Լևոն Տեր-Պետրոսյան քաղաքական գործիչը

[Լավ ոստիկան]

Ինչ վերաբերվում է նրան թե որքանով է օրենքը շրջանցելն ու ֆռացնելւ ազգային հատկանիշ, ապեր, կարծեմ այս թեմայով մի անգամ մի հատ երկարաշունչ պոեմ էի գրել: Կարճ կապելով ասեմ ապեր, նիխտ, չեմ հավատում որ մենք ազգովի "գենետիկորեն" ավելի կարգազանց ենք, քան վայրի վիկինգների հետնորդ նորվեգները: Համակարգի ճիշտ գործելու դեպքում ու օրենքների լիարժեք կիրառության դեպքում մի տարում կդառնանք աշխքիս ամենակարգապահ ազգը:

Ամեն ինչ կախված է նրանց, թե որ կարգերը զանց առնելու մասին է խոսքը: Եթե դրանք այն կարգերն են, որին պատրաստակամորեն հետևում են նորվեգները, ապա դրանք, եթե ոչ անպիտան, ապա գոնե "լավը" չեն հայերի համար: Լավագույնը, ինչին հայերը կարող են հասնել այդ օրենքին ու կարգին կուրորեն հետևելու այդ ամբողջ խառնաշփոթում, դա, ասենք "Ասիայի ամենաօրինավոր ազգը" պատվավոր կոչումին արժանանալն է:
Եթե հարգարժան նորվեգացին, օրենքին հետևելով, պատրաստ է անցնել իր հոր վրայով, ապա հայը իր հոր մեկ խոսքով պատրաստ է հարյուրավոր օրենքներ խախտել, և դրա պատճառը այն է, որ արդարության, ոչ արդարադատության, մասին հայը իր սեփական պատկերացումը ունի, որը ավելի մոտ է "Աստծու Արդարություն" հասկացողությանը, ինչը մեղմ ասաց այնքան էլ համահունչ չէ երկրների սահմանադրություններին և օրենքների դրույթներին:
Դեռ Պողոս առաքյալն էր ասում, որ օրենքները ի հայտ են եկել մեղքերի շատության պատճառով, և ի հայտ գալով, այդ օրենքներն է առաջ բերեցին անիրավությունը կամ կարգազանցություն: Մարդիկ սովորաբար ներքուստ ձգտում են խախտել այդ օրենքները, իսկ հայերը առանձնահատուկ կերպով են դա անում, քանի որ նրանք օրենքից առաջ ուխտի վրա հիմնված արդարություն են ունեցել, որը մինչ այժմ ավելի հոգեհարազատ է մնացել նրանց:

[Վիշապ]

…Եթե հարգարժան նորվեգացին, օրենքին հետևելով, պատրաստ է անցնել իր հոր վրայով, ապա հայը իր հոր մեկ խոսքով պատրաստ է հարյուրավոր օրենքներ խախտել, և դրա պատճառը այն է, որ արդարության, ոչ արդարադատության, մասին հայը իր սեփական պատկերացումը ունի, որը ավելի մոտ է "Աստծու Արդարություն" հասկացողությանը, ինչը մեղմ ասաց այնքան էլ համահունչ չէ երկրների սահմանադրություններին և օրենքների դրույթներին: …

Ես կարծում եմ, որ տեսականորեն մենք կարող ենք դառնալ նորվեգացու պես, ասենք՝ հասարակության մեջ գիտակցությունը հասցվի այն մակարդակի, որ հայի հայրը որդուն չստիպի օրենք խախտել, կամ մարդիկ հաճույքով ծառայեն իրենց երկրին, իսկ երկիրը՝ ի դեմս պետության, մեծ ախպոր պես կանգնած լինի քաղաքացու մեջքին։ Բայց դրան գործնականորեն հասնելու համար քաղաքական մեծ կամք է առաջին հերթին անհրաժեշտ իշխանությունների մակարդակով, իսկ կամքի համար իշխանության ներկայացուցիչները գոնե պիտի ընկալեն պետական գաղափարախոսության իմաստը։ Հիմա մարդը ծանոթ–բարեկամի կամ էլ իրեն որպես հավատարիմ սերժանտ դրսևորելու միջոցով ձգտում է իշխանության, որպեսզի վայելի մեծ փողերի շվայտ տվայտանքները։
Այս ախտը այնքան խորն է նստած, որ հայի մեջ տարրական հարգանք չի մնացել սեփական պետության նկատմամբ, որ մարդիկ թքած ունեն իրենց բնակարանի դռան դեմից դեպի դուրս սկսվող աշխարհի վրա, անտարբերություն, ու ով կարողանում է պատառ է փախցնում։ Հիմա ամենահայրենասիրական արտահայտությունը՝ «եղունգ ունես՝ գլուխդ քորի»–ն է ու էգոիզմ, նախանձ, փոքրոգություն… Հիմա կարող է ծիծաղելի թվալ, բայց նորից կանգնել ենք լենինյան աքսիոմի առաջ՝ գյուղացուն հարկավոր է ցնցել, բանվորին հարկավոր է կրթել… ցնցել է պետք սրանց, հեռուստատեսությունից ու ճղճիմ քարոզչությունից ու գովազդներից սկսած մինչև ամենավերջին իշխանավորը, տգիտությանը, էգոիզմին ու փոքրոգությանը պատերազմ է պետք հայտարարել։ Սրանք են մեր պետության հիմնական թշնամիները։

[Լավ ոստիկան]

Ես օրինակ գտնում եմ, որ երբ օրենքները անբարոյական են ապա դրանց խախտելը ավելի բարոյական է քան դրանց ենթարկվելը:

Այդ առումով, երբ սովորական քաղաքացին կաշառք է տալիս որպեսզի շրջանցի ինչ որ մի աբսուրդ օրենք ապա դա չի կարելի համարել անբարոյական արարք, որովհետև այդ մարդու վզին դրել են աբսուրդ օրենք, ինքն էլ ստիպված շրջանցում է որպեսզի չմեռնի:

Գրեթե ճիշտ է...
Երբ որևէ պետության շրջանականներում գործում է որևէ անընդունելի օրենք (թեև սա նույնպես պայմանակն է, ոմոնց համար անընդունելի, ոմանց համար` ոչ), ապա մարդուն մնում է

• բացեիբաց հայտարարել, որ ինքը չի պատրաստվում հետևել այդ օրենքին և պատրաստ լինել զոհել իր կյանքը դրա համար: Սակայն այս դեպքում նա պետք է հստակ համոզված լինի, որ իր սեփական կյանքի նպատակը հենց դրանում է կայանում (ինչպես Հիսուսը), հակառակ դեպքում նա պարզապես սխալ կվարվի: Մեզանից ոչ ոք իրհարկե չէր ցանկանա, որպեսզի մի այդպիսի օրենքի համար իրենց կյանքը զոհեին Մոցարտը, Միքելանջելլոն կամ Մհեր Մկրտչյանը: Իսկ, որ նրանց կյանքի օրոք նման օրենքներ կային ու կան, կարող եք չկասկածել: [/*]
• կամ էլ այս, կամ այն կերպ խույս տալ սեփական կյանքի գնով այդ "վատ" օրենքների դեմ պայքարելուց` համոզված լինելով, որ իրենց կյանքի նպատակը բնավ էլ դա չէ:

Կարող է հարց առաջանալ, որ անարդար օրենքների կամ ռեժիմի դեմ բնավ էլ պարտադիր չէ, որպեսզի կյանքի գնով պայքարես: Դա այդպես չէ, եթե ինչ-որ բանի դեմ պայքարում ես, ապա պետք է պատրաստ լինես գնալ մինչև վերջ:
Ինչևէ, ճիշտ են մարդկային խմբի երկու տիպերն էլ (կարող են և այլ տիպեր լինել, սակայն դրանք վերջին հաշվով այս երկուսի տարատեսակներից որևէ մեկը կլնի)
Արդարացնող հանգամնքները ավելի քան բավական քանակությամբ առկա են այս երկու տիպերի համար էլ:

Ես կարծում եմ, որ տեսականորեն մենք կարող ենք դառնալ նորվեգացու պես, ասենք՝ հասարակության մեջ գիտակցությունը հասցվի այն մակարդակի, որ հայի հայրը որդուն չստիպի օրենք խախտել, կամ մարդիկ հաճույքով ծառայեն իրենց երկրին, իսկ երկիրը՝ ի դեմս պետության, մեծ ախպոր պես կանգնած լինի քաղաքացու մեջքին։

Եվ այստեղ հարցը ոչ այնքան նրանում է կայանում, որպեսզի հայրը չստիպի որդուն օրենք խախտել, այլ նրանում, թե արդյոք արդին պատրաստ է անհրաժեշտության դեպքում զանց առնել հինգերորդ պատվիրանը (Պատվի'ր քո հորն ու մորը) կամ ընդհանրապես պատվիրաններից որևէ մեկը և կուրորեն հետևել այն երկրի ու պետականության օրենքներին, որին ինքը նվիրված է: (Կարծում եմ Մարոզովի ու Սամվելի դեպքերը շատ քչերին են ոգեշնչում)
Իսկ այն հարցում, որ հարկավոր է հարգել պետության օրենքները, ես միանգամայն համաձայն եմ Վիշապի հետ: Սակայն դա պետք է ընդամենը հարգանք լինի և ոչ ավելին:

Ավելացվել է 6 րոպե անց

"Ասիայի ամենաօրինավոր ազգ" պատվավոր տեղն էլ վատը չի: Ես համաձայն եմ:
Իսկ այդ ինչպես ստացվեց, որ վիկինգաց ժառանգորդ նորվեգների մոտ հոր կուլտի մասին այդպես արագ մոռացան: Ինչ է նրանք չեն ունեցել ժամանակին աայդ կուլտը: կարծում եմ ունեցել են նույնքան որքան մենք: "Օդինի արդարություն" հասկացությունն էլ համահունչ չէ Նորվեգիայի ժամանակակից սահմանադրության հետ: Գումարած այդ հետամնացները մինչև այժմ ապրում են սահմանադրական միապետության համակարգում, ինչը չես ասի Հայաստանի Հանրապետության մասին:
Ինչը փոխեց նորվեգներին, որը չի կարող փոխել մեզ: Ինչպես նրանք հանկարծ դարձան ավելի քաղաքակրթված, քան մենք ենք:

Նրանց ավելի քաղաքակրթված լինելը հարաբերական հասկացողություն է: Կցանկանայի տեսնել, թե ինչ կլիներ այդ քաղաքակրթվածության հետ, եթե այն մի լուրջ փորձության ենթարկվեր, ինչպիսին ենթարկվում են հայերը վերջին դարի ընթացքում:
Իսկ նրանց այդ թվացյալ քաղաքակրթության պատճառն էլ այն է, որ ինչպես ինքդ ասացիր, ընկեր, "Օդինի արդարություն" հասկացությունը իր որական ու իմաստային առումով շատ ավելի զիճում է "Արիական արդարություն" հասկացությունը, որը անգույն արյան տեսքով հոսում է, ամեն մի հայի երակներով, սակայն միանգամայն գունավոր հետևանքներ է ունենում:

[Տրիբուն]

Գրեթե ճիշտ է...
Նրանց ավելի քաղաքակրթված լինելը հարաբերական հասկացողություն է: Կցանկանայի տեսնել, թե ինչ կլիներ այդ քաղաքակրթվածության հետ, եթե այն մի լուրջ փորձության ենթարկվեր, ինչպիսին ենթարկվում են հայերը վերջին դարի ընթացքում:

Լրիվ համաձայն եմ: Ինքս էլ միշտ ասել եմ, որ նույն օրինապահ գերմանացիներին բերենք տաս տարի կովկաս, հնարավոր է վերջին չեչենից էլ վայրենի դառնան: Անձամբ ճանաչում եմ Ղազախական տափաստաններում ու Տյան Շանի հովտում ապրող, 40-ականներին Ստալինի կողմից վերաբնակեցված բազմաթիվ գերմանացիների: Հավատացեք, ղազախից ու կիրգիզից շատ քիչ են տարբերվում: Միակ տարբերությունն այն է, որ բռի կերպով, մարդկանց կյանքի հաշվին խաբել դեռ չեն սովորել: Այդ պատճառով էլ շինարարական պատվերները հիմնականում նրանց են տալիս: Բայց դա էլ ժամանակի հարց է, մի 50 տարի էլ ու կսովորեն:
Այնպես, որ իմ այն ենթադրությունը, որ անկախ մեր ներկա հոգեկառուցվածքից (էս ինչ էր) համակարգերի, ինստիտուտների նորմալ գործելու դեպքում, մենք էլ կդառնանք նորմալ ներվեգիացի:

Գրեթե ճիշտ է...
Իսկ նրանց այդ թվացյալ քաղաքակրթության պատճառն էլ այն է, որ ինչպես ինքդ ասացիր, ընկեր, "Օդինի արդարություն" հասկացությունը իր որական ու իմաստային առումով շատ ավելի զիճում է "Արիական արդարություն" հասկացությունը, որը անգույն արյան տեսքով հոսում է, ամեն մի հայի երակներով, սակայն միանգամայն գունավոր հետևանքներ է ունենում:

Իսկ նորվեգիացիների արիացի ազգ չե՞ն: Արիացիներ հասկացությունը վերաբերում է բոլոր հնդեվրոպական ժողովուրդներին, եթե չեմ սխալվում: "Օդինի արդարություն" հասկացությունն էլ պիտի բխած լինի "Արիական արդարությունից", այնքան որքան մեր "Աստծո արդարությունը":

[Լավ ոստիկան]

Իսկ նորվեգիացիների արիացի ազգ չե՞ն: Արիացիներ հասկացությունը վերաբերում է բոլոր հնդեվրոպական ժողովուրդներին, եթե չեմ սխալվում: "Օդինի արդարություն" հասկացությունն էլ պիտի բխած լինի "Արիական արդարությունից", այնքան որքան մեր "Աստծո արդարությունը":

Օդինի կուլտի հիմքում ընկած է այն գաղափարը, որ նրա հետևորդները պետք է զոհեն իրենց կյանքը հանուն Օդինի մղած մարտերում, որպեսզի դրանից հետո նրանց հոգիները արժանի հատուցում ստանան Վալհալայում (դրախտի նման մի բան է):
Ի տարբերության դրա, արիական կրոնը միայն մեկ անձի զոհողությունն է ենթադրում, որով էլ արդարացվում են բոլոր մնացածը: Ինչպես տեսնում ես, տարբերությունը գրեթե հակասական է: Վիկինգների դեպքում ունենք սեփական արդարությունը ապացուցելու համար սեփական կյանքը զոհելու սկզբունքը, իսկ արիացիների դեպքում ունենք ՄԵԿ ԶՈՀԻ արդյունքում բոլորին բաժին ընկած արդարությունը: Ինչպես ասում են, իմ կարծիքով խելացի, երկու անձնավորություններ... ԹՈՂ ՈՉ ՄԻ ԶՈՀ ՉՊԱՀԱՆՋՎԻ, ԻՆՁՆԻՑ ԲԱՑԻ....

[Տրիբուն]

Օդինի կուլտի հիմքում ընկած է այն գաղափարը, որ նրա հետևորդները պետք է զոհեն իրենց կյանքը հանուն Օդինի մղած մարտերում, որպեսզի դրանից հետո նրանց հոգիները արժանի հատուցում ստանան Վալհալայում (դրախտի նման մի բան է):
Ի տարբերության դրա, արիական կրոնը միայն մեկ անձի զոհողությունն է ենթադրում, որով էլ արդարացվում են բոլոր մնացածը: Ինչպես տեսնում ես, տարբերությունը գրեթե հակասական է: Վիկինգների դեպքում ունենք սեփական արդարությունը ապացուցելու համար սեփական կյանքը զոհելու սկզբունքը, իսկ արիացիների դեպքում ունենք ՄԵԿ ԶՈՀԻ արդյունքում բոլորին բաժին ընկած արդարությունը: Ինչպես ասում են, իմ կարծիքով խելացի, երկու անձնավորություններ... ԹՈՂ ՈՉ ՄԻ ԶՈՀ ՉՊԱՀԱՆՋՎԻ, ԻՆՁՆԻՑ ԲԱՑԻ....

Երևի այն քան էլ լավ չգրեցի մտքերս:
Ես ի նկատի ունեի, որ Արիացի հասկացությունը նորվեգներին վերաբերում է այնքանով որքանով վերաբերում է հայերին, քանի որ արիացի են հնդեվրոպական լեզվաընտանիքին պատկանող բոլոր ժողովուրդները:
Ու նույն Օդինի, Տորի, կամ Ֆրեյեի կուլտը ու վիկինգների կրոնական փիլիսոփայությունը պետք է որ առնչվի Արիական կրոնական պատկերացումների հետ այնքան, որքան առնչվում ենք մենք, ասենք նախաքրիստոնեկան ժամանակաշրանում:
Բայց համա շեղվել ենք թեմայից. հեսա կարմիր քարտերը գալու են.
Չեմ վիճում, բավականին դիլետանտ կարծիք եմ հայտնում.. քանի որ երբեք առանձնապես ուշադիր վիկինգներին ու նրանց պատմություն ու կրոնը չեմ ուսումնասիրել.. օրինակն էլ բերեցի ուղղակի ավելի պարզ մտքերս բացատրելու համար, որ բավականին վայրի նախնիներ ունեցող ժողովուրդը հիմա ամենաօրինապահ ազգերից մեկն է:

[Լավ ոստիկան]

Բայց համա շեղվել ենք թեմայից. հեսա կարմիր քարտերը գալու են...

Չեմ կարծում, թե շատ ենք շեղվել թեմայից: Մենք իրականում քննարկում ենք "թող ոչ մի զոհ չպահանջվի ինձնից բացի" սկզբունքը, ինչը ուզես, թե չուզես, արդեն իսկ Լևոն Տեր-Պետրոսյանի պատմական առաքելության մաս է կազմում: Իսկ այն, որ նորվեգացիները հայերի նման հավակնում են նույն արիական ազգի տարբեր ճյուղերը լինելուն, տվյալ պարագայում այնքան էլ էական չէ: Էականը այն է, թե այս երկու ազգերը ինչ են նախընտրել ժառանգել արիացիներից. օրենք, թե արդարություն?

[Marduk]

Ես օրինակ գտնում եմ, որ երբ օրենքները անբարոյական են ապա դրանց խախտելը ավելի բարոյական է քան դրանց ենթարկվելը:

Այդ առումով, երբ սովորական քաղաքացին կաշառք է տալիս որպեսզի շրջանցի ինչ որ մի աբսուրդ օրենք ապա դա չի կարելի համարել անբարոյական արարք, որովհետև այդ մարդու վզին դրել են աբսուրդ օրենք, ինքն էլ ստիպված շրջանցում է որպեսզի չմեռնի:

Այսօր մի հատ բիզնես փորձեք պահել ու նորմալ օրենքներով հարկ վճարել: Մյուս օրը բանկռոտ կլինեք, որովհետև Հայաստանի հարկային համակարգը, որը ստեղծվել է Համաշխարհային բանկի ու ՄԱՀ-ի խորհուրդներով աբսուրդ ձևով է գրված:

[Աբելյան]

Լևոն Տեր-Պետրոսյանը մենակով երկիրը չի փրկի: Մենք պետք ա բոլորովս ոտի կայնենք, ոնց որ արցախյան շարժման վախտ էր: Բոլոր քաղբանտարկյալներին բաց կթողան, ոնց որ արցախյան շարժման վախտ էր: Ու հաղթելու ենք, ոնց որ արցախյան շարժման վախտ էր:
Ես չէի ասի, որ ՀՀՇ-ն բարի պտուղ էր: Ուղղակի էս իշխանությունները ինձ ու իմ նման շատերին ստիպեցին հիշել Լևոնին: Չեմ ասում, որ Լևոնը արդար նախագահ ա եղել, ուղղակի սրանք բեթար են: ՀՀՇ-ն էլ էր թալանչի վարչակարգ, ուղղակի իրանք թալանելուց բացի երկրի մասին էլ էին մտածում: Դատելով էն բանից, որ մեր երկիրը համազգային, համաժողովրդական ճգնաժամի մեջ էր էն վախտ, ու 5 տարվա մեջ կիսով չափ դուրս էր եկել ճգնաժամից, ՀՀՇ-ն քիչ բան չի արել:
Իսկ վերջը գալու ա: 3 ամսուց, թե մի տարուց, բայց գալու ա: Դա Լևոնը լավ գիտի, որովհետև ինքն էլ ա ժամանակին նախագահ "ընտրվել": Ու եթե ինքը դրանում համոզված չլներ, չէր գա:

[Տրիբուն]

Ամեն ինչ կախված է նրանց, թե որ կարգերը զանց առնելու մասին է խոսքը: Եթե դրանք այն կարգերն են, որին պատրաստակամորեն հետևում են նորվեգները, ապա դրանք, եթե ոչ անպիտան, ապա գոնե "լավը" չեն հայերի համար: Լավագույնը, ինչին հայերը կարող են հասնել այդ օրենքին ու կարգին կուրորեն հետևելու այդ ամբողջ խառնաշփոթում, դա, ասենք "Ասիայի ամենաօրինավոր ազգը" պատվավոր կոչումին արժանանալն է:
Եթե հարգարժան նորվեգացին, օրենքին հետևելով, պատրաստ է անցնել իր հոր վրայով, ապա հայը իր հոր մեկ խոսքով պատրաստ է հարյուրավոր օրենքներ խախտել, և դրա պատճառը այն է, որ արդարության, ոչ արդարադատության, մասին հայը իր սեփական պատկերացումը ունի, որը ավելի մոտ է "Աստծու Արդարություն" հասկացողությանը, ինչը մեղմ ասաց այնքան էլ համահունչ չէ երկրների սահմանադրություններին և օրենքների դրույթներին:
Դեռ Պողոս առաքյալն էր ասում, որ օրենքները ի հայտ են եկել մեղքերի շատության պատճառով, և ի հայտ գալով, այդ օրենքներն է առաջ բերեցին անիրավությունը կամ կարգազանցություն: Մարդիկ սովորաբար ներքուստ ձգտում են խախտել այդ օրենքները, իսկ հայերը առանձնահատուկ կերպով են դա անում, քանի որ նրանք օրենքից առաջ ուխտի վրա հիմնված արդարություն են ունեցել, որը մինչ այժմ ավելի հոգեհարազատ է մնացել նրանց:

"Ասիայի ամենաօրինավոր ազգ" պատվավոր տեղն էլ վատը չի: Ես համաձայն եմ:
Իսկ այդ ինչպես ստացվեց, որ վիկինգաց ժառանգորդ նորվեգների մոտ հոր կուլտի մասին այդպես արագ մոռացան: Ինչ է նրանք չեն ունեցել ժամանակին աայդ կուլտը: կարծում եմ ունեցել են նույնքան որքան մենք: "Օդինի արդարություն" հասկացությունն էլ համահունչ չէ Նորվեգիայի ժամանակակից սահմանադրության հետ: Գումարած այդ հետամնացները մինչև այժմ ապրում են սահմանադրական միապետության համակարգում, ինչը չես ասի Հայաստանի Հանրապետության մասին:
Ինչը փոխեց նորվեգներին, որը չի կարող փոխել մեզ: Ինչպես նրանք հանկարծ դարձան ավելի քաղաքակրթված, քան մենք ենք:

Այս ախտը այնքան խորն է նստած, որ հայի մեջ տարրական հարգանք չի մնացել սեփական պետության նկատմամբ, որ մարդիկ թքած ունեն իրենց բնակարանի դռան դեմից դեպի դուրս սկսվող աշխարհի վրա, անտարբերություն, ու ով կարողանում է պատառ է փախցնում։ Հիմա ամենահայրենասիրական արտահայտությունը՝ «եղունգ ունես՝ գլուխդ քորի»–ն է ու էգոիզմ, նախանձ, փոքրոգություն…

Վիշապ ախպեր, "եղունգ ունես գլուխդ քորի" սկզբունքը ԱՄՆ-ում էլ պակաս չի գործում, որտեղ ինդիվիդուալիզմը բարձրացված է ազգային գաղափարախոսության մակարդակի:

"Եղունգ ունես գլուխդ քորի" սկզբունքը չի հակասում նաև լիբերալ-ազատական գաղափարախոսությանը և ազատ շուկայական տնտեսության սկզբունքներին :

Էգոիզմը վատ բան չէ, եթե չի վերածվում օպորտունիզմի:

"Յուրաքանչյուր մարդ, իրականացնելով որևէ տնտեսական գործունեություն, հետևում է իր սեփական օգուտին և այդ դեպքում, ինչպես նաև շատ այլ դեպքերում, անտեսանելի ձեռքով նա ուղորդվում է դեպի նպատակները, որոց սկզբնապես նա չէր ձգտում: Հետևելով սեփական օգուտին, նա այդպիսով ավելի լավ է նպաստում հասարակական բարիքների արտադրությանը (կոլեկտիվ օգտակարությանը) , քան եթե դա կաներ գիտակցաբար " - Ադամ Սմիթ:

[Վիշապ]

…

"Եղունգ ունես գլուխդ քորի" սկզբունքը չի հակասում նաև լիբերալ-ազատական գաղափարախոսությանը և ազատ շուկայական տնտեսության սկզբունքներին :

Էգոիզմը վատ բան չէ, եթե չի վերածվում օպորտունիզմի:

"Յուրաքանչյուր մարդ, իրականացնելով որևէ տնտեսական գործունեություն, հետևում է իր սեփական օգուտին և այդ դեպքում, ինչպես նաև շատ այլ դեպքերում, անտեսանելի ձեռքով նա ուղորդվում է դեպի նպատակները, որոց սկզբնապես նա չէր ձգտում: Հետևելով սեփական օգուտին, նա այդպիսով ավելի լավ է նպաստում հասարակական բարիքների արտադրությանը (կոլեկտիվ օգտակարությանը) , քան եթե դա կաներ գիտակցաբար " - Ադամ Սմիթ:

Ընտիր բառ էր գտար, որը վաղուց չէի լսել… օպորտունիզմ։ Այ Ադամ Սմիթը իր այս կարծիքը որ հայտնում էր, ես շատ խիստ կասկածում եմ, որ նա այդ պահին տեղյակ էր միարժամանակ հիացմունք ու ապշահարություն առաջացնող հայոց պարադոքսալ ու ունիկալ օպորտունիզմից, ու չէր լսել նաև որ հայերը դրանք այն ժողովուրդն են, որ քարից հաց են քամում, իսկ ասֆալտից՝ փող են սարքում այնպես, որ նույն ինքը Ադամ Սմիթը կնախանձեր։
Հայոց մեծն ավազակապետության մեջ այդ բոլոր օգտապաշտական օրենքները գործում են, ու թող մեկը ասի, թե պետությունը հիմա խանգարում է մարդուն հարստանալու։ Պարզապես ձևերն են տարբեր, սերժանտ է պետք դառնալ, ծանոթ–մանոթ կպցնել, շուստրի խաղեր տալ, քծնել… Իսկ այդ գործին խանգարողները գնդակահարվում կամ ձերբակալվում են, որպես ազգային շահերին դեմ գնացողներ, ցանկացած լիբերալ–դեմակրատական երկրում այդպես է, պարզապես մեզ մոտ մի փոքր ազգային–ավանդական ձևերը տարբերովում են եվրոպականից
Չէ եղբայր, կրկին շեղվում ենք դեպի շուկայական հարաբերություններ, էդ ուղիով անցել ենք ու հիմա արդյունքը այն է ինչ ունենք, նոր բան է պետք մտածել։

[Marduk]

Այստեղ Դավիթ Հակոբյանը հարկ համարեց ներկայացնել գործող իշխանություններին տված Տեր-Պետրոսյանի «ավազակապետություն» գնահատականը.«Քաղաքական լեկսիկոնների բառարանում «ավազակապետություն» հասկացողության տակ գրված է.«Պետական մեքենա, որը չի մասնակցում նյութական բարիքների վերարտադրման պրոցեսներին, այլ տզրուկային ձեւով զբաղվում է ավարությամբ եւ ավարավաճառությամբ: Այսինքն` Սովետական Հայաստանից ավար վերցրած ողջ արտադրական պետենցիալը` շենքերը, հողը, բնական հարստությունների առք ու վաճառքով: Իսկ գանձարանը նստած է 100 տոկոսանոց հարկահանության վրա»: Նրա հաշվարկներով` անհրաժեշտ է 10 միլիոն դոլար` նոր տնտեսական քաղաքականություն սկսելու համար.«Եթե նույնիսկ Ռոբերտն ու Ազատիչը հեռանան` միեւնույն է պետական մեքենան մնում է ավազակապետական»:

Ի դեպ Ավազակապետության այս բնորոշումը լիովին համապատասխանում է դասական լիբերալ գաղափարախոսությանը:
Ի վերջո Լիբերալիզմը ասում է նյութական շահը ամենաբարձր արժեքն է, իսկ պետությունը ընդամենը գործիք որը չպետք խառնվի հասարակության կյանքին:
Այս դեպքում պետությունը դառնում է մի կառույց որը ընդանրապես պատասխանատվություն չի կրում բիզնեսի կատարած չարիքների համար: Սովից մեռնում ե՞ս: Դա բնական է, ուրե՞մն մրցունակ չես, դու պետք է մեռնես սովից ու ազատես օդը քո անիմաստ ներկայությունից... սա է դասական լիբերալիզմը:
Ես կարծում եմ հենց սա է մերժում մեր ժողովուրդը, այլ ոչ թե ավելի շատ լիբերալիզմ է ուզում,

[Տրիբուն]

Ընտիր բառ էր գտար, որը վաղուց չէի լսել… օպորտունիզմ։ Այ Ադամ Սմիթը իր այս կարծիքը որ հայտնում էր, ես շատ խիստ կասկածում եմ, որ նա այդ պահին տեղյակ էր միարժամանակ հիացմունք ու ապշահարություն առաջացնող հայոց պարադոքսալ ու ունիկալ օպորտունիզմից, ու չէր լսել նաև որ հայերը դրանք այն ժողովուրդն են, որ քարից հաց են քամում, իսկ ասֆալտից՝ փող են սարքում այնպես, որ նույն ինքը Ադամ Սմիթը կնախանձեր։

Չես հավատա, բայց Սմիթը այս տողերը գրել է հենց այն ժամանակ, երբ Բրիտանական Կայսրությունը բառացիորեն ամեն ինչից փող էր քամում:

[սիսար]

Քաղաքական գործիքներին տրված չէ պատմական առաքելություն, նրանց մեկ-երկու անգամ օգտագործելուց հետո, նետում են պատմության աղբանոց:

[ChildOfTheSky]

Քաղաքական գործիքներին տրված չէ պատմական առաքելություն, նրանց մեկ-երկու անգամ օգտագործելուց հետո, նետում են պատմության աղբանոց:

Քաղաքական գործիքն օգտագործողներս կորոշենք ինչ անել գործիքի հետ հետագայում. համոզված եմ՝ աղբանոց նրան չի սպասվում, աղբանոցն արդեն լցված է: