Մենք գիտենք, որ բացի հայերից ուրիշ ոչ մի ազգ հայերեն չի խոսում չէ՞Այսինքն լեզուն այն հիմնական հատկանիշներից է, որը մեզ առանձնացնում է այլ ազգերից:
Լեզվաբան Ռաֆայել Իշխանյանը իր մի հետաքրքիր ապացույց է բերում հայերի հին ազգ լինելու կապակցությամբ: Պարզվում է, որ հայերենում կան շումերերեն ու աքքադերեն բառեր (փոխառություններ): Շումերական արձանագրություններում, օրինակ, հանդիպում են հետևյալ բառերիը` արագիլ, արեգակ, պատ, ուշ, փակ, մութ... Իսկ աքքադական փոխառություններ են շոր, կնիք, կշիռ, կաշառք, կմախք, խոր, քուրմ, կիր, թոնիր բառերը: Դե քանի որ աքքադները միջագետքում ապրել են մինչև մ.թ.ա. 7-6-րդ դարերը, այդ առումով (այսինքն նրանց լեզվով խոսել են մինչև այդ ժամանակները) դա մեզ այնքան էլ չի հետաքրքրում, քանի որ մենք գիտենք Ուրարտուի կամ Վանի թագավորությունը այդ ժամանակ արդեն կար և տվյալ բառերը կարող էին մեզ փոխանցվել հենց այդ ժամանակաշրջանում:
Այլ բան են շումերերենից փոխառված բառերը: Շումերները գոյատևել են մինչև մ.թ.ա. 3-րդ հազարամյակի վերջը: Սա նշանակում է, որ ամենաուշը մ.թ.ա. 3-րդ հազարամյակի վերջերին արդեն կային հայեր, որոնք շփվել են շումերների հետ, կատարել փոխադարձ այցելություններ, առևտրական հարաբերությունների մեջ մտել և նրանց բառապաշարից որոշակի փոխառություններ արել:
Ավելացվել է 12 րոպե անց
իսկ հայերի մասին առաջին հիշատակումները հանդիպում են Աքքադի թագավոր Նարամ-Սին-ի արձանագրություններում: Այդ արձանագրությունում հիշատակվում են այն պետությունները, որոնց դեմ պատերազմել է Նարամ-Սինը մ.թ.ա. 2270-2230թթ., այդ թվում «Արմանի»-ն: Քանի որ Արմանի երկիրը այդ արձանագրությունում գրված է Էլբա-ի կողքին (Էլբան գտնվում էր այժմյան Սիրիայի Հալեպ քաղաքի մոտակայքում) ուստի որոշ գիտնականներ կարծում են, որ Արմանի պետությունը կարող է ոչ թե Հայաստանը լինել, այլ ուրիշ երկիր՝ Միջերկրական ծովի ափին: Բայց այս տեսակետը այնքան էլ հիմնավորված չէ, քանի որ Մեծ Հայքի հարավում գտնվել է մի Նարամ-Սինի կանգնեցրած սյուն, այդ թագավորի արձանագրությամբ: Այդ սյունը Նարամ-Սինը կանգնեցրել է տվյալ տարածաշրջան կատարած արշավանքի կապակցությամբ:
Էջանիշներ