Ինչպես ապրեցի Այսօրս

[Հեղինակ]

Սիրելի "Դար" ակումբ, սիրելի հայ երիտասարդություն, այս թեման բացում եմ
"Հոգեբանություն և փիլիսոփայություն" բաժնում, քանզի օրվա կյանքի մեջ է բոլոր գիտությունների և կարելությունների ՍԻՆԹԵԶԸ:
Միասին հայենք այն Մեծ Գաղտնիքը, որ Կյանք է կոչվում... Այս դեպքում` Իմ Կյանքը, որտեղ կգտնեք ինչ-որ բան ձեր կյանքից և ձեր օրերից...
Այսօր կտեղադրեմ վերջին մի քանի օրերի գրառումները, ապա` հուսամ ամեն օր:



Այսօրս` 2 մարտի 2008թ., չի ավարտվում:

Չի ավարտվելու և որպես դաս` հնչելու է հետագա ապրելիք օրերի մեջ:
Չի ավարտվի ցավը - մինչև չդառնա գիտակցության արթնացման գործոն, սպեղանի` մեր պատմության համար ...
Բայց չէ~, չէ~, չէ~... դեռ չեմ կարող կշտամբել Քեզ, թթու խոսք ասել – Անգետս, Զավակս, Ծնողս, - քո թարմ վերքերի վրա ընկնում է իմ աղի արցունքը: Ես պինդ ոսոկոր եմ, փորձ ունեմ, - այն ժամին ու տարիներին, երբ դու անտարբեր ես եղել քո Կյանքին ու Ապագային – ես տվայտել եմ, և այսօր էլ դիմանում եմ քո Ցավին:

Անգետս, Զավակս, Ծնողս, - ախր ելել ես, ուզում ես տաս օրվա մեջ կյանք փոխես, բայց արդեն տա՜ս տարի, քսա՜ն տարի մի ընտանիք քեզ ասել է - որ կյանքը փոխում են ամե՜ն վայրկյան, ամե՜ն ժամ ու ամե՜ն օր, որ դրանք տարի դառնան, կյանք դառնան, հավերժություն: Անգետս, միամիտս` տաս օրվա մեջ կյանք փոխել կլինի՞:

Անգետս, Զավակս, Ծնողս.- պետք է առաջնորդ ու ուսուցիչ ունենալ, որ կօգնի քեզ` հասնելու քո սրտի մեջ գրված Գաղտնի Օրենքին: Ախր ԱՌՈՂՋ ԿԱՅՆՔԸ և ԱՌՈՂՋ ՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆԸ հենց այնպես` իրեն-իրեն չեն ստեղծվում: Անգետս, ախր լուցկու հատիկն էլ առանց ծրագրի չի ստեղծվում, իսկ քո Կյանքի Պլանը գրված է քո սրտի մեջ, քո Գաղտնի Օրենքի մեջ, որը դեռ չես ճանաչել: Անգետս, ի՞նչ հույս ունեիր, որ իշխանության համար կռիվ տվող երկու թևերից մեկը – որ նույն բարոյականությունն ու նույն գիտակցությունն ունի,- կարող է քեզ կյանք պարգևել: Ախր ի՞նչ նոր իմաստություն էիր տեսել այդ հնի, անցածի, քարացածի մեջ, անգետս :

Վիրավորս, Զավակս, Ծնողս, եթե սիրտդ լցված էր տաս-տասնհինգ տարվա նվաստացումից` ոչ մի պարպում և ոչ մի պոռթկում չէր օգնի քեզ, - որտե՞ղ է քո Պոռթկումի Ծրագիրը, որտե՞ղ է քո վերասլաց ուղին: Դու կյանքի ծրագիր չունեիր, դու անառաջնորդ էիր այս դառը ժամին...

Զավակս, Ծնողս, անգետս, - պատրաստ եղի՜ր նշտարիս ցավին, քեզ ասելու եմ այն, ինչ չես սպասում: ԱՄԲՈՂՋՈՎԻՆ, ԼԻՈՎԻՆ և ՊԱՏՄԱԿԱՆՈՐԵՆ` ԱՐԺԱՆԻ ԵՍ ԱՅՍ ԴԱՌԸ ՕՐՎԱՆ, ԱՅՍ ՕՐԸ ՔՈ ՎԱՍՏԱԿՆ Է: Եվ մեղավորներ փնտրիր ՄԻԱՅՆ ՔՈ ՄԵՋ, ՄԻԱՅՆ ՔՈ ՄԵՋ , ՄԻԱՅՆ ՔՈ ՄԵՋ – մյուս մեղավորները, որ գիտես` դու ես ծնել ու սնել – նրանք քո անգիտության արտացոլանքն են:


Զավակս, Ծնողս, անգետս, երեք օր առաջ արդեն միտք ունեի, արդեն պատրաստ էի ասելու, որ ծրագիր չունեցող զավակներդ պետք է իջնեն հարթակից, որ դու նոր առաջնորդներ փնտրես կամ եղածներին կրթես- բարձրացներ, - բայց ուշացա` եկավ մեկը մարտի:

Այսուհետ Քո հետ եմ ուզում լինել և ուղեկցելու Քեզ, Սիրելի Հոգի, ոչ մի վայրկյան այլևս չեմ թողնելու Քեզ: Քո նման մանկանը` անչափահասին, անհնար է մենակ թողնել այս խառնակ ժամանակների մեջ... Քո հետ եմ լինելու – քո կողմից միշտ, ամեն օր, քսան տարի մերժված հոգիս` չի նեղանում քեզանից, չէ որ դու` ՄԵԾ ԱՆՉԱՓԱՀԱՍ,
Իմ ՄԵԾ, ՊԱՇՏԵԼԻ, ԱՄԵՆԱԳԵՏ, ԱՄԵՆԱԶՈՐ ԾՆՈՂՆ ես:
Խաղաղաղությու~ն Քեզ...




Այսօրս` 3 մարտի 2008թ., ավարտվում է:

Այսօր առավուտյան ԴՆ Ֆորումում բացեցի նոր թեմա` «Առավոտյան էսքիզներ»: Մերոնք դժգոհում են, որ վերջերս գրառումներս ծանրացել են, քաղաքականությունը ներս է սողոսկում և Կյանքը` համապատասխանաբար նվազում: Երևի թե ճիշտ են: Միայն Կյանքը կարող է ապաքինել մեր վիրավոր երկիրը, ուրեմն ` ամեն օր բարի առավոտ եմ հնչեցնելու ԴՆ Ֆորումում:

Այսօր առավոտյան կողմ գնացի «Երիտասրդություն» մետրոյի կողքին գործող բաց գրախանութ. Զորավարի «Հատընտիրը» չունեմ, ուզում էի գնել: Բայց ընդամենը մեկ-երկու գրավաճառ էր աշխատում: Աբովյանի վրա խաղաղ էր ու գարնանային: Ամեն ինչ այնպես էր` կարծես ոչինչ չի պատահել... Ժողովրդյան կյանքը ջրի վտակ է, դեմը բացեցիր` մեկ - երկու րոպե պղտորվում է, ապա զուլալվում ու շարունակում է ընթացքը, կարծես արգելքը չի եղել: Բայց ասեմ, որ ջուրը հիշողություն ունի, ջուրը ոչինչ չի մոռանում... Սա էներգո-ինֆորմացիոն հատկություն է...

Այսօր որոշեցի «Արշալույս»-ը ուղարկել վաղեմի հակառակորդիս` իր կրթահամալիրի կրթության մեջ ներդնելու համար, նամակը նախապատրաստեցի: Անքեն եմ ուղարկելու, ոչ ոք մեր գործին այնքան օգուտ չի տվել, որքան այս հակառակորդը, նրա դրած արգելքները հաղթահարելով ենք մենք հզորացել: Ուրեմն` նա հակառակ բևեռն է, առանց որի չկա առաջադիմություն: Ողջույնս ուժեղ և հզոր հակառակորդին, նրա դիմադրությունը ավելի օգտակար է եղել, քան անկամ ու թույլ բարեկամի օրհնությունը:

Միջազգային կյանքից, իհարկե, ինձ այսօր հետաքրքրում էր Ռուսաստանի նախագահի ընտրությունը: Սիրում եմ ռուս մշակույթը և լեզուն, և, իհարկե, ցանկանում եմ, որ նա ունենա լավ առաջնորդ: Բայց այսօր անհանգստություն ունեմ. Ռուսաստանի ներկա ղեկավարությունը, , որն անկասկած սիրված է ժողովրդի կողմից, արդյոք չի չարաշահում վարչական ռեսուրսը. չէ՞ որ ռուս չինովնիկությունը հակված է ուռճանալու և ժողովրդի պարանոցին նստելու, և դա արդյոք երբևէ չի՞ բերի Ռուսաստանի ապակայունացման... Բոլոր դեպքերում ջերմ մաղթանքներ հղենք բարեկամ երկրին և սիրելի մշակույթին :

Սիրելի ֆորում, գիտեք թուլությունս` ամեն օր հետևելու մեր Հանրային հեռուստատեսության մշակութային քաղաքականությանը: Բնական է, որ այսօր տխուր ու լարված էր Տաթևիկ Բաղդասարյանը – ավերված է Երևանի կենտրոնը, զոհեր, թախիծ, մեղադրանքներ... Եվ սպասում էի, որ Հայլուրից հետո մի հավուր պատշաճի մշակութային շեշտ կլինի – մի դասական ֆիլմ ` բարձր ու վեհ հերոսներով, կամ մի համերգ , որ կարող է վեհ խոհեր ու Հայրենիքի զգացում ծնել, մի քիչ ապաքինել հուզված հանրությանը...

Բայց ո~չ, անուղղելի է մեր պաշտելի Հանրայինը: Մի քանի րոպե առաջ ցույց է տալիս ավերված մեր մայրաքաղաքը (պատճառ- հետևանքին չեմ անդրադառնում) և....անմիջապես` թրիլլեր` «Դիվահարը»` ինչ- որ սատանայական պատմություն, ապա մարտաֆիլմ` տղայի մասին, որ դարձել էր.... սպանող մեքենա: Եվ այսպես է ամբողջ աշխարհում, [b]այս աշխարհի հիմարացած հանրությունները չեն նկատում կապ` մահ սփռող մշակույթի և նրա ծնած հետևանքների միջև: Երբեք այդքան ինձ համար ողբալի չի եղել երկրում վարվող հակամշակութային քաղաքականությունը, որքան այսօր:

Սիրելի ֆորում` չենք գցի մեր տրամադրությունը, մարտաֆիլմերը չեն զոմբիացնի մեզ և մեր երիտասարդությանը, պայծառ սրտով կշարունակենք Նոր երկիր, Նոր Մշակույթ, Նոր Գիտակցություն կերտելու մեր ուղին:


Այսօրս` 4 մարտի 2008թ., ավարտվում է:

Այսօրս խորհրդածությունների օր էր: Մարդը, Ազգը, Հայաստանը – կանգնած տարիների ու դարերի խաչմերուկում. - ու՞ր են գնալու: Երկփեղկված համայնքը մի ծանր վերլուծություն է անում` ի՜նչ է եղել, ինչպե՜ս է եղել, ո՜վ և ովքե՜ր են եղել: Ո՜վ վերլուծողներ, դուք կարող եք գտնել այդպես բոլոր «մեղավորներին», դուք այդպես նույնիսկ կարող եք ճշմարտանաման լինել, բայց վերջին հաշվով սնանկ է լինելու ձեր ջանքը...Քանզի վերլուծության ժամն անցել է, եկել է ՍԻՆԹԵԶԻ ԺԱՄԸ...

Բոլոր հանագմանքները և իրադարձությունները, պատճառներն ու հետևանքները հանգում են մի հիմնական պատճառի – պակասել է Մարդու, Ազգի և Մարդկության Սերն ու Էթիկան: Օ~, վերլուծողներ, արդեն ամեն ինչ ասացի` էլ ի՞նչ ունեք վերլուծելու:

Երբ Սիրո ու Կարեկցանքի ջերմ ալիքը բարձրանա մեր սրտի մեջ, երբ այդ ալիքը վեր հանի Տիեզերական Գիտելիքը, երբ մենք նայենք մեր սրտի խորքը, ԵՐԲ ԵՍ ՆԱՅԵՄ ԻՄ ՍՐՏԻ ԽՈՐՔԸ` այնժամ կտեսնեմ, որ ԵՍ ԵՄ ՊԱՏԱՍԽԱՆԱՏՈՒ ԱՄԵՆ ԻՆՉԻ ՀԱՄԱՐ, և ամեն երկպառակություն կավարտվի մեր մեջ:

Այն ինչ կատարվում է` պատմական միստերիա է – ԱՊԱԳԱՆ Է ԾՆՎՈՒՄ :

«Ապագան չի առնվում, այն սովորում են», - ասում է Զորավարը, և դու` Համայնք, որ ձգտում ես բարոյական ու մարդկային ազատագրության, ե՞րբ ես նստելու Ապագայի Կրթության:


Այսօրս` 5 մարտի, 2008թ., ավարտվում է:

Չնայած օրը պայծառ էր, արևային, բայց ինձ համար այն դժվար անցավ: Երկրում լարվածություն կար, լարվածություն կար հայ պաշտոնեության, ՀՀ նախագահի դեմքին... Հանդուրժողանակություն, ահա այն մեծագույն որակը, որ կարող է ունենալ մարդը: Այսօր մի պահի ես հանդուրժողական չեղա: Բնությունը նորից ինձ փորձեց և պարզվեց , որ իմ... էվոլյուցիան շատ դանդաղ է ընթանում...և որքան հեռու է մարդկայինն ու կատարյալը: Մինչդեռ օրն այնքան խաղաղ էր սկսվել:

Այսօր Հայաստանում նշում էին ռազմական և քաղաքական հայտնի գործչի ծննդյան օրը: Հարգանք նրա հիշատակին, փառք նրա զենքին... Սակայն ոգեկոչման արարողություններին մեջ ինչ- որ անբնական բան կար, ինչ որ լարվածություն կար... Գործիչը եղել է 1996թ. նախագահական ընտրություններում չընտրվածին նախագահեցնող ուժը, ըստ էության` ռազմական հեղաշրջմյան հեղինակը: Նրա ուժային ազդեցության տակ են անցել 1998 և 1999թթ ընտրությունները, որոնց իներցիան շարունակվել է 2003 և 2008թթ. ընտրություններին: Ահա` 1996-ից մինչև այսօր մի գաղտնի լարվածություն էր մնացել, և որպեսզի ապաքինվենք` մենք մինչև վերջ պետք է անկեղծ լինենք ինքներս մեզ հետ...

Մեծ ցավ է գիտակցել , որ մեր զինվորները` 18-19տարեկան, մայրաքաղաքում բախվում էին մեր ժողովրդի հետ: Ցավալի, ցավալի իրողություն: Մենք չունենք այլ ճանապարհ, քան փոխել մեր ներքին ազգային որակները և մեր պետականության որակը: Մենք կանգնած ենք ներքին, անարյուն, էթիկական հեղափոխության շեմին, որ պետք է կատարվի մեր մեջ: Բոլոր տեսակի վեճերը, փաստարկները, քաղաքական քայլերը, բոլոր տեսակի արտաքին և ներքին ազդակները ԻԶՈՒՐ ԵՆ ԱՆՑՆԵԼՈՒ, ԵԹԵ ՉԼԻՆԻ ԱԶԳԻ և ՆՐԱ ՊԵՏԱԿԱՆՈՒԹՅԱՆ ՆԵՐՔԻՆ, ՈԳԵԿԱՆ ՓՈՓՈԽՈՒԹՅՈՒՆ...

Իսկ արտաքին արբիտրները պահ չեն կորցնում. Գուցե և նրանց փաստարկներում կան իրավական ճիշտ մոտեցումներ, բայց նրանց Էթիկան հենվում է սեփական շահի և մերկ կայսերական օգտապաշտության վրա:

Ուրախության ու խաղաղության զգացումը երկրում պակասել է, զնագվածային լրատվության մեջ կա լարվածություն, հայլուրային մադոննան աչքի առջև կորցնում է իր ինքնաավստահ, հայլուրական գեղեցկությունը...

«Ղոչաղ կացեք»` կասեր Թումանյանը մեզ բոլորիս
Մենք էլ մեզ նույնն ասենք:

Բարի գիշեր:

[Հեղինակ]

Այսօրս` 6 մարտի 2008թ., ավարտվում է:

Այսօրս խաղաղ էր, աշխատանքային: Մարմինս ու ոգիս ապաքինվում էին երեկվա լարումներից հետո:

Այսօր վերջապես թեմաներ բացեցի «Դար» ակումբի ֆորումում, այստեղ մեր երիտասարդությունն է, և ինչքան էլ բազմաշերտ թվա նրա ընդհանուր մշակույթն ու ինտելեկտը` նրա մեջ զգացվում է մի առանցք` ԼԻՆԵԼ ՆՈՐ, ԱՊՐԵԼ ՆՈՐ ԿՅԱՆՔՈՎ, ԼԻՆԵԼ ՆՈՐ ԵՐԻՏԱՍԱՐԴՈՒԹՅՈՒՆ: Եվ նրա լարման էներգետիկան ուղղված է դեպի ապագան: Որքան պետք է ձգտեմ` իմ համեստ կենսափորձով նրան հասցնելու Ապագայի իմ զգացումը:

Երկրում շարունակվում է վերջին շաբաթվա իրադարձությունների իմաստավորումը: Վերջին բառը չակերտների մեջ պետք է առնեի... Ահա` այսօր Հանրայինում լրագրող Արթուր Սահակյանը հավաքել էր չորս մարդու` քաղաքագետներ, թուրքագետ և այլն: Բարեկամնե~ր, գիտեք, թե ո՜վ է քաղաքագետը: Սա այն մարդն է, որն ուզում է ուսումնասիրել, թե ինչ է ներկայացնում ազգ-համայնքի սոցիալ-քաղաքական կյանքը... Սա նայում է ազգ-համայնքի ճակատին, աչքերին , քթին ու բերանին, ոտքերին ու ձեռքերին և կարծիք է հայտնում դրանց մասին, բայց մեր դժբախտ քաղաքագետը չգիտի, որ մարդը, նաև ազգ-համայնքը` եռամիասնական կառույց է ` ոգի, հոգի, մարմին, ունի յոթ ֆիզիկական և հոգեկան շերտեր ,- և եթե ուզում ես հասկանալ մարդուն և ազգ համայնքը` ՈՎ ՔԱՂԱՔԱԳԵՏ, ԴՈՒ ՈԳԻՆ և ՆՐԱ ՕՐԵՆՔՆԵՐԸ ՊԵՏՔ Է ՃԱՆԱՉԵՍ: Այս չորս մարդուց առավել մակերեսային տպավորություն թողեց Լևոն Մելիք- Շահնազարյանը – նրա հետ ոգու հետախուզման չես կարող գնալ:

Հասարակությունը հիվանդ է,- ասում է մեկը: Իսկ ո՞րն է նրա հիվանդությունը` հարցնում եմ: Իրական ախտորոշումը հայտնի է միայն քչերին: ՀԻՎԱՆԴ Է ՄՇԱԿՈՒՅԹԸ և ՆՐԱՆՈՎ ՍՆՎՈՂ ՀՈԳԻՆ: Ազգ-համայնքը կարոտել է իր երգին, պարին, բարբառներին … կարոտել է ժողովրդական ուխտագնացություններին, իր կարոտներին է նա... կարոտել: Իսկ դուք` հասարակագետներ, լրագրողներ, պետական այրեր, կարծում եք թե նա քաղաքականության համար էր հրապարակ գնում... ՉԷ~, ՆԱ ԻՆՔՆ ԻՐԵՆ, ԻՐ ԱԶՆՎԱԿԱՆ ՄՇԱԿՈՒՅԹԻՆ Է ԿԱՐՈՏԵԼ: Դուք նրան տարիներ բաժանել եք ԻՐԵՆԻՑ, ԻՐ ՍՐԲԱԶԱՆ ԱԶԱՏ ԿԱՄՔԻՑ, ԻՐ ՀՈԳՈՒ ԽՐԱԽՃԱՆՔԻՑ, Հանրայինով և մյուս TV-ներով դեմ եք տվել անձայնեղ–ֆալշ Հայկոյին, հայոց փոփ-օվկիանոսի Շպռոտին, մնացածներին... Եվ ձեզ ` մշակութային գեբելսոիդներ, թվացել է, թե ԱԶԳ-ՀԱՄԱՅՆՔԸ ՄՈՌԱՑԵԼ Է ԻՐ ԿԱՐՈՏԸ: Չէր մոռացել, և նա շատ էլեգանտ ձևով հայտնեց այդ մասին:


Այսօր մի ուրախալի լուր էլ լսեցի. Հայաստանի կառավարական շրջանակներում որոշել են ցորենի արտադրությունը կտրուկ մեծացնել և բավարարել երկրի պահանջը այն մթերքի նկատմամբ: Ով գիտի, թե ինչ է ցորենը` պետք է ցնծա այսպիսի հնարավորությունից: ժամանակին երգել եմ Գարնանացան Ցորենը` հայ գեղջուկի պաշտամունքն ու աստվածությունը:

Հայաստանում ուրան են փնտրելու և հարստացնելու… Զուտ տնտեսական իմաստով թերևս վատ չէ, բայց անվտանգության խնդիրը, իհարկե, կա... Իսկ ես` մարդաբանս, այս նորությանը ավելացնում եմ ` ՔՈ ՄԻՋՈՒԿԱՅԻՆ ՀԱՆՔԸ ՔՈ ՈԳԻՆ Է, և վառելիքն էլ պետք չէ Ռուսաստանից բերել – մեր լեզուն` գրաբարից մինչև բարբառներ, մեր երգն ու պարն է մեր միջուկային վառելիքը: Դողացե~ք, նրբակազմ շպռոտներ, հայ մշակույթի միջուկային հրդեհի մեջ ցնդելու են ձեր վաղանցուկ և խղճուկ փառքերը:

Եվրատեսիլ. երգի մրցույթ: Ժամանակին ու բազմիցս տվել եմ եվրոպական հակամշակույթի այս երևույթի գնահատականը և տպագրել եմ, մի անգամ կբերեմ ֆորումի համար: Այսօր նորից նշում եմ` Եվրատեսիլի երգի մրցույթը ազգային մշակույթների համահարթեցման և փչացման վայրն է, անգլոսքսոնական- նեգրական հիբրիդների բուծարանը: Այս տարի մենք ուղարկելու ենք Սիրուշոյին. մի տարի մեր պաշտելի Հանրայինը մեզ պետք է զբաղեցնի այս պատմական իրադարձությամբ: Եվ ի՞նչ երգ է տանելու Սիրուշոն: Մեծ հավանականությամբ` հիշյալ հիբրիդներից մեկը...

Սիրելի ֆորում, ո՞վ է լսել “Էրզրումի բարձր լեռներեն “ երգը: Ցանկանում եմ բոլորիդ` այսօր մտքով ու սրտով լինել հայ ադամանդյա լեզվի ու երգի հետ:

Բարի գիշեր:

[Adam]

Մի բան հարցնեմ Հեղինակ: Ձեր ավատարի նկարի միջի մարդը դու՞ք եք: Եթե այո, նախ ողջունում եմ, որ դուք Դար ակումբ եք մտել և փորձում եք մեր երիտասարդությանը՝ այդ թվում նաև ինձ, ինչ-որ բան սովորեցնել ձեր գրածով: Իրոք հետաքրքիր էր գրված:

[Ուրվական]

Բարև ձեզ, հարգելի Հեղինակ: Հարգանքներիս ամենաջերմ հավաստիքը...
Շատ ուրախ եմ, որ այստեղ եք, որ ձեր գրառումներով ու խոսքով նպաստում եք հայ երիտասարդության և ոչ միայն երիտասարդության հոգևոր ու մտավոր զարգացմանը...

[Հեղինակ]

Այսօրս` 7 մարտի 2008թ., ավարտվում է:

Այսօր զգում էի «Դար» ակումբի ֆորումի շնչառությունը: Այստեղ է երևի մեր երիտասարդության ամբողջ սպեկտորը: Հետաքրքիր է: Զգալ,ասել, տալ այն, ինչ կա սրտիդ մեջ: Եվ խոսել հիմնականի մասին, չմանրանալ,- ահա այս ֆորումում մեկ օրվա աշխատանքի եզրահանգումը:

Այսօր շարունակվում էր Հայաստանի իրադարձությունների մեկնաբանությունը: Այս առիթով հիշեցի` տարիներ առաջ տեսել եմ մի ճապոնական ֆիլմ` «Ռասյեմոն», որը բաղկացած էր յոթ նովելից. նույն իրադարձության մասին յոթ մարդու արած պատմություններն են դրանք: Եվ բոլորը տարբեր իրարից` հոգեբանությամբ, նույնիսկ փաստերով: Մեր պարագայում էլ գրեթե նույնն է, նույն իրադարձության մասին պատմում են տարբեր մարդիկ` լրագրողը, հոգեբանը, պետական գործիչը , իրավաբանը ... Բոլորը տեսնում են ալիքը, խաղը,ալեկոծությունը, մակերեսը...Իսկ Ծո՞վը` համայնքի հոգու խորքը –մետաֆիզիկական տարածքը, որը աչքը չի տեսնում, ականջը չի լսում... Մինչդեռ, Ոգու գաղտնի տարածքը բացելու մեկ բանալի կա`Սերը և Կարեկցանքը:

Օրինակ դու` մեծահարգ հոգեբանության պրոֆեսոր, մանևրում ես պսիխոանալիզի տարածքում, խոսում ես հոգեբանական մշակման տեխնոլոգիաներից, վերլուծում ես իրադարձությունների հոգեբանական մոտիվները: Եվ կարծես` ամեն ինչում ճիշտ ես: Բայց ախր դու Հոգին համարում ես ուղեղի գործունեության ֆունկցիա, ախր հոգու միջուկի` Ոգու գոյության մասին չգիտես կամ կասկածում ես: Եվ առանց Ոգու Գիտության ինչպե՞ս կարող ես ճանապարհ ցույց տալ մեր հուզված համայնքին:


Ուր էլ գնանք` գալիս հասնում ենք մշակույթին: Այսօր նորից հանրայինով շարունակվում էր «Երկու աստղ» երաժշտական շոուն... Շատ եմ գրել այս երևույթի մասին և նորից պետք է գրեմ. բեմի վրա են կոմեդիանտ Ֆելիքսը և ճղճղան, հումանիտար կրթությունից զուրկ` Էմմին: Նրբագեղ հումորից զուրկ, արհեստական ու խեղճ մի զույգ է սա: Եվ սրամտում է այս Ֆելիքսը. «Կարինան կտրել է իր մազերը և նմանվել է Դեվիդ Բեքհեմի կրտսեր եղբորը»: Նստած է մեր գեղեցիկ երիտասարդությունը, ծափ են տալիս... Ու մեկը չի հարցնում ` ո՞վ է այս Կարինան, ո՞վ է այդ Բեքհեմը և, մանավանդ, ո՞վ նրա կրտսեր եղբայրը... Եվ այսպես ելնում են զույգերը` հատուկ անձայնեղ, հատուկ անգեղ ... Եվ շարունակվում է մշակութային ագրեսիան, դեգեներացվում է դահլիճը ,հեռուստալսարանը և ամբողջ մոլորակը: Նշել ու նորից նշելու եմ լավ արվեստագետներ Նունե Եսայանի և Աիդա Սարգսյանի ողբերգական դերը: Սրանք ժյուրիի անդամ են և պարտավոր են մեկնաբանել այս ամենը: Իսկ այսօր ժյուրիի անդամ` ԱԺ պատգամավորը չկար: Երևի խորհում է կուսակցության մշակութային քաղաքականության մասին:

Միջազգային կյանքից մի քանի ուշագրավ դիտարկում. Հարավային Օսիան և Աբխազիան դիմել են աշխարհին իրենց անկախությունը ճանաչելու կոչով: Եվ կռվանն այն է, որ Կոսովոյի անկախությունը արդեն ճանաչում են շատ երկրներ. Ղարաբաղն էլ իր անկախության ճանապարհին ուզում է օգտվել այս նախադեպից: Ես էլ` մեկ հատիկ հայս, այս էլ քանիերորդ անգամ, հայտարարում եմ` ես չեմ ճանաչում Կոսովոյի ալբանացիների հայտարարած անկախությունը, նրանք «ինքնորոշվել» են Սերբիայի հողի վրա, այնպես ինչպես թուրքերը «ինքնորոշվեցին» մեր Գողթան գավառի սրբազան հողի վրա և կլանեցին Նախիջևանը: Այսպես էլ կրկնակի ստանդարտներ կլինի՞,- աշխարհը գլուխը պատովն է տվել ` ճանաչելով Կոսովոյի անկախությունը... Մենք` Հայաստանն ու Ղարաբաղը, չպետք է օգտվենք այս նախադեպից, քանզի Ղարաբաղի ժողովուրդը ինքնորոշվում է իր բնիկ հայրենիքում:

ԼԻնելու և ապրելու ելքը մշակույթի մեջ է... Հնչում է Ռյազանովյան հայտնի ֆիլմերից մեկի այնքան մարդկային, այնքան հարազատ մեղեդին: Հայը իր էությամբ, մշակութապես ամենատոլերանտ, ուրիշի ստեղծածը սիրող ազգերից մեկն է: Հեռացրեք մեզանից հակամշակութային հիբրիդները և մեզ տվեք իռլանդական, շոտլանդական, գերմանական, ֆրանսիական հրաշալի էթնիկ մեղեդիներն ու պարերը, տվեք մեզ ժողովուրդների հոգին, ու մենք կսիրենք ու կփայփայենք նրանց: Եվ դա պետք է անի ... հայ պետականությունը: Երբ դառնա ՀԱՅՈՑ ՄՇԱԿՈՒԹԱՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆ...

Բարի գիշեր:

[Ծով]

Նմանատիպ թեմ չկա՞ր, թե՞ ինձ է թվում…

[Ուլուանա]

Նմանատիպ թեմ չկա՞ր, թե՞ ինձ է թվում…

Ճիշտ ես, նմանատիպ թեմա կա Ակումբի բացման դեռ առաջին օրերից, բայց այս մեկում Հեղինակը կարծես թե նպատակ է ունեցել գրել հենց իր մտորումների ու օրվա ամփոփման մասին, հետևաբար որոշեցի ուրիշների՝ իրենց օրերի մասին գրառումներն ու համապատասխան մեկնաբանությունները տեղափոխել այն մյուս թեմա, որը կմնա որպես ընդհանուր, իսկ այս մեկը թող լինի Հեղինակի անձնական օրագրի պես մի բան, ինչպես որ, ասենք, John–ն ունի կամ որոշ այլ ակումբցիներ։ Ենթադրում եմ, որ այս դեպքում կարելի է նաև մեկնաբանություններ ու կարծիքներ գրել...

[Ծով]

Ճիշտ ես, նմանատիպ թեմա կա Ակումբի բացման դեռ առաջին օրերից, բայց այս մեկում Հեղինակը կարծես թե նպատակ է ունեցել գրել հենց իր մտորումների ու օրվա ամփոփման մասին, հետևաբար որոշեցի ուրիշների՝ իրենց օրերի մասին գրառումներն ու համապատասխան մեկնաբանությունները տեղափոխել այն մյուս թեմա, որը կմնա որպես ընդհանուր, իսկ այս մեկը թող լինի Հեղինակի անձնական օրագրի պես մի բան, ինչպես որ, ասենք, John–ն ունի կամ որոշ այլ ակումբցիներ։ Ենթադրում եմ, որ այս դեպքում կարելի է նաև մեկնաբանություններ ու կարծիքներ գրել...

Շատ լավ…սիրով… Ուրեմն էս մի երկու գրառումները ջնջենք

[Սելավի]

Սիրելի Հեղինակ՝ շատ մեծ ուշադրությամբ կարդում եմ ձեր գրառումները, ու ասեմ որ բավականին դրական կարծիք ունեմ Ձեր կողմից հնչեցրած որոշ մտքերի վերաբերյալ: Գովելի է այն փաստը որ այս կերպ Դուք շփվելով երիտասարդության հետ մեզ եք փոխանցում մտքեր՝ որոնք դեռ չենք հասցրել կյանքից սովորելու: Ես՝ Ձեզ մի քանի հարց ունեմ տալու խնդրում եմ ամպայման պատասխանեք, շատ եմ ուզում Ձեզանից լսել իմ հնչեցրած հարցերի պատասխանները:

1 Ի՞նչ եք Դուք այսօր արել մեր և Ձեր հրաշալի ապագայի համար:

2 Ի՞նչ Դուք այսօր չեք արել մեր և Ձեր գեղեցիկ ապագայի համար:

3 ի՞նչ չարժեր որ անեիք այսօր ընդհանրապես:

4 Ի՞նչ արժեր որ այսօր անեիք ամպայման. ԻՆՉՈՒ՞

5 Ինչո՞վ եք Դուք այսօր ավելի լավը դառել քան երեկ էիք:

6 Ի՞նչ պիտի Դուք չանեք վաղը որ չփչացնեք մեր և Ձեր հաջողակ ապագան:

7 Ի՞նչ եք Դուք անելու վաղը, մեր և Ձեր ներդաշնակ ապագայի համար:

8 Եթե Դուք զգաք որ ունեք Բարձրիալի արարչական ուժը, ինչպե՞ս Դուք կապրեիք:

Կանխավ շնորհակալություն՝ հույսով եմ կկարդամ իմաստուն և խորիմաստ ինչպես նաև հասարակ ու պարզ, բայց ճշմարիտ պատասխաններ:

[Հեղինակ]

Սիրելի Հեղինակ՝ շատ մեծ ուշադրությամբ կարդում եմ ձեր գրառումները, ու ասեմ որ բավականին դրական կարծիք ունեմ Ձեր կողմից հնչեցրած որոշ մտքերի վերաբերյալ: Գովելի է այն փաստը որ այս կերպ Դուք շփվելով երիտասարդության հետ մեզ եք փոխանցում մտքեր՝ որոնք դեռ չենք հասցրել կյանքից սովորելու: Ես՝ Ձեզ մի քանի հարց ունեմ տալու խնդրում եմ ամպայման պատասխանեք, շատ եմ ուզում Ձեզանից լսել իմ հնչեցրած հարցերի պատասխանները:

Սիրելի Սելավի, պատասխանում եմ հարցերիդ, դրանք իրենց արտաքին պարզության տակ` կարևոր ակնարկներ են պարունակում, և ինձ համար հետաքրքիր է այս աշխատանքը: Նախ ցանկանում եմ ճշգրտել որ իմ կյանքի Մեծ Այսօրը արդեն քսան տարի է տևում, և պատասխաններս լինելու են հենց դրա մասին և ոչ թե ժամանակագրական այսօրի` վերջին 24 ժամվա մասին: Եվ այսպես…


1 Ի՞նչ եք Դուք այսօր արել մեր և Ձեր հրաշալի ապագայի համար

Այսօր ես ձգտել եմ քանդել և վերանայել իմ մեջ` ֆիզիկական կամ հանրային ժառանգությամբ ստացած, բոլոր համակարգերը` ապրելակերպի, կրոնական, հանրային, մասնագիտական, անձնավորական և այլն, դրա արդյունքում հրաժարվել եմ, օրինակ. քիմիական-դեղորայքային բժշկության պատրանքներից, թեսթային կրթության հմայքներից, գլուխը կրոնի մեջ խրած մարդու ագրեսիվ ուղղափառությունից, սեփական ինտելեկտի ծնած անկյանք սխեմաներից, քաղաքականություն կոչվող ծառի չգո պտուղներից……. և այլն: Եվ քանդելով այս ամենը` ես ձգտել եմ ու ձգտում եմ ստեղծել …ՆՈՐԸ, ԳԵՂԵՑԻԿԸ, ԱՆԿՐԿՆԵՐԼԻՆ: Ես ցանկանում եմ լինել Նոր Մարդ: Այսօր կանգնած եմ հնի փլատակների վրա և նորը, պատկերացնու՞մ եք` ՍՏԵՂԾՎՈՒՄ Է:


2 Ի՞նչ Դուք այսօր չեք արել մեր և Ձեր գեղեցիկ ապագայի համար:

Ամենակարևոր չարածս` այն պահին, երբ միայն ՊԵՏՔ Է ՍԻՐԵԻ, խելքիս եմ զոռ տվել…Ինչպիսի~ տղայություն: Ուրեմն, ամենակարևոր չարածս է` ՔԻՉ ԵՄ ՍԻՐԵԼ, ԵՐԲ ԿԱՐՈՂ ԷԻ ԱՆՍԱՀՄԱՆ ՍԻՐԵԼ

3 ի՞նչ չարժեր որ անեիք այսօր ընդհանրապես:

Լինել անհանդուրժողական որևէ մարդու, որևէ երևույթի, որևէ …Ազգի ու նրա Աստծո հանդեպ: Ինչը որ կա`մարդ թե երևույթ, իր գոյության մեջ կատարյալ է, նույնիսկ խավարի կառույցները, քանզի ո՞վ կստիպեր մարդուն` աշխատել լույս ստեղծելու համար:

4 Ի՞նչ արժեր որ այսօր անեիք ամպայման. ԻՆՉՈՒ՞

Եթե միայն կարողանայի` մի հրեղեն կայծակ կդառնայի, մի անիմանալի ձևով կմխրճվեի Հայաստանը պառակտող կողմերի սրտի մեջ և նրանց կտանեի Գիտելիք, Գեղեցկություն և Մշակույթ: Նրանք չգիտեն, որ հենց սրանք են անհրաժեշտ` ելքը գտնելու համար:

5 Ինչո՞վ եք Դուք այսօր ավելի լավը դառել քան երեկ էիք:

Երեկ ինձ թվում էր , որ ԿՅԱՆՔԸ և ԵՍ կանգնած ենք իրար դեմ` որպես հակառակորդներ կամ գոնե` մի քիչ հակառակորդներ, իսկ այսօր ես գիտեմ, որ Կյանքը իմ սքանչելի բարեկամն է, որ մենք ԱՇԽԱՏՈՒՄ ԵՆՔ ԻՐԱՐ ՀԵՏ: Գուցե մի քիչ կասկա՞ծ ունեմ… Վաղը այդ կասկածը չի լինելու: Ահա այսպես, միայն այսպես ԿՅԱՆՔԸ և ԵՍ կարող ենք ծաղկել:

6 Ի՞նչ պիտի Դուք չանեք վաղը որ չփչացնեք մեր և Ձեր հաջողակ ապագան:

Ճիշտ է, իմ ապագան կարող եմ միայն ե՜ս փչացնել: ԵՎ դա կարող եմ անել միայն այն ժամանակ, եթե կասկածեմ, որ ԿՅԱՆՔԸ ՄԻՇՏ, ԱՄԵՆ ՎԱՅՐԿՅԱՆ, ՆՈՒՅՆԻՍԿ ԴԺՎԱՐՈՒԹՅԱՆ և ԱՀԻ ՊԱՀԻՆ` ԳԵՂԵՑԻԿ Է: Այդ կասկածը հազվադեպ եմ ունենում: Միայն Վախը և Կասկածը կարող են փչացնել ապագան…

7 Ի՞նչ եք Դուք անելու վաղը, մեր և Ձեր ներդաշնակ ապագայի համար:

Ի՞Նչ եմ վաղը անելու: Մեծ վաղվա ընթացքում ձգտելու եմ ստեղծել- ամբողջացնել առողջ ապրելակերպի կրթական համակարգը` երեխայի և համայնքի համար, առաջ տանել նոր և առողջ պետականության ստեղծման ծրագիրը, տպագրել բանաստեղծությունների հատընտիրը… Եվ ամենակարևորը` սիրել, առավել վառ սիրով սիրել ԻՄ ՍԻՐԵԼՈՒՆ, պայծառ տեսնել նրա հպարտ ճակատը: Եվ սիրել չքնաղ զավակներիս, …եթե մենք հինգ հոգով լինենք Գեղեցկության մեջ, ապա շատ բան կփոխվի այս աշխարհում: Համոզված եմ:

8 Եթե Դուք զգաք որ ունեք Բարձրիալի արարչական ուժը, ինչպե՞ս Դուք կապրեիք:

Եթե ես զգայի, որ լցված եմ Բարձրյալի ուժով, ապա … կճախրեի ծիծեռնակի պես, ես թեթև կլինեի, ես կմոռանայի ՆՐԱ անունը: Քանզի բարձրագույն երջանկության ժամանակ այդպե՜ս է լինում: Բայց քանի որ ես ընդամենը մարդ եմ, ուրեմն ասեմ` գիտեմ, որ իմ մեջ արարչական ուժ կա, այդ գիտակցությամբ` բավականին լավ` որդի-ծնողական հարաբերույթուններ ունեմ Արարչի հետ, բայց մի խնդրանք, մի իղձ միշտ հնչում է սրտիս մեջ. Ե՞րբ կլինի` այնքան երջանիկ լինեմ, որ մոռանամ Քո Անունը: Որ ծիծեռնակ լինեմ: Որ Մարդ – Արարիչ լինեմ :

[Սելավի]

Շնորհակալություն իմ ԲԱՐԻ պապիկ՝ Ձեր գրառունմերից անգամ՝ մեծ էներգիա է հորդում, ու ողողում է ամբողջ էությունս, ամեն մի բջիջս, լցնում է այսօրական սիրո պակասը: Հետագայում ևս անհամբերությամբ կսպասեմ Ձեր իմաստուն գրառումներին, ցանկանում եմ որ այդ գրառումները լինեն ավելի խորհուրդ տվող, ավելի սովորեցնող, ես հասկանում եմ որ ոչ ոք, ոչ մեկին, ոչինչ՝ չի սովորեցնում, ամեն մեկը ինքն է սովորում, սակայն Դուք հրաշալի ուսուցիչ եք, ես էլ կլինեմ լսող աշակերտ, մի տեսակ ծարավ եմ իմաստուն խոսքի ու խորհուրդի, համոզված եմ որ դուք պատահաբար չեք հայտնվել այստեղ, սա խորհուրդ ունի, ու համոզված եմ որ պատվով կկատարեք Ձեր առաքելությունը այս ֆորումում: Դեռ շատ սերունդներ կթերթեն այս կայքի էջերը, իսկ Դուք՝ երբ արդեն հրաժեշտ տված կլինեք կյանքին, Ձեր գրառումները դեռ կսովորեցնեն՝ ինձ նման շատ ու շատ տհասների:
Այժմ գերադասում եմ լռել, որպեսզի Ձեզ այլևս չխանգարեմ, դաշտը թողնում եմ Ձեզ: Խնդրեմ:

Սիրով՝ Սելավի:

[Հեղինակ]

Այսօրս` 8 մարտի 2008թ., ավարտվում է:

Այսօր գարնանային պայծառ օր եղավ ինձ համար: Անցյալից եկող անհոգ կյանքի մի ալիք ինձ առել էր իր մեջ և դեպի ապագա էր տանում: Ափսոս, Սիրելիս տնային գործերից մի քիչ հոգնեց, նրա ուզում էի իմ ալիքի մեջ առնել, ինձ հետ տանել, ուրախություն ներշնչել:

Երկրում այսօր խաղաղության զգացումը մի քիչ ավելացել էր, երևի կանանց տոնն էր պատճառը այդպիսի զգացման: Պաշտոնական լրատվության մեջ էլ մի քիչ ավելի էր վստահությունը...Մարդկային սիրտը խաղաղություն է տենչում, բայց այնպիսի խաղաղություն, որ պահպանված լինեն ՍՐՏԻ ԻՐԱՎՈՒՆՔՆԵՐԸ, ԱՐԺԱՆԱՊԱՏՎՈՒԹՅՈՒՆԸ, ԶԳԱՑՄՈՒՆՔՆԵՐԸ : Այդպիսի խաղաղություն մենք դեռ պետք է կառուցենք: Առայժմ` Սիրտը գնում է դատողության , շահի, իշխանության և այլ տերերի հետևից և նրանց խեղճ ծառայողն է: Մինչդեռ Սիրտը թագուհի է և պետք է վերադառնա իր տիեզերական գահին:

«Եվրոպոլիս» հաղորդաշարը շարունակում է տալ մեր ներկա իրավիճակի գնահատականները. Արա Շիրազն էր, Արա Երնջակյանը և մի տիկին, որի անունը չֆիքսեցի : Եվ ի~նչ զարմանք` տիկինն ասաց այն, ինչ ես արդեն հարյուր տարի ասում եմ այս երկրում, - այն , որ Հանրայինը և մյուս հեռուստաընկերությունները ցույց են տալիս բռնության տեսարաններ և դրանցով է «կրթվում» մեր մանուկ սերունդը: Այդ պահին լրագրող Արթուր Սահակայանի դեմքը նկատելի ցնցվեց: Մնացածը մի քիչ հին էր. հիշենք մեր անցյալը, Վարդանանց պատերազմը... Մեր նոր երիտասարդության կերտման համար մենք պետք է այլ փաստարկներ բերենք: Այո~, հիշել անցյալը, բայց միայն Ապագան կերտելու համար:

Այսօրվա մշակութային անդրադարձը. ընտրվում էր Եվրատեսիլի երգի մրցույթում երգվելիք Սիրուշոյի երգը: Ի~նչ զարմանք. պարզվեց, որ հանրային հեռուստաընկերությունը գեղարվեստական խորհուրդ ունի~: Ովքե՞ր են այդ խորհրդում, ո՞րն է նրանց մշակութային քաղաքականությունը: Այսօր Սիրուշոյի շոուին մասնակցում էին Հայկոն, Տիգրան Պետրոսյանը,Շպռոտը... Մեր նորօրյա երգարվեստի ամենահետաքրքիր կողմը նրա բառերն են: Կարծես չկա, չի եղել հայ երկհարզարմյա պոեզիան.... «Դու մեղավոր չե~ս ոչ մեկի առաջ»,- ճվում է Շպռոտը... «Օրվա հուշերը մութ ու դատարկ»,- բարակաձայն նվում է Տիգրան Պետրոսյանը... Սիրուշոյի երգերի բառերը անգլերեն են, գրել է ինքը, ուրիշները` Դիջեյ Սերժոն... Իսկ «Եվրատեսիլ» են տանելու ...«Քելե» երգը»: Սիրելի~ բառ, մայրենի~ բարբառի բյուրեղ, այս ու՞ր ես ընկել. « Դե քելե~, դե ցոլա~, ֆիդան յա՜ր»,- այս ժողովրդական երգի զորավոր էներգետիկայից պոկվել և եկել, մի քիչ շունչ էր տվել այս խառնալեզու երգին... Մի քանի հայկական լադեր ևս կային: Ընդհանուր առմամբ` Սիրուշոյի շոուն հայ կեղծ մշակույթի շքահանդես էր:

Եվրատեսիլը այս տարի կայանալու է Բելգրադում` Սերբիայում, անցյալ տարի հաղթել էր կարծեմ մի տրանսսեքսուալ երգչուհի: Եվ այսօր, երբ միավորված Եվրոպան պատառոտել է Սերբիայի սիրտը, սրբազան Կոսովոն օտարել է նրանից, երբ բարձրանում է ուղղափառ տաճարների բոցերն ու ծուխը` սիրտս ցավակցում է եղբայր սերբ ժողովրդին, որ նրա սրտում լինելու է այս համաեվրոպական մշակութային խառնակչությունը: Ափսո~ս, հազա~ր ափսոս:

Այսօր Հանրայինով ցուցադրվելու է Հրաչ Քեշիշյանի «Ոչինչ չի մնա» Ֆիլմը: Ամիսներ շարունակ սրա գովազդը անելիս Հրաշ Քեշիշյանը ասում էր. «Սերը դժվար գործ է, հնարավոր չէ սիրել` առանց ձեռքերը կեղտոտելու»: Իսկապե՞ս, Հրաչ Քեշիշյան. այդ դեգեներատիվ, ոչ ճշմարիտ միտքը որտեղի՞ց ես վերցրել: ՍԻՐՈ ՄԻՋՈՑՈՎ, ՍԻՐՈ ՇՆՈՐՀԻՎ ՏԻԵԶԵՐՔՆԵՐ ԵՆ ԾՆՎՈՒՄ, ՄՈԼՈՐԱԿՆԵՐ ԵՆ ԲՈՒԺՎՈՒՄ, ՉՄԱՐԴՆԵՐԸ ՄԱՐԴ ԵՆ ԴԱՌՆՈՒՄ: Հրաժարվիր այդ ողորմելի մտքից, Հրաչ Քեշիշյան: Իսկ հիմա լսիր գոհարներ անգլիական ծագման սցենարիցդ. «այնքան ծխիր, մինչև սատկե~ս», «դու ուտել խմելու համար մեռած տռփամոլ ես», «այնպես ես զրխկում մահճակալին, ոնց որ ըմբշամարտիկ լինի», «էշի մեկը», «տեսքից քաղցր է և գեղեցիկ, բայց որ գրկես` հում ա և լպրծուն»: Որքա~ն լպրծուն ես, հայ հակամշակույթ...

Այսօր «Դար» ակումբի ֆորումում հետաքրքիր երկխոսություն ունեցա Սելավի-ի հետ: Առաջին անգամ արժանացա «պապիկ» քնքուշ բառին, որի հաճույքը դեռ չեմ վայելել... Չէ~, պետք է ամուսնացնել մեր Քանդակագործ-ին, որ թոռնիկ ունենանք...

Իմ Սիրելի, համաշխարհային դեկադանսի այդ խղճուկ զավակ-ֆիլմը արժանի չէ քո աչքերին: «Ոչինչ չի մնա», - ասում է նա, իսկ մենք ասում ենք` ՄԻՇՏ ԱՊՐԵԼՈՒ Է ՈԳԻՆ, ՍԵՐԸ, ԿԱՐԵԿՑԱՆՔԸ , ԳԵՂԵՑԿՈՒԹՅՈՒՆԸ:

Բարի գիշեր:

[Հեղինակ]

Այսօրս` 9 մարտի 2008թ., ավարտվում է:

Այսօրս զարմանալի կոնտրաստ ուներ` երեկվա հետ համեմատած: Երեկ օրս լի էր գարունով, արևով, և ամբողջ օրը զարմանալի արևային տրամադրության մեջ էի: Բայց այսօրս առավոտից ամպոտ էր... Գործում է տիեզերական օրենքը` Ճոճանակի Օրենքը. Ցերեկին հաջորդում է Գիշերը, Աշնանը` Ձմեռը, և ամենուր գործում է այս տատանումը: Այսպես նաև մարդկային կյանքի ու հոգեբանության մեջ: Այսօրվաս մեջ մի քիչ «գիշեր» կար, բայց, այնուհանդերձ, օրվա մեջ լցվեցի լույսով և լավ աշխատեցի:

Այսօր շարունակում էի մեր Առողջագետ-ի` Արուսյակ Նալյանի «Նոր անգիտաց անպետ» մենագրության գիտական խմբագրումը: Այս գիրքը պսակազերծում է ժամանակակից դեղորայքային բժշկությունը, նրա բոլոր միֆերը և տալիս է նոր, բնական, էկոլոգիական բժշկության ստեղծման ուղիները: Առողջագետը` տողերիս հեղինակի հետ Հայաստանում հիմնել է նոր, բնական բժշկության համակարգը, ստեղծել է դրա գործող մանարակերտը: Եթե գա մի ժամանակ, որ այն ամբողջովին ներդրվի մեր երկրում, ապա որքան արդյունավետ կլինի բժշկությունը, որքան կպակասի քիմիական վտանգավոր դեղորայքի օգտագործումը: Առողջագետ-ի գիրքը գրված է կենդանի, վառ լեզվով, ինձ համար հաճելի է աշխատել այդ գրքի վրա:

Այսօրվա հայաստանյան կյանքի համայնապատկերից....
Պատկերացնու՞մ եք, մեր ընտրությունները վերահսկելու համար Եվրոպական պատվիրակության կազմում ընդգրկված է եղել... 355 մարդ. մի ահռելի թվաքանակ, որքա~ն մարդկային և ֆինանսական ծախսեր: Եվրոպայի խնդիրն է` մեզ սովորեցնել ազնիվ ու անկաշառ ձևով ընտրաթերթիկը գցել տուփի մեջ , միայն սեփական կամքի համաձայն: Շատ լա~վ, իսկապես պետք է մեզ այսպիսի կրթություն: Բայց...

Հայաստան – միավորված Եվրոպա հարաբերությունները այնպես են դրված, որ մենք ամեն ինչում և ամենուր պետք է սովորենք Եվրոպայից և մեր կյանքում ներդնենք եվրոպական չափանիշները: Ներեցե~ք. կյանքի բոլոր ասպարեզներում` ապրելակերպ, մշակույթ, առողջապահություն, կրթություն .... այս աշխարհամասը հիվանդ է, անառողջ է նրա սնունդը, նրա երեխաները ճարպակալում են, գենետիկ փոխված սնունդը ամենուր տարածվում է: Եվրոպական տարածքը ներծված է ատլանտյան հակամշակույթով, կինոպրոկատի 80% -ը ամերիկյան մակերեսային կինոարտադրությունն է:
Ես երազում եմ այն ժամանակը , երբ Եվրոպան և Հայաստանը կապված կլինեն առողջ մշակութային կապերով, իրար կտան առողջ մշակույթի օրինակներ: Իսկ մենք, իհարկե, պետք է սովորենք ճիշտ ու սիրուն ծալել քվեաթերթիկը և գցել ուղիղ քվեատուփի մեջ, և այդ գործողությունն անելիս` լսել միայն սեփական սրտի հրահանգը...

Աչքներս լույս ... Սկսվեց հայկական առաջին սերիալի` «Այսպես էլ ապրում ենք» ֆիլմի ցուցադրությունը: Սերիալի ժանրը` ներկայացնել կյանքի սուռոգատը, մակերեսայինը, ամենօրյա – մանրը, և դա` առանց հոգու ուսումնասիրության, առանց խորունկ ապրումի , առանց արվեստի: Մի երկիր, որ մշակութապես քայքայված է` ինչքա~ն կշահեր, եթե այդ սերիաների վրա ծախսված գումարը ծախսվեր հայ գրականության էկրանավորման կամ այլ առողջ մշակութային նպատակների համար: Նորից մեր Հանրային հեռուստատեսութունը, որը սնվում է հարկատուի կողմից, կեղծ մշակույթի տարածողի դերն է ստանձնել: Այս ֆիլմի ռեժիսորը ևս հայ անփոխարինելի, ականավոր, միակ, բազմավաստակ բեմադրիչ Հրաչ Քեշիշյանն է...

Այս տարի ամբողջ աշխարհում և Հայաստանում հնչելու է Ջոնիի բարակ, զիլ ձայնը` «Աշխարհում ինչ- որ տեղ, ինչոր բան սխալ է»: Վիլյամ Սարոյանի 100-ամյակն է այս տարի: Հիշում եմ նրա հայակերտ, ազնվամետաղ կերպարը - հանդիպում էր Սրտաբանության ինստիտուտում: Եվ հնչում էր ձայնը` հզոր, ազնվամետաղ շեշտով - կարծես հեռվից, կարծես Բիթլիսի լեռներից` « Մարդը բան մը ստեղծած ըլլալու համար` գոնե մեկ անգամ խենթացած պիտի ըլլա...»:

Եվ հիշեցնում է Սարոյանը` «Մեր սիրտը լեռներում է»: Այո~, հայոց սիրտը լեռներում է, այնտեղից մեզ հեշտ է խոսել մարդկանց և աստվածների հետ:

Բարի գիշեր:

[Հեղինակ]

Այսօրս` 10 մարտի 2008թ., ավարտվում է:

Այսօրս սկսվեց մեր զինվորին փոքրիկ ծանրոց ուղարկելով: Սպասում էի մեքենային, որ պետք է տաներ ծանրոցները: Շատ ծնողներ կային: Սիրում եմ լսել, թե ինչ է խոսում մեր ժողովուրդը: Որքա~ն մարդկային տիպաժներ, որքա~ն խարակտերներ կան ... Իսկ մեր զինվորը, երբ էլ հարցնենք, թե ինչպես ես` իր հեռավոր ձորից նույն պատասխանն է ուղարկում` «ընտի~ր», բայց հո գիտենք, որ հեշտ ծառայություն չի լինում... Սիրելի, համբերատար, լավատես հոգի: Նա մեր տան փոքրն է, բայց կրթում է բոլորիս` ինչպիսին պետք է լինի մարդկային համբերությունն ու հանդուրժողականությունը:

Այսօրվա Հայաստանի կյանքից ուզում եմ մի դիտարկում անել և հուսով ե,մ, որ չեմ խախտում արտակարգ իրավիճակով նախատեսված սահմանափակումները... Փնտրվում են վերջին իրադարձությունների գծով մեղադրյալները ... փնտրվում է Նիկոլ Փաշինյանը: Անկասկած, շատ տաղանդավոր և սուր լրագրող է նա, որպես նորահայտ պոլիտտեխնոլոգ` ևս: Բայց ես` անուղղելի հայս, միշտ մի հարց ունեմ աշխարհին ու մեր հանրությանը. ով էլ լինի մարդը` Ջորջ Բուշը թե մեր Նիկոլ Փաշինյանը, ինչ տաղանդ էլ ունենա, ինչ դիրք էլ զբաղեցնի` իմ հարցն հետևյալն է նրա մասին` ինչ մշակույթ է նա բերում իր ժողովրդին: Եվ այսպես` այս ամռանը, երբ աշխատում էի մի էսսեի վրա («Ձոն Դոգվիլ-Հայաստանին») ուսումնասիրեցի «Հայկական ժամանակ» թերթի մեկ տարվա համարները` պարզելու համար, թե ի՞նչ մշակույթ է քարոզում մեր ազատական մամուլի այս առաջատարը: Եվ ի՞նչ. գրեթե բոլոր մշակութային անդրադարձերը վերաբերում էին մեր պանծալի «աստղերին». սրանք ախր այն «թզուկ աստղերը» չեն , որ հայտնաբերում էր Վիկտոր Համբարձումյանը, սրանք իրապես թզուկ են` իրենց արվեստով: Եվ Նիկոլի թերթում դուք կգտնեիք «աստղերի» մասին այնպիսի մանրամասներ, ջերմ անդրադարձներ, նրանց ապագա պլանների մասին այնպիսի հարցուփորձեր, ինչպիսին չէր արժանացել Բեռնարդ Շոուն` իր հայրենիք Անգլիայում: Եվ ոչ մի լուրջ հոդված իսկական, ազգային արվեստի մասին:

Մի «ՀԺ»-յան պատմություն առանձնապես ցնցեց ինձ. կարծեմ «Էմփիռեյ» խմբի հետ կլիպ էր նկարահանել մի երիտասարդ երգչուհի, և կլիպը վերջանում էր հերոսուհու ինքնասպանությամբ, մի քանի ամիս անց այդ թշվառ երգչուհին այդպես էլ ավարտեց իր կյանքը... Եզրահանգեմ. մեր պաշտելի Հանրայինը բուծում է «աստղիկներ», իսկ Նիկոլ Փաշինյանը երգում է նրանց կենսագրությունը,- դա նշանակում է, որ Ալեքսան Հարությունյանը, Հրաչ Քեշիշյանը...Արթուր Գրիգորյանը` մի կողմից և Նիկոլ Փաշինյանը` մյուս կողմից, թույլ են տվել հանցանք մեր երկրի և ազգի հանդեպ` երկրում հակամշակույթը քարոզելով և տարածելով, և ես` Հայ Մշակույթի Պահակազորի շարքային զինվորս, հետախուզում եմ հայտարարում` այս չորս(առայժմ`չորս) մշակութային հանցագործներին հայտնաբերելու և ԱԶԳԱՅԻՆ ՄՇԱԿՈՒՅԹԻ հավերժական դատարանի առջև կանգնեցնելու համար: Մնացած և առավել կարևոր եզրահանգումները թողնում եմ ձեզ...

Լուրջ մետերեոլոգիական իրավիճակ է Մեծ Բրիտանիայի ափերին: Համաշխարհային օվկիանոսը հարվածում է այս մեծ կղզու ափերին և սպառնում բրիտանական դարավոր կեցությանը և ապահովությանը: Հայաստանից մի ուղերձ եմ հղում քաջարի բրիտանացիներին. ոչ թե դամբաներ կառուցեք, այլ սրտով, սիրով և անկեղծությամբ ԲԱՆԱԿՑՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ՎԱՐԵՔ ՕՎԿԻԱՆՈՍԻ ՀԵՏ: Եվ իմացեք` ԲՆՈՒԹՅՈՒՆԸ ՀԵՆՑ ԱՅՆՊԵՍ ՉԻ ԿԱՏԱՂՈՒՄ: Բնությանը զայրացրել են ներկա մարդկության երեսպաշտությունը, ագահությունը, պատերազմները, նրա արտադրած գենետիկ սնունդը և, մանավանդ, զարգացած երկրների կողմից շատ երկրների ստորացումը և աղքատացումը: Հարգելի բրիտանացիներ, ի՞նչ եք մտածում, երբ ռումբերից պատառոտվում են Իրաքի խաղաղ քաղաքացիները, գուցե նրանց հետմահու ճիչերն են բարձրացրել օվկիանոսի ալիքները ...


Այսօր զարմանալի իրադարձություն կատարվեց. մեր պաշտելի հայլուրային մադոննան Հայլուրից հետո չհայտարարեց, թե մեզ ինչ ինչ թրիլլերային կամ մարտաֆիլմային հաճույքներ են սպասում: Հիշու՞մ եք մարտի 3-ը, թե 4-ը` դառը օր էր մեզ համար, երբ Հայլուրից հետո, նույն զարմանալի բթությամբ հայտարարեցին նույն «աչքալույսը», թե ինչ են ցուցադրելու և շարունակեցին ցուցադրել նույն մարտաֆիլմերը, նույն սպանությունները: Չլինի՞ թե «Այսօրիս» խայթը հասել է Հանրայինի խմբագիրներին ...

Սիրելի ֆորում … ցանկանում եմ, որ ձեր անքեն խայթը հասնի բոլոր անգետներին և արթնացնի նրանց...

Բարի գիշեր:

[Հեղինակ]

Այսօրս` 11 մարտի 2008թ., ավարտվում է:


Այսօր Երևանի կենտրոնում էի, գարնան տաք, անուշ օր էր, քայլում էի թեթև, զգում էի կյանքի և ապագայի շունչը: Կառավարության շենքի մոտ զինվորներ էին: Բոլորը ճիշտ Հարությունիս նման... դևռևս երեխաներ: Մի ազգ և նրա պետականությունը որքա~ն պատասխանատու պետք է լինեն, որպեսզի իր զավակները ` ավտոմատները ձեռքներին, չկանգնեն մայրաքաղաքի կենտրոնում, այլ իրենց զինվորությունն անեն, իրենց կրթությունն անցնեն: Որքա~ն պատասխանատու պետք է լինենք:

Անցնում էի այն տարածքի կողքով, որտեղ մի ժամանակ Լեզվի ինստիտուտի շենքն էր: Այդ շենքում, մեր ոսկի ժամանակներում Սիրելուս հետ գրաբար էինք սովորում` մի շատ լավ լեզվաբանի` գրաբարագետ Թոսունյանի մոտ: Շենքը ներսից խնամված չէր, բայց նա ինձ արտաքինից շատ էր դուր գալիս` խիստ ճարտարապետական ոճ, մուգ գորշ տուֆ,- մի համեստ մարգարիտ Երևանի սրտում: Եվ որոշեցին այդ շենքը քանդել, որպեսզի վեհափառի համար կառուցեն ... Երևանյան նստավայր: Երկրորդ մոտիվն այն էր, որ բացվի ու երևա Կաթողիկե եկեղեցին: Այժմ եկեղեցին երևում է. շատ համեստ, ես կասեի ` ճարտարապետական տեսակետից խեղճ մի կառույց է: Լեզվի ինստիտուտի շենքը ավելի թանկ, ավելի սիրելի էր իմ սրտին: Ինչ վերաբերում է Վեհափառի երևանյան նստավայրին... Բայց ի՞նչ է անում Վեհափառը Երևանի աղմկոտ կենտրոնում... Իսկ Լեզվի ինստիտուտի քանդումը մշակութային վանդալիզմ է, որին մասնակից եղավ հայ եկեղեցու Պետը: Զոհված շենքի հիշատակին եմ ձոնում այս բանաստեղծությունը:

ՁՈՐ ԳՐԱԲԱՐԻՆ

Քաղցր է լեզուն իմ մայրենի,
Բայց մայրենիս իր մայրն ունի.-
–Դու իմ հպա'րտ, դու իմ չքնա'ղ. –
Ահա քո դեմ իջել ծնկի,
Դյութանքի դեմ բառ ու խնկի.–
Դու մեր ոգու ջահերի ջահ:

Թույլ տու~ր բառիդ բույրը շնչեմ,
Քո մագաղաթ ձեռքին դիպչեմ.–
Ես որդիդ եմ վերադարձած.
Հար ճառագի~ր գլխիս վրա,
Տու'ր ինձ սիրո անբեկ զրահ,–
Դու մեր ոգու գանձերի գանձ:

Զավակներիս շուրթին ելիր,
Սին տենչերից նրանց խլիր`
Տոգորվե~ն մեր ունեցածով.
Դարեր ի վեր` գերել ես դու
Եվ իմ տանն էլ տիրել ես դու,–
Դու մեր ոգու ծովերի ծով:


Բերկըրություն տու'ր մեր հացին,
Թիկունք լե~ր մեր ստեղծածին
Տարերքների հանդեպ ագահ.–
Դու ոսոխի զարկին սովոր,
Միշտ զինավա'ռ, միշտ զորավո'ր.–
Դու մեր ոգու գահերի գահ:

Շարունակվում են մարտի 1-2-ի իրադարձությունների քննարկումները: Հակահեղափոխական ալիքը փրփուրի երես է հանել շատ վերլուծաբանների, իսկ ես ասում եմ` շատ մի վերլուծեք. ժողովրդին տվե~ք նրա ազգային մշակույթը, նրա հոգին, վերականգնեք նրա նվաստացած արժանապատվությունը և նա կմոռանա ձեզ էլ, հեղափոխությունն էլ և կգնա իր գործին: Բայց դուք շարունակում եք նրան նվաստացնել , ո~վ վերլուծաբաններ:

ՄԻջազգային լրահոսից. Հաագայի դատարանում դատում էին խորվաթ գեներալներին` 200. 000 սերբերի ոչնչացման համար: Ի~նչ ողբերգություն. երկու նույնալեզու ժողովուրդներ, որոնք տարբերվում են միայն կրոնով` մեկը կաթոլիկ, մյուսը ուղղափառ, և ոչնչացնում են իրար: Քրիստոնեական կրոնի տարբեր ճյուղերի, աղանդների վեճերը որքան թշվառություններ են տվել ժողովուրդներին: Այսպիսի~ կրոն, այսպիսի~ էթիկա:

Շարունակվում է հայկական սերիալի ցուցադրումը` «Այսպես էլ ապրում ենք»: Հինգ րոպե նայեցի. այո~, այսպես էլ ապրում ենք, այսպես էլ դեգեներացվում հրաչքեշիշյանական Հայաստանում: Հետհայլուրյան մարտաֆիլմին կամ թրիլլերին եկավ փոխարնելու այս նոր մշակութային աղբը:

Սիրելի ֆորում, պահպանե~ք ձեզ, պահպանե~ք ձեր սիրտը հայկական հակամշակույթի պղտոր ջրերից:

Բարի գիշեր: