Ուրարտու

[Benadad]

Հենց այս տարբերակն է, որ ավելի ընդունված է:
Աճառյանի կողմից Խալդի լեզու է անվանվել պաշտոնական "ուրարտերենը"` խուռիերենը:

Քաղդիերեն տարբերակը հայերեն լեզվին բնորոշ ձևափոխությունների արդյունքում է ստացվել` լ=ղ (Երուշալիմ=Երուսաղեմ, Պավել=Պողոս և այլն)
Այո, գոյություն ունի քաղդի եկեղեցին (խալդեական) և ըստ էության նրանց լեզուն նոր-ասորերենն է (նորից նշեմ, որ ասորորերնը աքքադերենի, այսինքն հալդիերենի հյուսիսային բառբառների է համարվում) և ոչ մի կապ չունի Խալդ-Հայկ -ի հետ:
Եթե ուշադիր նայեք Ուրարտական Խալդ աստծու պահպանված պատկերին, ապա շատ նման է Աղեղնավոր Հայկին, ավլի ճիշտ պատկերված է աղեղնավոր` շատ մեծ նետով (միգուցե նիզակով) և գծապատկերով շատ նման է Հայկ (Օրիոն) համաստեղությանը:

Եղբայր ուշաադիր կարդա..,.ես ասում եմ, որ ուարտական արձանագրությունների լեզուն կոչվում է խալդերեն, քանի որ այն միայն պաշտամունքային լեզու է: Ես դեռ չեմ եսել որևէ մի պատկեր, որտեղ Խալդը պատկերված է աղեղնավոր Հայկի ձևով: Այստեղ մի ուրիշ հարց կա. Խալդը կրելով որոշակի նույնական նույն ինչ Հայկը, դրա պատճառով էլ նմանեցվել է Խալդ//Հայկ, բայց սա դեռ ապացուցված չէ, եթե ապացուցվի էլ, հայագիտությունը ոչնչով չի տուժի:

Իսկ քրդերը Առաջավոր Ասիայում հայտնվել են միայն մեր թվականության յոթերորդ դարում, արաբների արշավանքի ժամանակ: Ոչ մի ապացույց չկա, որ կուտիները քրդերի նախնիներն են, և բնակվել են Կորճայքի տարածքում... քրդերը քոչվորէին, իսկ Կորճայքի բնիկները, ըստ Քսենոփոնի, նստակյաց հողագործներ էին, ունեին բոլոր նստակյացի գույքը, ամենակարևորը պղինձ և գինի...

[Varzor]

Եղբայր ուշաադիր կարդա..,.ես ասում եմ, որ ուարտական արձանագրությունների լեզուն կոչվում է խալդերեն, քանի որ այն միայն պաշտամունքային լեզու է: Ես դեռ չեմ եսել որևէ մի պատկեր, որտեղ Խալդը պատկերված է աղեղնավոր Հայկի ձևով: Այստեղ մի ուրիշ հարց կա. Խալդը կրելով որոշակի նույնական նույն ինչ Հայկը, դրա պատճառով էլ նմանեցվել է Խալդ//Հայկ, բայց սա դեռ ապացուցված չէ, եթե ապացուցվի էլ, հայագիտությունը ոչնչով չի տուժի:

Իսկ քրդերը Առաջավոր Ասիայում հայտնվել են միայն մեր թվականության յոթերորդ դարում, արաբների արշավանքի ժամանակ: Ոչ մի ապացույց չկա, որ կուտիները քրդերի նախնիներն են, և բնակվել են Կորճայքի տարածքում... քրդերը քոչվորէին, իսկ Կորճայքի բնիկները, ըստ Քսենոփոնի, նստակյաց հողագործներ էին, ունեին բոլոր նստակյացի գույքը, ամենակարևորը պղինձ և գինի...

Քրդերի հարցում չեմ պնդում, ասում եմ, որ վարկած է:
Իսկ Խալդի պատկերները, տարբեր են` հիմանականում առյուծի վրա կանգնած, ձեռքում թասիկ և ինչ որ բան փոքրիկ բահի կամ շերեփի նման: Սակայն որոշ պատկերներում ` մասնավորապես ռազմական պարագաների (վահաններ, սաղավարտներ) պատկերված է այլ կերպ
http://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%...B3%D0%BE%D0%B2
http://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A4%...B:NewHaldi.jpg

Դյականովն էլ նշում է, որ Հալդ-ը հետագայում նույնականացվեց Միհրի հետ?? Իսկ Մելիքաշվիլին նշում է, որ ասորական տարբերակներում նա նշված է "Ալդի" և համարում է դա բառբառային արտասանում ??

[Lion]

Երևի ամեն դեպքում ճիշտ չէ "ուրարտերեն"-ը "խալդերեն" կոչել...

[Varzor]

Երևի ամեն դեպքում ճիշտ չէ "ուրարտերեն"-ը "խալդերեն" կոչել...

Դե հիմա ճիշտ է, թե չէ, մարդիք կոչել են: Թե երբ կանվանափոխեն, դա արդեւն ուրիշ թեմա է:

[Benadad]

Քրդերի հարցում չեմ պնդում, ասում եմ, որ վարկած է:
Իսկ Խալդի պատկերները, տարբեր են` հիմանականում առյուծի վրա կանգնած, ձեռքում թասիկ և ինչ որ բան փոքրիկ բահի կամ շերեփի նման: Սակայն որոշ պատկերներում ` մասնավորապես ռազմական պարագաների (վահաններ, սաղավարտներ) պատկերված է այլ կերպ
http://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%...B3%D0%BE%D0%B2
http://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A4%...B:NewHaldi.jpg

Դյականովն էլ նշում է, որ Հալդ-ը հետագայում նույնականացվեց Միհրի հետ?? Իսկ Մելիքաշվիլին նշում է, որ ասորական տարբերակներում նա նշված է "Ալդի" և համարում է դա բառբառային արտասանում ??

դե չէ ելի, հո զոռով չէ, ելի դիմենք պետմահամեմատական լեզվաբանությանը...
Խալդիի պաշտամունքի կենտրոնը՝ Մուծածիրը, ուրարտական աղբյուրներում ՝ Արդինի, գրաբառում կա արդի բառ, որ նշանակում է նիզակ, հարց, իսկ ինչ է պատկերված բալավաթի տաչարի դռների վրա մուծածիրյան ավարը պատկերելիս…
Պատասխան, Մուծածիրի տաճարի եռանկյունաձև ճակտոնին դրված է նիզակ: Սա լիրվ բավ է հասկանալու համար, որ Խալդը,որպես երկրի և արքայատոհմի հովանավոր,ետք է ունենար ռազմական գծեր և հետևաբար ամպրոպային, դրա համար էլ ունի ձեռքում բռնած նիզակ

[Varzor]

դե չէ ելի, հո զոռով չէ, ելի դիմենք պետմահամեմատական լեզվաբանությանը...
Խալդիի պաշտամունքի կենտրոնը՝ Մուծածիրը, ուրարտական աղբյուրներում ՝ Արդինի, գրաբառում կա արդի բառ, որ նշանակում է նիզակ, հարց, իսկ ինչ է պատկերված բալավաթի տաչարի դռների վրա մուծածիրյան ավարը պատկերելիս…
Պատասխան, Մուծածիրի տաճարի եռանկյունաձև ճակտոնին դրված է նիզակ: Սա լիրվ բավ է հասկանալու համար, որ Խալդը,որպես երկրի և արքայատոհմի հովանավոր,ետք է ունենար ռազմական գծեր և հետևաբար ամպրոպային, դրա համար էլ ունի ձեռքում բռնած նիզակ

Ամպրոպի և կայծակի աստվածը Թեյշեբան էր Ի միջիայլոց համարվում է, որ "ուրարտական" ուշ շրջանում Խալդը չնայած մնում էր պանթեոնում, որպես գլխավոր, սակայն առավել զարգացած և պաշտամունքային էր Թեյշեբաի պաշտամունքը: Դրա համար էլ Թեյշեբանին, որը կառուցվել էր այդ աստծո պատվին, այքան զարգացով, որ այտեղ տեղափոխվեց ինչպես պաշտամունթային կենտրոնը, այնպես էլ հետագայում մայրաքաղաքը: Այս ամենը, նորից կրկնեմ, "պաշտոնական ուրարտագիտությունն" է, որը չեմ կարող համարել ճշմարիտ:

Հա, մեկ էլ չգիտէի, որ գրաբարում "արդ" նշանակում ա նիզակ