Ուրարտու

[Godfreed]

Ուրարտուի մշակույթի, պետական կառավարման և տնտեսության մասին մեզ կպատմի Astgը։ Մի քանի նկար էլ կտեղադրի։ Շնորհակալություն Աստղիկին։ Աստղ չնեղանաս, քեզ եմ խնդրում որպես ամենից լավ տեղյակին։

[Ambrosine]

Ուրարտուի մշակույթի, պետական կառավարման և տնտեսության մասին մեզ կպատմի Astgը։ Մի քանի նկար էլ կտեղադրի։ Շնորհակալություն Աստղիկին։ Աստղ չնեղանաս, քեզ եմ խնդրում որպես ամենից լավ տեղյակին։

լավ, էլ մի չափազանցրու
սկսեմ մշակութից, հետո հերթով կգրեմ

Հայաստանի մշակույթը, իր ակունքներով, ունի շատ հին պատմություն: Հայկական լեռնաշխարհը բնակեցրած ցեղերից յուրաքանչյուրն ունեցել է իր մշակույթը: Հին հայկական մշակույթը ձևավորվել է հենց այդ մշակույթների հիման վրա: Հայկական մշակույթի ակունքների մասին մենք գաղափար ենք կազմում տարբեր նյութերի օգնությամբ: Հայաստանի հողի վրա հայտնաբերվել են բազմաթիվ բնակավայրեր ու ամրոցներ, դամբարաններ, որոնց մի մասը պեղվել է: Վաղ շրջանի մշակույթից աչքի ընկնող են Էթիունիի հուշարձանները, որոնք համեմատաբար ավելի լավ են ուսումնասիրված, քանի որ տարածքը համընկնում է ներկայիս Հայաստանի Հանրապետության հետ: Հայտնաբերվել են բնակավայրեր, կիկլոպյան ամրոցներ, պեղվել են դամբարաններ: Անհիշելի ժամանակներից մարդիկ գործիքներ և այլ իրեր են պատրաստել քարից, ոսկրից, ավելի ուշ նաև մետաղներից` պղնձից, բրոնզից, երկաթից: Զարդեր պատրաստել են նաև ոսկուց, արծաթից, թանկարժեք քարերից:

Լճաշենի և Վանաձորի բրոնզեդարյան հարուստ դամբարաններում գտնվել են զենքեր, զարդեր, կենցաղային իրեր: Պեղումներից հայտնաբերվել են նաև սեղանի արծաթե նրբագեղ քանդակներով ամանեղեն, արձանիկներ, խեցեղեն, տնային գործածության իրեր և զարդեր:

Գեղամա լեռներում, Արագածի փեշերին և այլ վայրերում հայտնաբերվել են ժայռապատկերներ, որոնք նկարչության և զարդարվեստի նմուշներ են: Դրանց վրա կան եղջերուների, այծերի, մարդկանց, առասպելական հերոսների պատկերներ: Ժայռապատկերներից ոմանք ունեն նաև ծիսական բովանդակություն և վկայում են մեր նախնիների ապրելակերպի մասին:

Ժայռապատկերները համարվում են նաև գրի հնագույն տեսակ` պատկերագիր:

Կրոնա-պաշտպամունքային բնույթ են ունեցել Գեղամա լեռներում հայտնաբերված ձկնակերպ քարե արձանները` վիշապները, որոնք նվիրված են ջրի պաշտամունքին:



Հին Հայկական մշակույթի ձևավորման մեջ իր ուրույն տեղն ունի Վանի թագավորության մշակույթը, որը տարածվել է Հայկական լեռնաշխարհով մեկ: Ուրարտական և հայկական շինարարական արվեստի մեջ մասնագետները շատ նմանություններ են գտնում (օրինակ, Քա 8-րդ դարի Մուծածիրի հայտնի տաճարը հիշեցնում է Գառնիի հեթանոսական տաճարը): Վանի թագավորության պալատական և տաճարային շենքերի որմնանկարները, բարձրաքանդակները, կես-մարդ, կես-կենդանի արարածների արձանները մեծապես վկայում են հայերի վրա ունեցած ազդեցության մասին:

Վանի թագավորության մշակույթը տվել է սեպագիրը, որը, ինչպես և ամբողջ մշակույթը, այդ թագավորության անկումից հետո մոռացության է մատնվել:

Վաղ շրջանից ժողովրդի հիշողության մեջ պահպանվել են նաև առասպելներ ու ավանդազրույցներ:

[Ambrosine]

նկարներ`

[Ambrosine]

Վաղ հայկական մշակույթը ձևավորվելով ներսից, աղերսներ է ունեցել նաև արևելյան միջերկրականի երկրների, հունական աշխարհի, Փոքրասիական երկրամասի, ուրարտական մշակույթների հետ:

[Ambrosine]

էլի...

[Ambrosine]

էլի