Հայ Հեղափոխական Դաշնակցություն

[ԿԳԴ]

Նորից եմ ասում` մի՛ խառնիր հայրենասիրական երգերը կուսակցության հետ, դրանք տարբեր բաներ են: Էլի՞ բերեմ ալմ-ի տխուր օրինակը, էլի՞ բերեմ թափթփուկ աստղիկների օրինակները: Կուսակցությունը դա քաղաքական միավորում է, ոչ թե երգի համույթ: Անցած գրառմանս մեջ խնդրեցի, որպեսզի բերես օրինակներ, թե ինչ է արել այդ կուսակցությունը ազգիս համար. չես բերում օրինակներ: Հայ Դատի խնդիրն ինձ համար օրինակ չի, դա ընդամենը վերնագիր է, դու կոնկրետ նշի, թե ինչ է արել Հայ Դատի համար, ի՞նչ առավելության է հասել, ի՞նչ հաղթանակներ, դրանք նշի, որ հասկանանք, թե ինչ ասել է հյդ: Դաշնակցական հերոսներին հարգել ու հարգում եմ, բայց դա չեմ վերագրում այդ կոսակցությանը, չեմ վերագրում, քանի որ չեք կարողանում հերքել վերը նշված խայտառակ փաստերը: Ու խնդրում եմ` մի թերագնահատիր իմ` պատմության մասին գիտելիքները հա, մի երկու բառ էլ, եթե կարելի է, սրճարանների առաստաղները հրազենով նախշելու մասին, խնդրում եմ

Կուկ ջան ես քո գիտելիքները չեմ թերագնահատումդե, ինձ սխալ մի հասկացի, և չեմ էլ ուզում վիճել քեզ հետ, որոշ չափով ընդունում եմ քո և բոլորի ասածները, և նորից եմ կրկնում, որ ինքս որոշ չափով դեմ եմ այսօրվա ՀՅԴ-ի վարած քաղաքականությանը, չնայած քաղաքականությունից բան չեմ հասկանում: Միանշանակ ասել, որ Դաշնակցությունը, Հայ Դատը ոչինչ չի արել և ազգի խայտառակություննա, դա արդեն չեմ ընդունում: Հուսով եմ սա իմ վերջին գրառումնը կլինի այս թեմայում, որովհետև հենց սկզբից Էլ չէի ուզում խառնվել քաղաքականությանը, մի քանի փաստեր բերեմ Հայ դատի վերաբերյալ: Թե ընչեր են արել դաշնակ նվիրյալները, նորից եմ կրկնում նվիրյալները, որպիսի աշխարհը ճանաչի ցեղասպանությունը: Նախ վերացրին ցեղասպանությունը կազմակերպողներին, որոնց մասին բոլորս գիտենք...Թեհլերյան, նույնիսկ երգ կա նվիրված Թեհլերյանին <Գինի Լից>, Երկանյան, Սասունցյան:Մի քանի հերոսական գործողություններ նշեմ ...

<<Բանկ օտտոմանի>> գրավումը. 1986 թ.օգոստոսի 14-ին հայ վրիժառուները գրավեցին Պոլսի կենտրոնում գտնվող Օսմանյան կենտրոնական դրամատունը, պատանդ վերցրին 150 աշխատող, եղան զոհեր: Հաջորդ օրը Ռուսական դեսպանատան միջամտությամբ թողեցին բանկը Հայ վրիժառուները և տեղափոխվեցին Մարսել: Մասնակիցների թվում էին`Վարդան Շահպազ, Ավո,Զարեհ Խաչիկյան,Հաճի, Արմեն Գարո, Բաբկեն Սյունի, Հրաչ: Ասեմ, որ այս գրավման վերաբերյալ դաշնակցական երգ կա:
<Վան Գործողությունը> 1981թ սեպտ. 24 հայ վրիժառուները Փարիզում գրավեցին թուրքական հյուպատոսարանը և մոտ 16 ժամ պահեցին իրենց ձեռքում: Վրիժառուները պահանջում էին ազատ արձակել Թուրքիայում ձերբակալված Տեր հայր Հրանտ Գյուզալյանին, Մանվել Երկաթյանին, ինչպես նաև հայ քաղաքական բանտարկյալներին: Ստեղծել միջազգային հանձնախումբ, որ պաշտպանի Թուրքիայում եղած հայոց կոթողները: Գործողությանը մասնակցում էին Վ. Սիսլյանը, Ա. Բասմաճյանը, Հ. Ջուլֆայանը:

Օտտավա... 1985թ. Մարտի 13-ին հայ վրիժառուները գրավեցին Օտտավայում գրավեցին թուրքական դեսպանատունը: Պահանջելով`հայակական հողերի վերադարձ հայ ժողովրդին: Գործողությանը մասնակցեցին 3 հայ նվիրյալ վրիժառուներ`Րաֆֆի Թիտիզյանը, գևորգ Մարաշլյանը, հովհաննես Նուբարյանը:

Լիսաբոնի հերոսապատումը
1983թ. Հուլիսի 27-ին Լիսաբոնում հինգ քաջորդիներ` Վաչե Դաղլյանը 19 տ. , Սեդրակ Աճեմյանը 19 տ. Սիմոն Յահնիյանը 21 տ. և Արա Քրդլյանը 19 տ. հարձակվեցին թուրքական դեսպանատան վրա: Շենքը գրավված մնաց ոոտ 3 ժամ, որից հետո լսվեց ուժեղ պայթյուններ: Որոշ ժամանակ անց գտան Հայ հերոս երիտասարդների ածխացած դիակները: Հանուն Հայրենիքի կյանքը գիտակցաբար զոհած երիտասարդների կատարած գործողությունը ցնծեց աշխարհը, չտեսնված արարք դարձավ ազգային ազատագրական շարժումների պատմության մեջ, դարձավ խորհրդանիշ և փարոս շատերի համար:
Լիսաբոնի 5 երիտասարդների հերոսապատում դարձավ նվիրումի անկրկնելի օրինակ: Նույնպես ազգագրական երգ կա նվիրված Լիսաբոնի հերոսապատմանը:
Վերջ...

[Chuk]

Չուկ ջան ես լրիվ հասկանում եմ, թե դու ինչ ես ուզում ասել, համաձայն եմ, որ իսկապես նվիրված դաշնակները հայրենասերներ են, ես խոսում եմ այդ մարդկանց մասին: Մ՞իթե կարելի է ազգի՝ թեկուզ այդ մի քանի նվիրյալ դաշնակներին, ազգի խայտառակություն համարել: Մի քիչ զգույշ պետք է լինել նման հայտարարություն անելու համար: Վերջ, թե ես խի էստեղ գրառում արեցի, իմ համար հանգիստ ձեր ծաղրանկարները կանեի:

Ազգի խայտառակություն ես համարում եմ այդ կուսակցությունը ու միանում եմ հնչած կարծիքներին: Ես չեմ խոսում շարքային դաշնակցականի մասին, որին ինչքան էլ հարգում եմ, բայց իրեն պատիվ չի բերում, որ չի կարողանում համակարգի արատների դեմ պայքարել, փոխել, ու դաշնակցությունը նորմալ կուսակցություն դարձնել: Կարծում եմ նրանց լավագույն որոշումը ներկայումս կլինի կուսակցությունը լքելը:

[Դավիթ]

Ես չեմ ուզում անդրադառնալ այս անվերջ թեմային, որը ինտերնետում շոշափվում է արդեն 10 տարուց ավել:
Պարզապես ասեմ, որ ցավոք սրտի, մեր Հայերը միշտ մտածում են ծայրահեղական ձևով: Միշտ պատրաստ ենք մեկին կամ մի քանիսին հանել դավաճան, փոս փորել, կրակի վրա վառել, եվ անցնել առաջ:
Ոչ ոք չի ասում, որ Դաշնակները իրենց փայլուն դրսեվորեցին վերջի 16-17 տարվա ընթացքում: Բայց դա չի նշանակում, որ մենք պետք է ժխտանք այն ամենը ինչ որ արվել է Սփյուռքում վերջի 80 տարիների ընթացքում:
Այն հանգամանքը, որ մի շարք երկրներ ընդունում են Հայոց Ցեղասպանությունը եվ դեռ չի մեռնում հայ ոգին արտասահմանում, շնորհիվ է միայն Հայոց Դաշնակցությանը:
Իսկ ինչ եր անում Սովետական Հայաստանը այդ հարցում? Բացի Հուշարձան գնալուց ամեն տարի, ինչն եր իշխանության կամ մարդկանց օգնությունը այս հարցում: Ես հիշում եմ երբ Դաշնակ բառը չէր կարելի արտասանել 70 ականներին արանց համապատասխան օրգանների միջամտությամբ: Իսկ ինչ եր անում Հայոց Առաքելական եկեղեցին այս հարցում, երբ նրա կազմերում վխտում եին անհամար ԿԳԲ ի անդամներ, սկսված սովորական քահանաներից եվ վերջացրաց ամենա բարցր դիրգ գրավող Հայրերից...
Ինչպես մենք տեսնում ենք, 1991 թվականից սկսվաց, Լեվոն, Քոչարյան, Սերժ, եվ ապագա "Հայրեր", անշուշտ սխալներ կատար ել են եվ կկատարեն: Եկեք պատմությունը չհերքենք եվ Դաշնակցությանը չմեղադրենք Բաբելոնի Աշտարակի քանդման գլխավոր պատճառը:

[Kuk]

Ես չեմ ուզում անդրադառնալ այս անվերջ թեմային, որը ինտերնետում շոշափվում է արդեն 10 տարուց ավել:
Պարզապես ասեմ, որ ցավոք սրտի, մեր Հայերը միշտ մտածում են ծայրահեղական ձևով: Միշտ պատրաստ ենք մեկին կամ մի քանիսին հանել դավաճան, փոս փորել, կրակի վրա վառել, եվ անցնել առաջ:
Ոչ ոք չի ասում, որ Դաշնակները իրենց փայլուն դրսեվորեցին վերջի 16-17 տարվա ընթացքում: Բայց դա չի նշանակում, որ մենք պետք է ժխտանք այն ամենը ինչ որ արվել է Սփյուռքում վերջի 80 տարիների ընթացքում:
Այն հանգամանքը, որ մի շարք երկրներ ընդունում են Հայոց Ցեղասպանությունը եվ դեռ չի մեռնում հայ ոգին արտասահմանում, շնորհիվ է միայն Հայոց Դաշնակցությանը:
Իսկ ինչ եր անում Սովետական Հայաստանը այդ հարցում? Բացի Հուշարձան գնալուց ամեն տարի, ինչն եր իշխանության կամ մարդկանց օգնությունը այս հարցում: Ես հիշում եմ երբ Դաշնակ բառը չէր կարելի արտասանել 70 ականներին արանց համապատասխան օրգանների միջամտությամբ: Իսկ ինչ եր անում Հայոց Առաքելական եկեղեցին այս հարցում, երբ նրա կազմերում վխտում եին անհամար ԿԳԲ ի անդամներ, սկսված սովորական քահանաներից եվ վերջացրաց ամենա բարցր դիրգ գրավող Հայրերից...
Ինչպես մենք տեսնում ենք, 1991 թվականից սկսվաց, Լեվոն, Քոչարյան, Սերժ, եվ ապագա "Հայրեր", անշուշտ սխալներ կատար ել են եվ կկատարեն: Եկեք պատմությունը չհերքենք եվ Դաշնակցությանը չմեղադրենք Բաբելոնի Աշտարակի քանդման գլխավոր պատճառը:

Մի հարց տամ, մնացածին չեմ էլ անդրադառնում, արդեն մի քանի անգամ ասեցի, մեկա անիմաստ ա արդեն, չկա ոչ մի պատասխան, ցեղասպանության թեման չլիներ, չգիտեմ թե ինչ պետքա անեին դաշնակները, չի էլ հետաքրքրում: Ես ճանաչում եմ Դաշնակցություն կուսակցության հերոսներին, հարգում նրանց հերոսությունները, բայց անցնեմ առաջ, տամ հարցս. ինչի՞ ես քոչարյանին առանձնացնում դաշնակներից: Թե՞ մենակ հերոսների անուններն եք հիշում, որ եղել են այդ կուսակցության անդամներ, իսկ մնացածին, ով ձեռք չի տալիս, չեք նշում, հանում եք:

[Հայկօ]

Ինչու՞ եք սարուձոր ընկել, ժողովու՛րդ: Ի՜նչ 100 տարվա կուսակցություն, ի՜նչ Առաջին հանրապետություն, ի՜նչ բան: Էդ մարդիկ հարգելի պատճառներով էլ չկան: Իսկ ցանկացած կուսակցություն բաղկացած է իր այսօրվա անդամներից: Առաջարկում եմ կուսակցության գործունեությունը քննարկել վերջին մի տասը-տասնհինգ տարվա կտրվածքով, այլ ոչ թե բզբզել հին մեռելներին ու հին դափնեպսակները: Կոնկրետ հիմա՝ էսօր, ի՞նչ են անում դաշնակները: Օդ են կրակում, դրոշ են վառում, խոստումներ են տալիս... Ի՞նչ:

[Լ.յ.ո.վ.]

Ինչու՞ եք սարուձոր ընկել, ժողովու՛րդ: Ի՜նչ 100 տարվա կուսակցություն, ի՜նչ Առաջին հանրապետություն, ի՜նչ բան: Էդ մարդիկ հարգելի պատճառներով էլ չկան: Իսկ ցանկացած կուսակցություն բաղկացած է իր այսօրվա անդամներից: Առաջարկում եմ կուսակցության գործունեությունը քննարկել վերջին մի տասը-տասնհինգ տարվա կտրվածքով, այլ ոչ թե բզբզել հին մեռելներին ու հին դափնեպսակները: Կոնկրետ հիմա՝ էսօր, ի՞նչ են անում դաշնակները: Օդ են կրակում, դրոշ են վառում, խոստումներ են տալիս... Ի՞նչ:

Ամենացավալին այն է, որ խոչընդոտում են երկրի բնականոն զարգացմանը:

[Դավիթ]

Մի հարց տամ, մնացածին չեմ էլ անդրադառնում, արդեն մի քանի անգամ ասեցի, մեկա անիմաստ ա արդեն, չկա ոչ մի պատասխան, ցեղասպանության թեման չլիներ, չգիտեմ թե ինչ պետքա անեին դաշնակները, չի էլ հետաքրքրում: Ես ճանաչում եմ Դաշնակցություն կուսակցության հերոսներին, հարգում նրանց հերոսությունները, բայց անցնեմ առաջ, տամ հարցս. ինչի՞ ես քոչարյանին առանձնացնում դաշնակներից: Թե՞ մենակ հերոսների անուններն եք հիշում, որ եղել են այդ կուսակցության անդամներ, իսկ մնացածին, ով ձեռք չի տալիս, չեք նշում, հանում եք:

Քոչարյանը եղել է Հայոց Դաշնակցության գլխավորը? Եթե, իր ժամանակ, Դաշնակցությունը ակտիվ եր Հայաստանում, դա չի նշանակում որ Քոչարյանը իր ցուցմունքները ստանում եր Սփյուռքից: Իսկ դու ինչու ես լռում
Լեվոնի կամ Սերժի մասին: Համոզված եմ, որ քաղաքի պապաի բալաները եվ իրանց հաստավիզ մսագունդերը
Սփյուռքից չէն ժամանել երեկ:
Ես ասացի, որ 16-17 տարվա ընթացքում, շատ ճկուն քաղականություն չէն վարել Դաշնակցության ղեկավարները, բայց տեղական ուժերը, նույնպես ,չէն ման տվել մեր ազգին ձեռքերի վրա:

[Մարկիզ]

Քոչարյանը եղել է Հայոց Դաշնակցության գլխավորը? Եթե, իր ժամանակ, Դաշնակցությունը ակտիվ եր Հայաստանում, դա չի նշանակում որ Քոչարյանը իր ցուցմունքները ստանում եր Սփյուռքից: Իսկ դու ինչու ես լռում
Լեվոնի կամ Սերժի մասին: Համոզված եմ, որ քաղաքի պապաի բալաները եվ իրանց հաստավիզ մսագունդերը
Սփյուռքից չէն ժամանել երեկ:
Ես ասացի, որ 16-17 տարվա ընթացքում, շատ ճկուն քաղականություն չէն վարել Դաշնակցության ղեկավարները, բայց տեղական ուժերը, նույնպես ,չէն ման տվել մեր ազգին ձեռքերի վրա:

«Իշխանական կերակրատաշտից» օգտվելը համարում ես ոչ շատ ճկուն քաղաքականություն՞, հարգելի hetanos:

[Kuk]

Քոչարյանը եղել է Հայոց Դաշնակցության գլխավորը? Եթե, իր ժամանակ, Դաշնակցությունը ակտիվ եր Հայաստանում, դա չի նշանակում որ Քոչարյանը իր ցուցմունքները ստանում եր Սփյուռքից: Իսկ դու ինչու ես լռում
Լեվոնի կամ Սերժի մասին: Համոզված եմ, որ քաղաքի պապաի բալաները եվ իրանց հաստավիզ մսագունդերը
Սփյուռքից չէն ժամանել երեկ:
Ես ասացի, որ 16-17 տարվա ընթացքում, շատ ճկուն քաղականություն չէն վարել Դաշնակցության ղեկավարները, բայց տեղական ուժերը, նույնպես ,չէն ման տվել մեր ազգին ձեռքերի վրա:

Բայց ինչի՞ց եզրակացրիր, որ այստեղ խոսվում է, կմ ընդհանրապես` ինչ որ կուսակցության մասին խոսելիս պետք է խոսել քո ասած` գլխավորի մասին, գլխավոր ասելով, եթե ճիշտ եմ հասկացել նկատի ունես կուսակցության նախագահին: Ինչու կուսակցությունը միայն նախագահո՞վ է որոշվում: Եթե չես խոսում դաշնակցության վերջին տասը տասնհինգ տարիների գործունեության մասին, ապա այդ կոնտեքստում չպետք է խոսել նաև սերժի կամ Լևոնի մասին: Եթե խոսում կամ համեմատություն ես անում Լևոնի, սերժի ու դաշնակների մեջ, նրանց անուններն ու գործոիւնեությունը քննարկում եսնույն կոնտեքստում, ապա խոսիր դաշնակների այդ տարիների գործունեության մասին, ոչ թե հարյուր տարի առաջ զոհված ֆիդայիների: Ի՞նչ է անում այսօր դաշնակցույթւոնը, խուսափում եք այս հարցից` տալով մի պրիմիտիվ պատասխան` ակտիվ չի, թքած ունեմ էն քաղաքական կառույցի վրա, որը պետքա նման ծանր իրավիճակում պասիվ լինի: Բա ե՞րբ պետքա ակտիվ լինի, եթե ոչ հիմա: Սպասում են մի հատ նոր ցեղասպանություն լինի, սկսեն դրոշակ վառելը՞, մահ կամ ազատություն գոռալը՞, սփյուռքից փող կլպելը՞: Եթե ակտիվ չեն, ուրեմն սպառվել են, այս իրավիճակում ակտիվ չլինել նշանակում է սպառվել: Ուրեմն մոռանանք նրանց որպես գործող քաղաքական կառույց և հիշենք միայն հարյուր տարի առաջ այդ կուսակցության անդամ հերոսներին, հարգենք նրանց հիշատակը, գնահատենք նրանց հայրենասիրությունը: Այս դեպքում` համաձայն եմ:

[Դավիթ]

Ցավալին նա է, որ Դաշնակցությունը չկարողացավ շահել Հայաստանցիների սրտերը վերջի 17 տարում: Դա եմ ես համարում ոչ ճկուն քաղաքականունություն:

[Zangezur]

Քոչարյանը եղել է Հայոց Դաշնակցության գլխավորը? Եթե, իր ժամանակ, Դաշնակցությունը ակտիվ եր Հայաստանում, դա չի նշանակում որ Քոչարյանը իր ցուցմունքները ստանում եր Սփյուռքից: Իսկ դու ինչու ես լռում
Լեվոնի կամ Սերժի մասին: Համոզված եմ, որ քաղաքի պապաի բալաները եվ իրանց հաստավիզ մսագունդերը
Սփյուռքից չէն ժամանել երեկ:
Ես ասացի, որ 16-17 տարվա ընթացքում, շատ ճկուն քաղականություն չէն վարել Դաշնակցության ղեկավարները, բայց տեղական ուժերը, նույնպես ,չէն ման տվել մեր ազգին ձեռքերի վրա:

Ես մեր ազգից բան չեմ հասկանում, անընդհատ փորձում են ըտրություն կատարել չարյաց փոքրագույնից: Ասում ես Լևոնը, Սերժը լավը չեն, դաշնակցությունն էլ լավը չի, բայց նրանից լավնա: Այսպես համեմատությամբ ոչնչի չես հասնի, գուցե նրանք լավանալու միտում չունեն, դուքել պե՞տքա վատը մնաք, բայց նրանցից լավը (քո կարծիքով):

[Kuk]

Ցավալին նա է, որ Դաշնակցությունը չկարողացավ շահել Հայաստանցիների սրտերը վերջի 17 տարում: Դա եմ ես համարում ոչ ճկուն քաղաքականունություն:

Սրտերը շահելը ո՞րնա քաղաքականության մեջ: Նոր տերմին ա՞ ի հայտ եկել: Ի՞նչ սիրտ շահելու մասին ա խոսքը: Հլը էսքան ուտում են կերակրատաշտից, սփյուռքին թալանում են, էդ հերիք չի, հիմա էլ պետքա սրտերը շեհե՞ն: Լավա` չեն շահել, որ չեն շահել, սենց օգտվում են բարիքներից, բա որ շահեին` ինչ կանեին:

[REAL_ist]

Ես մեր ազգից բան չեմ հասկանում, անընդհատ փորձում են ըտրություն կատարել չարյաց փոքրագույնից: Ասում ես Լևոնը, Սերժը լավը չեն, դաշնակցությունն էլ լավը չի, բայց նրանից լավնա: Այսպես համեմատությամբ ոչնչի չես հասնի, գուցե նրանք լավանալու միտում չունեն, դուքել պե՞տքա վատը մնաք, բայց նրանցից լավը (քո կարծիքով):

ետ նրանիցա որ քաղաքականության մեջ սաղել վատնեն

[Դավիթ]

Բայց ինչի՞ց եզրակացրիր, որ այստեղ խոսվում է, կմ ընդհանրապես` ինչ որ կուսակցության մասին խոսելիս պետք է խոսել քո ասած` գլխավորի մասին, գլխավոր ասելով, եթե ճիշտ եմ հասկացել նկատի ունես կուսակցության նախագահին: Ինչու կուսակցությունը միայն նախագահո՞վ է որոշվում: Եթե չես խոսում դաշնակցության վերջին տասը տասնհինգ տարիների գործունեության մասին, ապա այդ կոնտեքստում չպետք է խոսել նաև սերժի կամ Լևոնի մասին: Եթե խոսում կամ համեմատություն ես անում Լևոնի, սերժի ու դաշնակների մեջ, նրանց անուններն ու գործոիւնեությունը քննարկում եսնույն կոնտեքստում, ապա խոսիր դաշնակների այդ տարիների գործունեության մասին, ոչ թե հարյուր տարի առաջ զոհված ֆիդայիների: Ի՞նչ է անում այսօր դաշնակցույթւոնը, խուսափում եք այս հարցից` տալով մի պրիմիտիվ պատասխան` ակտիվ չի, թքած ունեմ էն քաղաքական կառույցի վրա, որը պետքա նման ծանր իրավիճակում պասիվ լինի: Բա ե՞րբ պետքա ակտիվ լինի, եթե ոչ հիմա: Սպասում են մի հատ նոր ցեղասպանություն լինի, սկսեն դրոշակ վառելը՞, մահ կամ ազատություն գոռալը՞, սփյուռքից փող կլպելը՞: Եթե ակտիվ չեն, ուրեմն սպառվել են, այս իրավիճակում ակտիվ չլինել նշանակում է սպառվել: Ուրեմն մոռանանք նրանց որպես գործող քաղաքական կառույց և հիշենք միայն հարյուր տարի առաջ այդ կուսակցության անդամ հերոսներին, հարգենք նրանց հիշատակը, գնահատենք նրանց հայրենասիրությունը: Այս դեպքում` համաձայն եմ:

Ես որոշ չափով համաձայն եմ ձեր: Ես կուսակցական անդամ չէմ, բայց ինձ թվում է անարդար, երբ պատմական անցյալը այդ կուսակցության հանվում է աճուրդի:

[Zangezur]

Ինչքան շատ եք փորձում գովել դաշնակցությանը, այդքանել շատ ծաղրուծանակի եք ենթարկում այդ կուսակցությանը ու նույնիսկ ձեզ, որովհետև ձեր չհիմնավորված ասածների դեմ կա հիմնավորված փաստարկներ: Արդեն կարելիա էս թեմայով դիսերտացիա պաշտպանել