Ո՞վ է մարտի 1-ի դեպքերի ամենամեծ պատասխանատուն

[Տրիբուն]

Ամեն դեպքում, բարդ ա ․․․․ սաղս էլ կուզենայինք, որ հալած յուղի պես մեղադրանքը բերեին դատարան, սաղ հարյուր տոկոսանոց փաստերով, անկախ դատախազ-դատարաններով, մի ամսում Քոչարյանի վճիռը կայացնեին ու ուղարկեին Կոշի ուղղիչ աշխատանքային։ Բայց դե տենց չի կարա լինի էլի ․․․ ամեն դեպքում նախկին նախագահի ենք դատում, որը համ էլ լիքը փող ունի, ու որը ձեռի հետ էլ քաղաքականություն վերադառնալու մասին ա արդեն հոխորտում, որ հենց մազին կպնես, ասեն քաղաքական հետապնդում ա։ Ու դատում ենք Հայաստանում, որը իրա 40.000 տարվա պատմության մեջ անկախ դատարան հասկացությունը չի իմացել ինչ ա։

[Վիշապ]

Բա «․․․․իր կարգավիճակից բխող գործողությունների համար» արտահայտությունը դու ո՞նց ես հասկանում։

Ծլնգը աչքիս անձեռնմխելիությունը նառուշիլովկայի հետ ա խառնում :Ճ

[Վիշապ]

Ամեն դեպքում, բարդ ա ․․․․ սաղս էլ կուզենայինք, որ հալած յուղի պես մեղադրանքը բերեին դատարան, սաղ հարյուր տոկոսանոց փաստերով, անկախ դատախազ-դատարաններով, մի ամսում Քոչարյանի վճիռը կայացնեին ու ուղարկեին Կոշի ուղղիչ աշխատանքային։ Բայց դե տենց չի կարա լինի էլի ․․․ ամեն դեպքում նախկին նախագահի ենք դատում, որը համ էլ լիքը փող ունի, ու որը ձեռի հետ էլ քաղաքականություն վերադառնալու մասին ա արդեն հոխորտում, որ հենց մազին կպնես, ասեն քաղաքական հետապնդում ա։ Ու դատում ենք Հայաստանում, որը իրա 40.000 տարվա պատմության մեջ անկախ դատարան հասկացությունը չի իմացել ինչ ա։

Աշխարհում լիքը նախադեպեր կան երկրների նախկին ղեկավարներին պատժելու, որոշ երկրներում նույնիսկ խասյաթ ա դառել :Ճ

Հ.Գ. Քոչարյանը աչքիս իրեն ճամպրուկի տեղ ա դրել, քաղաքականությունն էլ` աէրոպորտի: Երբ կուզի կթռնի, երբ կուզի, կվերադառնա:

[Տրիբուն]

Ինչքան պիտի Քոչարյանը կյանքից կտրված լինի, որ մտքի ծերով անցնի, որ սենց հարցազրույցով ինքը կարող ա կես մարդու համակրանք շահի։ Համ սադիստ ա, համ մտավոր թերի ․․․․

Չաթլախները քսան տարի բանակը թալանել են, զինվորին կիսասոված պահել են, տանկի սալյառկեն կերել են, իրանց թուլեքից ոչ մեկը բանակում չի ծառայել, ու դա բանակը չի վարկաբեկել, հանկարծ մարտի մեկի գործը պիտի բանակը վարկաբեկի։

․․․․Ունենք կառավարություն, որը չի հասկանում ինչ է կատարվում, որը չի հասկանում, որ չի կարելի վարկաբեկել բանակը: Անում է քայլեր և խախտել է հավասարակշռությունը, որը Հայաստանը գտել էր բարդ վիճակում», ասել է Քոչարյանը:

[Ծլնգ]

Դատարանում գործի լսումն ավարտվել ա ամսի 10-ին։ Էտ օրվանից սկսած դատարաի վճիռը գրվում ա։

Որոշումը կայացվել ա 13-ին, չէ՞, տրամաբանական չէ՞ր լինի որոշման կայացվելու պահից օրերը հաշվել։ Ինչևէ, ընդհանուր ասածների ֆոնին սրա մասին խոսելը ծիծաղելի էլ է։

ՀՔԾ-ն չի կարա իմանա դատավորի սաղ գործունեության պատմությունն ու սաղ դատավճիռները։ Դրա համար էլ բացի դատախազի կողմից դատավորին բացարկ հայտարարելուց, կա նաև դատավորի ինքնաբացարկի ինսիտուտը, երբ դատավորը քննության սկզբից ինքն ա հայտարարում, որ կան հանգամանքներ, որոնք հիմք են տալիս համարելու, որ դատավորը ուղղակի կամ անուղղակի շահագրգռված ա տվյալ գործով։ Դատավորը սկզբից արել ա էտ հայտարարությունը, բայց լրիվ չի արել։ Ասել ա, գիտե՞ք ես ժամանակին աշխատել եմ Քոչարյանի աշխատակազմում, համարու՞մ եք էտ կաշկանդող գործոն։ Մեղադրողն ասել ա, չէ։ Իսկ դատավարը չի ասել, որ բացի դրանից կան այլ կաշկանդող գործոններ ևս։

Հայաստանում դատական համակարգը էնքան ա քաքոտված, որ երբեք չես կարա իմանաս, թե որտեղից կարա քաքը դուրս գա։ Կարող ա նենց ստացվի, որ պարզվի, որ Հայաստանում ոչ մի անկողմնակալ դատավոր չկա Քոչարյանին քննելու համար, որովհետև սաղ ժամանակին փողով գործ են արել։ Մարտի մեկի գործով հարյուրից ավելի դատավճիռներ ա եղել, չհաշված դևանից առաջ ու հետո ընդդիմադիրների դեմ սարքած գործեր քննությունները։ Որ էտ սաղ հաշվի առնես, պիտի սաղ դատական համարգին բացարկ հայտարարվի ու գնանք Վիշապի ասածով - պռոստը Քոչարյանին կախենք։

ՀՔԾ-ն չի կարա, բայց Վահե Գրիգորյանը կարա։ Օքեյ, էդ էլ իմացանք։ Հա, կա ինքնաբացարկի ինստիտուտ, դատավորն էլ չի համարել, որ իր նախկին դատական գործերով դատավոր լինելը ինքնաբացարկի հիմքեր ա տալիս։ Ու մանավանդ եթե իր որոշումը հիմնված ա միմիայն անձեռնմխելիության վրա, ապա մնացած բոլոր դատական գործերը իրար հետ վերցնես էլ սրա հետ մի հատիկ ընդհանուր բան չպիտի ունենան։ Իսկ եթե ՀՔԾ-ն համարում ա, որ ինքնաբացարկ պիտի լիներ, թող դատախազին ասեին, չեմ կարծում թե էդքան մեծ բան էր Ազարյանի նախկին մարտի 1-ին վերաբերող գործերը արագ աչքի տակով անցկացնելը։ Իսկ եղելությունից հետո որոշումը (որը ոչ էլ տեսել ես) համարել ապօրինի, թե ինչ է դատավորը «տաս տարի առաջ որոշումներ է ընդունել, որտեղ ցուցարարներին համարել է ամբոխ, ցույցերն էլ՝ զանգվածային անկարգություններ» մի քիչ դիլետանտության հոտ ա թողնում։ Եթե ունեն կասկածներ, որ իսկապես կողմնակալություն է եղել, թող ասեն, որ դա էլ կա, ու որոշումը տեսնելուց հետո եթե համարենք, որ արժի բողոքարկել վճռաբեկում, դատախազին սրա մասին էլ կասենք, որ որոշման վրա կողմնակալությունն էլ կարող է ազդած լինել։

Դե եթե բոլորին էլ պիտի սենց բաներ գտնեն, ու հետին թվով կողմնակալության մեջ մեղադրեն, ապա էլ ի՞նչն ա իմաստը այս ամենի, թող իսկականից հեղափոխական տրիբունալ գումարեն, դնեն մի ամսվա մեջ որոշեն-պեչատեն պրծնենք։ Իսկ Սասունի պահվածքը իմ աչքին թատրոն ա երևում։

[Տրիբուն]

Որոշումը կայացվել ա 13-ին, չէ՞, տրամաբանական չէ՞ր լինի որոշման կայացվելու պահից օրերը հաշվել։ Ինչևէ, ընդհանուր ասածների ֆոնին սրա մասին խոսելը ծիծաղելի էլ է:

Ծլնգ, տրամաբանությունը որն ա, քու տունը շինվի։ Քրեական դավարության մասին օրենսգիրք գոյություն ունի, որը էս հարցերը սաղ կարգավորում ա։ Էտ անտերը մենակ ճաշակով չի։ Օրենքն ասում ա դատական նիստի ավարտից հետո առավելագույնը հինգ օրից պիտի նիստի արձանագրությունը դատարանը տա։ Հինգ կալենդառնի օր, աշխատանքային չէ։

Ու դու էլ ես ընկել նրանց ջրերը, որ ռեսկի ուզում են սահուն Քոչարյանին ուղարկեն գաղութ

ՀՔԾ-ն չի կարա, բայց Վահե Գրիգորյանը կարա։ Օքեյ, էդ էլ իմացանք։ Հա, կա ինքնաբացարկի ինստիտուտ, դատավորն էլ չի համարել, որ իր նախկին դատական գործերով դատավոր լինելը ինքնաբացարկի հիմքեր ա տալիս։ Ու մանավանդ եթե իր որոշումը հիմնված ա միմիայն անձեռնմխելիության վրա, ապա մնացած բոլոր դատական գործերը իրար հետ վերցնես էլ սրա հետ մի հատիկ ընդհանուր բան չպիտի ունենան։ Իսկ եթե ՀՔԾ-ն համարում ա, որ ինքնաբացարկ պիտի լիներ, թող դատախազին ասեին, չեմ կարծում թե էդքան մեծ բան էր Ազարյանի նախկին մարտի 1-ին վերաբերող գործերը արագ աչքի տակով անցկացնելը։ Իսկ եղելությունից հետո որոշումը (որը ոչ էլ տեսել ես) համարել ապօրինի, թե ինչ է դատավորը «տաս տարի առաջ որոշումներ է ընդունել, որտեղ ցուցարարներին համարել է ամբոխ, ցույցերն էլ՝ զանգվածային անկարգություններ» մի քիչ դիլետանտության հոտ ա թողնում։ Եթե ունեն կասկածներ, որ իսկապես կողմնակալություն է եղել, թող ասեն, որ դա էլ կա, ու որոշումը տեսնելուց հետո եթե համարենք, որ արժի բողոքարկել վճռաբեկում, դատախազին սրա մասին էլ կասենք, որ որոշման վրա կողմնակալությունն էլ կարող է ազդած լինել։

Դե եթե բոլորին էլ պիտի սենց բաներ գտնեն, ու հետին թվով կողմնակալության մեջ մեղադրեն, ապա էլ ի՞նչն ա իմաստը այս ամենի, թող իսկականից հեղափոխական տրիբունալ գումարեն, դնեն մի ամսվա մեջ որոշեն-պեչատեն պրծնենք։ Իսկ Սասունի պահվածքը իմ աչքին թատրոն ա երևում։

Ծլնգ, սաղ տենց հեշտ չի, էլի։ Մի խառնվի իրար, իրա հունով կդատեն։ Դու քանի՞ նախկին նախագահի դատ ես տեսել, որ առանց դատական ու իրավական խառնաշփոթի ու հազար ձևի մեկնաբանությունների անցնի։ Իսկ Սասունի պահվածք մեջ թատրոն չի կարա լինի։ Ես ոնց հասկացել եմ, էս իրա հիմնական գործն ա, ու իրա նշանակվելուց Նիկոլը հենց սրա վրա շեշտը դրել։ Այսինքն, ամենաքիչը ինքն ա ուզում սխալ անել։

Ու հա, հնարավոր ա, որ պետք էր շատ ավելի լավ ճշտել, թե դատավորը ուրիշ ինչ կանխակալության կարա ունենա, որի մասին ինքը չի նշել։ Բայց ընկեր, եթե մեր ՀՔԾ-ն ու դատախազությունը էտ մակարդակի վրա լինեին, մենք էլ Շվեդիան կլինեինք, ու կարող ա Քոչարյանի պես նախագահ էլ ունեցած չլինեինք։ Կարճ ասած, էտքան իդեալիստ մի էղի։

[Ծլնգ]

Բա «․․․․իր կարգավիճակից բխող գործողությունների համար» արտահայտությունը դու ո՞նց ես հասկանում։

Վերևը մի երկու բան արդեն նկարագրել եմ, որ կարող ա միտումնավոր մարդկանց կյանքից զրկի՝ շատ ավելի շատ մարդկանց կյանքի կորուստը բացառելու համար։ Սա կլինի հանցանք, որը տեղի է ունեցել ղեկավարի կարգավիճակից բխող գործողությունները կատարելիս։

Նայի, սահմանադրությունն ու օրենքները լավ բան են, բայց իրենք տարբեր մարդկանց վրա տարբեր ձևով են կիրառվում, ու կան լիքը այլ գործոններ, որ օրենքի ու սահմանադրության մեջ չի գրվել, դրա համար էլ կան դատարաններ, ընդհուպ մինչև սահմանադրական, որ այդպիսի հանգամանքների մասին որոշումներ կայացնեն, օրենքները ինտերպրետացիա անեն և այլն։

Ասենք պատկերացրու, որ սամասվալ քշողը իրա գործն անելու ժամանակ հետ քշելուց տակը երեխա է գցում ու սպանում։ Մարդը սպանելը հանցանք ա, չէ՞։ Սամասվալը քշելն էլ սամասվալ քշողի համար իր կարգավիճակից բխող գործողություն ա, չէ՞։ Բայց ոչ ոք չի ասի, որ անձեռնմխելի ա, չի կարելի ձեռբակալել։ Ու հավանաբար կդատվի, միգուցե պայմանական սրոկ ճակատին կխփեն, միգուցե գնա նստի էլ, չգիտեմ։ Բայց իմ հասկանալով, նախագահին սենց տիպի դեպքերում չես կարա հետապնդես՝ անձեռնմխելիության պատճառով։ Չեմ ասում, որ նախագահը քրեական դիտավորությամբ կատարված հանցանքը պիտի ավտոմատ մոռացվի, քանի որ կա անձեռնմխելիություն, բայց ասել որ հանցանքի համար հետապնդումից անձեռնմխելիությունը չի փրկում աբսուրդություն ա, այլապես էլ անձեռնմխելիությունը ի՞նչ ա։

Ու ստեղ անձեռմխելիության հարցը բարդացված ա հոդվածի ինչ լինելով։ Սրա մասին Լիոնն էլ էր գրել։ Մինչև դատարանում չփորձվի այս հոդվածը, նենց էլ չյոտկի չենք իմանա թե էդ ինչ ա նշանակում, բայց իմ նեղ խելքով սահմանադրական կարգի տապալումը նշանակում ա, որ երկրում մինչ այդ գործող սահմանադրական նորմերը վերացնում ես, օրինակ խունտան բռնագրավում ա իշխանությունը ու ռազմական իրադրություն ա մտցնում՝ մարդկանց զրկելով իրենց սահմանադրական իրավունքներից։ Կամ կրոնական հեղափոխություն ա լինում, ու ասենք ղեկին եկածները շարիատ են հայտարարում։ Կամ էլ բերում ես տոտալ անարխիայի, որի դեպքում օրենքները չեն գործում։ Հիմա մարտի 1-ը սրանի՞ց ա, ես ազնվորեն չգիտեմ, ու կարող եմ տեսնել երկու հակառակ կողմերի փաստարկների լեգիտիմությունը։ Ու այս պարագայում հնարավոր է տեղ գտնեն Քոչարյանի իր կարգավիճակից բխող գործողությունների բացատրությամբ փաստարկներ։ Ու այդ գործողությունները միգուցե եղել են ապօրինի (ինչի համար միգուցե պիտի դատվի պաշտոնեական դիրքը չարաշահելու համար), բայց չկարողանաս ապացուցես սահմանադրական կարգի տապալման դիտավորություն։ Իսկ կարա՞ս նախագահի անձեռնմխելիության պայմաններում պաշտոնեական դիրքի չարաշահման համար քրեականորեն հետապնդես այդ անձեռնմխելիությունը ունեցող նախագահին։ Եսի՞մ։ Իմ ասածը սա է, որ այստեղ կան մի վագոն անհայտներ, ու պնդումներն անելը վաղաժամ ա։ Տո նույն Սասուն Խաչատրյանն ասում ա, որ անձեռնմխելիության հարցը հավանաբար վճռաբեկն էլ չի լուծի, այլ պիտի սահմանադրական դատարանով էլ անցկացվի, բայց հետո ասում ա՝ անձեռնմխելի չի, դատարանը ասում ա անձեռնմխելի ա, բայց անձեռնմխելի չի։ Ու սա էլ ա իմ աչքին թատրոն, որ գործով զբաղվողները իրենք իրենց մի երկու նախադասության մեջ հակասում են։

[Ծլնգ]

Ծլնգ, տրամաբանությունը որն ա, քու տունը շինվի։ Քրեական դավարության մասին օրենսգիրք գոյություն ունի, որը էս հարցերը սաղ կարգավորում ա։ Էտ անտերը մենակ ճաշակով չի։ Օրենքն ասում ա դատական նիստի ավարտից հետո առավելագույնը հինգ օրից պիտի նիստի արձանագրությունը դատարանը տա։ Հինգ կալենդառնի օր, աշխատանքային չէ։

Օքեյ, թող տենց լինի։ Հոդվածի համար, բան կա՞ այդ 5 օրվա համար։ Ու լավ կլինի առաջին ատյանի նիստի արձանագրությունն ու որոշումն էլ ձեռի հետ գտնես, ոնցոր լավ ես սենց բաներից։

Ու դու էլ ես ընկել նրանց ջրերը, որ ռեսկի ուզում են սահուն Քոչարյանին ուղարկեն գաղութ

Ես ոչ մեկին էլ ոչ մի տեղ չեմ ուզում ուղարկեմ։ Հա, Քոչարյանին ռաձի պրինցիպա արժի բոլոր ձևերով տփել, բայց իմ համար գոյություն ունեցող խաղի կանոններով տփելը ավելի կարևոր ա, ու հլը որ տփողները տանուլ են տալիս իրենց խելքով։ Հենց սա էլ ինձ զայրացնում ա։

Ծլնգ, սաղ տենց հեշտ չի, էլի։ Մի խառնվի իրար, իրա հունով կդատեն։ Դու քանի՞ նախկին նախագահի դատ ես տեսել, որ առանց դատական ու իրավական խառնաշփոթի ու հազար ձևի մեկնաբանությունների անցնի։ Իսկ Սասունի պահվածք մեջ թատրոն չի կարա լինի։ Ես ոնց հասկացել եմ, էս իրա հիմնական գործն ա, ու իրա նշանակվելուց Նիկոլը հենց սրա վրա շեշտը դրել։ Այսինքն, ամենաքիչը ինքն ա ուզում սխալ անել։

Ու հա, հնարավոր ա, որ պետք էր շատ ավելի լավ ճշտել, թե դատավորը ուրիշ ինչ կանխակալության կարա ունենա, որի մասին ինքը չի նշել։ Բայց ընկեր, եթե մեր ՀՔԾ-ն ու դատախազությունը էտ մակարդակի վրա լինեին, մենք էլ Շվեդիան կլինեինք, ու կարող ա Քոչարյանի պես նախագահ էլ ունեցած չլինեինք։ Կարճ ասած, էտքան իդեալիստ մի էղի։

Նայի, ես խնդիր չունեմ, որ չեն ստուգել, թերություն ա տեղի ունեցել ու տենց։ Բայց պռապուսկատ անելուց հետո գալ իրար հակասաղ բաներ դուրս տալը ավելի շատ գործին խփում ա ու հակառակորդի խաղաթղթերին ավելացնում ա։ Ու կամաց-կամաց արժի հասարակությանն էլ կրթել, էլի։ Էդ անտերը խոսնակի ինստիտուտ գոյություն չունի՞ Հայաստանում, որ մարդիկ գրագետ ձևով բացատրեն ինչ ա եղել, ոչ թե ճեպազրույցներով բազմաակտ թատրոն դառնա թե՛ քաղաքականությունը, թե՛ դատաիրավական համակարգը։

[Ծլնգ]

Ինչքան պիտի Քոչարյանը կյանքից կտրված լինի, որ մտքի ծերով անցնի, որ սենց հարցազրույցով ինքը կարող ա կես մարդու համակրանք շահի։ Համ սադիստ ա, համ մտավոր թերի ․․․․

Չաթլախները քսան տարի բանակը թալանել են, զինվորին կիսասոված պահել են, տանկի սալյառկեն կերել են, իրանց թուլեքից ոչ մեկը բանակում չի ծառայել, ու դա բանակը չի վարկաբեկել, հանկարծ մարտի մեկի գործը պիտի բանակը վարկաբեկի։

Սրա պատճոռով էլ ասուլիսի տապալումը մի քիչ անհասկանալի էր իմ համար։ Էն առաջի հարցազրույցից էլ ադեկվատության պակասը զռռում էր։ Սրանց ինչքան թողում ես, էնքան իրենք իրենց թաղում են, ասուլիսները պիտի ակտիվիստները կազմակերպեն, ոչ թե դրանք տապալեն։

[Վիշապ]

Վերևը մի երկու բան արդեն նկարագրել եմ, որ կարող ա միտումնավոր մարդկանց կյանքից զրկի՝ շատ ավելի շատ մարդկանց կյանքի կորուստը բացառելու համար։ Սա կլինի հանցանք, որը տեղի է ունեցել ղեկավարի կարգավիճակից բխող գործողությունները կատարելիս։

Ես էդքան վստահ չէի պնդի՝

Հոդված 46. Հիմնավորված ռիսկը

1. Հանցագործություն չի համարվում քրեական օրենքով պաշտպանվող շահերին վնաս պատճառելը հանրորեն օգտակար նպատակի հասնելու համար գործադրված հիմնավորված ռիսկի ժամանակ:

2. Ռիսկը համարվում է հիմնավորված, եթե հիշյալ նպատակին չէր կարելի հասնել ռիսկի հետ չկապված գործողություններով (անգործությամբ), եւ ռիսկի դիմած անձն անհրաժեշտ միջոցներ է ձեռնարկել քրեական օրենքով պաշտպանվող շահերին վնաս պատճառելը կանխելու համար:

3. Ռիսկը հիմնավորված չի համարվում, եթե դա ակնհայտորեն զուգորդված է եղել երրորդ անձանց զոհվելու վտանգով, էկոլոգիական կամ հասարակական աղետի սպառնալիքով:

Ասենք պատկերացրու, որ սամասվալ քշողը իրա գործն անելու ժամանակ հետ քշելուց տակը երեխա է գցում ու սպանում։ Մարդը սպանելը հանցանք ա, չէ՞։ Սամասվալը քշելն էլ սամասվալ քշողի համար իր կարգավիճակից բխող գործողություն ա, չէ՞։ Բայց ոչ ոք չի ասի, որ անձեռնմխելի ա, չի կարելի ձեռբակալել։ Ու հավանաբար կդատվի, միգուցե պայմանական սրոկ ճակատին կխփեն, միգուցե գնա նստի էլ, չգիտեմ։ Բայց իմ հասկանալով, նախագահին սենց տիպի դեպքերում չես կարա հետապնդես՝ անձեռնմխելիության պատճառով։ Չեմ ասում, որ նախագահը քրեական դիտավորությամբ կատարված հանցանքը պիտի ավտոմատ մոռացվի, քանի որ կա անձեռնմխելիություն, բայց ասել որ հանցանքի համար հետապնդումից անձեռնմխելիությունը չի փրկում աբսուրդություն ա, այլապես էլ անձեռնմխելիությունը ի՞նչ ա։

Դու փաստորեն համեմատում ես զորքը ցուցարարների վրա հանելը սամասվալ քշելու հետ… Կագավիճակից բխող գործողություն, բլյած

Ու ստեղ անձեռմխելիության հարցը բարդացված ա հոդվածի ինչ լինելով։ Սրա մասին Լիոնն էլ էր գրել։ Մինչև դատարանում չփորձվի այս հոդվածը, նենց էլ չյոտկի չենք իմանա թե էդ ինչ ա նշանակում, բայց իմ նեղ խելքով սահմանադրական կարգի տապալումը նշանակում ա, որ երկրում մինչ այդ գործող սահմանադրական նորմերը վերացնում ես, օրինակ խունտան բռնագրավում ա իշխանությունը ու ռազմական իրադրություն ա մտցնում՝ մարդկանց զրկելով իրենք սահմանադրական իրավունքներից։ Կամ կրոնական հեղափոխություն ա լինում, ու ասենք ղեկին եկածները շարիատ են հայտարարում։ Կամ էլ բերում ես տոտալ անարխիայի, որի դեպքում օրենքները չեն գործում։ Հիմա մարտի 1-ը սրանի՞ց ա, ես ազնվորեն չգիտեմ, ու կարող եմ տեսնել երկու հակառակ կողմերի փաստարկների լեգիտիմությունը։ Ու այս պարագայում հնարավոր է տեղ գտնեն Քոչարյանի իր կարգավիճակից բխող գործողությունների բացատրությամբ փաստարկներ։ Ու այդ գործողությունները միգուցե եղել են ապօրինի (ինչի համար միգուցե պիտի դատվի պաշտոնեական դիրքը չարաշահելու համար), բայց չկարողանաս ապացուցես սահմանադրական կարգի տապալման դիտավորություն։ Իսկ կարա՞ս նախագահի անձեռնմխելիության պայմաններում պաշտոնեական դիրքի չարաշահման համար քրեականորեն հետապնդես այդ անձեռնմխելիությունը ունեցող նախագահին։ Եսի՞մ։ Իմ ասածը սա է, որ այստեղ կան մի վագոն անհայտներ, ու պնդումներն անելը վաղաժամ ա։ Տո նույն Սասուն Խաչատրյանն ասում ա, որ անձեռնմխելիության հարցը հավանաբար վճռաբեկն էլ չի լուծի, այլ պիտի սահմանադրական դատարանով էլ անցկացվի, բայց հետո ասում ա՝ անձեռնմխելի չի, դատարանը ասում ա անձեռնմխելի ա, բայց անձեռնմխելի չի։ Ու սա էլ ա իմ աչքին թատրոն, որ գործով զբաղվողները իրենք իրենց մի երկու նախադասության մեջ հակասում են։

Հանցագործությունն ու դիտավորությունները վայթե մի քիչ տարբեր են, հանցագործությունը արարք է, որը կարող է կատարվել տարբեր դիտավորություններով, նպատակներով, կամ շարժառիթներով, անզգուշությամբ…

[Ծլնգ]

Վիշապ ջան, դու ինքդ քո գրածները կարդո՞ւմ ես պատասխանելուց առաջ։ Քո կարծիքով «Ռիսկը հիմնավորված չի համարվում, եթե դա ակնհայտորեն զուգորդված է եղել երրորդ անձանց զոհվելու վտանգով, էկոլոգիական կամ հասարակական աղետի սպառնալիքով:» ի՞նչ ա նշանակում։ Ու որ օդից քաղաքացիական ինքնաթիռ ես խփում, քո կարծիքով երրորդ անձանց զոհվելու վտանգ չկա՞։

Գուդ լաք առանց դիտավորության ապացույցի սահմանադրական կարգի տապալման մեղավորությունը ապացուցելու գործում։ Խոսքի կարո՞ղ ա իշխանություն զավթելու հանցանքն էլ անզգուշությամբ արվի․ վայ, ներող, չէի ուզում, բայց մեկ էլ իշխանությունը ձեռս անցավ․․․

Իսկ սամասվալի ու մարդկանց վրա զորք հանելու միջև համեմատականը քոնն էր, ես զուտ խոսում էի կարգավիճակից բխող գործողությունների մասին՝ իրարից զատ, մեկ սամասվալի քշողի համար, մեկ՝ նախագահի։

[Chuk]

Ծլնգ, դու հիմա ի՞նչ ես ասում, եթե ավելի կոնկրետացնենք.

- Քո կարծիքով սահմանդրական կարգ չի՞ խախտել, Քոչը
- թե՞ ուղղակի ուզում ես անմեղության կանխավարկածը հարգվի:

[Ծլնգ]

Ծլնգ, դու հիմա ի՞նչ ես ասում, եթե ավելի կոնկրետացնենք.

- Քո կարծիքով սահմանդրական կարգ չի՞ խախտել, Քոչը
- թե՞ ուղղակի ուզում ես անմեղության կանխավարկածը հարգվի:

- Ես չգիտեմ խախտվել ա, թե չէ։ Ոչ մի նախադեպ չկա այդ հոդվածով, ես ուղղակի չեմ հասկանում այդ հոդվածը ինչ ա նշանակում, դատարանները իրենց ինչ ինտերպրետացիա են տալիս և այլն։ Այստեղ ես մենակ իրավական տեսանկյունից եմ նայում։ Թե տեղի ունեցածը մարդասպանություն էր, իշխանազավթություն էր, սահմանադրական կարգի տապալում էր, մարդկության հանդեպ հանցանք էր, թե մեկ այլ բան բոլորս մեր կարծիքները կարող ենք ունենալ, բայց այստեղ խոսքը իրավական դաշտում դրա ինտերպրետացիայի մասին է։

- Բնականաբար ուզում եմ, որ անմեղության կանխավարկածը հարգվի, ինչպես նաև մնացած բոլոր սահմանադրական ու օրինական նորմերը։ Ու սուբյեկտիվորեն ուզում եմ Քոչարյանը կյանքում լույս չտեսնի, բայց դիլետանտական մոտեցումը այդ լույս չտեսնելուն խփում ա։

- Ես ուզում եմ, որ ամեն ինչ չյոտկի արվի, հասարակությունն էլ այդ չյոտկիության պահով հանգամանալից կրթվի։ Հույզերը լավ բան են, բայց եթե ուզածներս իրավական երկիր կառուցելն է, ապա պիտի փորձել բացառել դրանք երկու կողմից էլ։ Ու ռեալ է պետք իրերին նայել․ ամենակսզբից էլ ասեցի, որ այս գործը կարող է տարիներ տևել, իսկ ժողովրդի մոտ տպավորություններ են ստեղծվում, որ՝ էս ա շըփ-թըփ կդոփենք, կկալանավորենք կպրծնենք։

- Իմ կարծիքով ՀՔԾ-դատախազության մատեցումը Քոչարյանի հետապնդելու հարցում մի քիչ սխալ ա, բայց սա շատ ավելի ծավալուն քննարկում ա, ու հավես չունեմ սրա մեջ մտնելու, քանի որ այս պահին արդեն հիպոթեթիկ ա, ու ունենք էն ինչ ունենք։

[Վիշապ]

Վիշապ ջան, դու ինքդ քո գրածները կարդո՞ւմ ես պատասխանելուց առաջ։ Քո կարծիքով «Ռիսկը հիմնավորված չի համարվում, եթե դա ակնհայտորեն զուգորդված է եղել երրորդ անձանց զոհվելու վտանգով, էկոլոգիական կամ հասարակական աղետի սպառնալիքով:» ի՞նչ ա նշանակում։ Ու որ օդից քաղաքացիական ինքնաթիռ ես խփում, քո կարծիքով երրորդ անձանց զոհվելու վտանգ չկա՞։

Գուդ լաք առանց դիտավորության ապացույցի սահմանադրական կարգի տապալման մեղավորությունը ապացուցելու գործում։ Խոսքի կարո՞ղ ա իշխանություն զավթելու հանցանքն էլ անզգուշությամբ արվի․ վայ, ներող, չէի ուզում, բայց մեկ էլ իշխանությունը ձեռս անցավ․․․

Իսկ սամասվալի ու մարդկանց վրա զորք հանելու միջև համեմատականը քոնն էր, ես զուտ խոսում էի կարգավիճակից բխող գործողությունների մասին՝ իրարից զատ, մեկ սամասվալի քշողի համար, մեկ՝ նախագահի։

Հենա ինքդ ասեցիր էլի դիտավորությունը :Ճ
Իշխանությունը բռնի պահելու/փոխանցելու նպատակով տրված հրամանները, որոնցում սահմանարդական կարգը տապալելու, պաշտոնական դիրքը չարաշահելու, հավաքները խոչնդոտելու, մարդկանց սպանելու, ծեծելու, ապօրինի ձերբակալելու ու էլի այլ հանցավոր արարքներով հատկանիշներ կան, նախագահի կարգավիճակից բխող գործողություններ մի քիչ դժվար կլնի համարելը: Բայց դե դու գիտես :Ճ

Հ.Գ. Եթե ըստ Քոչարյանի ու իր փաստաբանների՝ երկրի, կամ պետական շենքերի անվտանգությանը վտանգ էր սպառնում, ինչը իրենք չեզոքացրել են, ապա դրանց համար պետք են հստակ հիմքեր ներկայացնող փաստեր/ապացույցներ: Հակառակ դեպքում կարելի է փողոցում մարդ սպանել, հետո արդարանալ, թե դա ինքնապաշտպանություն էր ու դրա համար ոչ մի ապացույց չներկայացնել ու չդատվել, լրիվ Քոչարյանի ոճի մեջ:

[Վիշապ]

- Ես չգիտեմ խախտվել ա, թե չէ։ Ոչ մի նախադեպ չկա այդ հոդվածով, ես ուղղակի չեմ հասկանում այդ հոդվածը ինչ ա նշանակում, դատարանները իրենց ինչ ինտերպրետացիա են տալիս և այլն։ Այստեղ ես մենակ իրավական տեսանկյունից եմ նայում։ Թե տեղի ունեցածը մարդասպանություն էր, իշխանազավթություն էր, սահմանադրական կարգի տապալում էր, մարդկության հանդեպ հանցանք էր, թե մեկ այլ բան բոլորս մեր կարծիքները կարող ենք ունենալ, բայց այստեղ խոսքը իրավական դաշտում դրա ինտերպրետացիայի մասին է։

- Բնականաբար ուզում եմ, որ անմեղության կանխավարկածը հարգվի, ինչպես նաև մնացած բոլոր սահմանադրական ու օրինական նորմերը։ Ու սուբյեկտիվորեն ուզում եմ Քոչարյանը կյանքում լույս չտեսնի, բայց դիլետանտական մոտեցումը այդ լույս չտեսնելուն խփում ա։

- Ես ուզում եմ, որ ամեն ինչ չյոտկի արվի, հասարակությունն էլ այդ չյոտկիության պահով հանգամանալից կրթվի։ Հույզերը լավ բան են, բայց եթե ուզածներս իրավական երկիր կառուցելն է, ապա պիտի փորձել բացառել դրանք երկու կողմից էլ։ Ու ռեալ է պետք իրերին նայել․ ամենակսզբից էլ ասեցի, որ այս գործը կարող է տարիներ տևել, իսկ ժողովրդի մոտ տպավորություններ են ստեղծվում, որ՝ էս ա շըփ-թըփ կդոփենք, կկալանավորենք կպրծնենք։

- Իմ կարծիքով ՀՔԾ-դատախազության մատեցումը Քոչարյանի հետապնդելու հարցում մի քիչ սխալ ա, բայց սա շատ ավելի ծավալուն քննարկում ա, ու հավես չունեմ սրա մեջ մտնելու, քանի որ այս պահին արդեն հիպոթեթիկ ա, ու ունենք էն ինչ ունենք։

Պատկերացրու ըստ Սահմանադրության, նախագահը բացարձակ անձեռնմխելիություն (նույնն է, թե՝ անսահմանափակ իշխանություն) ունի: Դու կուզենայի՞ր հարգել այդ սահմանադրական, օրինական նորմը: Ինչն ա ավելի կարևոր, օրենքը պահպանելը, թե՞ արդարությունը: Սաղ օրենքները արդար ե՞ն, որ «օրենքը պետք է հարգել»-ը լինի բացարձակ աքսիոմ: Կարևոր չի՞, թե ում կողմից են ընդունվել օրենքները ու ինչ նպատակներով: