Խաթարված բարոյահոգեբանական մթնոլորտ

[Kuk]

Այս թեմայում հնչեցին մեղադրանքներ հոգևոր առաջնորդների վերաբերյալ, և, ինչքանով հասկացա, մարդիկ կորցնում են վստահությունը և հարգանքը սեփական ազգի Եկեղեցու նկատմամբ։ Բա ինչու՞ ոչ ոք չի ասում, թե «ինչ կապ ունի՝ ով է Եկեղեցու առաջնորդը». չէ՞ որ Եկեղեցու ուսմունքի օգտակարության վերաբերյալ հաստատ ավելի քիչ տարակարծություններ կան, քան քաղաքական իրողությունների։

Արս, Եկեղեցին ու կաթողիկոսը պետք չի նույնացնել. անձամբ ես բացարձակապես չեմ հարգում և չեմ վստահում գործող կաթողիկոսին, բայց դա ոչ մի կերպ չի փոխում իմ` Եկեղեցու հանդեպ տածած հարգանքը:

[Chuk]

Պատասխանս պիտի կարճ լինի:

Մնում է հավատաս, որ մեկնած ձեռքը բռնելով՝ իրոք կփրկվես խեղդվելուց։ Այ հենց այդտեղ է, որ չեմ վստահում։

Եթե դու նախընտրում ես միանշանակ կործանումը հնարավոր հաղթանակից, վերջին հույսից, ապա ես ավելացնելու բան չունեմ:

Իսկ ընդհանուր քո վերջին գրառումներին կարող եմ միայն քո խոսքերով պատասխանել

Ճիշտ են ասում, որ շաղակրատությունը լավ բան չէ

Ես մնում եմ իմ հին դիրքորոշմանը՝ դատարկ լեզվակռվի մեջ չմտնելու:

[ars83]

Արս, Եկեղեցին ու կաթողիկոսը պետք չի նույնացնել. անձամբ ես բացարձակապես չեմ հարգում և չեմ վստահում գործող կաթողիկոսին, բայց դա ոչ մի կերպ չի փոխում իմ` Եկեղեցու հանդեպ տածած հարգանքը:

Նման կարծիքի դեմ ես ոչինչ չունեմ։ Ես ինքս էլ չեմ նույնացնում կաթողիկոսին Եկեղեցու հետ։ Բայց նկատել եմ, որ մարդիկ Եկեղեցուն նայում են քաղաքական տեսանկյունից։ Եթե նա որևէ կերպ չի աջակցում իրենց քաղաքական պայքարին, նրանք Եկեղեցին «մի կողմ են դնում»։

Այս թեմայում ես սկսեցի գրելմի պատճառով. խոսքը գնում էր բարոյականության և քաղաքականության մասին։ Ես բարոյականության ապահովումն առանց Եկեղեցու մասնակցության չեմ պատկերացնում. աշխարհիկ հասարակությունը ինքն իրենից հոգևոր արժեքներ մի ամսում չի հնարի, այլ, իմ կարծիքով, պետք է հարի դարերի ընթացքում դրանք մշակած և պահպանած իր Եկեղեցուն։

Շատ խոսացի բարոյականության մասին, հիշեցի հայտնի ասացվածքը` բարույականության մասին ամենաշատը խոսում են անբարոյական մարդիկ...

Ավելացվել է 1 րոպե անց

Ես մնում եմ իմ հին դիրքորոշմանը՝ դատարկ լեզվակռվի մեջ չմտնելու:

Համամիտ եմ։

[Գօքս]

Ես ցանկանում եմ պատասխանել Ձեր խորիմաստ և ամենակարևորը բարոյահոգեբանական վերլուծության արդյունգում ծագած հարցին.
Դուք իրավացի եք աղջիկներին ծեծելը սխալ երևույթ է, նրանց պետք է սիրել, գուրգուրել և կարոտել: ես կարծում եմ որ աղջիկները և երեխաները քաղաքականությամբ չպետքե զբաղվեն, նրանք ավել հետաքրքիր գործեր ունեն տարբեր բնագավառներում:
Քաղաքականությամբ զբաղվելու համար պետք է ուսումնասիրել ամբողջ պրոբլեմները և ամենակարևորը ունենալ հավաստի տվյալներ քաղաքականության մասին.
հանրահավաքներին մասնակցելը չի նշանակում որ դուք քաղաքականությամբ եք զբաղվում:
Իսկ եթե ամեն մեկս զբաղվենք մեզ հասանելի գործերով դա կլինի ամենաճիշտ եղանակը բարոյահոգեբանական մտնոլորտը փոխելու համար:

[Chuk]

Ես ցանկանում եմ պատասխանել Ձեր խորիմաստ և ամենակարևորը բարոյահոգեբանական վերլուծության արդյունգում ծագած հարցին.
Դուք իրավացի եք աղջիկներին ծեծելը սխալ երևույթ է, նրանց պետք է սիրել, գուրգուրել և կարոտել: ես կարծում եմ որ աղջիկները և երեխաները քաղաքականությամբ չպետքե զբաղվեն, նրանք ավել հետաքրքիր գործեր ունեն տարբեր բնագավառներում:
Քաղաքականությամբ զբաղվելու համար պետք է ուսումնասիրել ամբողջ պրոբլեմները և ամենակարևորը ունենալ հավաստի տվյալներ քաղաքականության մասին.
հանրահավաքներին մասնակցելը չի նշանակում որ դուք քաղաքականությամբ եք զբաղվում:
Իսկ եթե ամեն մեկս զբաղվենք մեզ հասանելի գործերով դա կլինի ամենաճիշտ եղանակը բարոյահոգեբանական մտնոլորտը փոխելու համար:

Հարգելիս, սկսենք նրանից, որ մասնավորապես ես քաղաքականությամբ չեմ զբաղվում: Այն, ինչն անում եմ ես մասնակցելով հանրահավաքներին ու հնարավորության դեպքում այլ ակտիվություն ցուցաբերելով, ՀՀ սահմանադրությամբ արտոնագրված քաղաքացիների իրավունքն է, ավելին, քաղաքացիական գիտակցության արդյունքում ծնված գործողություններ են: Գեղեցիկ խոսել ամենքս էլ կարող ենք: Ես էլ կուզեի, որ աղջիկներն ու երեխաները չզբաղվեն այսպիսի գործունեությամբ, կարիք չունենան իրենց քաղաքացիական անհամաձայնությունն արտահայտելու (այդ թվում քաղաքական պրոցեսների, բարոյահոգեբանական խաթարված մթնոլորտի, անարդարության և այլնի դեմ): Սակայն ունենք այն, ինչ ունենք: Ու ցավոք այսօր զբաղվել առօրյա գործունեությամբ նշանակում է խթանել ստեղված մթնոլորտը, նշանակում է կանաչ ճանապարհ բացել անբարոների համար, հասկացնել, որ մենք դեմ չենք նրանց արածներին և այլն:

[Գօքս]

Նախ և առաջ շնորհակալ եմ հարգանքով խոսալու համար, երկրորդը իմ բարոյահոգեբանական վիճակը խաթարված չի և չ ի կարող լույս աշխար գալ ամենա լավ մեկը օվ որ կկարողանա խաթարել այն, իսկ երրորդ եթե ինձ համոզիչ պատասխան գրես թե արդյոք իմ հանրավաք գալը ինչ որ օգուտ կտա ձեր բարոյահոգեբանական վիճակը կարգաորելու համար. մեծ հաճույքով կմասնակցեմ

[Տրիբուն]

Նախ և առաջ շնորհակալ եմ հարգանքով խոսալու համար, երկրորդը իմ բարոյահոգեբանական վիճակը խաթարված չի և չ ի կարող լույս աշխար գալ ամենա լավ մեկը օվ որ կկարողանա խաթարել այն, իսկ երրորդ եթե ինձ համոզիչ պատասխան գրես թե արդյոք իմ հանրավաք գալը ինչ որ օգուտ կտա ձեր բարոյահոգեբանական վիճակը կարգաորելու համար. մեծ հաճույքով կմասնակցեմ

Կներեք որ միջամտում եմ:

Եթե դուք մինչ այժմ չեք ըմբռնել հանրահավաք-հիմնական ազատություններ-մարդու իրավունքներ- բարոյահոգեբանական մթնոլորտ պատճառահետևանքային կապը, ապա լավ կանեք այսուհետ ևս չմասնակցեք հանրահավաքներին:

[Տրիբուն]

Մի քանի ամիս առաջ ստորև ներկայացվածը գրվել է մի ուրիշ ֆորումում: Մտածում էի տեղադրել չտեղադրել այստեղ: Բայց քանի որ ուղղակի կապ կա բացավծ թեմայի ու ստորև ներկայացվածի միջև, որոշեցի դնել:

Բռի ժամանակներ են, հոռի բարքերով

Մենք մի քանի անգամ զրուցել ենք “Ինչ ունենք այս պահին, կամ որտեղ ենք գտնվում” թեմայով: Այդ պատճառով էլ ձեր բոլորի քննարկմանն եմ ներկայացնում կարծիքս մեր ներկա բարոյահոգեբանական վիճակի մասին:

Աշխարհը մի կողմ, մենք մի կողմ

Մի քանի օր առաջ Բութանի թագավորությունում ընտրություններ էին: Ընտրություներն առաջինն էին Բութանի պատմության մեջ: Բացարձակ միպետը, իր կամքով, որոշել էր անցկացնել ընտրություններ, ու սահմանադրական միապետության հիմքերը դնել: Ոչ մեկը նրան դա անել չէր ստիպել:

Մի քանի ամիս առաջ էլ Պակիստանում էին ընտրություններ, ու ի զարմանս գոնե մեզ, հայերիս, դիկտատոր Մուշարաֆը պարտվեց պառլամենտական ընտրություններում ու կորցրեց մեծամասնությունը ստորին պալատում:

Մի տարի առաջ Իրանի նախագահ Ահմադինեջադը ելույթ էր ունենում Թեհրանի պոլիտեխնիկական համալսարանում: Հենց նրա ելույթի ժամանակ, ուսանողները դահլիճում սկսեցին հակակառավարական կոչեր հնչեցնել ու այրել Ահմադինեջադի նկարները: Ու ոչ մեկը դրանից հետո համալսարանից չհեռացվեց, առավել ևս չձերբակալվեց: Իրանում ժողովրդականություն վայելով գրեթե բոլոր երգիչ-երգրուհիներն ու խմբերը հակաիշխանական կոխմնորոշում ունեն:

Ու վերևում խոսքը չի գնում Ֆրանսիա, Շվեդիա, Գերմանի, Չեխիա տիպի երկրների, այլ այսպես կոչված երրորդ, չորրորդ, քսաներորդ աշխարհի երկրների մասին:

Մենք ենք, մեր բարդույթները

Մենք ամենա խելոքն ենք, ամենա հինն ենք, ամենա քրիստոնյան ենք, ամենա-ամենա-ամենան ենք: Ու ինչի ենք մենք մեր կարծիքով այսքան ամենա: Որովհետև տառապում ենք բազմաթիվ ու բազմագույն ազգային բարդույթներով:

Բարդույթ մեկ – ինչի մեզ բոլորը չեն ճանաչում ?

Ինչ-որ պահի մենք որոշեցինք, որ բոլորը մեզ պարտավոր են ճանաչել: Չէ որ մենք առաջին քրիստոնյա ազգն ենք, մենք ունենք այբուբեն որից ոչ մեկը չունի, ու տառերի քանակով փաթեթավորած ունենք նույն լատինական կամ կիրիլիկ այբուբեները, մենք ունեցել ենք Տիգրան Մեծ ու Տիգրան Պետրոսյան, Գառնի-Գեղարդ, Նարեկացի-Շիրակացի և այլն:

Վերջերս ընթրիքի ժամանակ զրուցում էի մի ֆինն կնոջ հետ: Բավականին զարգացած կին էր, լուրջ պաշտոնյա եվրոպական կառույցներում, ու ինչ որ հերթական առաքելությամբ զբոսնում էր (ու չէր ձերբակալվում) Տյան-Շանի կողմերում; Ընթրիքի ժամանակ տիկինն անկեղծորեն զարմացել էր, որ ես, հայ լինելով, խոզի միս եմ ուտում ու կարմիր գինի եմ խմում: ԵՄ կոռւյցներում պաշտոն զբաղեցնելու համար պատմություն, մշակույթ, քաղաքագիտություն թեմաներով բավականին բարդ քննություններ հանձնած պաշտոնյան անկեղծորեն կարծում էր, որ հայերը մուսուլման են; Ի հարկե, մոտս բուռն ցանկություն առաջացավ տիկնոջը ինտիմ կապի մեջ մտցնեն գինու շշի ու արդեն մորթված խոզի հետ, բայց դե դա ոչ առաջին նման դեպքն էր, ոչ էլ հաստատ վերջինը:

Դե հիմա, մարդիկ չեն գնատահատում մեր ներդրումը քաղաքակրթության զարգացման գործում – փոքր ենք, անշնան ենք, մենք մեզ գիտենք, ուրիշները չգիտեն: Ուզում եմ անկեղծորեն ենթադրել, որ իրենք են տխմար որ մեզ չեն ճանաչում, կամ գոնե լավ չեն ճանաչում: Բայց երևի մենք էլ պիտի մտածենք, իսկ արժե որ մեզ ընդհանրապես ճանաչեն: Իսկ մենք ճանաչում ենք մինչ այժմ Յուկատանում բնակվող մայաներին? Ժամանակին լուրջ քաղաքակրթություն են եղել: Պետականույթունն էլ կորցրել են մեզանից մոտ 130 տարի հետո:

Բարդույթ երկու – բոլորը մեզ պարտք են

Սեփական ազգային ողբերգություն Ցեղասպանությունը ուրիշների վզին փաթաթելը, ու բոլորին մեզ պարտք լինելը, դարձրել ենք համազգային գերագույն նպատակ: Նկատել եք, որ Ցեղասպանության մասին ներհայկական զրույցներում, երբ շատ ենք խորանում, բացի թուրքերից մի տասնյալ ուրիշ մեղավորներ էլ ենք գտնում – գերմանացիները, որ թուրքերի դաշնակիցն էին, ռուսները, որ մեզ մենակ թողեցին, ֆրնասիացիներն ու անգլիացիները, որ կանգնած էին զորքով մի քանի կիլոմետրի վրա ու ոչինչ չէին անում, արաբները, հույները, քրդերը: Բոլորը բացի մեզանից: Երբեք պատճառների մեջ մենք մեզ չենք տեսել:

Այն ժամանակ մի քաղաքականություն էր գերտերությունների կողմից ու մենք խաղաքարտ էինք ու ոչ մեկը չէր խառնվում, հիմա էլ ուրիշ քաղաքականություն է, ու ինչ-որ լուրջ, կիսա-անկապ, ու լրիվ անկապ պետություններ, ֆեդերալ միավորներ, քաղաքային խորհուրդներ ընդունում են Ցեղասպանությանը վերաբերող ինչ-որ բանաձևեր ու մենք ազգովի վեր ու վար ենք թռնում, անկեղծորեն հավատալով, որ բոլորի մեջ արթնացել է խիղճը, ու այն ժամանակ մեզ մենակ թողածներն ու չօգնածները, հիմա, պարտքի զգացումով, վազելու են ու լուծեն մեր բոլոր պրոբլեմները:

Բարդույթ երեք – մենք որ թատրոն էին գնում, դուք իրար էիք ուտում

Բոլոր լուրջ մարդիկ գիտեն, որ ազգային թևավոր խոսք դարձած այս արտահայտության մեջ միայն մի փոքր, շատ փոքր ճշմարտություն կա: Արտավազդ Բ ու Որոդեսի ողբերգություն դիտելու պատմական չհաստատված էպիզոդը, ոչ մի կապ չունի համազգային պատմական թատրոնասիրության հետ: Տիգրանակերտում կամ Արտաշատում մի 50-60 տարի գոյատևած թատրոնները (ի միջի այլոց մեծ ամֆիթատրոնների գոյությունն այպես էլ չի հաստատվել, ու ամենայն հավանականությամբ բեմադրությունները տեղի էին ունենում արքունիքում, հունարեն հասկացող շատ նեղ շրջանակի համար), որտեղ հույն դերասանները բեմադրում էին հույն դրամատուրգների, հելենական մշակույթի երկրպագու Հայոց թագավորների հովանավորությամ, մեզ հանկարծ թատերասեր հասարակություն չդարձրեց: Ավելին մինչև Պարոնյան ու Սունդուկյան մենք դրամատուրգներ էլ չեն ունեցել:

Ամեն դեպքում, ենթադրենք ունեինք թատրոն, ու ունեինք շատ զարգացած թատերական մշակույթ: Որքանով է ռացիոնալ այս արտահայտությունը, հատկապես եթե այն ասվում է ժամանակակից աշխարհում քաղաքակրթվածության սանդղակում այժմ մեզանից մի քանի աստիճան բարձր գտնվող ժողովուրների հասցեին: Սրան, երևի կա մեկ հնարավոր պատասխան. «Հիմա մենք թատրոն ունենք, իսկ ուր է ձեր թատրոնը: Հիմա մենք թատրոն ենք գնում, իսկ դուք իրար եք ուտում»: Հետաքրքիր է մեր երկրորդ ու նորընտրի նախագահները կյանքում քանի անգամ են Արտավազդ Բ օրինակով թատրոն գնացել, լուրջ ներկայացում դիտելու: Սերժ Սարգսյանի մարտի 30-ին «Արտավազդ» մրցանակաբաշխության ժամանակ թատրոնի հասցեին շռայլած սիրո խոստովանությունը շատ նման է, նրա ու Ռոբերտ Քոչարյանի կողմից ժողովրդավարական արժեքներին հավատարիմ լիենելու բազմաթիվ անկեղծ խոստովանություններին:

Բարդույթ չորս – մենք ենք կտրել բոլորի պորտը, կամ մենք ձեր հներից էլ հին ենք

Մենք ամենա հին ազգն ենք, նորից անհիմն բարդույթը, հատկապես լայն տարածում է գտել կիսագրագետ երիտասարդության շրջանում: Երիտասարդություն, որը տեղեկատվությունը ստանում է, լավագույն դեպքում, ինտերնետային, ճշմարտությունից հեռու, տեղեկատվական աղբյուրներից, իսկ վատագույն դեպքում, իրենց բակում բլոտ ու նարդի խաղացող տարիքով ու բանիմաց փիլիսոփաներից:

Մի երկու տարի առաջ, իմ ուսանողների մեկը, բավականին լուրջ հայացքով փորձում էր բոլորին ապացուցել, որ հայերն են ստեղծել առաջին աստղադիտարանը: Իմ բոլոր փորձերը համոզել, որ «առաջին աստաղադիտարան» արտահայտությունն ինքնին աբսուրդ է, և գրագետ մարդուն հարիր չէ նման հայտարարություններ անել, անցան ապարդյուն: Մի 10 րոպե էլ, փորձեցի ասել, որ քաղաքկրթության օրրան Միջագետքում ու Եգիպտոսում, գոնե համաձայն կատարված պեղումներին, հայտնաբերվել են շատ հին աստղադիտարաններ և այլն: Չէ ու չէ, մեր Քարահունջը որ կար (եթե ենթադրենք որ Քարահունջը ընդհանրապես երբևէ եղել է աստաղդիտարան, կամ եթե եղել է, որքանով է այն հայկական), մարդիկ Միջագետքում դեռ չգիտեին աստղերն ինչ են: Ապարդյուն անցան նաև փորձերը նրան համոզել, որ մինչև «առաջին աստղադիտարանին» անցնելը, մենք աշխարհին ներկայացնելու այլ, փաստարկված արժեքներ ունենք – ուրույն ճարտարապետություն, գրականություն, պատմիչներ ու պոետներ և այլն: Ուսանողության բավականին մեծ մասը, ամենայն հավանակությամբ, ինձ համարեց ապազգային էլեմենտ, ու թարս չափեց, ոտքից գլուխ, հասկացնելով, որ ուզեմ թե չուզեմ, պիտի ընդունեմ հայերի կողմից առաջին աստաղադիտարանը կառուցելու փաստը:

Դե ինչ ասես, երիտասարդին, որն անկեղծորեն սիրում է իր հայրենիքը, բայց դեռ չի կողմնորոշվում, թե ինչ գործնական ուղղվածություն պիտի տա այդ սիրուն ու ինքն իր համար արժեքներ է հորինում, ու խարխափում է հնագույնից հնագույնը լաբիրինթոսում: Իսկ այդ ժամանակ, ազգի ներկա հիմնախնդիրները մի կողմ դրած հայտնի գիտնականները նույն արդ երիտասարդներին կերակրում են միստիկ տափակաբանություններով: Ասենք, Հերունին մի երկու տարի առաջ հեռուստասեությամբ, բավականին լուրջ դեմքով ապացուցում էր, որ ”մաթեմատիկա” բառը հայկական ծագում ունի ու առաջացել է մատներով հաշվելու բնազդից – մաթեմատիկա = մատը-մատից-հետո-եկավ: Կամ հարցազրույց է տալիս ու պնդում է, որ Սթոունհենջը կառուցել է Հայկ Նահապետը, երևի Անգլիա կատարծ աշխատանքային այցի ժամանակ: Լուրջ է:

Բարդույթ հինգ – բռնաբարվել ենք, ուրեմն պիտի բռնաբարենք

Մի քանի հարյուր տարի սելջուկա-մոնղոլա-ղզլբաշ ցեղերի լծի տակ գտնվելն ու կեղեքվելը (կարդա բառնաբարվելը) ձևավորել է մեր գլխավոր բարդույթը, որով պիտի հպարտանանք – համակերպվել բռանաբարված լինելու փաստի հետ, ու ձեռքից բաց չթողնել ուրիշին բռնաբարելու հնարավորությունը: Այն որ մեզանից շատերը մեր ընտրություններին մոտենում “դե տենց պիտի լինի” տեսանկյունից, ապացուցում է բարդույթի առաջին մասը: Իսկ իշխանության եկածների կողմից սեփական ժողովրդին ղզլբաշից բեթար բռնաբարելու անհագ ցանկությունն ապացուցում է երկրոդ մասը: Երբեմն մտածում եմ, որ մեր իշխանավորները իրենց ներկա վարքով ուղղակի լրացնում են մի քանի հարյուր տարվա բացը: Այսինք սովորական ժողովրդին նախորդ դարերին բռնաբարում էին ղզլբաշները, ու մեր իշխանները հնարավորություն չունեինք դա անելու, ուրեմն ինչի միայն ղզլբաշները վեյելած լինեն այդ հաճույքը. բա մենք? Այս բարդույթն, ըստ էության, ժամանակակից հայաստանյան հասարակական կոնսենսուսի, կամ փոխըմբռնման երաշխքին է – դուք դրան սովոր եք, դա ձեզ դուր է գալիս, մենք ձեզ պարգևում ենք դա ունենալու ու անսահման քանակությամբ ստանալու հնարավորությունը, ընդ որում, հասրակական հարաբերությունների բոլոր ոլորտներում:

ՇԱՐՈՒՆԱԿԵԼԻ

[Տրիբուն]

ՇԱՐՈՒՆԱԿՈՒԹՅՈՒՆ

Արժեքներ ու անտի-արժեքներ

Ուսուցչաց դասը

Ուսւոցչաց դասի նկատմամբ ավանդական ակնածանքը վերածել ենք ազգային ծաղրի: 1600 տարի ազգային ինքության պահպանման հիմնական գործոններից մեկը հանդիսացող դասը վերածվել է վաշխառուների բանակի: Ուսուցիչները առավոտը դպրոց են գնում աշակերտաց դասից հերթական փողահավաքը կազմակերպելու, որ մուծվեն տնօրենին, սա էլ իր հերթին քաղաքապետարանի կրթության բաժնին, սա էլ վերև, նա էլ ավելի վերև ու սենք մինչև հնարավոր ամենա վերևը` Արարատի գագաթը: Մեկ մեկ, կրթության ոլորտում կոռուպցիայի դեմ պայքարի շրջանակներում ուզում եմ առաջարկել, որ լսարաններում քննությունների օրերին հաշվիչ դրամարկղեր դնեն ու դասախոսներին ԱԱՀ մուծել տան: Դե ինչ ասենք ուսուցչաց միջին ու ստորին դասին, երբ ազգիս ուսուցչապետ ակադեմիկոսները ոտքի են կանգնում իրենց դիմաց մի քանի դինար նետող անգրագետ փաշայի առաջ ու նրան շնորհում են պատվավոր ակադեմիկոսի կոչում: Իսկ մայր բուհում էմիրաց էմիրի հասցեին արված ոչ պատասխանատու հայտարարություններանողները պատժվում են աշխատանքից ազատվելով ու բոլորն իրար մատնում են, քցում են, ծախում են ու, հալալա իրենց, հասցնում են նաև ազատ ժամանակ մատաղ սերնդի դաստիարակությամբ զբաղվել:

Ասա ով է մտավորականդ, ասեմ ով ես դու

Ուր են ՍՐԱՆՔ? Վերջին կենդանի դասականին պետական մակարդակով ծաղրի ենթարկելուց հետո գերեզման ուղարկեցինք: Իսկ կենդանի մնացած մի քանիսին քաղաքական դիրքորոշման համար, նորից պետական մակարդակով, անվանեցինք աղանդավորներ: Դե մշակույթի հետևողական պահածոյացումից (շպռոտացումից) հետո Դուրյանն ու Մանարյանը իրոք անապատականներ են դարձել: Մնում է բացել նախագահի քմահաճույքները բաց նամակով վավերացնող մտավորականների ՀԿ ու այնտեղ միավորել գրողների, կոմպոզիտորների ու նկարիչների միությունները ու ՀԿ նախագահ կարգել նախընտրական ժամանակ իրենք ամենա շատը կոտորող աստղին ու ազգովի անցնել Եվրոտեսիլի քվեարկությանը:

Իսկ ազգը մտավորականներին սպասում էր, եթե ոչ իր հոգևոր վերելքի պահին հրապարակում, ապա գոնե Մարտի 1-ից հետո զոհերի կողքին: Անկախ այն բանից, թե ովքեր էին զոհերը, ու որ ճամբարում էին գտնվում: Դրանք հայ մարդիկ էին:

Մի դատիր որ չդատվես

Աստվածաշնչյան այս խոսքերը յուրովի են մեկնաբանվել մեր դատավորաց դասի կողմից: Կոռուպցիայի մեջ խեղդված իրավապահ ու դատական համակարգը չի կարող դատել իր նմաններին, դատվելու նախադեպ չստեղծելու վտանգավոր հեռանկարից ելնելով: Դրա համար էլ կբռնվեն ու կդատվեն մանր-մունր ժուլիկներն ու նրանք, ովքեր երբևէ իրենց թույլ կտան կասկածել դատավորաց դասի արդարամտության մեջ:

Իշխանաց դասը

Հատուկ ուշադրության արժանի ազգիս քաղաքական առառնորդները քննարկման մի առանձին թեմա են: Բայց երկու բառով այս պլուտոկրատներին բնութագրելով ասենք, որ պետական ու հասարակական շահ հասկացությունը նրանց բոլորի մոտ լուրջ սրտխառնոց ու լուծ է առաջացնում: Սրտխառնոցի ու լուծի դեմ պայքարելու դեղամիջոցներ կան , բայց երբ այն դառնում է խրոնիկական, ապա բուժումը հնարավոր է միայն վիրահատական միջամտությամբ` որոշ օրգանների պարտադիր ամպուտացիայով, որոնցից առաջինը գլուխն է: Ինչ-որ հաճախակիացել են տարբեր տեսակի ծախու դեգեներատների կողմից հնչող հայտարարություններն առ այն, որ նորընտիրը խոստացել է խորը համակարգային բարեփոխումներ իրականացնել: Ում է պատրաստվում բարեփոխել էմիրը, ինքն իրեն? Բժշկությունն ապացուցել է, որ դիլետանտների կողմից ինքնաբուժումով զբաղվելը կարող է հիվանդի համար անկանխատեսելի հետևանքները ունենալ, ըհդուպ մինչև ֆատալ ելք: Ասել է թե, սույն ողորմելիները գիտեն, որ վիրաբուժական միջամտությունը ենթադրում է գլխատում, իսկ ինքնաբուժումը կարող է երկարաձգել կյանքը, բայց միևնույնն է հանգեցնելու է մահվան: Ուրեմն Հայոց ներկա իշխանաց դասի համար ես բարեփոխումներ անելու ոչ մի մոտիվացիա չեմ տեսնում: Մնում է նրանց պարտադրված բուժման ուղարկելը, որը վիրահատական միջամտության դեպքում վերածվում է հարկադիր մորթի` սիբիրախտով վարակված կովի օրինակով:

Կարմիր կովը ծառից հեռու չի ընկնում

Նախորդ պարբերությունում բարեփոխումների մասին սկսած քննարկումը շարունակելով նշենք, որ իշխանաց դասի հիվանդությունը կրում է ժառանգական բնույթ, անցնում է հորից որդի, հորեղբորից զարմիկ: Ու ինչ ենք մենք ակնկալում ? Որ հորից ժառանգած, սիբիրախտով վարակված նոր կարմիր կովը հանկարծ պիտի շեղվի իր հոր նախագծաց ուղղուց ու հանկարծ, օ~ հրաշք, ազգի փորձանքից ու վարակի աղբյուրից վերածվի բարձր կաթնատվության, սպիտակամաշկ, թբլիկ կովի ու բոլոր բարիքներով կիսվի մեր հետ: Ոչ մի դեպքում: Կարմիր կովը իրեն սնած ծառից եթե հեռու ընկավ, կգլորվի մոտակա խորը անդունդը ու կջաղջախի իր շախմատասեր գլուխը: Ու կարմիր կովը, նույնիսկ կով լինելով, գիտակցում է սա:

Մենք քիչ ենք, բայց մեզ էտ էլ ա շատ

Վերջերս մեր ընդահանուր բարեկամներից մեկը մարտի 1-ի դեպքերի հետ կապված մի դեպք պատմեց: Ուրեմն նրանք ընտանիքով գնում էին միտինգների իսկ ծանոթներից ոմանք նրանց լուրջ չէին ընդունում, ու ծաղրում էին, ասելով, որ իրենք էլ չեն հասկանում թե ինչ համար են գնում, հատկապես հաշվի առնելով, որ միտինգի գնացող սույն ընանիքը ապրում է բավականին բարեկեցիկ կյանքով: Ու այսպես, մարտի 1-ից հետո սույն ընտանիքը նորից հանդիպում է այս ծաղրող ծանոթներին, որոնք բաց բերաններով հարցնում են “Երեկ ռոբերտոն թալանելուց գոնե մեր ռազմերով մի երկու զույգ կոշիկ վերցնեիք”: Մեջբերում եմ հիշելով (ներողություն եմ խնդրում բարեկամից, եթե որոշ անճշտություններ կան) ու գուցե արտահայտությունը բառացի չեմ փոխանցում, բայց բովանդակությունն ու արտահայտությունն անողների ողջ ներքնաշխարհը բոլորիս համար էլ պարզ է:

Դե իսկ օրը ցերեկով Երևանում կանաց ու աղջիկներին ղզլբաշներից բեթար ծեծող հայրենի իրավապահների մասին լրացուցիչ խոսելն ավելորդ է:

Ու սրանից հետո ոնց չասես, որ հանկարծ պարզեցինք, որ մեր միջի տականքն այնքան շատ է, որ այսքան քիչ լինելով էլ դեռ մեծ թվով անպատկառեներից անհապաղ ազատվելու խնդիր ունենք:

Qvo Vadis ?

Հարցի ուղղակի պատասխանը երևի պիտի մի անգամից լիներ “գրողի ծոցը”:
Սակայն մեջս խոսում է եսասիրությունը, ու չեմ ուզում գնալ այնտեղ, որը նախատեսված է տմարդիների համար:

Ուրեմն հարցը մնում է բաց, “ուր ենք գնում մեր բարդույթներով, արժեքային ներկա համակարգով ու մեր ունեցած ազգի մեծերով?”:
.......................................
.......................................
Ձա՜յն հառաչանաց հեծութեան ողբոց սրտից աղաղակի
Քեզ վերընծայեմ, տեսողդ գաղտնեաց,
Եւ մատուցեալ եդեալ ի հուր թախծութեան անձին տոչորման
Զպտուղ ըղձից ճենճերոյ սասանեալ մտացս`
Բուրվառաւ կամացս առաքել առ քեզ:

Գրիգոր Նարեկացի

[Մարկիզ]

Հիմա կարող եմ շարունակել։

Նախ, կապված առաջնորդի հետ, ասեմ, որ այս հարցը բազմիցս քննարկվել է, եւ մեկ անգամ եւս անդրադառնալ այդ խնդրին այդքան էլ չէի ցանականա: Բայց այնուամենայնիվ պատրաստ եմ անհրաժեշտության դեպքում քեզ եւս հանգամանալից բացատրել, թե ինչու կարող ենք եւ պետք է վստահենք ԼՏՊ-ին:

Կոնտեքստից չշեղվենք։ Ես խոսում էի հոգևորականության և աշխարհիկների մասին։ Այս լոնտեքստում ժողովուրդը աշխարհիկ հասարակությունն էր։ Ասածս էլ այն էր, որ ցածր բարոյականության համար մեղքը չի կարելի բարդել միայն հոգևորականության վրա, աշխարհիկ հասարակությունը ևս մեղք ունի դրանում։ Դու այս մտքի դեմ որևէ բան ունե՞ս ասելու։

Դրանում մեղավոր են ՀՀ գիտակից, տեղեկացված քաղաքացիները, անկախ նրանից հոգեւորակա՞ն են թե՞ աշխարհիկ, գրո՞ղ են թե՞ երաժիշտ, լրագրո՞ղ են թե՞ բժիշկ,
քաղաքագե՞տ են թե՞ նկարիչ...Ես նկատի չունեմ միայն քաղաքական իրավիճակը...
Ամեն ինչը կապել Հայաստանում վերջին 15 տարում ստեղծված իրականության հետ, սխալ է: Վերը նշված անձանց մոտ հայրենասիրությունն ու քաղաքացիական գիտակցությունը պետք է հաղթանակեին ագահությանն ու վախկոտությանը: Մոռանանք սովետական ժամանակը: Այն ժամանակ վիճակն ավելի լավ է եղել քան հիմա...

Չհամարես իդեալոգիա:
Այդպես պետք է լինի...

Անձամբ դու «ղումարբազ» տերտերի հետ ղումար խաղացե՞լ ես։ «Լեվի» գնացողի անձամբ ճանաչու՞մ ես։ Թե՞ պարզապես ուրիշների ասածն ես կրկնում։
Օրինակ ես բազում անգամ լսել եմ այս կամ այն քաղաքական կամ արվեստի գործչի կամ հոգևորականի վատաբարո լինելու մասին։ Բայց հեշտությամբ չեմ հավատում ամեն լսածիս, չնայած չեմ էլ բացառում։Ընդհանրապես կարծում եմ, որ մի քիչ մարդ պետք է իր մեջ նայի, այլ ոչ փնտրի իր շուրջը մեղավորների։
Երևի թե արժի Եկեղեցու վերաբերյալ առանձին թեմայում խոսել...։

Էս ի՜նչ շատ ես գրում...
Չես հավատում, բայց հետն էլ չես բացառում...«-Սա ինչ է, սա մի՞տք է, թե՞...ուղղակի սխալ ես ձեակերպել:
Եղբայր, էդ մարդու ինքն իր մեջ նայելու մասին, գոնե դու «մեզ» ասելու իրավունք, կարծում եմ, չունես: Քանի որ...

Հիմա ի՞նչ...հույս ունես, թե մի օր տերտեր կամ երգիչ ու նկարիչ ես բռնացնելու՞ ղումար խաղալուց կամ լեւի գնալուց:
Այնպես որ հավատալ, չհավատալը յուրաքանչյուրիս գործն է…
Մի հավատա, բայց հետն էլ շատ մի բացառի
Ու՞ր ա, ինձ էդքան բախտ, ես դրանց հետ «ղումար» խաղամ, հետո էլ իրանց « լեւի էթացած» տեղերը լեւի էթամ...
Բայց տեսել եմ բազմաթիվ հոգեւորականների, որոնք թաղումն ու հարսանիքները սարքել են ինքնատիպ բիզնես…Ընդ որում, որքան բարձր «պրիստիժ» ունի տվյալ հոգեւորականը, այնքան թանկ են նրա ծառայությունները:
.......................շատ կարելի ա ասել հոգեւորականներից............................
Բայց որպեսզի չմտածես, որ միայն վատն եմ տեսնում կամ ասում, ասեմ որ կան բազմաթիվ «մեծատառով մարդ» իսկական հոգեւորականներ, որոնց հավատացյալները եւ չհավատացյալները շատ-շատ հարգում ու սիրում են...

Հա, ինչպես փոխել բարոյական վիճակը։...։

Երկար պատմություն է...

Շատ լավ։ Իսկ պրոպագանդայի նյութը ո՞րը պետք է լինի (մենակ հստակ ձևակերպիր, խնդրում եմ)։...։

Ինչպես լաավ «ախպերներին ու քրերին» սարքել լավ մարդիկ
Շատ հստակ...

[Մարկիզ]

Հիմա գրառումները.

1.


2.


Միգուցե ես սխակվում եմ, և այս մարդիկ իրոք մեծ հարգանք և վստահություն ունեն Եկեղեցու հկատմամբ, թող ինձ ուղղեն։

Դու ահավոր շատ ես սխակվում էդ մարդկանց հաշվով
Նշածդ գրառումներից ընդհանրապես չի հետեւում, որ նշածդ մարդիկ եկեղեցու նկատմամբ հարգանք չունեն...
Եվ խորհուրդ. աշխատիր հաջորդ անգամ անհիմն եզրահանգումներ չանել:
Իսկ իրականության նկատմամբ աչքակապոցի խաղալը լավագույն դեպքում «ջայլամային կեցվածք է»:
Որ եկեղեցի բառը մեծատառով են գրում, դա չի նշանակում հարգանք եկեղեցու նկատմամբ...

[Ambrosine]

Ես ցանկանում եմ պատասխանել Ձեր խորիմաստ և ամենակարևորը բարոյահոգեբանական վերլուծության արդյունգում ծագած հարցին.
Դուք իրավացի եք աղջիկներին ծեծելը սխալ երևույթ է, նրանց պետք է սիրել, գուրգուրել և կարոտել: ես կարծում եմ որ աղջիկները և երեխաները քաղաքականությամբ չպետքե զբաղվեն, նրանք ավել հետաքրքիր գործեր ունեն տարբեր բնագավառներում:

կներեք, բայց քաղաքականությամբ զբաղվելը տղամարդկանց մենաշնորհը չի, պատմությունն էլ ցույց է տվել, որ կանայք ավելի հեռատես քաղաքական գործիչներ են, քան տղամարդիկ

Քաղաքականությամբ զբաղվելու համար պետք է ուսումնասիրել ամբողջ պրոբլեմները և ամենակարևորը ունենալ հավաստի տվյալներ քաղաքականության մասին.
հանրահավաքներին մասնակցելը չի նշանակում որ դուք քաղաքականությամբ եք զբաղվում:
Իսկ եթե ամեն մեկս զբաղվենք մեզ հասանելի գործերով դա կլինի ամենաճիշտ եղանակը բարոյահոգեբանական մտնոլորտը փոխելու համար:

Անհատի քաղաքական ակտիվության և քաղաքական մասնակցության իմաստով տարբերակում են առանձին տիպեր, որոնցից մեկը սա է`
Անհատը որպես հասարակական կազմակերպության, զանգվածային շարժումների և այլ կազմակերպությունների անդամ, որը հետաքրքրվում է քաղաքական հարցերով, ունի իր կարծիքը այս կամ այն իրադարձության նկատմամբ: Առաջանում է միջնորդավորված ներգրավվածությամբ անհատի տիպը
Այսինքն` միջնորդավորված կերպով մասնակցում է քաղաքականությանը

[Marduk]

Տրիբուն

Ենթադրենք ապացուցեցիք որ հայ ազգը ամենաանշան, ամենաանկապ, ամենաբարդույթավորված ու եսիմ ինչ տգետ ազգը:

Ես դրանից եզրակացնում եմ, որ ախպեր ջան էլ ինչ իմաստ ունի ջանք ու եռանդ ծախսելու այս երկրի վրա ու այս ժողովրդի: Որ 5000 տարում չդզվեց հիմա հաստատ էլ ոչ կդզվի: Դե Ցեղասպանությունից հետո էլ ընդանրապես արդեն շանս չկա որ խելքի կգանք:

Այնպես կյանքը մի անգամ է տրված վայելեմ մինչև վերջ: Իսկ թե մնացածի հետ ինչ կլինի թքած... Մեկա արդեն շանս չկա:

Ավելի լավ է վարել պառազիտ կյանք ու վայելել կյանքը, քանց թե տանջվել:

[Տրիբուն]

Ավելի լավ է վարել պառազիտ կյանք ու վայելել կյանքը, քանց թե տանջվել:

Մարդուկ ջան, դու այս եզրահանգման եկար, ես մի քիչ ուրիշ եզրահանգման եմ եկել: Իսկ ի՞նչ կլինի եթե բոլորով պայքարենք բոլոր այդ բարդույթներից ազատվելու ու 21-րդ դարում ժամանակակից հասարակարգ ու պետություն կառուցելու ուղղությամբ:

Ի՞նչի եմ եկել ասյ եզրահանգմնա, ու ի՞նչի վերը նշված երկար բարակ գրառման միջոցով: Եթե օրգանիզմը հիվանդ է, ապա օրգանիզմի տիրոջը պետք է անըդհատ հիշեցնել որ նա հիվանդ է, ու նրան բուժում է անհրաժեշտ: Իսկ եթե հիվանդ օրգանիզմին անըդհատ ասեքն, դու լավն ես, դու առողջ ես, քեզ ոչ մի բան չի սպառնում, ամեն ինչ նորմալ է, ապա օրգանիմզը կմեռնի ու մեղքը կմնա մեր վզին:

Այնպես որ, սեփական ժողովդրի թերությունները տեսնելը ու դրանց մասին բարձրաձայնելը նույնպես հայրենասիրություն է, քանի որ նպատակ ունի ազատել ժողովրդին այդ թերություններից, բուժել կարճ ասած:

[Chuk]

Նախ և առաջ շնորհակալ եմ հարգանքով խոսալու համար, երկրորդը իմ բարոյահոգեբանական վիճակը խաթարված չի և չ ի կարող լույս աշխար գալ ամենա լավ մեկը օվ որ կկարողանա խաթարել այն, իսկ երրորդ եթե ինձ համոզիչ պատասխան գրես թե արդյոք իմ հանրավաք գալը ինչ որ օգուտ կտա ձեր բարոյահոգեբանական վիճակը կարգաորելու համար. մեծ հաճույքով կմասնակցեմ

Եթե կարողանաս գտնել մեկ նախադասություն, որտեղ ես գրել եմ, որ քո անձի կամ իմ անձի բարոյահոբենական վիճակը խաթարված է, ապա ես հաճույքով կպատասխանեմ գրառմանդ: Իսկ մինչ այդ հուշեմ երկու կարևոր միտք.

1. Խաթարված է ընդհանուր բարոյահոբեբանական մթնոլորտը
2. Ինչպես ասում է Նիկոլ Փաշինյանը. «Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացի, մեր երկրի ճակատագիրը կախված է միայն մեկ մարդուց և այդ մեկ մարդը դու ես»: Առավել կոնկրետացնելու դեպքում, ես կարող եմ այսպես ասել, անձամբ քո մասնակցությունից իհարկե ոչինչ չի փոխվի: Բայց եթե յուրաքանչյուր մարդ մտածի այնպես, ինչպես դու, ապա կործանումն ապահոված է: Իսկ եթե մի հզոր մարդկային զանգված մտածի այնպես, ինչպես ես, ապա հաղթանակն անխուսափելի է: Հա՛, ի դեպ: Հաղթանակն իրոք անխուսափելի է:

Ենթադրենք ապացուցեցիք որ հայ ազգը ամենաանշան, ամենաանկապ, ամենաբարդույթավորված ու եսիմ ինչ տգետ ազգը:

Մարդուկ, չնեղանաս, բայց ես շարունակում եմ զարմանալ քո տրամաբանակն թռիչքների ու նյութի ընկալման տիպի վրա: Քանզի ինքս էլ կարդացի գրառումն ու որևէ միտք չտեսա, որը կարող է խթան լինել այսպիսի եզրահանգման գալու:



Տրիբուն, շատ հետաքրքիր, լավ կառուցված ու փաստարկված հոդված էր: