Լևոն Տեր-Պետրոսյան քաղաքական գործիչը

[Chuk]

Որոշեցի մի հատ քայլերի հաջորդականություն գրեմ, որ ամեն ինչ ավելի պարզ լինի: Էս էլ գրեմ ու ավարտեմ, իմ, ՀԱԿ-ի ու Տեր-Պետրոսյանի թիմի մասին:

Գյումրիից-Երևան քայլարշավը սկսվելուց մեկ օր առաջ ես հրավիրվել եմ ՔՊ գրասենյակ՝ քննարկելու իրենց մշակած ծրագրեր: Հանդիպմանը ներկա էի լինելու ոչ միայն ես: Ցավոք գնալ չէի կարող, հաջողություն եմ մաղթել ու հայտնել իրենց հրապարակային ակցիաներին աջակցելու պատրաստակամությունս: Քայլարշավի մասին խոսել եմ թերահավատ՝ չհավատալով դրա արդյունավետությունը:

Նույն օրերին ՀԱԿ-ն իր փոխնախագահների շուրթերով, տարբեր լրատվականներով, հայտնել է ՀԱԿ դիրքորոշումը, որ թերահավատ է, որ հիմա հնարավոր է լուրջ պրոցես սկսել: Միաժամանակ հաջողություն են մաղթել պայքարի դուրս եկածներին, ասելով, որ հնարավոր է «մենք սխալվում ենք ու հնարավոր է լուրջ պրոցես սկսել, այդ դեպքում մենք մեր միջոցներով կաջակցենք շարժմանը, կմիանանք պոչից ու չենք ունենա որևէ հավակնություն»:

Քայլերթին, փաստացի, ՀԱԿ-ը չի մասնակցել: Երևան հասնելու ու Երևանում միջոցառումները սկսելուն պես ՀԱԿ-ի ակտիվ մասսան մասնակցել է բոլոր հրապարակային միջոցառումներին: Սկզբի օրերին ևս չէր երևում, որ շարժումը կարող է լուրջ թափ ստանալ, բայց մենք բոլոր հնարավոր միջոցներով մասնակցում ու նպաստում էինք:

Շարժման առավել թափ առնելու ժամանակ, բայց երբ դեռ էսկալացիան չկար, հանրահավաքներին սկսել է մասնակցել նաև ՀԱԿ ղեկավարությունը: Հենց հանրահավաքի տեղից ՀԱԿ փոխնախագահ Լևոն Զուրաբյանը, «Ազատություն» լրատվականին հարցազրույցով տալով հայտնել է, որ ընդունում ենք, որ սխալվել ենք, որ իսկապես հնարավոր էր ժողովրդին հնարավոր էր այս պահին մոբիլիզացնել, որ մեր խոստման համաձայն մենք միանում ենք շարժմանը, բայց չունենք որևէ հավակնություն լինել հարթակում, պարզապես անվերապահ աջակցում ենք:

Շարժման ընթացքում ՀԱԿ-ը այս թեմայով երեք հայտարարություն է տարածել, որոնցով հայտնել է ոտի ելած ժողովրդին ու շարժմանն իր անվերապահ աջակցությունը: Հայտարարություններից մեկը եղել է Նիկոլ Փաշինյանին ձերբակալելուց հետո, իր բնույթով քաղաքական դաշտում այդ իրադարձության հետ կապված եղել է առաջին ուղերձը, եղել է կոշտ, պահանջվել է ազատ արձակել Նիկոլ Փաշինյանին ու մյուս ձերբակալվածներին, ապահովել խաղաղ ցույցերի ընթացքը, չդիմել ագրեսիայի:

Ազգային ժողովում Նիկոլ Փաշինյանի ընտրության ընթացքում Տեր-Պետրոսյանը հրապարակել է երկու նամակ, որոնք քաղաքական ուղերձներ էին: Առաջնային թիրախը դրանց էն էր, որ իշխանությունը չխոչընդոտ իր պատգամավորների ազատ ընտրությանը՝ նրանց նկատմամբ վարչական ռեսուրսի կիրառմամբ: Սա անվերապահ աջակցություն էր շարժմանն ու Նիկոլին, չնայած շատերը դա էդպես էլ չհասկացան:

Նիկոլի վարչապետ ընտրվելու հաջորդ օրը Լևոն Զուրաբյանը Ազատության եթերով շնորհավորել է ժողովրդին հաղթանակի կապակցությամբ, Նիկոլին՝ վարչապետ ընտրվելու: Լևոն Զուրաբյանը ՀԱԿ փոխնախագահն է և արտահայտում է, ըստ էության, ինչպես ՀԱԿ-ի, էնպես էլ Տեր-Պետրոսյանի դիրքորոշումը: Կոնգրեսականներիս մի մասը կուզեր տեսնել այլ տեսակի շնորհավորանք, բայց այնուամենայնիվ շնորհավորանքն եղել է:

Տեր-Պետրոսյանի երրորդ նամակը, որն էլի բազմաշերտ էր, իմ ընկալմամբ նորից աջակցություն է շարժմանը, վերահաստատում է շարժման հիմնական նպատակների՝ արտահերթ արդար ընտրությունների, նոր ընտրական օրենսգիրք ստանալու կարևորությունը, և իր ենթատեքստերով ուղերձ է ՀՀԿ-ին՝ երկրի ճակատագրի հետ չխաղալ, չփորձել ձախողել այս պրոցեսը, ինչը, կարծես թե, ՀՀԿ-ն պատրաստվում է անել:


Սրանք հրապարակային քայլերն են: Ներկուլիսայինի մասին լռում ենք, լռում ենք, լռու՜մ )))
Հուսամ գոնե այս գրածս ինչ-որ լույս կսփռի, կբավարարի:

[Արէա]

Ապեր, բայց խի՞ չի շնորհավորել, լքելուցդ առաջ գոնե էդ ասա...

Ի՞նչ շնորհավորի։ Որ ոչ լեգիտիմ ազգային ժողովի կողմից վարչապե՞տ ա ընտրվել։
Նորմալ ընտրություններ կլինի, ՔՊ-ն կհաղթի, Նիկոլին վարչապետ կընտրեն՝ առաջին շնորհավորողներից կլինի, կարծում եմ։

[Lion]

Ի՞նչ շնորհավորի։ Որ ոչ լեգիտիմ ազգային ժողովի կողմից վարչապե՞տ ա ընտրվել։
Նորմալ ընտրություններ կլինի, ՔՊ-ն կհաղթի, Նիկոլին վարչապետ կընտրեն՝ առաջին շնորհավորողներից կլինի, կարծում եմ։

Չէ դե, բոլորս էլ իմաստը հասկանում ենք՝ պետք է շնորհավորել այն բանի համար, որ իշխանությունը վերադարձավ ժողովրդին, փաստացի:

[Gayl]

Ի՞նչ շնորհավորի։ Որ ոչ լեգիտիմ ազգային ժողովի կողմից վարչապե՞տ ա ընտրվել։
Նորմալ ընտրություններ կլինի, ՔՊ-ն կհաղթի, Նիկոլին վարչապետ կընտրեն՝ առաջին շնորհավորողներից կլինի, կարծում եմ։

Էդ մենակով էր ֆայմել, թե կողքից բզզել էին?
Ուրեմն կարելի էր ժողովրդին շնորհավորել...կարճ ասած ոնց էլ չլիներ շնորհավորելու բան կգտներ, չնայած տան պարիսպները թույլ չեն տվել, որ տեսնի:

[Gayl]

...և իր ենթատեքստերով ուղերձ է ՀՀԿ-ին՝ երկրի ճակատագրի հետ չխաղալ, չփորձել ձախողել այս պրոցեսը, ինչը, կարծես թե, ՀՀԿ-ն պատրաստվում է անել:


Սրանք հրապարակային քայլերն են: Ներկուլիսայինի մասին լռում ենք, լռում ենք, լռու՜մ )))
Հուսամ գոնե այս գրածս ինչ-որ լույս կսփռի, կբավարարի:

Չուկ ջան բա ինչից ենթադրեցիր, որ ՀՀԿ_ն որոշել է հետևել ԼՏՊ ի հորդորին և երկրի ճակատագրի հետ չխաղալ?
Իսկ կարող ա որոշել են ամեն կերպ հակազդել, էնպես անել, որ Նիկոլը էս ծանր բեռը ոտքին քցի? Եթե կկարողանան ուրեմն լավ, եթե ոչ ապա կանցնեն պլան Բ ի:

[Տրիբուն]

․․․․կմիանանք պոչից ու չենք ունենա որևէ հավակնություն․․․

Շատ տխուր ա, որ ոչ մի հավակնություն չունեք։ Ինձ թվում ա, որ ՀԱԿ-ը պիտի ամեն ինչ անի, որ հայտնվի հաջորդ ԱԺ-ում։ Ես մնում եմ էն համոզման, որ ՀԱԿ-ում լիքը պոտենցիալ կա։ Իսկ հաջորդ ԱԺ-ին պետք են նորմալ մարդիկ, որ փոխարինեն ՀՀԿ-ական նախիրին ու ԱԺ-ին քաղաքական դեմք տան։

Բայց, դրա համար պետք ա, որ Լևոնը սուս մնա ու ոչ մեկի աչքին չերևա Ես մի անգամ ասել եմ, էս շարժումից հին մուտիլովշիկները պիտի հեռու մնան։ ՀԱԿ-ը պիտի թարմացված գաղափարներով, իրա ջահել դեմքերով, ակտիվ մտնի քաղաքականության մեջ։ Իսկ Լևոնը իրա ելույթներով, տեքստով, ենթատեքստով, ենթա-ենթատեսքտով, էն իմաստով, որ մենակ ինքն ա հասկանում, մենք սաղս սխալ ենք հասկանում, որ նամյոկ ա անում ՀՀԿ-ին, բայց մենք ուրիշ բան ենք հասկանում, պիտի լռի։ Եթե սաղս Լևոնին սխալ են հասկանում, չնայած ինքը ուրիշ բան էր ուզում ասեր, էտ նշանակում, որ ինքը չի հասկացվում, էտքան պարզ։ Եթե ուզում ՀԱԿ-ին օգուտ տա, թող կողքից խորհուրդներ տա, ՀԱԿ-ն էլ թող շնորհակալ լինի։

[Chuk]

Չուկ ջան բա ինչից ենթադրեցիր, որ ՀՀԿ_ն որոշել է հետևել ԼՏՊ ի հորդորին և երկրի ճակատագրի հետ չխաղալ?
Իսկ կարող ա որոշել են ամեն կերպ հակազդել, էնպես անել, որ Նիկոլը էս ծանր բեռը ոտքին քցի? Եթե կկարողանան ուրեմն լավ, եթե ոչ ապա կանցնեն պլան Բ ի:

ՀՀԿ-ն, գոնե էս պահի դրությամբ, թքած ունեցավ Լևոնի հորդորի վրա ու հաստատուն քայլերով գնում ա պրոցեսը վիժեցնելուն։

Էդ նշանակում ա, որ չպիտի՞ փորձի իր ազդեցությունն օգտագործել, անկախ նրանից, կստացվի՞, թե՞ չէ։

[Chuk]

Շատ տխուր ա, որ ոչ մի հավակնություն չունեք։ Ինձ թվում ա, որ ՀԱԿ-ը պիտի ամեն ինչ անի, որ հայտնվի հաջորդ ԱԺ-ում։ Ես մնում եմ էն համոզման, որ ՀԱԿ-ում լիքը պոտենցիալ կա։ Իսկ հաջորդ ԱԺ-ին պետք են նորմալ մարդիկ, որ փոխարինեն ՀՀԿ-ական նախիրին ու ԱԺ-ին քաղաքական դեմք տան։

Բայց, դրա համար պետք ա, որ Լևոնը սուս մնա ու ոչ մեկի աչքին չերևա Ես մի անգամ ասել եմ, էս շարժումից հին մուտիլովշիկները պիտի հեռու մնան։ ՀԱԿ-ը պիտի թարմացված գաղափարներով, իրա ջահել դեմքերով, ակտիվ մտնի քաղաքականության մեջ։ Իսկ Լևոնը իրա ելույթներով, տեքստով, ենթատեքստով, ենթա-ենթատեսքտով, էն իմաստով, որ մենակ ինքն ա հասկանում, մենք սաղս սխալ ենք հասկանում, որ նամյոկ ա անում ՀՀԿ-ին, բայց մենք ուրիշ բան ենք հասկանում, պիտի լռի։ Եթե սաղս Լևոնին սխալ են հասկանում, չնայած ինքը ուրիշ բան էր ուզում ասեր, էտ նշանակում, որ ինքը չի հասկացվում, էտքան պարզ։ Եթե ուզում ՀԱԿ-ին օգուտ տա, թող կողքից խորհուրդներ տա, ՀԱԿ-ն էլ թող շնորհակալ լինի։

ԱԺ արտահերթին մասնակցել-չմասնակցելը կապ չունի էդ հավակնությունների հետ։ Կարծում եմ, որ կմասնակցենք։ Չնայած ես, ինչքան էլ ուզում եմ, որ ներկայացված լինենք ԱԺում, էս պահին ավելի շատ չմասնակցելու կողմնակից եմ։ Ավելի շատ կուզեի դաշինքով մասնակցելը հենց Նիկոլենց ցուցակով, բայց թերևս ոչ ՀԱԿը կհամաձայնի դրան, ոչ Նիկոլը։

[Gayl]

ՀՀԿ-ն, գոնե էս պահի դրությամբ, թքած ունեցավ Լևոնի հորդորի վրա ու հաստատուն քայլերով գնում ա պրոցեսը վիժեցնելուն։

Էդ նշանակում ա, որ չպիտի՞ փորձի իր ազդեցությունն օգտագործել, անկախ նրանից, կստացվի՞, թե՞ չէ։

Է հա նույն միտքն ենք էս պահին ասում:

[Տրիբուն]

ՀՀԿ-ն, գոնե էս պահի դրությամբ, թքած ունեցավ Լևոնի հորդորի վրա ու հաստատուն քայլերով գնում ա պրոցեսը վիժեցնելուն։

Չուկ, ՀՀԿ-ն բան չի կարանալու անի։ ՀՀԿ-ն հանցագործ քավոր-սանիկների միավորում ա։ Ոստիկանություն, ՀՔԾ, դատախազ, հենց մանրից անցան վարչապետի հսկողության տակ, ՀՀԿ-ն քաքելու տակը ու սաղ ցրվելու են։ Էն որ հիմա տենց հոխորտում են, յանի մենք միասին ենք, էս էն, էտ մահամերձի ջղաձգումներ են։

[Gayl]

Չուկ, ՀՀԿ-ն բան չի կարանալու անի։ ՀՀԿ-ն հանցագործ քավոր-սանիկների միավորում ա։ Ոստիկանություն, ՀՔԾ, դատախազ, հենց մանրից անցան վարչապետի հսկողության տակ, ՀՀԿ-ն քաքելու տակը ու սաղ ցրվելու են։ Էն որ հիմա տենց հոխորտում են, յանի մենք միասին ենք, էս էն, էտ մահամերձի ջղաձգումներ են։

:ատ թարմ ջղաձգման օրինակ բերեմ:
Ասում ա Սերժը երկիրը տվեց, բայց ես քաղաքը չեմ տալու
Ու ամենախնդալուն էն ա, որ ում մոտ, որ ասելա իրանք հավատացել են

[Տրիբուն]

:ատ թարմ ջղաձգման օրինակ բերեմ:
Ասում ա Սերժը երկիրը տվեց, բայց ես քաղաքը չեմ տալու
Ու ամենախնդալուն էն ա, որ ում մոտ, որ ասելա իրանք հավատացել են

Տարոնի վրա քրգործ ա հարուցվելու, ես ավելի քան համոզված եմ…

Այսինքն, ինքը քաղաքապետարանից ուղիղ մեկուսարան ա գնալու

[Chuk]

Չուկ, ՀՀԿ-ն բան չի կարանալու անի։ ՀՀԿ-ն հանցագործ քավոր-սանիկների միավորում ա։ Ոստիկանություն, ՀՔԾ, դատախազ, հենց մանրից անցան վարչապետի հսկողության տակ, ՀՀԿ-ն քաքելու տակը ու սաղ ցրվելու են։ Էն որ հիմա տենց հոխորտում են, յանի մենք միասին ենք, էս էն, էտ մահամերձի ջղաձգումներ են։

Հավանաբար, ձյաձ։ Բայց ամենամեծ էշությունը հիմա կլինի հակառակը բացառելն ու զգոնություն կորցնելը։ Էն որ իրանք ռևանշի ձգտելու են, կասկածից դուրս ա։ Ոչ վախենալու կոչ եմ անում, ոչ բան։ Ընդամենը սաղս էլ, առաջին հերթին Նիկոլը, պետք ա զգոն լինենք։ Ու ամեն մեկս մի բանով փորձենք նպաստել իրանց արագ փլուզվելուն։

[Gayl]

Տարոնի վրա քրգործ ա հարուցվելու, ես ավելի քան համոզված եմ…

Այսինքն, ինքը քաղաքապետարանից ուղիղ մեկուսարան ա գնալու

Մահապատիժը պետք է վերականգնել:

[Chuk]

Զուտ հետաքրքիր ա, հիմա՞ էլ են ոմանք չհասկանալու, որ Տեր-Պետրոսյանն իր արձագանքներով պադդերժկա է անում Նիկոլին:
Հուշեմ, որ բացի նախկին ՊՆ նախարար լինելուց Վիգենն էս պահին Նիկոլի թիվ 1 մրցակիցն է, ՀՀԿ-ն Վիգենով է փորձելու ռևանշ անել:

Լևոն Տեր-Պետրոսյան. Փաշինյանն այս հարցում միանգամայն ճիշտ է, իսկ Վիգեն Սարգսյանը բացարձակ անգետ

Լևոն Տեր-Պետրոսյան. Փաշինյանն այս հարցում միանգամայն ճիշտ է, իսկ Վիգեն Սարգսյանը բացարձակ անգետ
Հակաճառելով Հայաստանի` որպես Ղարաբաղյան հակամարտության կողմի մասին օրեր առաջ Նիկոլ Փաշինյանի արտահայտած մտքին, պաշտպանության պաշտոնաթող նախարար Վիգեն Սարգսյանն ասել է հետևյալը. «Երեք օր առաջ, մամուլի ասուլիսում Հայաստանի վարչապետը Ղարաբաղի հիմնախնդրի կարգավորման շուրջ հայտնեց մի շարք դիրքորոշումներ, որոնք, ըստ իս, կարող են վտանգավոր լինել: ... Վարչապետը հայտարարել է, որ կտրուկ շրջադարձեր չեն լինելու արտաքին քաղաքականության բնագավառում, բայց միևնույն ժամանակ ակնարկել, որ Հայաստանը հակամարտության կողմ է: Դա միշտ եղել է Ադրբեջանի պնդումը, այնինչ միջազգային հանրությունը գիտի, որ Հայաստանն Արցախի անվտանգության երաշխավորն է, բանակցային գործընկեր, բայց ոչ երբեք «հակամարտության կողմ»: Դա կարող է հեռուն գնացող հետևանքներ ունենալ: Վերջապես (Փաշինյանի կողմից) արված հայտարարությունների մեջ կան նաև բանակցային մանրամասներին իրազեկ չլինելու դրսևորումներ» (Aravot.am 12.05.2018):

Փաշինյանին «բանակցային մանրամասներին իրազեկ չլինելու» մեջ մեղադրող Վիգեն Սարգսյանն իրականում ինքն է բացահայտում իր բացարձակ անտեղյակությունը Ղարաբաղյան կարգավորման գործընթացի բովանդակությանը: Հայաստանը, Ադրբեջանը և Ղարաբաղը միջազգային հանրության կողմից «ղարաբաղյան հակամարտության կողմի» կարգավիճակ են ստացել ԵԱՀԿ 1994թ. դեկտեմբերի 6-ի Բուդապեշտի գագաթնաժողովի ամփոփիչ փաստաթղթում և ավելի հստակ` ԵԱՀԿ ղեկավար խորհրդի նախագահի` 1995թ. մարտի 31-ի Պրահյան պարզաբանման մեջ:

Այստեղից ակնհայտ է դառնում, որ Վիգեն Սարգսյանի արտահայտած այն միտքը, թե, իբր, Ադրբեջանն է, որ մշտապես պնդել է Հայաստանը ճանաչել ղարաբաղյան հակամարտության կողմ, նոնսենս է: Ադրբեջանն իրականում դա՛ չէ, որ պնդել է, այլ այն, որ Հայաստանը ճանաչվի ոչ թե ղարաբաղյան հակամարտության, այլ ղարաբաղյան պատերազմի կողմ, այսինքն` ագրեսոր: Ադրբեջանի այդ ձգտումը հայկական դիվանագիտության փայլուն ջանքերի շնորհիվ վիժեցվել է ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհրդի չորս բանաձևերում, որոնցում հստակորեն ամրագրված է, որ Ղարաբաղին սահմանակից ադրբեջանական շրջանները գրավվել են ոչ թե Հայաստանի բանակի, այլ տեղի հայկական զինված ուժերի (local Armenian forces) կողմից:

Եթե Հայաստանի պաշտպանության նախարարը չի հասկացել այս տարրական իրողությունների տարբերությունը, ապա հայ ժողովուրդը պետք է ուրախ լինի, որ ազատվել է իրեն Ազգ-Բանակի հայր հռչակած այդ անձնավորությունից:

Թեմայից դուրս, թերևս, արժե հիշեցնել, որ «հակամարտության լիարժեք ու իրավահավասար կողմի» Լեռնային Ղարաբաղի միջազգայնորեն ճանաչված կարգավիճակի ձեռքբերումը հայկական դիվանագիտության մեծագույն նվաճումն էր, որը մսխվեց Ռոբերտ Քոչարյանի, մեղմ ասած, հանցավոր անզգուշության պատճառով, ինչը դարձավ Ղարաբաղյան հակամարտության կարգավորման գործընթացում ծագած բոլոր հետագա բարդությունների հիմքը:

Աղբյուր՝ http://www.ilur.am/news/view/68122.html