Այ եթե մեր ժողովրդի, շատ չասեմ, 20%-ը ապրեին այս ձեւով, ապա մենք կլինեինք դրախտում...Վարդան Պետրոսյան-ի խոսքերից
Վերջերս գալիս եմ էս թեմա, մտածում՝ թարմացնեմ, թե նոր թեմա բացեմ, թե ընդհանրապես սուս մնամ։
Ինչ էի ուզում ասել․․․ Էն, որ ատելությունը շատ ուժեղ զգացմունք է ու կարող է մեծ մղիչ ուժ լինել։ Ու երկար մտածում էի, թե կարո՞ղ է էս զգացմունքը՝ իր ամբողջ խթանիչ ուժով, դրական կողմեր ունենալ։
Մեկ-մեկ տարվում եմ սենց հարցերով, ինքս ինձ գցում-բռնում, հետո համացանցում ինչ հոդված գտնում, կարդում եմ, բայց մտածում եմ՝ հետաքրքիր կլիներ նաև ինձ նման մարդկանց կարծիքներ լսել։
Նաև ասեմ, որ կոնկրետ էս ժամանակահատվածում տվյալ զգացմունքից ինքս ահագին հեռու եմ, բայց եղել են ժամանակներ, որ շատ խորը ատելություն եմ զգացել։ Ու որ մտածում եմ դրա մասին, ոնց որ որ եռացող կաթսա լիներ սրտի վրա կամ էդ կողմերում։ Ու դա ինձ հա «արթուն էր» պահում։ Ի տարբերություն ուրիշ բացասական զգացմուքնների, ասենք՝ ձանձրույթ, հիասթափություն և այլն, որոնք կարող են թևաթափ անել, անտարբերության տանել, կենսական ակտիվությունը թուլացնել, էս մեկը ընդհակառակը, ցնցող ու ակտիվացնող է։
Մեկը կարող է դրա արդյունքում զենք վերցնել ու վնաս հասցնել, մյուսն էլ կարող է ինքն իր միջի բոլոր ակտիվացած ուժերը լրիվ ուրիշ ուղղությամբ օգտագործել․ ադրենալինն ու կայտառությունը հո կա, կարելի է մի օգտակար գործի մեջ ներառել։
Ի՞նչ կարծիքներ կան էս հարցի շուրջ։
մարդ եղած վախտ (01.04.2021)
Եսիմ, մի կողմից պատկերացնում եմ ասածդ, բայց ես ինքս երբեք էդպիսի զգացողություն չեմ ապրել ատելիս. միշտ տհաճ, քայքայող զգացողություն եմ ունեցել նման դեպքերում: Ոչ մի դրական բան չեմ մտաբերում:
Իսկ ընդհանրապես ատելություն երևույթի մասին կարծիքս ոչ մի գրամ չի փոխվել տարիների ընթացքում. համարել և համարում եմ միանշանակ բացասական երևույթ, ու նույնիսկ էդ ասածդ արթուն ու ակտիվ վիճակները, իմ խորին համոզմամբ, ինչքան էլ որ որոշ դրական բաների մղեն, մեկ է, իրենց հիմքում նեգատիվ ու քայքայիչ են, ու դրանցից բխող գործողություններում էլ բացասականն ամեն դեպքում ավելի շատ է լինելու ու նախ և առաջ հենց տվյալ մարդու համար վնասակար: Իսկ արթուն ու ակտիվ լինելու համար ուրիշ` ավելի առողջ ու ավելի հուսալի միջոցներ կան հաստատ:
Երջանկությունը ճամփորդելու ձև է, ոչ թե նպատակակետ։
Ռոյ Գուդման
ivy (02.04.2021), Sambitbaba (02.04.2021), Բարեկամ (02.04.2021)
Մի բան էլ. ատելությունը որոշակիորեն կուրացնող, ուղեղը մթագնող հատկություն ունի. ատող մարդը չի կարող լիարժեք սթափ նայել իրավիճակին, իսկ դա արդեն լուրջ խնդիր ա, ու ինչ գործողության էլ մղի, հղի ա լինելու լուրջ սխալներով:
Երջանկությունը ճամփորդելու ձև է, ոչ թե նպատակակետ։
Ռոյ Գուդման
ivy (02.04.2021), Sambitbaba (02.04.2021), Varzor (02.04.2021), Բարեկամ (02.04.2021)
Մտածում եմ, որ ատելությունը անարդարության զգացման ու անզորության համադրություն ա, ու ինչքան էլ "կործանարար" ա, վնասում ա և այլն, բայց կարևոր ա, որ մարդը անարդարության նկատմամբ էմոցիա ունենա։ Ու էդ "ակտիվությունը" ինձ թվում ա նրա շուրջ ա, որ անզորության դեմ լուծումներ գտնի, ու էդ կարևոր ա։ Իմ աչքում ինքը միանշանակ չի բացասական երանգով։
Համաձայն եմ, որ անարդարության նկատմամբ էմոցիա ունենալը խիստ կարևոր ա, բայց էդ էմոցիան պարտադիր չի, որ անձի նկատմամբ ատելություն լինի. վրդովմունքը, ընդվզումը, ինչ-որ բան փոխելու ձգտումը, կարելի ա ասել, դրական ու անհրաժեշտ ռեակցիա են, բայց երբ կոնկրետ անձի նկատմամբ ատելություն, ագրեսիա ա լինում, դա բացասական ա, թեև բնական: Իհարկե, հատկապես հասուն մարդու համար շատ բարդ ա որոշ իրավիճակներում ատելություն չզգալը, բայց եթե գոնե դրա` բացասական լինելու գիտակցությունը կա, ապա գոնե փորձ կարվի էդ էմոցիան, ընդվզելու էներգիան ուղղել կառուցողական գործողությունների, ոչ թե անձի նկատմամբ ագրեսիա, թշնամանք դրսևորելուն: Այլ հարց ա, որ եթե մեկը վտանգ ա ներկայացնում, պետք ա վնասազերծել` անհրաժեշտաբար, ոչ թե նեգատիվ էմոցիաներդ բավարարելու համար: Բայց նույնիսկ դա ցանկալի ա հնարավորինս սառը գլխով անել, ոչ թե ատելությունից մթագնած ուղեղով:
Ի դեպ, ասածիս վառ օրինակ բերեմ. երբ փոքր էի` մանկապարտեզի տարիքի, շատ զգայուն երեխա էի, ու շուրջս կատարվող ցանկացած անարդարություն ահավոր ծանր էի տանում` լիներ դա իմ նկատմամբ, թե Պողոսի կամ լրիվ անծանոթ մեկի: Ես հստակ հիշում եմ իմ զգացողություններն էդ տարիքում. ահավոր անարդարության զգացում էի ունենում անընդհատ, ահավոր տխրում էի, որ մարդիկ կարող են տենց վարվել, ու էդ գիտակցումից ոնց որ աշխարհը լրիվ մթներ վրաս: Բայց էդքանով հանդերձ` ատելություն չէի զգում իմ տեսակետից անարդար վարվող մարդկանց նկատմամբ: Հա, չէի սիրում իրանց, բայց ատելություն բացարձակապես չկար, ուղղակի ահավոր տխրում էի, որ էդպիսին են, ու որ կյանքը, փաստորեն, էդքան անարդար բաներով կարող ա լցված լինել: Հիմա, իհարկե, էդքան մաքուր չեմ, որ երբեք ատելության զգացում չունենամ նման իրավիճակներում, բայց հիմա գիտակցաբար աշխատում եմ դրա վրա, որ չունենամ, ու հիմնականում ստացվում ա: Ու երբ էդ զգացումը չունեմ, որոշակիորեն ավելի կառուցողական ու արդյունավետ եմ գործում:
Երջանկությունը ճամփորդելու ձև է, ոչ թե նպատակակետ։
Ռոյ Գուդման
Դե ատելությունը պարտադիր չի մարդու նկատմամբ լինի։ Էնքան բան կարաս ատես, ասենք՝ համակարգ, կորպորացիա, երևույթ, վիճակ, նաև մարդ, մարդկանց խումբ, կրոն, սեռ և այլն։ Ինձ թվում ա <ես էս երևույթը չեմ սիրում, շատ վատ երևույթ ա, դուրս չի գալիս>-ի ու <ես էս երևույթը չեմ կարում հանդուրժեմ ու ուզում եմ, որ ինքը վերանա>-յի տարբերությունը ատելությունն ա, ու ես ավելի շատ երկրորդի ազդեցությանն եմ հավատում։ Քո ասած մթագնած ուղեղը իմ բառարանում կատաղությունն ա, որը կարա լինի ատելության հետ, կարա և՝ չէ, ու համաձայն եմ, որ ռացիոնալ լինելուն խանգարում ա։ Ատելությունը կատաղությունից սառած ու երկարատև վիճակ ա ինձ համար, որտեղ կարաս մտածես, գցես բռնես, պլանավորես “լավ” կամ “վատ” բաներ։ Իսկ երեխա-հասուն մարդ առանցքում, եսիմ, երեխեքը ավելի քիչ կառավարում ունեն աշխարհի կամ իրանց կյանքի վրա, շատ դեպքերում ատելը կարա միակ բանը լինի, որ կարան անեն։
Եսիմ, ես երևույթների նկատմամբ տածած զգացումը ատելություն չեմ համարում ուղղակի. լիովին մերժել, չընդունել, չհանդուրժել, բայց ատելը մի տեսակ շատ անձնական ա ու ինձ համար հենց մարդու հետ ա ասոցիացվում: Ու հենց էդ դեպքում ա սովորաբար, որ սթափությունը, ադեկվատությունը հաճախ տեղի ա տալիս, մնացած դեպքերում, կարծում եմ, ավելի ռացիոնալ ա մարդ դատում ու գործում` անկախ չհանդուրժելու, տանել չկարողանալու աստիճանից:
Մի խոսքով` ուղղակի «ատելություն» բառի նշանակությունն ենք տարբեր ընկալում կարծես: )))
Երջանկությունը ճամփորդելու ձև է, ոչ թե նպատակակետ։
Ռոյ Գուդման
մարդ եղած վախտ (05.04.2021)
Կոնֆուցիուսը ասում է․ եթե դու ատում ես մեկին, ուրեմն նա քեզ հաղթել է (կամ պարտված ես նրա կողմից)։
Կարծում եմ սրա մեջ ճշմարտություն կա։ Ատելությունը, որքան էլ որ ուժեղ զգացմունք է, այն հետևանք է թուլության։ Հաճախ մարդիկ շփոթում կամ ասոցացնում են ատելությունը ուրիշ զգացմունքների հետ, օրինակ՝ վրեժխնդրության, զզվանքի, տհաճության, անհանդուրժողականության, արհամարհանքի կամ արգահատանքի հետ, բայց վերջիններս ամեն մեկն առանձին զգացմունք ու կատեգորիա է։ Ատելությունը զուտ ատելու երևույթն է, ու դա գնահատելու համար երևի նախ պիտի պարզես ինքդ քո համար, բնորոշես, թե կոնկրետ ինչ ես զգում կամ հասկանում ատելություն ասելով։
Իմ կարծիքով, ատելությունը սիրո ճիշտ հակառակ զգացմունքն է։ Ոչ թե սիրո բացակայությունը, այլ հենց սիրո պես ուժեղ զգացմունք, բայց ճիշտ հակառակ բևեռում։ Ու այդ պատճառով էլ ատելությունը առողջ կամ կենսարար զգացմունք չեմ համարում։
Վերջին խմբագրող՝ Բարեկամ: 05.04.2021, 06:42:
Ստեղից նենց տպավորություն ա ստեղծվում, ոնց որ ատելը ազատ կամքի դրսևորում ա, ու մարդիկ ովքեր ընտրում են ատելը, կարային ընտրեին սիրելը, բայց իրանք պարզապես թույլ ոգիներ են: Ոչ ոք չի ուզում ատի, բոլորն ուզում են սիրել: Ոչ մեկ չի կարծում թե ատելը երջանկություն կամ կյանք ա ծնելու, բայց ատելը երբեմն էն միակ էմոցիան ա, որ կարաս ունենաս, թեկուզ որտև թույլ ես, բայց ատելու համար ասելը - թույլ ես, ոնց որ victim blaming լինի: Եթե մարդ լուծում ունենա, չի ատի: Ասենք կինը, ում 18 տարեկանում պսակել են, ու տարիներով ծեծում են, տիպիկ օրինակ ա:
Արէա (05.04.2021)
Զգացմունքներն ընտրություն չեն՝ լինեն դրական, թե բացասական։ Ու բացասականի դեպքում ինձ հետաքրքրում է, թե ոնց կարելի է դրանցից օգուտ քաղել ինչ-որ ձևով։ Ու հենց կոնկրետ ատելությունն է հետաքրքրիր, որովհետև իր մեջ լիքը մղիչ ուժ կա, ադրենալին, որը գուցե կարելի է ինչ-որ օգտակար ուղղությամբ տանել։
Եթե փաստն էն է, որ ատելություն ես զգում, և դա ձգվում է ինչ-որ ժամանակահատված, ապա գուցե կարելի է փորձել դրա «կողմնակի էֆեկտները» ինչ-որ օգտակար գործի մեջ ներդնել։
Ասենք՝ միջիդ ամբողջ եռացող էներգիայով ինչ-որ գործ անել-վերջացնել, անպայման չի կրեատիվ աշխատանք լինի, այլ ինչ-որ անհրաժեշտություն, որի համար սովորաբար ուժ ու ժամանակ չի հերիքում, կամ եղած անպետք բաներից ազատվել, ինչն էլ սովորաբար մի կողմ ենք դնում, երբ ավելի հետաքրքրի բաներ կան անելու։ Լավ տրամադրության դեպքում սովորաբար ավելի հավես ակտիվություններ ենք ընտրում, իսկ այ ատելությամբ լի ժամանակ կա ինչ-որ բան անելու մղում, բայց չկա ուրախության տարրը, դրա համար գուցե սա ամենալավ ժամանակն է հետ դրած «անհետաքրքիր գործերն» արագ ավարտելու համար։
Սա ուղղակի օրինակ էր։
Չգիտեմ, թուլությունը միշտ չի, որ ընտրությամբ կարող է կառավարվել։ Թեև ատելության դեպքում, ինձ թվում է, հնարավոր է այն հաղթահարել, եթե ցանկություն կա։ Իսկ ցանկություն ավելի հաճախ չի լինում, որովհետև տվյալ ատելությունը մեզ միշտ արդարացված է թվում՝ իր ծանրակշիռ կամ ոչ այնքան ծանրակշիռ պատճառներով։ Էդ դեպքում հարց կարող է առաջանալ․ իսկ արժե՞ հաղթահարել ատելությունը, թե՞ Այվիի ասածի պես դրա էներգիայի զորությունն ուղղել ի նպաստ մեզ, օրինակ՝ ինչ-որ անավարտ գործեր ավարտելու կամ ինչ-որ բարձունքներ նվաճելու (ինչ-որ մեկի ինադու, օրինակ)։
Քանի որ հարցը դրվեց քննարկման, անձամբ իմ կարծիքով էնքան էլ սև-սպիտակ չէ էդ էներգիայի ուղղորդման հնարավորությունը։ Մի կողմից գուցեև խթանիչ է ատելը՝ ինչ-որ բաներ անելու համար, բայց զգացմունքն ինքնին քայքայիչ է ու բացասական, ըստ իս, և ուրիշ կողմնային կամ ուղիղ հետևանքներ կարող է ունենալ, քան միայն ինչ-որ գործ առաջ բրդելը։
Ինչ վերաբերում է բերածդ օրինակին՝ կինը, որին տասնութ տարեկանում պսակել են ու ծեծում են, ինձ թվում է այն, ինչ էդ դեպքում կինը կզգա ատելություն չի, այլ ուրիշ զգացմունք՝ վիրավորանք, նսեմացում, անարդարություն, զայրույթ, վրեժխնդրություն՝ ի վերջո։ Ատելությունը ավելի թույլ և ինչ-որ տեղ էգոյի հետ կապված զգացմունք է, իմ պատկերացմամբ։ Երևի, այնուամենայնիվ, յուրաքանչյուրս տարբեր կերպ ենք բնորոշում, թե որն է ատելությունը, կամ որ զգացմունքին ենք անվանում ատելություն։
Վերջին խմբագրող՝ Բարեկամ: 05.04.2021, 18:14:
Ատելությունը, ոնց որ սերը մաքուր էմոցիաներ չեն, այլ շատ տարբեր էմոցիաների խառնուրդներ։ Ոնց որ սերը կարելի ա բաժանվել վստահության, հոգատարության, ֆիզիկական ձգողության և այլն, նույն կերպ ատելությունը կարելի ա բաժանել լիքը կոմպոնենտների, բայց համաձայնում եմ, որ տարբեր կերպ ենք հասկանում էդ բառը։ Ինչևէ, ինձ թվում ա ոչ մի էմոցիա/զգացողություն չպետք ա տաբու֊ի տակ լինի ու առավել ևս իրան կրող մարդու մասին ավել բան չի նշանակում բացի զուտ փաստից որ մարդը էդ էմոցիան/զգացողությունը կրում ա։
Ինչ վերաբերվում ա Այվիի հարցին, թե արդյոք կարելի ա էդ էներգիան օգտագործել ու ինչ֊որ լավ բան անել ֊ իմ կարծիքով՝ հա․ ու կարելի ա դաժե պոկվել ատելություն բառից ու առհասարակ ցավացնող էմոցիաների մասին խոսել․ ասենք տագնապը, որ մի 5 տարուց գործ չես ունենա կարելի ա օգտագործել նոր բան սովորելու վրա, կամ նախանձը ստիպի, որ ինչ֊որ լավ բան անես զուտ ֆբ քուլ փոստ անելու համար, կամ ասենք սիրածիդ երեսը էլ չես ուզում տեսնես, սպորտով ես զբաղվում ու տենց լիքը տարբերակներ
ivy (06.04.2021)
Այս պահին թեմայում են 1 հոգի. (0 անդամ և 1 հյուր)
Էջանիշներ