Լևոն Տեր-Պետրոսյան քաղաքական գործիչը

[Տրիբուն]

Ապեր, Լևոնը մի հատ "մեգաֆոն" ունի ձեռը ու գիտի ոնց օգտագործի, այսինքն ինքը կոնկրետ խնդրի կոնկրետ վերլուծությքւն ա առաջարկում ու դիսկորս ա առաջանում he sets the standard... բոլոր քննադատողներն ու կողմ արտահայտվողները հաստատում են էդ ստանդարտը... ոմանք որպես ամենացածր սանդղակ, ոմանք որպես ամենաբարձր... այսինքն, եթե դիսկուրսի մեջ եա մտնումկամ պտի հաստատես կամ էլ պտի ալտերնատիվ առաջարկես... դու, որ ասում ես "մուտիլովկա ա անում կամ irrelevant ա արդեն դառնում ատեղով մուտիլովկա, որտև ինչ էլ ասես պտի իրա ասածին ալերնատիվ առաջարկես...

ինչի՞ ունի էդ "մեգաֆոնը"... որտև նախկին նախագահ ա ու նախկին ընդդիմության երկարամյա առաջնորդ, ինչ ասի պտի մեդիան արձագանքի ու տարածի... ուրիշ հործիչներ ու նախագահներ ունե՞ն էդ մեգաֆոնը. ունեն, բայց չգօտեն ոնց օգտագործեն կամ էլ ի վնաս իրանց են օգտագործում. օգտակար ա դա թե՞ վնասակար. օգտակար ա, ադրբեջանը դա չունի...

քո հարցին պատասխանեմ ուղիղ... ԱՅՈ.. պարտավոր ես կոչ անել, որ դուրս գան փողոց, որտև անկախ նրանից դու իրան լուրջ ընդունում ես թե չէ ինքն արդեն ընդունված ա լուրջ մեդիայի իրա քննադատների ու կողմնակիցների կողմից... մեղմ ասած քեզ էդտեղ արդեն խոսք չի հասնում...

Այսինքն դու ուզես թե չուզես քո ամեն մի առաջարկ ավտոմատիկ համեմատվելու ա իրա ասածի հետ...

Ապեր, կարճ ասած, Լևոնի էս գրածը, հերթական, կոնտեքստից դուրս, անիմաստ ու անտեղի ելույթն էր։ Իսկ էն որ ինքը շուխուռ ա առաջացնում, ի միջի այլոց գնալով ավելի ու ավելի քիչ, ոչ մի բան չի նշանակում։ ՌՔ-ն էլ որ մի բան բլթցնում ա, լիքը շուխուռա լինում, բայց դրանից իրա սադիստ ու հանցագործ բնույթը չի փոխվում, ոնց որ չի փոխվում Լևոնի անիմաստությունը։

[Mephistopheles]

Ապեր, կարճ ասած, Լևոնի էս գրածը, հերթական, կոնտեքստից դուրս, անիմաստ ու անտեղի ելույթն էր։ Իսկ էն որ ինքը շուխուռ ա առաջացնում, ի միջի այլոց գնալով ավելի ու ավելի քիչ, ոչ մի բան չի նշանակում։ ՌՔ-ն էլ որ մի բան բլթցնում ա, լիքը շուխուռա լինում, բայց դրանից իրա սադիստ ու հանցագործ բնույթը չի փոխվում, ոնց որ չի փոխվում Լևոնի անիմաստությունը։

Ապեր, դու մի ասա ով ինչքան իմաստ ունի... դու ասա ի՞նչ պետք ա արվի...ու քո ասածը համեմատվելու ա իրանի հետ...

էսի ոչ դու ես որոշում, ոչ էլ ես

[Տրիբուն]

Ապեր, դու մի ասա ով ինչքան իմաստ ունի... դու ասա ի՞նչ պետք ա արվի...ու քո ասածը համեմատվելու ա իրանի հետ...

էսի ոչ դու ես որոշում, ոչ էլ ես

Դո կորոշի Բակո Սահակյանը ու Արցախի ժողովուրդը: Ոչ Լևոնը, ոչ Նիկոլը, ոչ էլ առավել ևս Սերժիկն ու Ռոբը, որոնց հետ Լևոնը հոգեպես խիստ կապվածություն ա զգում:

[Chuk]

Էս Նիկոլն էլ չջոկեց, որ չպիտի խառնվի։ Լայվ մտավ ու ցուցարարներին կոչ արեց դադարացնել ցույցը, քանի դեռ ԱՀ իշխանությունը խոստացել ա խնդիրը լուծի։

Ա՜յ քեզ բան, ախր ո՜նց կարելի էր որպես չեզոք կողմ խառնվել էս ամենին։

[Արշակ]

Էս Նիկոլն էլ չջոկեց, որ չպիտի խառնվի։ Լայվ մտավ ու ցուցարարներին կոչ արեց դադարացնել ցույցը, քանի դեռ ԱՀ իշխանությունը խոստացել ա խնդիրը լուծի։

Ա՜յ քեզ բան, ախր ո՜նց կարելի էր որպես չեզոք կողմ խառնվել էս ամենին։

Այնուամենայնիվ նկատենք, որ Նիկոլի կոչը կիլոմետրերով հեռու էր Լևոնի «Պատերազմական երկրում ցույց չի կարելի անել» սերժա–քոչարյանական շանտաժի գծից։

Ընդհակառակը, Նիկոլը ողջունում էր էն քաղաքացիներին, որ պայքարում են իրանց իրավունքների համար ու ընդհանուր խոսքը էն տրամաբանության մեջ էր, որ ղեկավարության ու պայքարողների ներկայացուցիչների հետ համաձայնություն կա խնդրի լուծման շուրջ, էս պահին իմաստ չկա փողոց փակելը, ժամանակավորապես դադարացրեք, թողեք թող էդ պայմանները կատարի, եթե չկատարի էլի կհելնեք։

[Chuk]

Այնուամենայնիվ նկատենք, որ Նիկոլի կոչը կիլոմետրերով հեռու էր Լևոնի «Պատերազմական երկրում ցույց չի կարելի անել» սերժա–քոչարյանական շանտաժի գծից։

Ընդհակառակը, Նիկոլը ողջունում էր էն քաղաքացիներին, որ պայքարում են իրանց իրավունքների համար ու ընդհանուր խոսքը էն տրամաբանության մեջ էր, որ ղեկավարության ու պայքարողների ներկայացուցիչների հետ համաձայնություն կա խնդրի լուծման շուրջ, էս պահին իմաստ չկա փողոց փակելը, ժամանակավորապես դադարացրեք, թողեք թող էդ պայմանները կատարի, եթե չկատարի էլի կհելնեք։

Արշ, Լևոնը խոսում ա ոչ որպես միջնորդ ու ասում կոչի անհրաժեշտության պատճառը։ Նիկոլը բնականաբար չպետք ա նույն բանն ասեր, այլ հենց սենց պետք ա խոսեր։

Լեոնի կոչն էր հենց էսպես խոսելը։ Ու դա էնքան ակնհայտ ա, որ քեզնից էս հակափաստարկը լսելն ապշեցնում ա։

Ես էս հակափաստարկը Տրիբունից էի սպասում, անկեղծ ասած։ Բայց ոչ թե որտև ինքը հասկացած չէր լինի Լևոնի կոչի իմաստը, այլ որտև իր ճիշտ լինելը պիտի հիմնավորեր ։ճ

[Chuk]

Այլ կերպ ասած, եթե Լևոնը հիմա ունենար էն հեղինակությունը բնակչության մեջ, ինչ Նիկոլը, ինքն էլ էր մոտավորապես էս նույն բառերով կոչը անելու։ Էս դեպքում, որպես անհաստիք խորհրդական, ինքը կարող ա նաև իրական, ոչ պոպուլիստական բաներն էլ բացահայտի

[Արշակ]

Ընդ որում, Նիկոլը, ի տարբերություն Լևոնի կոչ արեց ոչ թե ժողովրդի ու Բակոյի միջև պայմանավորվածությունից առաջ, այլ հետո։ ՈՒ խոսքում էլ ասում ա, որ էս ամբողջ ընթացքում Բակոյի հետ քննարկել ա հարցը։

Չուկ, հիշում ե՞ս, որ ասում էի, որ Լևոնը եթե իսկապես մտահոգված էր, նախ Բակոյի հետ պիտի խոսեր, հարցի լուծումներ գտնեին, որ հետո նոր ժողովրդին կոչեր անեին։ Նիկոլը հենց էդ արեց։

Որովհետև էս պահին իրավիճակը դեռ շատ հեռու ա հանուն պատերազմի մարդկանց տուն ուղարկելու ծայրահեղ անհրաժեշտությունից, հաշվի առնելով, որ ցանկացած էդպիսի լռեցնելու դեպք ամենաթողությունը խորացնում ա ու ժողովրդավարությունը հետ գցում։ Արցախի ժողովուրդը շատ լավ հասկանում ա, պատերազմի պահին համախմբվելու անհրաժեշտությունը․ պետք չի էդ հանգամանքը լոճել հասցնել ամենաթողության խրախուսման։

[Chuk]

Արշ, ազնիվ եմ ասում... Ընկեր, մի հատ էլ կարդա Լևոնի հայտարարությունը։ Սաղ էմոցիաներդ մի կողմ դրած։ Ախր էնտեղ հստակ ա ասվում, որ Բակոն պետք ա տա էդ երաշխիքները, իսկ Նիկոլը պետք ա երաշխավոր դառնա, որտև Բակոյի խոսքը էս պահին էդքան կշիռ չունի։ Ախր շատ պարզ բան ա ասվածը։ Ախր պարզ ա, որ դա չէր կարող լինել գլխի վրայից թռնելով, որ Նիկոլը պիտի Բակոյի հետ կապի մեջ լիներ։ Ախր պարզ ա, որ Լևոնը ինքը չպիտի լիներ էս պրոցեսը տանողը, որտև ինքն էս պահին Բակոյից էլ քիչ հեղինակություն ունի։ Լևոնն ընդամենը սթափ խոսք ա ասում՝ որպես նախկին նախագահ ու փորձ ունեցող։

Լրիվ լուրջ, հիմա Նիկոլի արածն ու Լևոնի կոչը հակադրելը աբսուրդ ա։

Որ ասում եմ Լևոնի անունհ լսում միանգամից հակադրվում եք, էս նկատի ունեմ։

[Արշակ]

Chuk, Լևոնի խոսքի պրոբլեմը էն ա, որ նախ պետք ա ջանքերը խնդրի լուծմանը ուղղված լուրջ քայլեր անելուն ուղղվեին, ու հետո ձեռքում էդպիսի արդյունք ունենալով Նիկոլի խոսքի պես խոսք հնչեր, որը լրիվ հիմնավորված կլիներ։

Իսկ Լևոնի խոսքում ամենավառ կերպով առանձնանում էր․ «մեր պես պատերազմական երկրում ցույցեր չի կարելի անել» լռեցնող կոչը, որ նախագահ էլ չէ՝ ԱԱԾ ու Ոստիկանության ղեկավար փոխելը Արցախը վարի կտա։ Ոնց ֆբ ընկերներիցս մեկը ձևակերպեց․ «ստացվում ա, որ Էս պատերազմական իրավիճակում իշխանությունը ոնց որ խաղ լինի, ով առաջինը հասավ աթոռին գոռում ա «ՊԵՌՎԱ» ու հետո կարա ինչ, ում, երբ, ոնց ուզում ա անի, չես կարա բողոքես, որովհետև «լարված իրավիճակ ա», ամեն իշխանական, ընդդիմադիր, հին ու նոր տ**ան կարա կանգնի ասի «մի ապակայունացրեք վիճակը» ու իրան զգա վեհափառ հայրենասեր»։

[Chuk]

Արշակ ջան, մի հատ էլ բացատրեմ, եթե չհասկացար, հուսահատված գնամ։

Լևոնի խոսքը ուղղված էր Նիկոլին, ձեռի հետ նաև քաղաքական ակտիվ տարերին, բայց ոչ ամբողջ ժողովրդին։ Ամբողջ ժողովրդին հասանելի լինելը ընդամենը լրացուցիչ բոնուս ա։

Քո միակ պրետենզիան կարող ա լինի, թե էդ դեպքում ինչի ոչ ուրիշ խողովակներով, այլ հրապարակային։ Ես դրա պատասխանն էլ ունեմ, բայց որը ես էլ հրապակավ չեմ տա, բայց քեզ առանձին կարող եմ ասել։ Ամեն դեպքում խոսքը տեղ հասցնելու ընտրված ձևը դու կարող ես քննադատել ու համաձայն չլինես՝ իմ բացատրություններից հետո էլ։

Բայց Լևոնի կոչը Նիկոլի ուղերձին հակադրելը նշանակում ա, որ կարդացել ու բան չես հասկացել։ Մի արա այդպես ))

[Chuk]

Հա, ասեմ, որ քաղաքական ակտիվ տարրի տակ տեքստում նշված անունները նկատի չունեմ։ Այլ օրինակ ընդհուպ ինձ։ Էս օրերին Արցախում հայտնված ու համը հանող Զարուհի Փոստանջյանին։ Բադասյանին։ Սասնա Ծռերին։ Նիկոլի թիմի ակտիվ գործիչներին։ Եվ այլն։

[Արշակ]

Արշ, ազնիվ եմ ասում... Ընկեր, մի հատ էլ կարդա Լևոնի հայտարարությունը։ Սաղ էմոցիաներդ մի կողմ դրած։ Ախր էնտեղ հստակ ա ասվում, որ Բակոն պետք ա տա էդ երաշխիքները, իսկ Նիկոլը պետք ա երաշխավոր դառնա, որտև Բակոյի խոսքը էս պահին էդքան կշիռ չունի։ Ախր շատ պարզ բան ա ասվածը։ Ախր պարզ ա, որ դա չէր կարող լինել գլխի վրայից թռնելով, որ Նիկոլը պիտի Բակոյի հետ կապի մեջ լիներ։ Ախր պարզ ա, որ Լևոնը ինքը չպիտի լիներ էս պրոցեսը տանողը, որտև ինքն էս պահին Բակոյից էլ քիչ հեղինակություն ունի։ Լևոնն ընդամենը սթափ խոսք ա ասում՝ որպես նախկին նախագահ ու փորձ ունեցող։

Լրիվ լուրջ, հիմա Նիկոլի արածն ու Լևոնի կոչը հակադրելը աբսուրդ ա։

Որ ասում եմ Լևոնի անունհ լսում միանգամից հակադրվում եք, էս նկատի ունեմ։

Արտ, բոլորովին, ես միշտ չի, որ Լևոնի խոսքին հակադրվում եմ։ Իմ համար ինքը միանշանակ սև կամ սպիտակ չի, ի տարբերություն քեզ ու շատ ուրիշների։ Անձամբ ես իրան դիտարկում եմ իր իմաստության շնորհիվ քաղաքականության մեջ որոշակի հաջողություններ ունեցած, շատ հարցերում փորձ ունեցող, որ կարող ա երկրին պետք ա, բայց միևնույն ժամանակ ինքն էլ ամբիցիաներ ունեցող մարդ ա ու հաճախ, երկրի համար մտահոգության հետ մեկտեղ, իր անձնական ամբիցիաներն ու գիտակցված կամ չգիտակցված եսասիրությունից դրդված ռեակցիաներն էլ են դրսևորվում քայլերում։ Մեկումեջ էլ ուղղակի իրավիճակը ճիշտ չի գնահատում․ կոպիտ ասած՝ խելքը էդքան չի կտրում։ Ի վերջո Աստված չի, ինչքան էլ շատ գիտելիք ու փորձ ունենան, բոլորն էլ բլթցնում են ժամանակ առ ժամանակ‎։
ՈՒ իրա աշխարհի իմաստունը չլինելու վառ ապացույցը որպես քաղաքական գործիչ իր համբավի, իր կուսակցության անհաջողություններն են, քաղաքականության մեջ իր ձախողումները։ Կասես ժողովուրդը իրան չհասկացավ, ես էլ կասեմ, որ էդ նաև իր թերությունն ա, որ ժողովուրդը իրան չհասկացավ։ Իմաստուն առաջնորդը պիտի կարողանա ժողովրդին հասկանալի լեզվով խոսել․ շատ կարևոր չի, թե ինքը ինչ իմաստուն բաներ ա ասում․ ավելի կարևոր ա, թե ժողովուրդը իր ասածից ինչ ա հասկանալու, ու թե ինքը ինչքանով ա դա հաշվի առնում ու ըստ այդմ խոսում։


Ինքը որպես հզոր փորձ ունեցող կարար իր մեսիջները Նիկոլին ու Բակոյին ոչ հանրային հասցներ, հետո էլ Նիկոլը իր էս կոչը աներ։
Բայց Լևոնի խոսքը հրապարակային ա, այսինքն՝ հանրությանը ուղղված, հանրությունը կարդալու ա ու ռեակցիա տա։ Իր ելույթի ամենաաչքի զարնող ու ամենաքննարկվող կետը լինում ա էն, որ «մեր պես պատերազմական երկրում ցույցեր չի կարելի անել»։ Պրոբլեմը հենց էս ա։ ՈՒ հեչ կարևոր չի, որ բարդ քաղաքագիտական անալիզ անելով կարելի ա հասկանալ, որ ինքը իրականում ուրիշ հզոր միտք էր ուզում արտահայտած լիներ։

[Արշակ]

Հա, ասեմ, որ քաղաքական ակտիվ տարրի տակ տեքստում նշված անունները նկատի չունեմ։ Այլ օրինակ ընդհուպ ինձ։ Էս օրերին Արցախում հայտնված ու համը հանող Զարուհի Փոստանջյանին։ Բադասյանին։ Սասնա Ծռերին։ Նիկոլի թիմի ակտիվ գործիչներին։ Եվ այլն։

Արտ, մի հատ լրիվ քաղաքականությունից դուրս օրինակ բերեմ․ Թումանյանը իր ստեղծագործություններում լիքը խորը մտքեր ա արտահայտել, էն որ երկրիս ամենափայլուն ուղեղների համար լիքը խորանալու նյութ կա։ Բայց Թումանյանի հանճարը նրանում ա, որ ինչ գիտակցության մակարդակի էլ լինի կարդացողը կարդում ու իմաստալից, խելքը գլխին բան ա հասկանում Թումանյանի գրածից։ Երեխու հասկացածը թույն փիլիսոփայի հասկացածի խորությունը չի ունենալու բնականաբար, բայց երեխեն լրիվ թարս, վնասակար բան չի հասկանա։

Հիմա Լևոնի խոսքը եթե նույնիսկ քաղաքական ակտիվ տարրին թույն մեսիջներ էր հաղորդում, բայց ժողովրդի մեծ մասին թարս, վնասակար մեսիջներ էր տալիս։ Ամենամեծ պրոբլեմը իմ համար էդ ա։ Որովհետև եթե պիտի ժողովրդին թարս մեսիջ հասնի, ապա խելոք մարդը իր թույն քաղաքագիտական մեսիջը այլ խողովակներով կանի։
ՈՒ էս պրոբլեմը լուրջ ա։ Էդ մի բան ա, որի վրա Լևոնը միշտ թքած ա ունեցել, էդտեղից էլ իր ձախողումները։

[Chuk]

Արշակ ջան, այո, իրա հիմնական ուղերձն էր, որ Արցախում իրավիճակը շատ նուրբ ա՝ նման ցույցեր անելու համար։ Ուղերձը հղված էր հիմնականում քաղաքական դաշտին, ոչ միայն Նիկոլին ու Բակոյին, ու հիմնականում տեղ հասավ։ Ժողովրդի մեջ էլ էդ հարցը քննարկվեց, ու անկախ նրանից դու ինչ դիրքորոշման եկար, լավ ա որ քննարկեցիր։

Նիկոլի՝ «այլ երկրի» ներքաղաքականությանը խառնվելն եկավ ապացուցելու, որ ինքն էլ ա հասկանում, որ էնտեղ սենց ցնցումային տարբերակ պետք չի։

Բակոյի՝ անհապաղ գործելու խոստումները ցույց են տալիս, որ Արցախի ղեկավարությունն էլ ա էդ հասկանում։

Ավելի ասեմ, Արցախի ղեկավարությունը դա հասկանում ա առանց Լևոնի կոչի էլ։ Կարծում եմ, որ Նիկոլն էս ընթացքում էնքան մանրուքների ու փաստաթղթերի ա ծանոթացել, որ ինքն էլ էր հասկանում առանց Լևոնի կոչի էլ։ Ու եթե Լևոնը չխոսեր էլ, հավանական ա, որ Նիկոլը մեկ ա էս ուղերձն ունենար։ Չնայած որոշակի խթան հաստատ Լևոնի կոչն էլ եղավ էդ հարցում։

Էն, որ քաղաքական շրջանակները Լևոնի խոսքից հետո անցան քննարկումների ու մեծ մասը եկավ իր մոտեցմանը, խոսում ա էն մասին, որ կոչի հրապարակային լինելը կարևոր էր։

Էն, որ Լևոնը ցույց տվեց, որ կան անձինք, ովքեր հանրային պատասխանատվություն վերցնեն, էլի լավ ա։ Էն որ էդ հանրային պատասխանատվությունը վերցրեց Նիկոլը՝ հրաշալի ա, ու իր համար պատվաբեր։ Էն, որ Ռոբն ու Սերժը չվերցրին, էլի լավ ա, ու էլի սահմաններ ա գծում, որը շատ կարևոր ա։

Էն որ Լևոնը խոսեց Սյամոյի ազատ արձակելու անհրաժեշտության մասին, էլի կարեոր ուղերձ ա։

Էն որ դուք տենց էլ չհասկացաք, իմ համար խիստ ցավալի ա։ Էն որ դու անձով պայմանավորված ես հետևություններդ անում՝ պայմանավորված ա էս հասարակ քաղաքական խոսքն ու քայլը չընկալելովդ։