Նժդեհի գաղափարներն ավելի քան արդիական են

[Հեղինակ]

Իսկապես, ինչպե՞ս անել այդ գործը` Նժդեհի Ոգու Ուսմունքի հիման վրա կերտել մի Նոր Երկիր, ստեղծել մի Նոր Պետականություն: Այս գործը ձեռնարկող անհատը կամ անհատները նախ պետք է տիրապետեն Ուսմունքին, որով և նրանք կտիրապետեն Կյանքի Գիտությունը:

Այս Գիտությունը բոլոր նյութական գիտությունների և հոգևոր գիտության ինտեգրատիվ արդյունքն է, և այն, ցավոք, չի դասավանդվում համալսարանական ամբիոններում... Այն միշտ եղել է և այժմ էլ կա Արևելքի և Արևմուտքի փակ դպրոցներում, առողջ և խորունկ կրոններում, տիեզերաշունչ գրքերում...Կյանքի Գիտությանը կարող են տիրապետել առանձին անհատներ` ինքնուրույն ճանապարհով, եթե նրանք Կոչված են այդպիսի ոչ հեշտ, կասեի` ծանր, բայց բերկրալի աշխատանքի...Այդ աշխատանքի հիմքը, Զորավարի խոսքերով, ԻՆՔՆԱՃԱՆԱՉՈՒՄՆ Է( այսինքն` մարդաճանաչումը) և ԱՇԽԱՐՀԱՃԱՆԱՉՈՒՄԸ: Եվ ով ճանաչեց Մարդուն և Աշխարհը, նա էլ կարող է Մարդու համար ճիշտ Կրթություն, Առողջապահություն, Տնտեսություն...ստեղծել: Ահա այս մեկն էլ կլինի նոր որակի քաղաքական գործիչ: Առկա գործիչների և կուսակացապետերի մեջ մենք այսպիսին չունենք: Բայց նրանք ճիշտ ժամանակին ասպարեզ կիջնեն, եթե միայն և իրենք, և իրենց երկիրը վաստակեն այդպիսի իրավունք...Այո, ճիշտ է Fedayi-ն,եթե լիներ այդպիսի գործիչ` "ամն ինչ այլ կերպ կլիներ":

Առաջարկում եմ թեզ մեր խոսակցության համար.

Առաջին. Մենք նոր Նժդեհ չունենք, որովհետև մենք չենք հասունացել, երբ հասունանաք` Նժդեհը կհայտնվի: Հավատու՞մ եք այդպիսի հնարավորության, Հայ Ազգը արժանի՞ է այդպիսի առաջնորդության...

[Fedayi]

[B]
Առաջարկում եմ թեզ մեր խոսակցության համար.

Առաջին. Մենք նոր Նժդեհ չունենք, որովհետև մենք չենք հասունացել, երբ հասունանաք` Նժդեհը կհայտնվի: Հավատու՞մ եք այդպիսի հնարավորության, Հայ Ազգը արժանի՞ է այդպիսի առաջնորդության...

Խոսե'նք:
Ինչքան հասկացա, որպեսզի Նժդեհ հայտնվի, արժանի լինենք նրան, պետք է հասունանանք: Կուզեի լսել, ի՞նչ նկատի ունեք դա ասելով: Նժդեհին մե՞նք պետք է "ծնենք", երբ հասունանանք, թե՞ հենց մի Նժդեհ է պետք, մի այնքան հզոր անհատ, որ ճեղքի անդարմացած հասարակության "հոգու սառույցը", փոխի նրա մտածելակերպը, ստիպի իրեն ենթարկվել ոչ թե բռնությամբ, այլ գաղափարական ընդհանրությամբ:
Տեսե՛ք, լոկալ օրինակով բացատրեմ: Ի՞նչ արեց Մոնթեն. Լիբանանից եկած մի ռոմանտիկ ֆիդայի լինելով` կարողացավ անկեղծությամբ ու ազնվությամբ իրեն ենթարկել, կանոնավորել ու կառավարել ըմբոստ արցախցուն ու մեծամիտ շատ հայերի ու չտեսնված հաջողությունների հասնել ՊԱՏԵՐԱԶՄՈՒՄ, բերանո՞վ ենք ասում, ՊԱՏԵՐԱԶՄՈՒՄ: Ինչպե՞ս եղավ. "ախպարը", արցախցուն, պատերազմում. ինչպե՞ս, ինչո՞վ, ո՞ր ուժով...
Հենց ինքը` Նժդեհն է ասում. "Թագ ու ձեւական իշխանութիւն փնտրում են այն ոչնչութիւնները միայն, որոնք անթագ իշխել, թագաւորել չգիտեն:"
Եթե դիտենք հակառակ կողմից. արդյո՞ք "հասունանալ" ասելով` հասկանում ենք հենց այն սերմը ջրելը, որը պետք է ծիլ տա ու վերածվի մերօրյա Նժդեհի:
Անհամբեր սպասում եմ պատասխանների:

[Ուլուանա]

Ողջունում եմ թեման՝ միանալով Fedayi–ի ու Հեղինակի կարծիքներին ու վերլուծություններին։

Ես էլ իմ հերթին ուզում եմ մեջբերել մեծն Նժդեհի ասույթներից որոշները.

Հերոս չէ նա, ով գիտակցում է, որ ինքը հերոս է։ Ոգու հսկա լինելով հանդերձ՝ ծերություն չճանաչող մանուկ է հերոսը, որը սխրագործելիս իսկ կարծում է, թե կատարում է մի շատ սովորական գործ և ոչ ավելին։

Մեր սեփական ցավերը մեղմելու, մոռանալու մի հատիկ միջոց կա՝ մտածել այլոց ցավերի մասին։

Մարդկությունը տառապանքին կպարտի (պարտական է) իր հոգևոր ողջ մշակույթը։ Ով տառապանքից է փախչում, կատարելությունից է փախչում։ Ով չի տառապել, չի աճել, չի հզորացել ոգով։

Մեր անձի վրա տարած հաղթանակը՝ ահա հիմքը մեր այլ կարգի հաղթանակների։

Ներքին թշնամիներիդ՝ հոռի կրքերիդ, հաղթել կարող ես այսօր, հենց այսօ՛ր, թողեցիր վաղվան՝ կասկածելի է դառնում հաղթանակդ։

Ճշմարտորեն ազատ է նա միայն, ով ազատ է մահվան երկյուղից։

[Fedayi]

Միասին վերլուծություններ ենք անում, սակայն կուզեի, որ զուգահեռաբար նաև բարձրացնենք տեղեկացվածությունը Նժդեհի գաղափարախոսության մասին: Մի հետաքրքիր վերլուծություն հայտնի նժդեհագետ, ՀՀԿ անդամ Մուշեղ Լալայանի աշխատանքներից: Այսպես.
"Հաճախ, միանգամայն անհիմն, պնդվում է, թե իբր Նժդեհի ուսմունքը ձևավորվել է Ֆ. Նիցշեի գաղափարների ազդեցությամբ: Նժդեհի ուժապաշտ մտածումները, նրա խոսքի վճռական ոճը, իրոք, որոշ նմանություններ ունեն Նիցշեի իմաստասիրության հետ, սակայն կան աշխարհընկալման և բարոյախոսության սկզբունքային տարբերություններ:
Օրինակ, Նիցշեի փիլիսոփայության առանցքը անհատ-գերմարդն է, որը հանդես է գալիս իբրև նպատակ: Նժդեհի ուսմունքի հիմքը Ցեղն է, և ցեղամարդը միջոց է Ցեղի համար: Նիցշեն հակաքրիստոնյա է, մերժում է որևէ զիջում քրիստոնությանը և չի ընդունում որևէ բարեփոխում նրանում: Նժդեհը քրիստոնեամերժ չէ և խնդիր է դնում Հայ եկեղեցու վերագնահատման: Նիցշեն նաև աստվածամերժ է, Նժդեհը` ոչ:
-Հրի'ր ընկնողին,-ասում է Նիցշեն:
-Չարժե և չի' կարելի օգնել ընկածին, եթե նրան պակասում է ինքնօգնությամբ ոտքի կանգնելու կամքը,-ասում է Նժդեհը:
Կարծում ենք, ասվածը բավական է` զերծ մնալու անհիմն եզրակացություններից:"

[Ուլուանա]

Միասին վերլուծություններ ենք անում, սակայն կուզեի, որ զուգահեռաբար նաև բարձրացնենք տեղեկացվածությունը Նժդեհի գաղափարախոսության մասին: Մի հետաքրքիր վերլուծություն հայտնի նժդեհագետ, ՀՀԿ անդամ Մուշեղ Լալայանի աշխատանքներից: Այսպես.
"Հաճախ, միանգամայն անհիմն, պնդվում է, թե իբր Նժդեհի ուսմունքը ձևավորվել է Ֆ. Նիցշեի գաղափարների ազդեցությամբ: Նժդեհի ուժապաշտ մտածումները, նրա խոսքի վճռական ոճը, իրոք, որոշ նմանություններ ունեն Նիցշեի իմաստասիրության հետ, սակայն կան աշխարհընկալման և բարոյախոսության սկզբունքային տարբերություններ:

Ի դեպ, Նժդեհի գաղափարախոսության հիմքն են կազմում նաև արևելյան փիլիսոփայությունը, արևելյան հոգևոր ուսմունքները։ Հիմա ձեռքիս տակ չկա, բայց Նժդեհը խոսք ունի, որից հստակ երևում է, որ նա օգտվել է այդ աղբյուրներից։ Կփորձեմ գտնել ու տեղադրել։

[Հեղինակ]

[I]Խոսե'նք:
[I]Ինչքան հասկացա, որպեսզի Նժդեհ հայտնվի, արժանի լինենք նրան, պետք է հասունանանք: Կուզեի լսել, ի՞նչ նկատի ունեք դա ասելով: Նժդեհին մե՞նք պետք է "ծնենք", երբ հասունանանք, թե՞ հենց մի Նժդեհ է պետք, մի այնքան հզոր անհատ, որ ճեղքի անդարմացած հասարակության "հոգու սառույցը", փոխի նրա մտածելակերպը, ստիպի իրեն ենթարկվել ոչ թե բռնությամբ, այլ գաղափարական ընդհանրությամբ:

Ժողովուրդները իրենց կյանքի անկյունադարձային պահերին ծնում են իրենց հերոսներին: Եվ երբ ասում եմ ` մենք - ժողովուրդը պետք է հասունանա, որ արժանի լինի իր հերոսին, ապա նկատի ունեմ ժողովրդի էթիկական հասունացումը: Որպես օրենք` հերոսի ծնունդը կանխորոշված է լինում դարեր, եթե ոչ հազարամյակներ առաջ: Նրան խնամողը , հասունացնողը, իր դերին պատրաստողը լինում է ժողովրդի ոգին (որը բնավ էլ ժողովուրդը չէ, այլ նրա ներքին, գաղտնի էությունը), այդ հայրենիքի սրբերը, մեծերը… Հերոսը, ինչքան իր ժամանակի հետ է լինում և նրա ծնունդն է, նույնքան էլ լինում է վերժամանակյա և նրա նախապատրաստումը ընթանում է Վերին Ուժերի ղեկավարությամբ: Եվ ահա պատկերացրեք, որ այժմ հայ ժողովրդի ընդերքում կա մի Նժդեհ` իր հրամանատարական փաղանգի հետ … Բայց ամենաբարդ խնդիրը այս նոր Զորավարին ճանաչելն է… Այսօրվա հայ համայնքը, եթե միայն հեղափոխական վիճակի մեջ չէ և ազնվացած չէ ընդհանուր պայքարի ոգով, ապա մի գետնաքարշ գոյացություն է, որը խոնարհվում է նոր քուրդ բեկերի, գոմշաճակատ մեքենաների տերերի և ամենայն աղտեղության առջև: Տեսել եմ, անձնապես համոզվել եմ, իմ մաշկի վրա զգացել եմ, թե որքան ստոր վիճակում է ներկա հայ համայնքը: Իսկ եթե մերօրյա Նժդեհը միայն Ոգու Սուր ունի և խոսքի հրեղեն վահան, ապա ջիփապաշտ ամբոխը չի ճանաչի նրան: Այդ անկյալ հայ համայնքի հետազոտությունը արել եմ մի աշխատության մեջ. “Իմ Զվարթ Գիտությամբ եկել եմ քո տգիտության աչքը հանելու. Ձոն Դոգվիլ- Հայաստանին” այն մի ժամանակ համացանցում էր, այժմ հանված է: Հայ համայնքը դեռևս հասունացած չէր այդպիսի արթնացնող ապտակ ուտելու համար…
Նաև արդարացի լինեմ`արթնության ժամին այդ համայնքը պաշտելի է, նրան տեսել ու սիրել եմ այդ վսեմ ժամին: Միայն այդ ժամին:
Գանք հարցիդ, հարգելի Fedayi, այո~, մեր համայնքը պետք է հասունանա, որպեսզի տեսնի իր նոր Նժդեհին, եթե… այդպիսին կա: Այդ հասունացնող մայրը ժամանակն է լինում, որը այնպիսի ցավ կարող է տալ համայնքին, որ նա արթնանա և կարիք զգա նոր առաջնորդության…Մեր օրերը այդպիսի մի գաղտնի շունչ ունեն իրենց մեջ…Այս ընթացքը իր մեջ ունի նաև համամոլորակային և տիեզերական համատեքստ` կապված հանուր մարդկության վերածնության հետ: Իրական ազգային առաջնորդը կգործի այսպիսի` համամարդկային կոնտեքստում…
Ահա այն ժամին, երբ նոր առաջնորդը կստանա բավականին նախնական ճանաչում և իշխանություն, ապա այդ օրվանից կսկսվի ժողովրդի կրթությունը: Հերոսը ոգու ուժով, իր Ծրագրով և Պլանով կառաջնորդի նրան: Այո, ճիշտ այնպես, ինչպես զորավար Մոնթեն: Բայց Մոնթեի գործը տասնապատիկ ավելի հեշտ է եղել: Այժմ ժողովուրդը չգիտի, որ ինքը ոգեկան պատերազմի մեջ է, այդ գիտակցությունը ունեն շատ քչերը: Ժողովուրդը չգիտի, որ ինքը գրեթե պարտված է, գրավված է մի կեղծ արժեքային համակարգի կողմից , նա չի ճանաչում իրական թշնամուն, իսկ ամենամեծ թշնամին… ինքն է, իր անհասությունը, իր էթիկայի ցածրությունը: Նա չգիտի, որ ինքը տանուլ է տալիս մշակութային ճակատամարտը` գերագույնը բոլոր ճակատամարտերից: Բայց հերոսը կիմանա իր անելիքը, նա ճիշտ ժամանակին կբացի ժողովրդի աչքերը:
Իսկ երբ մեր երկրին կհաջողվի ստեղծել Նոր Կրթություն, նոր կրթական միջավայր, այնժամ մենք կսկսենք խնամել այսօրվա ծիլերը, որոնք ապագայում Նժդեհներ կդառնան: Բայց սա արդեն կլինի Նոր պետականության խաղաղ, պլանային աշխատանքը:
Սիրելի Fedayi, սա հարցիդ կարճ պատասխանն է... կշարունակենք…

[Fedayi]

: Իսկ եթե մերօրյա Նժդեհը միայն Ոգու Սուր ունի և խոսքի հրեղեն վահան, ապա ջիփապաշտ ամբոխը չի ճանաչի նրան:
Նաև արդարացի լինեմ`արթնության ժամին այդ համայնքը պաշտելի է, նրան տեսել ու սիրել եմ այդ վսեմ ժամին: Միայն այդ ժամին:
Գանք հարցիդ, հարգելի Fedayi, այո~, մեր համայնքը պետք է հասունանա, որպեսզի տեսնի իր նոր Նժդեհին, եթե… այդպիսին կա: Այդ հասունացնող մայրը ժամանակն է լինում, որը այնպիսի ցավ կարող է տալ համայնքին, որ նա արթնանա և կարիք զգա նոր առաջնորդության…
Ահա այն ժամին, երբ նոր առաջնորդը կստանա բավականին նախնական ճանաչում և իշխանություն, ապա այդ օրվանից կսկսվի ժողովրդի կրթությունը: Այժմ ժողովուրդը չգիտի, որ ինքը ոգեկան պատերազմի մեջ է, այդ գիտակցությունը ունեն շատ քչերը: Ժողովուրդը չգիտի, որ ինքը գրեթե պարտված է, գրավված է մի կեղծ արժեքային համակարգի կողմից , նա չի ճանաչում իրական թշնամուն, իսկ ամենամեծ թշնամին… ինքն է, իր անհասությունը, իր էթիկայի ցածրությունը:
Իսկ երբ մեր երկրին կհաջողվի ստեղծել Նոր Կրթություն, նոր կրթական միջավայր, այնժամ մենք կսկսենք խնամել այսօրվա ծիլերը, որոնք ապագայում Նժդեհներ կդառնան: Բայց սա արդեն կլինի Նոր պետականության խաղաղ, պլանային աշխատանքը:

Երկու դիտարկում ունեմ:
Նախ` կարծում եմ` ձեր նշած մոլորյալներին դարձի բերելու համար ՕՐԻՆԱԿՆԵՐ ԵՆ ՊԵՏՔ, ՑՆՑՈՂ ՕՐԻՆԱԿՆԵՐ: Ինչ տեսնում են, այն էլ սովորում են: Պետք է մի քանի անգամ ցույց տալ ջիպազգիներին ու ջիպապաշտ մոլորյալներին, որ նրանք չեն երկրի տերը: Սրանից հետո, շղթայական ռեակցիայով, նմանատիպ դեպքերում նույնը ժողովուրդը կանի:
Տեսեք, մոտ 2 տարի է /եթե չեմ սխալվում/ Հայաստանում գործում է պետական համակարգում կոռուպցիայի դեմ պայքարի հանձնաժողով /գուցե այս մարմնի անունը ճշգրիտ չեմ տալիս/: Բայց...բայց, չկան զիլ, ցնցող, աղմկահար պատժիչ դեպքեր, որոնք կստիպեին զգոնանալ, կարգի հրավիրվել շատերին: Պատժվել են պետական կառավարման համակարգի միջին օղակների որոշ մարդիկ միայն: Չե՞ք կարծում, որ մի քանի այսպիսի դեպքերի գրանցման դեպքում, գործի զգալի մասն արված կլինի: Ուղղակի քաղաքական կամք չկա, թե չէ թղթին մնացած օրենքները կարծես թե վատը չեն:
Հաջորդը` եթե Կառավարությանը մի կողմ թողնենք և այս դերը ստանձնենք մենք` հասարակ քաղաքացիներս. չե՞ք կարծում, որ այս անարխիայի հիերարխիայի դեմ պայքարը պետք է սկսել ստորոտներից...հետո կմանրամասնեմ օրինակներով, եթե կարիք լինի:
Սա էլ իմ կողմից խոսակցության թեզ:

Իդեպ, հարգելի' Հեղինակ, կարող եք ինձ ուղարկել Ձեր նշած աշխատությունը: Եթե այո, ես Ձեզ անհատական նամակով կուղարկեմ էլհասցես: Նախապես շնորհակալություն:

[Fedayi]

Մի ընկեր ունեմ Ռուսաստանում, պատկերացրեք` ինչ է ինձ ասում? Ասում ա."Էդքան փոքր երկիր եք, էլի կիսելու բան ունեք?".....Ամոթից գետինը մտա: Նույնիսկ մեր ընտանիքներում 4-5 տարբեր կարծիքներ են, ընդ որում` ծայրահեղ տարբեր ու ոչ կառուցողական: Մի կուրսեցիս էլ, որը մասնակցել ա էդ օրը, ասում ա."20 օրից տեսեք ինչ ենք անելու": Հարազատս չլիներ` հիմա.....: Հարցնում եմ` հստակ ասա` ինչ եք ուզում, չի կարողանում պատասխանել: Ինքն էլ մեղավոր չի, մյուսներն էլ, ուղղակի մարդիկ մինչև կոկորդը կուշտ են:
Ուղղակի տենց չեն պայքարում, պետք է պայքարել ամեն տեղ` բուհում, հիվանդանոցում, բանակում, աշխատավայրում, բոլոր հասարակական ինստիտուտներում....բոլորս սուսուփուս նստում ենք նայում էս անարդարություններին, մի հատ ձեռքներին էլ չենք խփում, հետո էլ ասում ենք ստրուկի պես ենք ապրում: Ամեն ինչ այստեղերից է սկսում, հեղափոխությունը` նույնպես: Մի հասարակ օրինակ բերեմ: Սերժի միտինգի օրը լուր եկավ, թե ավտոբուս են բերել, հեսա դասից հանում են ու տանում: Մեր էրեխեքին տենայիք: Դե թող մեկը գար ու ասեր /թեկուզ դեկանը/....շան օրը կգցեինք: Դա է ժողովրդավարությունը, երբ մարդը գիտի իր իրավունքները և պաշտպանում է դրանք:

Հիշեցի գրառումներիցս մեկը, որը կատարել եմ մարտի 1-ի դեպքերից հետո թեմաներից մեկում: Ահա, հենց սա ի նկատի ունեմ...

Ավելացվել է 3 րոպե անց

Ներքին, անարյուն, էթիկական հեղափոխություն.
Նոր որակի ազգային պետականության ստեղծում:

Կարծում եմ հարգարժան Հեղինակն էլ սա ի նկատի ուներ:

[Վիշապ]

Հիշեցի գրառումներիցս մեկը, որը կատարել եմ մարտի 1-ի դեպքերից հետո թեմաներից մեկում: Ահա, հենց սա ի նկատի ունեմ...

Ավելացվել է 3 րոպե անց


Կարծում եմ հարգարժան Հեղինակն էլ սա ի նկատի ուներ:

Որպեսզի ժողովուրդը գիտակցի, որ ինքը ունի իրավունքներ, ապա պետք է լինի մեկը, որ ժողովրդին ներշնչի այդ միտքը։ Որպեզի ժողովուրդը պայքարի ինչ–որ բանի համար, պետք է մեկը լինի որ նախ արթնացնի այդ պայքարը, այնուհետև առաջնորդի։ Թող պարադոքսալ չթվա, բայց մարդկությունը իր գոյության հին ժամանակներից էլ ունեցել է առաջնորդներ, ղեկավարներ, ու ոչ մի ցեղ, խումբ առանց առաջնորդի յոլա չի գնացել։ Համենայն դեպս ըստ իմ ունեցած գիտելիքների։ Հիմա նախ մի խնդիր է, որ մեր ժողովրդի մեջ առաջնորդներ սկսել են բավականին քիչ ծնվել, այսինքն իրոք մեռնող ժողովրդի նշաններ ենք ցույց տալիս։ Երկրորդ խնդրիրը ժողովրդի գիտակցական մակարդակի բթացումն է, որը ինչպես երևում է, կայուն ու երկարաժամկետ տարվող ստոր քաղաքականություն է՝ հանուն բութ առաջնորդների կարճաժամկետ շահերի։ Ելքը՞, ելքը նման դեպքերում միշտ էլ եղել է ու կարծում եմ կլինի մեկը՝ հեղափոխությունը։ Ժամանակի խնդիր է, կամ էլ մեզ կուտեն, ու չենք հասցնի արդեն…

[Հեղինակ]

Նախ` կարծում եմ` ձեր նշած մոլորյալներին դարձի բերելու համար ՕՐԻՆԱԿՆԵՐ ԵՆ ՊԵՏՔ, ՑՆՑՈՂ ՕՐԻՆԱԿՆԵՐ: Ինչ տեսնում են, այն էլ սովորում են: Պետք է մի քանի անգամ ցույց տալ ջիպազգիներին ու ջիպապաշտ մոլորյալներին, որ նրանք չեն երկրի տերը: Կառավարությանը մի կողմ թողնենք և այս դերը ստանձնենք մենք` հասարակ քաղաքացիներս. չե՞ք կարծում, որ այս անարխիայի հիերարխիայի դեմ պայքարը պետք է սկսել ստորոտներից...հետո կմանրամասնեմ օրինակներով, եթե կարիք լինի:

Սոցիալական ռևանշի ճանապարհը ոչինչ չի տա, սոցիալական ընդվզումը ոչին չի տա, այլ միայն մի հարստահարողին կփոխարինի մեկ ուրիշը: Անհրաժեշտ է ՈԳՈՒ ՃԱՆԱՊԱՐՀԻ ԸՆՏՐՈՒԹՅՈՒՆ և դրան համապատասխան` նոր մարտավարության ընտրություն:

Վիշապ-ի խոսքերից
Ելքը՞, ելքը նման դեպքերում միշտ էլ եղել է ու կարծում եմ կլինի մեկը՝ հեղափոխությունը։

Այո~, ՀԵՂԱՓՈԽՈՒԹՅՈՒՆ, բայց միայն Ոգու և Աշխարհայացքի ասպարեզում: Մնացած հեղափոխությունները, ընդվզումները պատրանք են, դրանք վարպետորեն օգտագործվում են իշխանության գրավման համար, իսկ հեղափոխական զանգվածը շատ քիչ անց դառնում է հպատակ ամբոխ: Իսկ իրական հեղափոխության համար անհրաժեշտ է ԱՌԱՋՆՈՐԴ: Ստեղծե~ք այդ Առաջնորդին, գտե~ք նրան, և նա ...

[Վիշապ]

Այո~, ՀԵՂԱՓՈԽՈՒԹՅՈՒՆ, բայց միայն Ոգու և Աշխարհայացքի ասպարեզում: Մնացած հեղափոխությունները, ընդվզումները պատրանք են, դրանք վարպետորեն օգտագործվում են իշխանության գրավման համար, իսկ հեղափոխական զանգվածը շատ քիչ անց դառնում է հպատակ ամբոխ: Իսկ իրական հեղափոխության համար անհրաժեշտ է ԱՌԱՋՆՈՐԴ: Ստեղծե~ք այդ Առաջնորդին, գտե~ք նրան, և նա ...

Հարգանքներիս խորին հավաստիքը։ Դուք պայծառ մարդ եք, գրեթե միշտ կարդում եմ Ձեր մտքերը։ Ինչ վերաբերում է ոգու և աշխարհայացքի ասպարեզում համաժողովրդական հեղափոխության բռնկմանը, ապա դրա համար հարկավոր է ցնցում։ Միայն կրիտիկական վիճակներում է, որ շատ մարդկանց ուղեղը սկսում է թափով աշխատել ու բացվում են նոր կանալներ։ Իսկ նման վիճակ կարող է ստեղծել հենց քաղաքացիական հեղափոխությունը, բայց որը ներկա դրությամբ անհնար է առանց պայծառ առաջնորդի ու կազմակերպման։ Ավելի վատ տարբերակ է պատերազմը, որի մասին չեմ ուզում մտածել։ Իսկ ինքնարբուխ համաժողովրդական ընդվզման համար գիտակցություն է պետք, որը ավաղ հիմա խամրած ու թաղված է մարդկանց ստամոքսներում ու առօրյա կենցաղային արհեստական խնդիրներն ու դարի տեխնոլոգիական խաղալիքները ավելի ու ավելի խորն են բթացնում գիտակցությունը ու վիժեցնում հերթական համամարդկային հոգևոր վերածնունդը։

[Հեղինակ]

Ինչ վերաբերում է ոգու և աշխարհայացքի ասպարեզում համաժողովրդական հեղափոխության բռնկմանը, ապա դրա համար հարկավոր է ցնցում։ Միայն կրիտիկական վիճակներում է, որ շատ մարդկանց ուղեղը սկսում է թափով աշխատել ու բացվում են նոր կանալներ։ Իսկ նման վիճակ կարող է ստեղծել հենց քաղաքացիական հեղափոխությունը, բայց որը ներկա դրությամբ անհնար է առանց պայծառ առաջնորդի ու կազմակերպման։ Ավելի վատ տարբերակ է պատերազմը, որի մասին չեմ ուզում մտածել։ Իսկ ինքնարբուխ համաժողովրդական ընդվզման համար գիտակցություն է պետք, որը ավաղ հիմա խամրած ու թաղված է մարդկանց ստամոքսներում ու առօրյա կենցաղային արհեստական խնդիրներն ու դարի տեխնոլոգիական խաղալիքները ավելի ու ավելի խորն են բթացնում գիտակցությունը ու վիժեցնում հերթական համամարդկային հոգևոր վերածնունդը։

Այո~, վիճակը թեթև չէ, բայց մի վհատե~ք: Աշխատում են ոչ միայն մարդկանց խմբերը կամ մարդկային կամքը, Կյանքի ստեղծագործությանը մասնակցում են Տիեզերքի և Մոլորակի մեխանիզմները: Այս պահին անհրաժեշտ է ճիշտ ճանաչել Ոգու աղբյուրները...Տեղադրում եմ մի հատված "Ինչ ուղիով տանել Հայաստանը" գրքից.

Այս աշխատության մեջ արդեն նշել ենք, թե Կյանքի գիտությունը, Գոյի օրենքները գրված են ազգի ժառանգական գաղտնագրերի ու մշակույթի մեջ: Հայոց համար Կյանքի գիտության հիմնական աղբյուրը հայոց լեզուն է և բարբառները` ազգի ծագումնաբանության ե հոգեկերտվածքի գանձարանը, ապա «Սասնա ծռեր» էպոսը` հայ մարդու Էության, ապրելակերպի և ապագա ճանապարհի հանրագիտարանը: Սրանց գալիս է լրացնելու մեր բանավոր բառուբանը – վիպասքների, հեքիաթների, ավանդությունների այն շարքր, որից շողարձակում է հայի բնիկ էությունը` արդարամիտ, ազատ ու հերոսական: Ապա հետևում է հայոց շողշողուն պոեզիան, որի կատարները մխրճված են Հրե երկնքի մեջ և խոսում են Ստեղծողի հետ – Նարեկացին և Թումանյանր, որոնք վերին հիերարխիկ ոլորտներում ներկայացնում են Հայաստանը:
Տիեզերքից Հայկական բարձրավանդակի բնիկ տերը ստացել է ռիթմերի մի գերազանց շարք, որր ձևափոխվել է նրա մեջ և դարձել է հայկական պար – այդ ռիթմերի տակ պարում են մեր լեռներր. հայ այրերը ու կանայք – թև–թևի, վարից–վեր, երկրից դեպի երկինք, – հայոց պարի մեջ տրոփում է Տիեզերքի Սիրտը: Վերին աշխարհների հնչող ոլորտներից հայը ստացել մեղեդիների մի նախաստեղծ շարք, որը ձև ու գույն է ստացել նրա հոգու և մարմնի մեջ, աշխատանքի ու ստեղծումի պահին, դարձել Է հայ երգ
– Տիեզերական շարակնոց. այդ երգով հայը խոսում է Տիեզերքի սրտի հետ:
Ահա այս մշակույթր, որպես թանկարժեք համաձուլվածք, միշտ տրոփել է հայի էության մեջ, բայց երբեք չի եղել, որ այն իրեն արժանի պետականություն և սոցիալական կյանք ստեղծի Հայկական բարձրավանդակում: Չէր էլ կարող, նյութապաշտության հազարամյակները չէին թողնում, որ տիեզերածին մշակույթը լիարժեք մարմնավորվի պետական և սոցիալական ձևերի մեջ, դառնա նրանց էությանը:
Բայց ահա հնչել է մի ժամ, մոտենում է մի պատմական հանգրվան, երբ նյութապաշտությունը, հասած իր բարձրակետին, պետք Է փլուզվի և նյութի ավերակների վրա ագգի ոգին պետք է ձգտի մի նոր աշխարհ ստեղծել: Այդ պահին ազգին առաջնորդող ուժը լինելու Է նրա մշակույթը, որր երբեք չի փլատակվում, այլ արհավիրքների մեջ շողում է որպես բյուրեղակերտ մի բուրգ, որի գագաթը մխրճված է Տիեզերքի մեջ, իսկ հիմքը դրված է ոգու նյութականացված գանձերի վրա:
Նյութականի փլուզման, մոլորակային կատակլիզմի այդ ժամին ազգը պետք Է ունենա Վերածնության Ծրագիրը, ազգային իր գաղափարը` ձև ու կերպարանք ստացած, այնքա°ն պարզ ու զորեղ, որ հասկանալի լինի Հայ Աշխատավորին:
Ազգային գաղափարախոսությանը թղթի ու թանաքի, նույնիսկ աշխատանքի ու քրտինքի պտուղը չի կարող լինել, – այն Սիրո ու Հավատի, ճշմարտության և Գիտելիքի գավակն է: Իսկ այս ծնող ակունքները ապրում են Հայ Մշակույթի մեջ, – նրանց կարող Է հասնել, այդ ակունքներից կարող է խմել միայն մշակութապաշտ հոգին: Եթե մեկը կասի, թե ինքը Սիրո ու Հավատի մեջ է, Աստվածորդու խոսքի հետևորդն է ու գործում Է նրա հովանու տակ, բայց այդ մեկը չի տեսնում Հայ Գեղջուկին, չի զգում նրա ստեղծած աստվածաշունչ մշակույթը, ապա նա չի կարոդ հայի վերածնության ծրագիրը գրի առնել և ոչ Էլ Աստվածորդու սիրելին լինել: Եվ եթե մեկը կասի, թե ինքը ճշմարտության ու Գիտելիքի ասպետն Է, անցել է բոլոր կրոնների և ուսմունքների բովով, բայց այդ մեկը չի տեսնում հայոց անշուք մատուռներից ու խաչքարերից, մագաղաթյա Էջերից ու շքեղ բառուբանից բխող տիեզերական գիտելիքի լույսը` նա չի կարող մեր ապագայի գիրը կարդալ: Միակ բանալին, որով ազգի ընտրյալ զավակների համար կբացվի Մշակույթի տաճարը և այնտեղ պարփակված Ծրագիրը` զոհաբերական Սերն Է առ Հայրենիքը, Ազգը, սեփական ծնողն ու ընտանիքը և, վերջին հաշվով` Սերը առ Վերինը: Միայն երկրի Սասնա Ծռերը կարող են ունենալ այն իմաստությանը, որով կբացվի Ծրագիրը և այդ Ծռերը այսօր Հայաստանում անում են վերածնության գործը:

[Fedayi]

1. Սոցիալական ռևանշի ճանապարհը ոչինչ չի տա, սոցիալական ընդվզումը ոչին չի տա, այլ միայն մի հարստահարողին կփոխարինի մեկ ուրիշը: Անհրաժեշտ է ՈԳՈՒ ՃԱՆԱՊԱՐՀԻ ԸՆՏՐՈՒԹՅՈՒՆ և դրան համապատասխան` նոր մարտավարության ընտրություն:



2. Այո~, ՀԵՂԱՓՈԽՈՒԹՅՈՒՆ, բայց միայն Ոգու և Աշխարհայացքի ասպարեզում: Մնացած հեղափոխությունները, ընդվզումները պատրանք են, դրանք վարպետորեն օգտագործվում են իշխանության գրավման համար, իսկ հեղափոխական զանգվածը շատ քիչ անց դառնում է հպատակ ամբոխ: Իսկ իրական հեղափոխության համար անհրաժեշտ է ԱՌԱՋՆՈՐԴ: Ստեղծե~ք այդ Առաջնորդին, գտե~ք նրան, և նա ...

1.-ի համար` ամենևին էլ ռևանշիստական տրամադրություններ չունեմ.Կառավարության դեպքում խոսքս հենց այն մարդու մասին է, որը այդքան ուժեղ կգտնվի, գործը իր և իր շրջապատի շահերից բարձր կդասի և կտա այդ ՕՐԻՆԱԿՆԵՐԸ:
Քաղաքացիների դեպքում խոսքս այն մասին է, որ գետնաքարշության աստիճանից բարձրանալու համար սկսենք պայքարել մեր նվազագույն, սկզբի համար նույնիսկ ամենապրիմիտիվ թվացող իրավունքների համար, իմանանք դրանք, դրանք պաշտպանելու ձևերն ու միջոցները, դիմենք դրանց և այլն...Օրվա ընթացքում կփորձեմ մանրամասնել:
Իհարկե, հարգելի Հեղինակ, խորքային լուծումը Ձեր մատնանշած մշակութային և աշխարհայացքի հեղափոխությունն է, որը ավելի շուտ, էվոլյուցիոն գործընթաց է, քան` ռեվոլուցիոն: Դրա գործադրման կոնկրետ ձևերի մասին, կարծում եմ, դեռ կխոսենք: Սակայն, ինչու վերջապես չսկսենք անել այն, ինչը կարող ենք անել հենց այսօր: Ախր, էնքան ստորացած, կոտրված վիճակում ենք երբեմն, որ դա էլ չենք գիտակցում, այնինչ` միայն սկսել է պետք...
2.-ի համար մի լավ խոսք կա, մոտավորապես այսպես. "Հեղափոխությունները հնարում են հանճարները, իրականացնում ռոմանտիկները, իսկ օգտվում են տականքները":

[Հեղինակ]

1.-ի համար` ամենևին էլ ռևանշիստական տրամադրություններ չունեմ.Կառավարության դեպքում խոսքս հենց այն մարդու մասին է, որը այդքան ուժեղ կգտնվի, գործը իր և իր շրջապատի շահերից բարձր կդասի և կտա այդ ՕՐԻՆԱԿՆԵՐԸ:
Քաղաքացիների դեպքում խոսքս այն մասին է, որ գետնաքարշության աստիճանից բարձրանալու համար սկսենք պայքարել մեր նվազագույն, սկզբի համար նույնիսկ ամենապրիմիտիվ թվացող իրավունքների համար, իմանանք դրանք, դրանք պաշտպանելու ձևերն ու միջոցները, դիմենք դրանց և այլն......
Սակայն, ինչու վերջապես չսկսենք անել այն, ինչը կարող ենք անել հենց այսօր: Ախր, էնքան ստորացած, կոտրված վիճակում ենք երբեմն, որ դա էլ չենք գիտակցում, այնինչ` միայն սկսել է պետք...
"

Վերվախավից որևէ մեկը կարո՞ղ է գնալ իրական նոր քաղաքականության...և ցույց տալ այդ ՕՐԻՆԱԿՆԵՐԸ: Ցավոք, չի կարող. եթե նույնիսկ նրա բարձրագույն մոտիվացիան լինի սոցիալական արդարության հաստատումը` դա բավարար չի լինի հանրությունը առողջացնելու, քանի որ հիվանդությունը արդեն խորն է գնացել և ԷԹԻԿԱՅԻ ՏԻՐՈՒՅԹՈՒՄ Է... Իսկ այնտեղ կարելի է գործել միայն ՍԻՐՈ, ԳԻՏԵԼԻՔԻ և ՀԱՎԱՏԻ լծակներով: Դրա համար անհրաժեշտ է Վերնախավի ԳԻՏԱԿՑՈՒԹՅԱՆ ԸՆԴԼԱՅՆՈՒՄ: Նաև` ազգային զանգվածի...
Ահա ԳՈՐԾ-ի առաջին ասպարեզը...

"Նվազագույն իրավունքներ"...վատ նպատակ չէ, բայց...խեղճ նպատակ է: Ֆրանսիական հեղափոխությունը ծնել է այս Աշխարհակարգը, որը գենետիկ հիվանդ է: Մեր Համազգային Շարժումը ծնել է...Երրորդ Հանրապետությունը, որի անկյալ էթիկայի համար մի երկու հազար տարի ամոթ ենք ապրելու: Հետևաբար, ՆՈՐ ՆՊԱՏԱԿ ՊԵՏՔ Է ԴՆԵՆՔ: Եվ արդեն դրված է. Համամոլորակային նորոգման համատեքստում` ՆՈՐ ՈՐԱԿԻ ՊԵՏԱԿԱՆՈՒԹՅԱՆ ՍՏԵՂԾՈՒՄ:

Ահա ԳՈՐԾ-ի երկրորդ ասպարեզը..

"Ինչը կարող ենք անել հենց այսօր".-ՀԵՆՑ ԱՅՍՕՐ ԳԻՏԱԿՑԵԼ`ՔԵԶԱՆԻ~Ց, ՔԵԶԱՆԻ~Ց, ՔԵԶԱՆԻ~Ց Է ԿԱԽՎԱԾ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ԱՊԱԳԱՆ: Ուրեմն`ԻՆՔՆԱՃԱՆԱՉՈՒՄ և ԻՆՔՆԱԿԵՐՏՈՒՄ:

Ահա ԳՈՐԾ-ի երրորդ ասպարեզը...
Եվ սկսել...ԱՅՍՕՐՎԱՆԻՑ:

[Alien]

Դու հավատա, որ դու ես Նժդեհը, ու նա կհայտնվի: Կարծում եմ նստել սպասելն էն չի էս դարում... աջ ու ձախ տարբեր ֆիրմաների թողարկած անսեռ սրիկաներ են վխտում ու թունավորում մեր երկրի օդը, հողն ու ջեւրը իրենց ապուշ ու թուրքամետ գաղափարներով, համ էլ չեն ամաչում ասել, թե հայ են... Չնայած դրանց մի ահագին մասը, ինչպես պարզվում է, իսկի հայ էլ չեն...
Ինչ որ առումով երևի լավ ա, որ Նժդեհն հիմա էստեղ չի, չեմ պատկերացնում, թե ինչպես էր զսպելու վերոնշյալ սրիկաներին շանսատակ անելու անդիմանալի ձգտումը... հո բոլորին չպիտի մորթեր?? Բարդ ա բարդ... Ամեն դեպքում նստել սպասելն էն չի իմ կարծիքով: