ՄՆԱՑ ՄԻ ՔԱՆԻ ՕՐ
Արմավիրի մարզի Սարդարապատ գյուղից բանակ զորակոչված 18 ամյա Վալերի Մուրադյանի դին ծնողներին են հանձնել զինվորական ծառայությունից ընդամենը երեք ամիս անց: Սարդարապատի գյուղապետարանից ծնողներին հայտնել են, որ զինվորական ծառայության մեջ գտնվող իրենց որդին ինքնասպան է եղել:
Վալերի Մուրադյանի դիակը Ղարաբաղից Երևան ուղեկցող զինվորականները ծնողներին ասել են, որ մարտի 14-ին իրենց որդուն կախված վիճակում հայտնաբերել են զորամասի բակում` տուրնիկից կախված:
“Էրեխուս դիակը բերեցին դրեցին սեղանիս, իրենց զինվորական շորերով, որոնք տեսնել չեմ ուզում: Ինչու թույլ տվեցի, որ այդ շորերով թաղեն էրեխուս: էդ պահին մտածում էի, որ էրեխես զինվորական համազգեստը սիրում էր, բայց հիմա ափսոսում եմ: Չարժեր: Զինվորականները սպանեցին իմ որդուն, և հիմա ոչ մի զինվոր չեմ ուզում տեսնել, գիտեմ թե բոլորը մարդասպան են”, բանակի և բանակի հետ կապված ամեն ինչի դեմ ընդվզում է մայրը` Նանա Մուրադյանը:
Զինծառայողի հարազատները կտրականապես մերժում են պաշտոնապես առաջ քաշված ինքնասպանության վարկածը և համոզված են, որ իրենց որդուն սպանել են: Ասում են, որ որդու մարմնի վրա բռնության հետքեր են եղել:
“Տղայիս տկլոր են զորամասից բերել: Կապտուկներ կային մարմնի տարբեր մասերում, թևերի տակ, թևերի վրա, վզի վրա մատնահետքեր կային, քիթն էլ ճզմված էր,- ծնողները հակված են մտածել, որ իրենց որդուն խեղդել են ու հետո կախել,- մեր աչքի տեսածը չեն ընդունում, պնդում են, թե ինքնասպան է եղել: Վզի վրա պարանի երկու հետքերն էլ կան: Սա նշանակում է, որ երեխայիս անսպասելի, հետեւից պարանը գցել վիզը խեղդել են ու նոր կախել”:
Տուրնիկը, որից կախված են գտել 18-ամյա զինվորին, 149 սմ բարձրություն է ունեցել, իսկ տղայի հասակը 180 սմ է: “Երեխաս համարյա ծնկների վրա է եղել,- տեսարանը պատկերացնելով հուզվում է մայրը,- ես վստահ եմ, որ իմ երեխան չէր գնա ինքնասպանության, նա մահից շատ էր վախենում”:
Համաձայն դատաբժշկական եզրակացության, Վալերի Մուրադյանի մահը վրա է հասել շնչահեղձությունից, սակայն ծնողների պնդմամբ մարմնի վրա առկա բռնության հետքերը չեն արձանագրվել:
Հարազատների ու համագյուղացիների ընդվզումը կատարվածին այնքան մեծ է եղել, որ սկզբում հրաժարվել են իրենց որդու անկենդան մարմինը դիահերձարանից տուն բերել: Գյուղը ոտքի է կանգնել, թե դիակը տանելու ենք հրապարակ ու էնքան նստենք, մինչև մեղավորներին բերեն:
Սակայն “Զինվոր” ՀԿ նախագահ Մարգարիտա Խաչատրյանը ծնողներին համոզել է հրաժարվել այդ մտքից և հուղարկավորությունը կատարել, նաև երդում է տվել, որ մեղավորները կպատժվեն. “Ձեռքն էլ դրեց էրեխուս վրա, ասեց, երդվում եմ իմ սև շորերով ու, իմ էրեխուս շիրիմով”, պատմում է մայրը:
Վալերի Մուրադյանը զինվորական ծառայությունն անցկացրել է ԼՂՀ Հայկազովի զորամասում: Ծնողները ներկա են գտնվել երդման արարողությանը: Հատուկ շնորհակալություն են հայտնել լավ ծառայության համար, նաև երկու շնորհակալագիր է ստացել այդ կարճ ծառայության ընթացքում. “Ինքը սիրված էր, սիրված զինվոր էր”, ասում էր մայրը:
“18 տարեկան առողջ էրեխուս տվեցի, երեք ամիս էլ չպահեցին, ասում էի` Վալեր ջան իմ մինուճարն ես գոնե մոտիկ տեղ գցենք, ասում էր չէ, ես կփախնեմ` կգնամ Ղարաբաղ, Ղարաբաղում եմ ուզում ծառայել”:
Վերջին հեռախոսազրույցը մայրը որդու հետ ունեցել է մահվան նախօրեին. Ասում է, տրամադրությունը բարձր էր, որևէ անհանգստացնող բան չկար մեջը, նույնիսկ ասել է, որ ծառայությունից հետո մնալու է Ղարաբաղում աշխատի:
Սակայն մայրը հիշում է դեպքից չորս օր առաջ տղայի հետ ունեցած հեռախոսազրույցը: Տղան պատմել է, որ վաշտում սալյարկա են գողանում, և քանի որ ինքը պատահաբար ականատես է դարձել գողությանը` իրեն էլ են փող խոստացել. “Հարցրեցի, տղա ջան, հո անտերություն չի, օֆիցեռ չկա՞: Ասեց մամա, հենց օֆիցեռն ա գալիս մեքենան հետևանց կանգնեցնում, տղերքը լցնում են: Ասեցի գնա տղերքին ասա ոչ տեսել ես, ոչ լսել ես”:
Այս դեպքից չորս օր հետո են առել մահվան լուրը և ենթադրում են, թե այս դեպքը կարող էր լինել պատճառը: “Փաստորեն ես էլ տղա չունեմ, ոչ էլ կարամ ունենամ, ուրեմն վերջ, էս մի ծուխը մարեց-, ողբում է մայրը, - Էրեխես դոշ տված ուզում էր զինվոր լինել, հայրենիքին ծառայել, բայց հայրենիքն իմ անմեղ տղու գլուխը կերավ ու իրա համար ոչ մի բան չի ուզում անել:18 տարի պահել եմ, որ տանեն գլուխն ուտե՞ն: Մեր մինուճարին տարան սպանեցին, մեր տունն ու դուռը փակեցին”:
Քրեական գործը հարուցվել է ինքնասպանության հասցնելու մեղադրանքով և դեպքից վեց ամիս անց գործով մեղադրյալներ չկան. “Եթե նույնիսկ ընդունենք ինքնասպանության հասցնելու վարկածը, ապա վաղուց մեղադրանքներ պետք է առաջադրված լինեին,- ասում է փաստաբան Սեդա Սաֆարյանը,- անգամ այս թեթև հոդվածով մինչ օրս մեղադրյալներ չկան: Տպավորություն է, որ Վալերի Մուրադյանը, ոչ թե զորամասում, այլ դպրոցի դաշտում է կախվել: Զինվորական զորամասում, բոլորի աչքի առաջ է տեղի ունեցել միջադեպը”:
Փաստաբանի գնահատմամբ, նախաքննական մարմնի կողմից ներկայացրած վարկածն ու մահվան հանգամանքները արտառոց են: Դեպքի վայրում հայտնաբերվել է գոտի, զինվորական հագուստը փոխված է . “նորմալ քննություն չի կատարվել”:
Զինծառայողի հարազատներին ընդունել է Պաշտպանության նախարար Սեյրան Օհանյանը, ով, ճիշտ է, չի երդվել ինչպես Մարգարիտա Խաչատրյանը, սակայն խոստացել է մեղավորներին պատժել: Ավելին, նախարարը նշել է հանցագործներին պատժելու ժամկետը` մինչ սեպտեմբերի վերջը: Եվ չնայած ամսվա ավարտին մի քանի օր է մնացել, զինվորի ծնողները շարունակում են սպասել նախարարի խոստմանը:
Որդեկորույս ծնողներն իրենց խաբված են զգում: “Գոնե իմ էրեխուց հետո կանխվեին դեպքերը, բայց ինչքան սպանված զինվոր բերեցին,- հուսահատված ասում է մայրը, ով այլևս անիմաստ է համարում Հայաստանում ապրելը,- ինչքան էլ դժվար լինի, էրեխուս կհանեմ Հայաստանից: Իմ տղան նվիրված գնաց ծառայելու, եթե Հայաստանը ոչինչ չարեց, մնում եմ ինչ անեմ”:
ԺԱՆՆԱ ԱԼԵՔՍԱՆՅԱՆ
Լուսանկարը Գագիկ Շամշյանի
Norton-ի խոսքերից
, մարդիկ պատրավոր չեն բանակային բարքերին համակերպվել և դեգրադացիայի ենթարկվել, այս կերպ սպանում ենք հասարակության ինտելեկտուալ պոտենցիալը
Մեջբերել
Էջանիշներ