Արամ Կարապետյանը հիվանդանոցում է

[Kuk]

Իրականում որևէ վերակենդանացման բաժին չեն տարել:

Կարծում եմ արդեն բավական է:

Անկեղծ ասած՝ գրառումներիդ այնքանով եմ հավատում, որքանով հայլուրին, այսինքն՝ մի բան որ ասում ես, ես հակառակն եմ պատկերացնում որպես իրականություն:
Հակառակն ապացուցելու համար փաստ բեր, բայց ոչ հայլուրային:

[Brigada]

ԵԿԵԼ Է ՔԱՂԱՔԱԿԱՆ ԼՈՒԾՈՒՄՆԵՐ ԳՏՆԵԼՈՒ ՊԱՀԸ
Արամ Կարապետյանը 82-օրյա կալանքի ընթացքում
3 անգամ է հարցաքննվել


Երեկ մենք այցելեցինք «Էրեբունի» բժշկական կենտրոն, ուր «Նոր ժամանակներ» կուսակցության նախագահ Արամ Կարապետյանը ստացիոնար բուժում է ստանում` սրտանոթային խնդիրների համար: Ինչպես գիտենք, նրա նկատմամբ խափանման միջոց կալանքը փոխվել է ստորագրությամբ չհեռանալու մասին եւ նրան ազատ են արձակել:

Պարոն Կարապետյանին երեկ խնդրեցինք նախ մի փոքր պատմել կալանավորի հոգեբանության ու առօրյայի մաին:
- Առօրյան այսպես էր սկսվում. ամեն օր հերթափոխի պետը մտնում է խուց եւ հարցնում, թե ինչ պահանջներ կան: Կարող ես պահանջել քննիչ, խնդրել, որ կապվեն դատապաշտպանիդ հետ, քրեակատարողական հիմնարկի պետի հետ հանդիպում, բժիշկ եւ ամսական 3 անգամ քարտով զանգելու թույլտվություն պահանջել: Ասեմ, որ մարդիկ իդեալական աշխատանք էին տանում: 82-օրյա կալանքի ընթացքում ես որեւէ մեկին չտեսա իմ ընկերներից: Շատ խիստ սիստեմ է, բայց մարդկային ժողովուրդ են, հոգեբանական, ֆիզիկական կամ այլ ձեւով ճնշումներ չեն գործադրվում: Ասեմ, որ «նստելը» ծանր բան է: Ես բախտ ունեցել եմ նստելու, բայց ոչ այսքան երկար: Բայց ես խորին շնորհակալություն պիտի հայտնեմ մեկուսարանի ղեկավարությանը եւ անձնակազմին, որովհետեւ իդեալական ու հետաքրքիր իրավիճակ է ստեղծված այնտեղ:

- ՔԿՀ պետն հաճա՞խ էր ընդունում Ձեզ:

- Ասեմ, որ բոլորս էլ ուզում էինք պետի հետ հանդիպել, եւ նա արդեն մեր ձեռքը խելագարվել էր, որովհետեւ դա էր մեր համար ազատության մի մասնիկը: Ուղղակի ցանկանում ես մեկի հետ խցից դուրս խոսել: Պարզ է, լուրեր, նորություններ չես կարող իմանալ, բոլորն էլ հին, չեկիստական անցյալ ունեցող մարդիկ են եւ նրանցից մի բան հասկանալը շատ բարդ է:

- 82 օրվա ընթացքում քննիչի հետ քանի՞ անգամ եք հանդիպել:

- Ցավոք, 3 անգամ: Ինչու եմ ասում ցավոք, որովհետեւ ուրախանում է մարդ, երբ քննիչի մոտ է գնում, գոնե դուրս ես գալիս խցից: Քննիչ գնդապետ Մարուքյանը բավականին պատրաստված մարդ է եւ քաղաքական գործունեությունից շատ լավ հասկանում է: Հետաքրքիր էր իր հետ շփվելը:

- Ձեր հայացքներում փոփոխություն նկատվո՞ւմ է:

- Ես ընդդիմադիր եմ եւ պայքարող ընդդիմադիր եմ: Կարող էիք նույնիսկ այդ հարցը չտալ ինձ: Պարզապես այս ընթացքում առողջական խնդիրներ ունեմ, կլավանամ... Ինձ համար ամենակարեւոր հարցն այսօր այն է, որ մենք վերջ տանք ձեւավորված ավանդույթին: 15 տարի մեր երկրում նույն բանն է տեղի ունենում. նոր իշխանությունը կալանավորում է հներին: Բայց այդպես չպետք է լինի: Այնքան արդարություն պետք է մտցնել, որ նման բաներ ուղղակի չլինեն: Հիմա դա կլինի իշխանական վերնախավի փոփոխությամբ, նոր ԱԺ ընտրություններով, որոնք կսկսեն օրենքները իրագործել, այս պահին չեմ կարող ասել: Բայց որ 21-րդ դարում այդ անասնական վերաբերմունքը իրար նկատմամբ պետք է վերացվի, միանշանակ է, սիրտներս էլ պայթի, պետք է վերացնենք: Հայաստանն այնքան արդարացի երկիր պետք է լինի, որ մատով ցույց տան: Ես իշխանություններին միանշանակ կոչ եմ անում ազատ արձակել բոլոր քաղբանտարկյալներին: Դա խիստ մտահոգում է թե՛ հասարակությանը, թե՛ արտաքին աշխարհին: Եկեք այնպես չանենք, որ մեր երկիրը վերջնականապես դառնա իզգոյ երկիր: Համաժողովրդական շարժումն էլ է ասում, հորդորում` բաց թողեք մարդկանց, սկսենք խոսել: Ես լիովին համոզված եմ, որ բաց են թողնվելու մարդիկ, եւ ամեն ինչ անելու եմ, պայքարելու եմ, որ իմ բախտակից ընկերները բանտից ազատվեն հնարավորինս շուտ:

- Պայքարի ի՞նչ ձեւեր եք ընտրելու:

- Ես ցավոք հիմա չեմ կարող որեւէ բան ասել: Ասեմ, որ կուզենայի բանտում նստած լինեի, բայց հիվանդություն չունենայի: Իմ հիվանդությունը գենետիկորեն է գալիս ու չեմ կարող ուշադրություն չդարձնել: Հայրական կողմից իմ հարազատները միշտ այդ պրոբլեմով են մահացել: Իսկ իմ մասով փաստորեն թթվածնի պակասը, սթրեսները, արդարությանը չհասնելու մտահոգությունը, բախտակից ընկերներիս վիճակը... ազդեց: Բայց ասեմ, որ «նստելը» բարդ բան չէ, ոչ էլ հերոսություն է: Հերոսությունն այն է, որ հասնենք մեր ուզածին, որից երկիրը շահի, ընկերներդ, ընտանիքդ... Ես կարծում եմ, որ քաղաքականության մեջ եղած յուրաքանչյուր տղամարդ կարող է այդ վիճակում հայտնվել: Բայց կուզեմ, որ այսօրվա ընդդիմությունը, երբ դառնա իշխանություն, կարողանանք մի տեղ կանգնել եւ քաղաքական հայացքների համար մարդիկ չբանտարկվեն: Անասնական բնազդով պատիժներ չպետք է կիրառվեն մարդկանց նկատմամբ, ովքեր կարծիք են արտահայտել, միտինգի են մասնակցել եւ այլն: Չեմ ասում հանցագործներին: Դա ուրիշ հարց է, այ նրանք պիտի «նստեն»:

- Պրն Կարապետյան, Դուք ճաղերի հետեւից եք հետեւել մարտի 1-ի իրադարձություններին, ի՞նչ տպավորություն ունեք, ի՞նչ է տեղի ունեցել:

- Մինչեւ այսօր մեզ ասում էին, թե երկրում ամեն ինչ լավ է, թռիչքաձեւ աճում ենք: Լեւոն Տեր-Պետրոսյանն առաջին նախագահն էր, որը հրաժարական տվեց եւ հեռացավ: Ճշմարտացի լինելու համար պետք է ասել, որ երբ նա հեռացավ, շատ վատ ռենոմեով հեռացավ: Ու այստեղ Ռոբերտ Քոչարյանը պետք է մտածի` 10 տարի ինչպե՞ս է կառավարել, որ 10 տարի հետո Լեւոն Տեր-Պետրոսյանը կարողացավ այսպես տրիումֆով հետ գալ: Թող մտածի այդ մարդը: Այս ամենը պատասխանն էր իրենց 10 տարվա կառավարման, այդ թռիչքների ու բոլոր գործողությունների: Չէ՞ որ կա քաղաքական տրամաբանություն: Լեւոն Տեր-Պետրոսյանն այդքան ձայն հավաքեց, որովհետեւ մարդիկ չեն ուզում այս իշխանությանը: Սա լակմուսի թղթի վրա մատուցված իրականություն է: Մարդիկ մարտի 1-ին ցույց տվեցին, որ կա ընդվզում, որը համաժողովրդական է, ուրեմն երկրում վիճակը լավ չէ:

- Պրն Կարապետյան, երբ Ձեզ ձերբակալեցին, բոլորի մեջ այսպիսի հարց առաջացավ, բա ո՞ւր էին Մոսկվայի նրա հզոր կապերը, որոնք պիտի արգելեին այդ երեւույթը: Նաեւ խոսակցություններ տարածվեցին, որ Ձեր եղբայրն է եկել Հայաստան, բանակցություններ է վարել, որի արդյունքում էլ Ձեզ ազատ են արձակել:

- Նախ իմ խափանման միջոցն է փոխվել, ինձ չեն ազատել, իմ եղբայրն էլ չի եկել: Ինչ վերաբերում է կապերին, ապա կարծում եմ, որ վերջին օրերին տպագրված նյութերը ցույց են տալիս, որ ես որպես մարդ, գիտությամբ զբաղվող, ընկալելի եմ եղել որոշ շրջանակների համար: Ես միշտ մնում եմ իմ կարծիքին: Հայաստանի ներքին գործերին պիտի ոչ մեկը չմիջամտի: Եթե սրանք մեր ներքին խնդիրներն են ու արդարացի են, կարծում եմ, որ ոչ մի միջամտություն չի լինի: Եթե մայիսի 19-ին դատարանն արդարացի նայեր, ինձ գրավի դիմաց պետք է բաց թողնեին, քանի որ օրենքների բոլոր պայմաններն առկա էին, ավելի նորմալ կլիներ: Իսկ միջամտությունները դրսից լինում են միայն այն ժամանակ, երբ լուծումները արդարացի չեն լինում: Ես ուզում եմ, որ սա էլ ապագայում հանենք: Այնքան արդարացի պիտի լինի ամեն ինչ, որ որեւէ մեկի միջամտությունը չլինի:

- Հիմա եղե՞լ է այդ միջամտությունը, թե՞ ոչ:

- Ես պատասխանեցի Ձեր հարցին ու հիմա Ձեր առաջ նստած հարցազրույց եմ տալիս:

- Մամուլում հրապարակում եղավ, որ իշխանությունը Ձեզ առաջարկել է մի պայմանով ազատ արձակել, եթե հրաժարվեք զբաղվել քաղաքականությամբ:

- Չի եղել նման բան: Ինձ որեւէ մեկը որեւէ բան չի առաջարկել, որեւէ ճնշում չի գործադրել, չի համոզել: Ընդհանուր խոսակցությունների մեջ մարդիկ իրենց տեսակետներն են առաջարկել եւ լսել իմ բավականին կտրուկ պատասխանները:

- Շարունակելու եք պայքարել:

- Իհարկե: Առաջին հերթին պայքարելու եմ քաղբանտարկյալների ազատության համար: Հետո, բուժվելուց հետո, քաղաքական պայքարի շրջանակներում պետք է նաեւ երկխոսենք դե ֆակտո իշխանությունների հետ, տեսնենք, թե ոնց ենք դուրս գալու քաղաքական այս լուրջ ճգնաժամից:

- Ո՞ւմ հետ եք պատկերացնում երկխոսությունը:

- Իշխանությունը` ամենաբարձր ֆորմատով, ընդդիմությունը` ամենաբարձր ֆորմատով: Ես կարծում եմ, որ այս դեպքերը մի լավ բան ունեն իրենց մեջ` դաշտը սեւ ու սպիտակի է վերածված. կա ընդդիմություն, կա իշխանություն: Իշխանությունը չպետք է մտածի, թե ինքը շատ ուժեղ է եւ կարող է մահակներով պրոցես տանել, իսկ ընդդիմությունն էլ պետք է հասկանա, որ դե ֆակտո կա իշխանություն (ինչպես ասաց Լեւոն Տեր-Պետրոսյանը) եւ երկխոսություն պետք է սկսել: Այն, ինչ սպասվում է տարածաշրջանում, շատ վատ դրության մեջ կարող է դնել մեր երկիրը: Պետք է կոնսենսուսային լուծումներ գտնել: Երկկողմանի ուժերի ցուցադրումն ավարտվել է եւ եկել է քաղաքական լուծումներ գտնելու պահը: Որ մի նոր համապետական ընտրություններ են պետք, միանշանակ է: Կա՛մ հայհոյանքներով լի համայնապատկերի վերածված խորհրդարանը պետք է լուծարվի, որովհետեւ այնտեղ հայտնվել են մարդիկ, ովքեր չգիտես, թե ինչ գործ ունեն, կա°մ նախագահական նոր ընտրություններ պիտի լինեն: Տեսա՞ք Լիբանանում վերջերս հավաքվեցին եւ վերջիվերջո լուծում գտան քաղաքական իրավիճակից: Մենք էլ պետք է նստենք, խոսենք:

- Իսկ եթե չեն բավարարում ձեր պահանջները:

- Պայքար է գնում` օրենքի շրջանակներում:

- Հունիսի 20-ին հանրահավաք է նախատեսվում, կմասնակցե՞ք:

- Եթե առողջական վիճակս ների, անպայման: Բայց ուզում եմ լավ կազդուրվել, նոր դուրս գալ: Ինձ որեւէ մեկը որեւէ բանում չի կաշկանդել: Պարզապես բարի կամքի դրսեւորում է եղել, որ փոխել են խափանման միջոց կալանքը: Ես կաշկանդվածություն չունեմ:

- Այսինքն, Աղվան Հովսեփյանին ուղղված Ձեր հարցերը Դուք պնդո±ւմ եք, որի համար կալանավորվեցիք:

- Իհարկե: Ես տվել եմ հարցեր` ճշմարտությունը իմանալու համար: Ես չեմ հրաժարվում դրանցից:



Զրուցեց
ԹԱԳՈՒՀԻ ԹՈՎՄԱՍՅԱՆԸ

[Sator]

մտավախությունների մասին բավական է, իհարկե ես ոչ մի պախարակելի բան չեմ տեսնում երբ նորմալ մարդիկ մտահոգվում են հիվանդ մարդու ճակատագրով, դա մարդկային է ու գոնե ինձ համար շատ նորմալ մարդկային կեցվածք, իսկ այ նկատառումների մասին ոչ մի խոստ չասացիր, իսկ ես նաև հարցրել էի "որ նկատառումների մասին է խոսքդ"
"Կարծում եմ արդեն իմաստ չունի անդադար պատեհ ու անպատեհ, սուտ քննադատություններ հնչեցնել իշխանությունների հասցեին:" Սատոր
Այս հայերեն նախադասությունը կարդալիս, ակամայից մտածում եմ
1. ինչ որ ժամանակ կարծել ես որ ԻՄԱՍՏ ՈՒՆԻ անդադար պատեհ ու անպատեհ, սուտ քննադատություններ հնչեցնել իշխանությունների հասցեին, հիմա արդեն կարծում ես որ չունի
2. ինչ որ ժամանակ կարծել ես որ սուտ քննադատություններ հնչեցվել են երբեմն պատեհ , երբեմն անպահետ ընդ որում անդադար
3. կբացատրեիր ինձ խնդրեմ, ինչ է նշանակում սուտ Քննադատություն՞,
նկատի ունես որ հնչեցվում է քննադատություն որը քննադատություն չէ, այլ ներբող՞
4. ինչքան իմ հայերեն լեզվի իմացությունը ներում է, ես գիտեմ որ քննադատությունը կարող է լինել սխալ, ճիշտ և այլն, բայց երբեք՝ սուտ, այն կարող է լինել տեղին կամ անտեղի, բայց երբեք պատեհ կամ անպատեհ քննադատություն, ու ինչքան ես գիտեմ, եթե դիցուք քննադատությունը սուտ է, ապա երբեք ԻՄԱՍՏ չի ունեցել հնչեցնել այն, առավել ևս անդադար:

Կարծում եմ նաև քեզ համար ակնհայտ է թե որն է մտավախությունը և որը պարզապես չարամիտ կասկածների արտահայտումը:

Փորձեմ հակիրճ պատասխանել համարակալված հարցադրումներիդ: Նախ սուտ քննադատությունը պարզ արտահայտվում է անդադար կեղծ քննադաական հայտարարություններ արտահայտելիս, իսկ ինչը կեղծ է, ուստի և սուտ է: Թե երբ և ինչ եմ կարծել պատեհ թե անպատեհ, բացատրեմ. խոսքը գնում է այն պայքարին, որի իրականացման արդյունքում մասսամբ ընդունելի էին կիրառված բոլոր ինֆորմացիոն տեռորի միջոցները, սակայն արդեն անցել է այդ ժամանակը և նույն ձեռագիրը չի ընդունվում: Կարծում եմ պատասխանեցի հարցերիդ, իսկ եթե այնուամենայնիվ դեռ հարցեր են մնացել, ապա այլևս չեմ անդրադառնա դրանց, քանի որ եթե ցանկությունը կա, ապա բոլոր հարցերիդ պատասխանները կգտնես այս գրառման մեջ:

[Brigada]

ՄԻԱՅՆ ՈՒԺՈՎ ՀԱՐՑ ՉԻ ԼՈՒԾՎԻ

«Էրեբունի» բժշկական կենտրոնում գտնվող ՆԺԿ առաջնորդ Արամ Կարապետյանը, որի խափանման միջոցը նախօրեին ՀՀ գլխավոր դատախազի ցուցումով փոխվեց, երեկ պատասխանել է «ՀԺ»-ի հարցերին:

- Պարոն Կարապետյան, ձեզ հետ կապված ամբողջ այս պատմությունն ինչպե՞ս եք գնահատում:

- Այնպես, ինչպես երկրում կատարվող բոլոր գործընթացները: Որեւէ բացատրություն ես չունեմ հիմա: Քաղաքական շարժառիթներն ինձ հասկանալի են` մենք ընդդիմություն ենք, կա իշխանություն, երկուսն էլ համապատասխանաբար գործողություններ են անում:

- Խոսակցություններ կան, որ հնարավոր է դուք առաջիկայում մեկնեք Մոսկվա: Ունե՞ք նման մտադրություններ:

- Ես նման մտադրություն ունեմ: Բայց ես ունեմ ստորագրություն երկրից չհեռանալու մասին: Եթե նախաքննական մարմինը եւ դատախազությունը հարգեն խնդրանքս, ես ունեմ նկատառում` Մոսկվայում բուժվելու: Դեռ չեմ դիմել, որովհետեւ առողջությանս կայունացման պրոցեսը մի քիչ բարդ է, ճգնաժամային պահեր են լինում, մինչեւ չկարգավորվի, ես չեմ կարող ինքնաթիռ նստել, նույնիսկ եթե թույլատրեն էլ: Ես կցանկանայի լինել շատ ավելի մասնագիտացված կլինիկայում, ամբողջական հետազոտում անցնել:

- Պարոն Կարապետյան, ձեր կարծիքով, ներքաղաքական այս լարված իրավիճակն ինչպե՞ս կարող է հանգուցալուծվել:

- Մի հետաքրքիր իրավիճակ է ստեղծվել Հայաստանում, երբ մի կողմից ընդդիմությունը չի դադարում իր պայքարը, մյուս կողմից` իշխանությունը փորձում է ցույց տալ, որ ինքն իշխանություն է, եւ այս բախման մեջ, կարծում եմ, առաջին հերթին տուժում է մեր պետականությունը, հասարակական շահը: Ու քանի կան քաղբանտարկյալներ, երկխոսությունը դառնում է անիմաստ: Ես կարծում եմ` քաղբանտարկյալների ազատվելուց հետո ռեալ կլինի սկսել քաղաքական երկխոսություն: Ես շատ մեծ ցանկություն ունեմ, որ այդպիսի երկխոսություն կայանա: Ինչով կավարտվի այն, ինչի շուրջ ի մի կգանք, այսինքն` կորոշվի, որ նոր ընտրություններ են պետք, թե կբավարարվենք նրանով, ինչ ունենք, երկխոսության խնդիր է: Հայաստանն այսօր այսպիսի իրավիճակով առաջ շարժվել, իմ կարծիքով, չի կարող, որովհետեւ ամեն օր հացադուլ, ամեն օր դատեր, ամեն օր ձերբակալություններ, իսկապես անհասկանալի, շիլաշփոթ վիճակ է: Ելքը մեկն է` ռեալ երկխոսությունը, եւ իշխանությունը պիտի հասկանա, որ երկրում կա ռեալ ընդդիմություն եւ պիտի փորձի այդ ընդդիմության հետ բանակցել: Կարծում եմ` ընդդիմության պահանջները ռեալ ձեւավորված են, իշխանության պահանջները` նույնպես, հիմա պիտի փորձեն կոմպրոմիս գտնել:

- Հայտարարվել է, որ հունիսի 20-ին, անկախ ամեն ինչից, ընդդիմությունը հանրահավաք է անելու: Ձեր կարծիքով, ինչպե՞ս կանցնի այդ հանրահավաքը, որովհետեւ վերջիվերջո այսքան ժամանակ է անցել, երկրում այսքան բան է տեղի ունեցել:

- Ես կարծում եմ, որ եթե հանրահավաքը թույլ չտան, դա վատ երեւույթ կլինի: Եթե մինչեւ ԵԽԽՎ նիստը լուծված չլինի քաղբանտարկյալների հարցը, էլ ավելի կխստանա հատկապես եվրոպա-ամերիկյան շրջանակների դիրքորոշումը ՀՀ-ի հանդեպ: Իշխանությունը պիտի հասկանա, որ միայն ուժով հարց չի լուծի: Ընդդիմությունն էլ պիտի հասկանա, որ միայն հասարակական աջակցությամբ հարց չի լուծվում, կան քաղաքական խնդիրներ: Բայց այդ հանրահավաքը, իմ կարծիքով, ցույց կտա, որ ընդդիմությունն ունի այդ ռեսուրսը` հասարակության անունից խոսելու: Եւ իշխանությունն էլ պիտի հասկանա, որ դրա հետ հաշվի է պետք նստել: Սրա համար, իմ կարծիքով, այդ հանրահավաքը կլինի մի ելակետային պահ` երկխոսություն սկսելու, եթե մինչ այդ իշխանությունը չանի այն քայլերը, որ հանրահավաքի պահանջատիրական էությունը դադարի գոյություն ունենալուց: Եթե կատարեց քայլեր, ուրեմն հունիսի 20-ի հանրահավաքը կկայանա որպես հանրահավաք, որը կազդարարի, ամենայն հավանականությամբ, թե ինչ է ցանկանում ընդդիմությունը երկրում տեսնել: Եթե չկատարվեն գործողություններ, եթե մարդիկ ազատ չարձակվեն, բանաձեւի պահանջները չկատարվեն, ապա կլինի պահանջատիրական հանրահավաք: Ես հակված եմ մտածելու, որ իշխանությունը հիմա պիտի անպայման գնա փոփոխությունների:

- Պարոն Կարապետյան, բայց ԵԽԽՎ-ն հստակ պահանջներ է դրել իր բանաձեւում, ինչը իշխանությունը կարծես թե մտադիր չէ կատարելու:

- Իշխանությունը հիմա գտել է մի իրավիճակ, որով ինչ-որ ձեւով փորձում է ցույց տալ, որ երկրի տերն ինքն է: Բայց մարդիկ են զոհվել, որի համար պատասխանատվության կանչվածներ դեռ չկան: Հիմա իշխանությունը փորձում է ապացուցել, որ իր գործողություններն ադեկվատ են եղել ընդդիմության կատարած գործողություններին: Սրանով է պայմանավորում այն տրամաբանությունը, որ իրենք կրակել են, որովհետեւ ստեղծված է եղել անհանդուրժելի իրավիճակ, որովհետեւ իբր ոզնիներ են ուզել շպրտել, շշեր եւ այլն: Ես կարծում եմ, որ, միեւնույն է, քաղաքական երկխոսությամբ է հարցը լուծվելու, եւ կոչ եմ անում ազատել քաղբանտարկյալներին ու դրանից հետո առանց որեւէ նախապայմանի սկսել երկխոսություն իշխանության եւ ընդդիմության միջեւ:

Լուսինե Բարսեղյան