Վերջերս հանգամանքների բերումով հայտնվեցի Վանաձորում... Ու այդ այցն ինձ մտածելու տեղիք տվեց, որ մենք գրեթե ոչինչ չգիտենք մեր Հայաստանի մասին: Ուստի, որոշեցի բացել այս թեման, որտեղ հուսով եմ ձեզ ներկայացնել և ինչու չէ, նաև դուք կներկայացնեք տեղեկություններ մեր Հայաստանի մասին: Առաջինն այդ "բախտին" կարժանանա Վանաձորը;
ՎԱՆԱՁՈՐՀեռավորությունը Երևանից` ավտոմայրուղով 145կմ, իսկ երկաթուղային գծով` 224կմ:
Հայաստանի մեծությամբ երրորդ քաղաքը` Երևանից և Գյումրիից հետո: Լոռու մարզի ադմինիստրատիվ կենտրոնն է: Գտնվում է Բազումի և Փամբակի լեռների գոգահովտում` Փամբակ, Տանձուտ և Վանաձոր գետերի հատման կետում: Գտնվում է ծովի մակարդակից 1350մ. բարձրության վրա: Ունի մեղմ կլիմա: Ձմեռը համեմատաբար տաք է, ամռանը` հով: Ձմեռային ամսիներին միջին ջերմաստիճանի -4.2 C է, ամռանը` +20C: Աշխարհագրական դիրքը և հանքային ջրերի առկայությունը տարածքում քաղաքը դարձրել են Հայաստանյան հանգստավայրային գոտիներից մեկը: Քաղաքի մակերեսը կազմում է 25քառ. կմ: Բնակչությունը մոտ 107374 մարդ (2001թ. տվյալներով)` հիմնականում հայեր: Քաղաքը գտնվում է Գյումրի-Թբիլիսի երկաթուղային գծի վրա: Զարգացած է (ավելի շուտ նախկինում զարգացած էր) քիմիական արդյունաբերությունը, մեքենաշինությունը, թփթև արդյունաբերությունը: Նախկինում քաղաքը կոչվել է Կիրովական, ի պատիվ Սերգեյ Կիրովի այցի: Մինչ 1935թ. կոչվել է Ղարաքիլիսա (“սև եկեղեցի), քանզի այստեղ գոյություն ուներ հին սև եկեղեցի, որը 1828թ.-ին ավիրվեց, սակայն 1831-ին հենց այդ վայրում կառուցվեց նոր եկեղեցին: Ներկայիս անվանումը` Վանաձոր, քաղաքը ստացել է 1993թ.:
1988թ. դեկտեմբերի 7-ի տարերային աղետը խոշոր վնասներ հասցրեց նաև այս քաղաքին:
Միջնադարյան Ղարաքիլիսայի մասին տեղեկություններ չեն պահպանվել: Ենթադրվում է, որ Վանաձորի տարածքը Գուգարքի հետ մինչ մ.թ.ա. 2-րդ դարը գտնվել է Մեծ Հայքի նահանգում, իսկ մ.թ. 10-րդ դարից` Կյուրիկյան թագավորությունում: Ենթադրվում է նաև, որ Ղարաքիլիսա անվանումը թաթարական է և քաղաքին է տրվել մ.թ. 13-րդ դարում:
Օտարազգները ոչ մեկ անգամ գրավել, ավերել են քաղաքը: 1801թ.-ին Լոռին Վրաստանի հետ միասին միացան Ռուսաստանին և Կիրովականը դառավ սահմանային ռազմական քաղաք: 1849թ.-ից Կիրովականը մտավ Երևանյան նահանգի կազմի մեջ: Ըստ Խ. Աբովյանի վկայության, 1820թ. քաղաքում կար միայն 500-600 բնակից, որոնք Երևանից էին տեղափոխվել այնտեղ: Հետագայում` 1830թ. Արևելյան Հայաստանի և Ռուսաստանի միավորումից հետո, քաղաքում բնակեցվեցին մի քանի հարյուր հայ ընտանիքներ, որոնք գաղթել էին Արևմտյան Հայաստանից` Կարսից, Արդահանից, Բայազետից ու Էրզրումից:
Քաղաքն ունի պատկերասրահ, դրամատիկական թատրոն (Հովհաննես Աբելյանի անվան), ինչպես նաև այլ կրթամշակութային կենտրոններ:
Հ.Գ. Նյութերը թարգմանված են http://ru.wikipedia.org/wiki/Ванадзор և http://www.vanadzor.ru/info/ կայքերից:
Վանաձորի ձեռագործ (ծղոտե) քարտեզը
Վանաձորը Գուգլի արբանյակներից
Վանաձորի հրապարակը
Վանաձորի հայկական եկեղեցիներից մեկը
Այդ հայկական եկեղեցու տարածքում առկա հուշարձաններից
Եվս մեկն այդ հուշարձաններից
Եկեղեցու ներսում (եթե ուշադիր լինեք, ապա ծանոթ դեմք կգտնեք)
Վանաձորի ռուսական եկեղեցին
Փոքրիկ հանճարը...
Զորավար Անդրանիկի պատգամը մեզ` բոլորիս...
Ի հավելում վերոհիշյալին ասեմ, որ Վանաձորի ժողովուրդն անչափ հյուրընկալ է ու ես շաաաաաաաաատ շնորհակալ եմ նրանցից:
Հ.Հ.Գ. Խնդրում եմ ներողամիտ լինել նկարների որակի համար, որոնք կատարված են հեռախոսով:
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
Մեջբերել
Werewulf-ի խոսքերից
Կհավելեմ նաև, որ սովետական միության տարիներին Վանաձորը եղել է արդյունաբերական կենտրոն, ունեցել է մի քանի համամիութենական նշանակության գործարաններ, որոնցից ամենախոշորը հավանաբար քիմ. կոմբինատն էր: Քաղաքում կար մտավորականների բավական ստվար զանգված, մի քանի ԲՈՒՀ-եր (պոլիտեխնիկի ու մանկավարժականի մասնաճյուղեր):
Էջանիշներ