Ժողովուրդ: Ուրեմն էն ինչին որ դուք կոչում եք հոգեկան հիվանդություններ, դա ահավոր լայն սպեկտրի հիվանդություններ են՝ նեվրոզներ, փսիխոզներ, մոլագարություններ, անհատականության խանգարումներ, վեգետաանոթային դիստոնիա, շիզոֆրենիա, որոնք իրենց հերթին բաժանվում են էլի լիքը ենթահիվանդությունների: Ու ամեն մի հիվանդությունը իր ախտանիշներն ունի, իսկ դուք այդ ահռելի բազմությունը ընդհանրացնում եք, ու դեռ որոշում, թե այդ ընդհանրության մեջից որևէ հիվանդությամբ տառապողի հետ ինչպես վարվել: Նախ դա ավելի շուտ սոցիոլոգիային ու բժշկությանը վերաբերող թեմա է, չգիտեմ թե ինչ կապ ունի հոգեբանության կամ փիլիսոփայության հետ: Եվ երկրորդ՝ դատելով այն ախտանիշներից, որոնցով դուք բնութագրում եք այսպես ասած հոգեկան հիվանդներին, ապա դուք խոսում եք ախտանիշների մասին, որոնք հիմնականում բնորոշ են շիզոֆրենիայով տառապողներին: Այսինքն դա նույնն է, թե քրչիկը, բորշչը, պասուց տոլման, թթվապուրը առանց ջոկողության կոչենք կաղամբով ճաշ, ու ասենք, որ մենք կաղամբով ճաշ չենք սիրում: Ուրեմն հոգեկան խանգարումներով տառապողների սոցիալական պայմանները և կարգավիճակը ամեն մի կոնկրետ հիվանդության համար հատ հատ մշակված են բժշկական կանոնադրություններում: Այսինքն մասնագետները որոշել են թե ինչպես է պետք վարվել կոնկրետ դեպքի համար, ու շարունակում են այդ նորմերը կատարելագործել: Այն ինչ մենք տեսնում ենք մեր հանրապետությունում, դա խայտառակ վիճակ է, այսինքն բարդակ, անտարբերություն, որը հատուկ է «ճ» կլասի երկրներին: Այսինքն եթե դուք տեսնում եք փողոցում հոգեկան խանգարման արտահայտիչ նշաններ ունեցող մարդկանց, ապա նրանք անտեր մարդիկ են, բառիս պետական ու հասարակական իմաստով: Հասկանալի է չէ՞, դա նույնն է, որ փողոցում տեսնենք ասենք տուբերկուլյոզով, կամ տիֆով հիվանդ մարդու: Մյուսներն էլ կողքով անցնեն ու զվարճանան, կամ զզվանքից երեսը թեքեն: Տարբերությունը ընդհամենը մեկն է՝ առաջին դեպքում մարդը շրջապատին վնաս չի տալիս, այսինքն ես տեսնում եմ, որ այստեղ նաև դա եք քննարկում, իսկ երկրորդ դեպքում հիվանդից պետք է հեռու մնալ, որ չվարակվել: Այսինքն մենք էնքան էգոիստ, քթի ծերից այն կողմ չտեսնող ժողովուրդ ենք (կներեք, որ ասում եմ էն, ինչ միտքս է գալիս), որ մենակ մտածում ենք այն մասին, թե էսինչ հիվանդից մեզ վնաս կարո՞ղ է լինել, թե ոչ, ու դրա համար մեկուսացնե՞նք, թե՞ ոչ: Ուրեմն ժողովուրդ: Եթե տուբերկուլյոզով կամ տիֆով հիվանդ մարդը կարող է դրանից մեռնել, կամ վարակել շրջապատին, իսկ հոգեկան խանգարումով տառապող մարդը դրանից չի մեռնում ու շրջապատին չի վարակում, դա բնավ չի նշանակում, թե այդ մարդը օգնության կարիք չունի, կամ բուժման կարիք չունի: Եթե հիվանդը ուրախ զվարթ ծիծաղում է, դա բնավ չի նշանակում, թե նա իրեն լավ է զգում ու ապրում է իր վիրտուալ դրախտում, ինչպես որոշ դեմագոգներն են պնդում որ այդպես է, որ իրենց իբր թե սուպեր փիլիսոփա ցույց տան: Հոգեկան խանգարումները միայն տառապանք են պատճառում հիվանդներին (նրանց մտերիմներին էլ հետը), շատ էլ որ դուք կարող է ասենք շիզոֆրենիայով տառապողի երեսին երանելի ժպիտ կամ խինդ ու ծիծաղ տեսնեք: Նրանք ունեն խիստ օգնության կարիք, ու շատ էլ որ այդ մասին չեն ասում, կամ նույնսիկ հաճախ ագրեսիվորեն ընդդիմանում են ու հրաժարվում են դեղեր խմել: Մասնավորապես քանի որ խոսք է գնում շիզոֆրենիայի մասին, ապա այս հիվանդության տարբերակիչ ախտանիշներից մեկը ինքնաքննադատության բացակայությունն է, ինչը բանից անտեղյակ մարդկանց կարող է նույնսիկ զայրույթ պատճառել ու այդ հիվանդներին օգնելու ցանկությունը մեռցնել, ինչը սխալ է: Ուրեմն կրկնեմ՝ հոգեկան խանգարումով տառապող մարդիկ իսկապես տառապում են, և ունեն օգնության կարիք, թեպետ դա կարող են ցույց չտալ, և դրա մասին չխնդրել մեզնից զուտ այն պատճառով, որ մարդկանց մոտ խանգարվում են հենց այն ֆունկցիաները, որոնց միջոցով մարդիկ օրինակ արտահայտում են, որ իրենք պրոբլեմ ունեն: Հասկանալի՞ է: Հետևաբար նրանք ունեն բուժման կարիք, ունեն սոցիալական հասարակարգ, միջավայր վերադառնալու և ադապտացիայի կարիք: Նույնն է թե խոսենք, թե ինչպես պետք է վարվել ասենք հաշմանդամների հետ, կամ տուբերկուլյոզով տառապող հիվանդների հետ: Նրանց բոլորին պետք է բուժում, ու նորմալ կյանք, ինչպես մեզ բոլորիս:
Մեջբերել
Վիշապ-ի խոսքերից
Էջանիշներ