Հոգեվարքից հետո (օրագիր)

[StrangeLittleGirl]

Երբ գիշերներն ուշ եմ պառկում, առավոտյան մեկ ժամ ավել քունը փրկություն է, նույնիսկ եթե 10 րոպեն մեկ ընդմիջվում է զարթուցչի ճղճղոցով: Այդպիսով ես չեմ հասնում Աբովյանում գտնվող հակապալարախտային դիսպանսեր գնացող դեղին ավտոբուսին, որը հատուկ մեր տեղափոխման համար է նախատեսված: Իսկ դասընկերներս այն «տրակտոր» կանվանեն, որովհետև դանդաղ է գնում և աղմկում է: Չեմ իմանա, թե այդ առավոտ վարորդը՝ Մայիսը, որքան է սահմանել տեղափոխման գինը: Հետո մերոնք կպատմեն, որ հանկարծ որոշել է անվճար տանել: Ստիպված պետք է 261-ով գնամ, ճանապարհի մի փոքրիկ կտորն էլ ոտքով անցնեմ: Եվ չեմ իմանա, թե ինչով զբաղվեմ երթուղայինում գտնվելու 40-50 րոպեների ընթացքում: Կորոշեմ դաս կարդալ, կփոշմանեմ: Գլուխս կհպեմ ապակուն, որ քնեմ: Չի ստացվի. քունս չի տանում: Ռադիո կմիացնեմ, սակայն Երևանից դուրս գալուն պես երաժշտությունը խշշոցով կփոխարինվի:

Բալահովիտով անցնելիս կճանաչեմ այն ճանապարհը, որով գնացել էինք Չուկի երդման արարողությանը: Ու Բալահովիտը շատ հարազատ կդառնա, բայց մեկ այլ պատճառով, որը չեմ ասի:

Կիջնեմ երթուղայինից, կքայլեմ փոշոտ ճանապարհներով դեպի հիվանդանոց: Բախտս կբերի. այսօր ճանապարհին կուրսեցիներիցս ոչ մեկին չեմ հանդիպի, հետևաբար արագ քայլելու հնարավորություն կունենամ:

Իսկ մոտակա խանութից ուզում էի թեյ գնել, որ դասամիջոցին խմեմ. կոկորդս ցավում էր: Բայց չմտա, որովհետև ներսում լիքը մարդ կար, որոնք, հավանաբար, հիվանդներ էին, իսկ ես վախենում էի: Հուսացի, որ աղջիկներից մեկնումեկը հետը թեյ բերած կլինի ու վազեցի դասի:

Բաժանմունքով անցնելիս չմոռացա դիմակս, բայց առաջին օրերի սարսափը վաղուց անցել է: Իսկ շուրջս պալարախտով հիվանդները: Սա մի ուրիշ պատմություն է, մի ուրիշ աշխարհ է: Ես տեսել եմ ամենատարբեր ծանր հիվանդություններով մարդկանց, բայց այսքան թշվառ հայացքների երբևէ չեմ հանդիպել: Պալարախտը հենց ինքը՝ թշվառությունն է: Ինձ անընդհատ հետաքրքրում է, թե ինչ են մտածում այդ մարդիկ: Դրա համար վաղը գնալու եմ հոգեկան հիվանդ թոքախտավորների մոտ. նրանք անկեղծ են, կասեն:

Լսարան մտա ճիշտ այն պահին, երբ դասախոսը «ներկա-բացակա» էր անում:

[StrangeLittleGirl]

Ես թաքուն երազանքներ ունեմ, որոնց մասին ոչ ոք չգիտի: Անգամ իմ ամենագաղտնի ձեռագիր օրագրում, որը վաղուց լքված, ընկած է մի անկյունում և որը վերջին անգամ թարմացվել է օգոստոսի 17-ին, այն էլ՝ կիսատ, երբևէ չեմ գրել դրանց մասին:

Դրանցից մեկը շատ մեծ բան չէր. հերիք էր, որ որևէ մեկի ասեի դրա մասին, և կարճ ժամանակ անց կարող էր իրականություն դառնալ: Բայց էդպես արդար ու բնական չէր լինի: Ու հանկարծ, երբ մի օր հերթական այն պահերից էր, որ ինչ-որ հետաքրքիր, ինչ-որ լավ բան էի ուզում, անսպասելիորեն երազանքս իրականացավ:

Ես գիտեմ, որ նման պահերի շարունակությունը նույն ձանձրույթն է լինում և ոչ մի հետաքրքիր բան չի կատարվում, եթե ես զոռով դեպրեսիվ մտքեր չեմ մոգոնում: Բայց այս անգամ, խոստովանում եմ, խելոք նստած էի տեղս, երբ հանկարծ երազանքս բռնեց ու իրականություն դարձավ: Առաջին ռեակցիաս. աչքերիս չէի հավատում: Սկզբում այնքան էլ լավ չընկալեցի, թե ինչ է դա: Իսկ հետո արդեն չդիմացա. արցունքներս ամբողջ ուժով դուրս նետվեցին: Չէ՛, պետք չէր այդքան էմոցիոնալ ընդունել: Տաք լոգանք ընդունեցի, հագա դալմաթինի նախշերով փափուկ խալաթս, որի կարճության վրա միշտ զայրանում եմ, որովհետև ոտքերս սառում են, նստեցի ու սկսեցի վայելել երազանքիս իրականացումը: Ամենահաճելին այն չերևացող կատաղած դեմքերն էին, որոնք չէին համարձակվում որևէ բան ասել:

Հիմա շարունակում եմ հրճվել. ոչ ոք չգիտի այդ երազանքիս մասին:

[Rhayader]

Դու միշտ էլ փոքրիկ հրաշք ես եղել քո փոքրիկ երազանքներով ու մեծ սրտով: Ու երբ քո փոքրիկ երազանքները անդրադառնում են քո մեծ սրտում, իրենք էլ են դառնում մեծ-մեծ: Մեծ, ինչպես Ալեքսի սպիտակ երազը:

[Լավ ոստիկան]

Այնքան էլ շատ չեն այնպիսի երազանքները, որոնք կատարվում են այսպես`

հերիք էր, որ որևէ մեկի ասեի դրա մասին, և կարճ ժամանակ անց կարող էր իրականություն դառնալ:

կամ էլ այսպես`

... խոստովանում եմ, խելոք նստած էի տեղս, երբ հանկարծ երազանքս բռնեց ու իրականություն դարձավ:

Հիմա շարունակում եմ հրճվել. ոչ ոք չգիտի այդ երազանքիս մասին:

Պետք չէ այդքան ինքնավստահ լինել:

[StrangeLittleGirl]

Պետք չէ այդքան ինքնավստահ լինել:

Մենակ չասես, թե էդ մեկն էլ գիտես

Ավելացվել է 37 վայրկյան անց

Դու միշտ էլ փոքրիկ հրաշք ես եղել քո փոքրիկ երազանքներով ու մեծ սրտով: Ու երբ քո փոքրիկ երազանքները անդրադառնում են քո մեծ սրտում, իրենք էլ են դառնում մեծ-մեծ: Մեծ, ինչպես Ալեքսի սպիտակ երազը:

SOF, ծնունդդ ամսի 23-ին էր, չէ՞: Շնորհավոր

[Լավ ոստիկան]

Մենակ չասես, թե էդ մեկն էլ գիտես

Չասեց:

[Rhayader]

Շնորհակալ եմ, ջան:

[StrangeLittleGirl]

Երբ իմացա, որ հոգեբույժը եկել է, մոռացա, որ մի քանի վայրկյան առաջ սոված էի, քունս տանում էր, ոտքի վրա չէի կարողանում կանգնել, և ռենտգենոլոգին չէի կարողանում լսել, անհամբերությամբ սպասում էի դասամիջոցին: Գլխավոր բժիշկը նրան կանչեց, և դա շատ հարմար առիթ էր մեր լսարան վազելու, մի բաժակ սև սուրճ խմելու և երեկ գնածս շոկոլադե պանրիկներն ուտելու համար: Բայց այդ նույն պահին դասախոսն ազդարարում է, որ հոգեբույժը եկել է:

Մարիան հոգոց է հանում. նախապես մենք երկուսով էինք որոշել հոգեբույժի հետ հանդիպել: Ավելին՝ արդեն երկու օր էր, ինչ գնում էինք հոգեբուժական բաժանմունք հիվանդ տեսնելու հույսով, սակայն այդպես էլ չէր հաջողվում: Հույսներս հոգեբույժն էր:

Պարզվում է՝ մյուսներն էլ դժգոհելու տեղ ունէին, որովհետև դասախոսն այդ պահին մոռանում է, որ այդ ոլորտով հետաքրքրվողը ես էի, Մարիան էլ դեմ չէր լինի հոգեկան հիվանդներ տեսնելուն, բայց մյուսների հեչ պետքն էլ չէր, ավելին՝ սոված էին:

Հոգեբույժը հետաքրքրվեց, թե ով էր հանդիպման նախաձեռնողը: Մինչ ամաչելով կհայտնեի, որ ես եմ, դասախոսն արդեն մատնացույց էր արել ինձ վրա: Հոգեբույժը հարցրեց, թե ինչ էր ինձ հետաքրքրում: Պատասխանեցի, որ ուզում եմ հիվանդներ տեսնել: Բայց հաջորդ վայրկյանին հասկացա, որ դա չի լինելու: Այնուամենայնիվ, լավ էր հոգեբույժի հետ զրույցը. չձանձրացա:

Իսկ երբ արդեն դուրս էինք գալիս, խմբեցիներս ինձ նախատում էին, որ անընդհատ հարցեր էի տալիս, որ դրա պատճառով իրենց սովածությունն ավելի ու ավելի էր ձգվում: Հասկացա՞ն արդյոք, թե ինչքան եմ լարվում, երբ դասի վերջին պահերին հարցերի տեղատարափի պատճառով չեն թողնում տուն գնանք: Իսկ այստեղ գոնե մենակ էի. Արմենն ու Կորյունն ավելի շուտ էին տվել հարցերը, քաշվել մի կողմ:

Հոգեբույժը գիտեր, որ շիզոֆրենիայի կլինիկան կախված է մշակույթից: Իսկ ինձ նոր տեղ հասավ. արժե դրա մասին մտածել:

Նրա ձայնը, խոսելու տոնն ահավոր ծանոթ էին: Մտածեցի՝ իմ սուբյեկտիվ ընկալումն է, մտքերս չեն հեռանում երկրորդ կուրսից: Ստուգելու համար դիմեցի ընկերուհուս.
- Մա՛ր, նկատեցի՞ր՝ ում նման էր խոսում:
- Հա՜… Գայանե Ակոպովնայի: Մի պահ մտածեցի՝ բարեկան կլինեն:
- Կարծեմ բեջի վրա «Գայանե» էր գրված:
Մի քանի վայրկյան անց Տաթևը.
- Ի՜նչ ծանոթ էր նրա խոսելաձևը, բայց չեմ կարողանում հիշել՝ ում էր նման:
Իսկ ես առանց վարանելու հիշեցնում եմ:
Երեք ժամ անց նույնը պատմում ենք Ժաննային:
- Նրանք բոլորն իրար նման են խոսում,- ասում է:
- Բայց մեկը հոգեբան է, մյուսը՝ հոգեբույժ,- առարկում եմ:
- Դե… Մեկ է… Նույն դանդաղ տոնն է:
- Չէ՛,- չեմ համաձայնում,- մեր ու ձեր դասախոսները բոլորովին տարբեր էին:
- Ձերը լավն էր,- ասում է,- մերին ես տենց էլ չսիրեցի:

Ոչ ոք չի կարող պատկերացնել, թե որքան կարևոր ու հաճելի էր այսօրվա կես ժամանոց զրույցը: Ինչու՞ իմ շրջապատում հոգեբույժներ չկան:

[Rhayader]

Կարծում եմ, նման նպատակով ձեզ հոգեկան հիվանդներ ցույց տալը կլիներ բժշկական էտիկայի խախտում:

[StrangeLittleGirl]

Ըստ քեզ, ո՞րն էր նպատակը

[StrangeLittleGirl]

Կատաղության ներքին պոռթկում:
Երբ ուզում ես՝ ինչ-որ բան կոտրել, բայց զսպում ես կամ ալարում տեղից շարժվել:
Երբ ուզում ես՝ արտասվել, բայց աչքերդ չոր են մնում, ալարում ես արցունքներդ քամել:
Երբ կենտրոնանում ես երաժշտության վրա, իսկ Ալանիսը երգում է այն մասին, թե աշխարհը փոխելուց առաջ պետք է մեր ներսը նայենք:
Երբ տեսնում ես՝ մեկն օնլայն է, ուզում ես գրել, գիտես, որ ամենալավը նա կատաղությունդ կհանի:
Բայց զսպում ես քեզ, չես ուզում քո նվնվոցներով նրան անհանգստացնել:
Ու հիշում ես, որ վաղուց չես աղոթել: Ծնկի ես գալիս ու նվնվոցներիդ, կատաղությանդ, արցունքներիդ ազատություն տալիս:
Աստված լսում է քեզ:

[Լավ ոստիկան]

Չեմ ուզում մեկնաբանել, բայց հուսով եմ չես նեղանա, եթե ասեմ, որ քո գրառումներից լավագույնն է, որը ես կարդացել եմ: Չգիտեմ, երևի քոփի-փասթ անեմ ու սա էլ համակարգչիս մեջ պահեմ:

[StrangeLittleGirl]

Չէ՛, ինչու՞ պիտի նեղանամ

[StrangeLittleGirl]

Երբ Նյուտի վերջին գրածը կարդացի, հիշեցի ծննդյան օրս ստացած փոքրիկ երիցուկը, որը խնամքով դրեցի օրագրիս մեջ ու պահեցի:

Վերջերս, երբ հրապարակեցի այն թանկագին պատմվածքս, ինձ հետաքրքրեց, թե կոնկրետ որ էջում է երիցուկը: Բացեցի օրագիրս: Առանձնապես հետաքրքիր բան չկար. փոքրիկ թոշնած ծաղիկը հարմարվել էր ծննդյանս օրվա մասին պատմող էջում: Այն ինչ-որ յուրահատուկ բան չէր. պատմվածքիս մի կտորն էր:

Իսկ հիմա անկեղծորեն ուրախանում եմ, որ իմ հիշողության մեջ երիցուկը վերջին տեղում էր, ավելի ճիշտ՝ այն չի ծառայում իր նպատակին այն պարզ պատճառով, որ նվիրողին ավելի լավ եմ հիշում, քան նվերը:

Ու մտածում եմ՝ իմ հիշողության մեջ թոշնած մարդիկ չեն լինում: Կան այնպիսիք, որոնց նետել եմ աղբարկղը՝ երբեմն ստիպողաբար, երբեմն էլ հիշողությունս կարգի բերելուց և ավելորդ կտորներից ազատվելիս:

Պատահում է՝ աղբարկղը բացում եմ: Շան հոտ է գալիս:

[Dayana]

Բյուր իսկապես եթե էս նախանձն էդքան ատելի չլիներ ինձ համար, հիմա քեզ կնախանձեի
Ես երիցուկներ օրագրումս չեմ պահում բայց հիշողությանս մեջ շատ "երիցուկներ" կան, որ թորշնել են: Մեկն էլ կա, որ արդեն փոշով՝ ժամանակի թողած ժոշով ծածկվել է
Ուզում եմ հիշել, չմոռանալ բայց մոռացել եմ Հա , մոռացել եմ, ու լավ եմ արել հոգնել էի անիրական բաների մասին մտածելուց, հոգնել էի հրաշքի սպասելուց հարազատ, շատ հարազատ մարդիկ թողնում են, էքում այս աշխարհի երեսին ու գնում, նույնիսկ երազում այցի չեն գալիս ու դեռ ես պարտավոր եմ միշտ հիշե՞լ ուֆ...