի, բայց անսիրտ կինն էլ է դժբախտ, սիրտ ունեցող , բայց անխելք կինն էլ է դժբախտ»:

[cold skin]

Ճանճերի տեսակները այնքա՜ն շատ են, այնքա՜ն շատ, որ միայն զարմանալ կարելի է… Բայց քանի որ բոլոր միջատաբանների միտքն աշխատում էմոտավորապես նույն ուղղությամբ, ապա նրանք գրեթե ավարտել են այդ տեսակների մեծամասնության ուսումնասիրությունը, ներառյալ նաև Ճապոնիայում հայտնաբերված ամենահազվագյուտ ութերերդ որակակոխը: Սրա պատճառը գուցե այն է, որ մարդկան ց կյանքը շատ մոտիկից է հյուսվում ճանճերի կյանքին: Այո՛, ավազն առանձնապես պիտանի չէ ապրելու համար, կյանքի համար: Բայց անշարժությունն էլ արդյո?ք բացարձակ անհրաժեշտություն է գոյությունը պահպանելու համար: Միթե այդ գարշելի մուրացիկությունը չի ծնում անշարժություն հաստատելու ձգտումից: Եթե հրաժարվենք անշարժությունից և ինքներս մեզ հանձնենք ավազի շարժմանը, ապա կվերջանա նաև մուրացիկությունը:


Կոբո Աբե

[A.r.p.i.]

Սևակից էսպիսի մի ռոմանտիկ քառատող հիշեցի.

Ո՞վ է ասել, թե առանց սեր
կարելի է մեկտեղ ապրել,
Ես ժխտում եմ, կարելի է չմահանալ,
Ոչ թե ապրել:

«Ժխտում եմ» բանաստեղծությունից