Վիշ ջան, իմ հաշվարկներով ահագին գաղափարախոսություններ կան ու բոլորն էլ ազատության մասին են… Մարքսիզմ, անարխիզմ … մի խոսքով ինչքան կուսակցություն գիտես էդքան գաղափարախոսություն, գումարած Լեռնցին … իսկ նպատակը…միտս չի գալիս… Ազատությունը և գաղափարախոսությունները առաջ են քաշում ինտելեկտուալներն ու էնտուզիաստները, բայց "շահագործում" կարիերիստները այսպես է նաև գիտության, բժշկության, արվեստի ու մնացած բնագավառներում, բայց դա չի նշանակում որ սրանք կեղծ նպատակային նշանակություն ունեն… բժշկությունն էլ կարաս կուտ համարես, արվեստ էլ … Օրենքը, ես կասեի ոչ թե սահմանափակում այլ "կարգավորում" է ազատության գոյությունը, այսինքն եթե վաղվանից ասենք օրենք գոյություն չունի, քո ասելով դա կարող է լինել իդելական ազատություն… բայց դու հո գիտես որ դրա անունը ազատություն դժվար է ասել… օրենքները ստեղծվում են "հասարակության պահանջով" և կամովի դրանց ընդունումը ազատության սահմանափակում չի, մարդիկ ըստ էության պայմանավորվում են որոշակի կանոնների շուրջ որը կապահովի բոլորի ազատությունը որոշ կոմպրոմիսներով … մարդիկ հիմնականում անօրենությունից են բողոքում ոչ թե օրինականությունից (բացի հայերից… )Վիշապ-ի խոսքերից
էսօր Հայաստանում գաղափարական հիմքերով իշխանափոխություն կարող է անել մեկը կոմունիստները, դաշնակները մեկ էլ հնչակները, որովհետև նրանց գաղափարախոսությունը ենթադրում է մի սիստեմորը տարբեր է մեր "որդեգրած" սիստեմից ու նրանք պիտի որ հանրային սեփականության կողմնակից լինեին… սրան ասում են հեղափոխություն, այսինքն գաղափարախոսությամբ կարելի է հեղափոխություն անել… մեր պարագայում սիստեմը ընդունելի է, նույնը և օրենքները, սահմանադրույունը… պրոբլեմը դրանց չկիրառումն է,կաշառակերությունն ու ամենաթողությունն է, այստեղ որևէ գաղափարախոսություն անելիք չունի ու ոնց որ գիտես էս հարցի շուրջ որևէ տարաձայնություն չկա, այ որ հնչակները սկսեն գաղագաղափարական խաղեր տալ ուրեմն պտի միանան կոմունիստներին… Վիշ, ինչ գաղափարախոսություն պետք է որդեգրենք… ու մի բան էլ, էս ժողովրդին հիմա որտեղից պիտի գաղափարախոսություն գլուխը մտցնենք… ժողովրդը (ոչ միայն մեր) գաղափարախոսություն չի որդեգրում ու դրա հետևից էլ չի գնում, ժողովուրդը գնում է խոստումների հետևից… մեր դեպքում օրինականության հաստատումն է այդ խոստումը, ուղղակի դա երկկողմանի ճանապարհ է ու մենակ իշխանական ֆակտորով լուծում չի լինի (Չաուշեսկուի գնդակահարությունից 10 տարի է անցել, բայց Ռումինյան դեռ կաշառակերության մեջ խրված է այնքան որքան Չաուշեսկուի շամանակ)…
Ընգեր ճիշտն ասած չեմ հասկանում թե ինչ ինկատի ունես որ ասում ես "սահմանադրությունը արտացոլում է գաղափարախոսությունը, իսկ օրենքը՝ իրական նպատակը" օրինակ, ցանկացած դեմոկրատական երկրում կա մի սահմանադրություն, բայց երկիրը ղեկավարում են տարբեր գաղափարախոսության տեր կուսակցություններ (սոցիալիստներ, լիբերալներ, պահպանողականներ) ու հնարավոր չի որ էդ սահմանադրությունը արտացոլի էդ բոլորի գաղափարախոսությունները (արժեքները, միգուցե), իսկ օրենքը դա զուտ ուտիլիտար բնույթ ունի էդպիսի բան կարող է լինել մի երկրում որտեղ հստակ գաղափարախոսություն կամ կրոն է որդեգրած (Իրան, Կուբա, արաբստանները) ……
ոնց չափորոշիչ չի Վիշ, եթե Բուշը տենց "հանճարեղ" չլիներ էսօր ԱՄՆ-ը շատ ավելի շահեկան դրության մեջ կլիներ… չեմ ուզում հիմ անդրադառնամ նրա Ադմինիստրացիայի տված վնասներին թեմայից չշեղվելու համար, բայց եթե դրա նման մեկը մի 4 տարի էլ նստեր, երևի վիճակը փրկել չլիներ… սա չափազանցություն չի, կարա լինի… ու արի տես որ էդ ՄքՔեին/Փեիլն զույքը էդքան էլ հեռու չէր հաղթանակից… համաձայն եմ,բայց առաջնորդի արածը պայմանավորվում է նրա ձեռքի տակ եղած ռեսուրսներով ու թե ինչպես նա դա կօգտագործի, ամեն ժողովուրդ ունի իր կարողությունների սահմանը … քո ասելով եթե քո ամենասիրած քաղաքական գործչին տանենք Զիմբաբվե ինքը կարող է նույն արդյունքները ստանալ ինչն իր երկրում… խիստ կասկածում եմ… ֆուտբոլի թմի դեպքում կհամաձայնվեմ որ դրսից մարզիչ բերես թիմը կլավացնի, բայց հաստատ հրաշքներ չես կարող սպասել ու նրա հեռանալուց հետո էլ շատ հնարավոր է որ թիմը գա իր հին վիճակին… Բեկհեմն էլ եկավ Գալաքսի, բայց ինչ… լավ ղեկավարի դեպքում տխմար ժողովուրդն իր լավագույնն է դրսևորում, ոչ թե լավագույնը… ես սա ասելով բոլորովին էլ նպատակ չունեմ մեր ժողովրդին թերագնահատելու կամ նվաստացնելու… ես ուղղակի ուզում եմ հարցին նայել տարբեր պրիզմաների միջով … ես փոփոխություն եմ կընկալում Հայաստանում ու շատ հնարավոր ա որ դա էն տեսքը չունենա ինչը մենք մեր ուղեղներում դաջել ենք… ես դրան էլ եմ համաձայն…
Հողագործից հողի եղանակի ու սերմի գյորա կարաց պահանջես (ապեր ես Լևոնին չեմ արդարացնում, ես էլ եմ կարծում որ պիտի գնար մինչև վերջ, բայց համոզնված եմ որ արդյունքը էն չեր լինելու ինչ որ կարծում ենք… բայց ռիսկի դիմել պետք էր)
միգուցե ժողովուրդը որ հանդուրժել է անտաղանդ իշխանություններին…(սփուռքին չեմ առանձնացնում)
Մեջբերել
Էջանիշներ