Մահապատիժ, թե ցմահ բանտարկություն

[Տրիբուն]

Ես մահապատժին դեմ եմ, իսկ խիստ պատժին՝ կողմ:

Ու հավանական ա, որ էս քննարկման պատճառներից մեկն էն ա, որ երբեմն կամ հաճախ մենք չենք տեսնում խիստ պատիժը: Աթեիստի բերած Բրեյվիկի դեպքում մենք տեսնում ենք նենց պայմաններում ապրող մարդու, ում պայմաններին նույնիսկ նախանձել կարելի ա: Հայաստանում ցմահ դատապարտյալների դեպքում էնպիսի բաներ ենք լսում, որ նորից չենք զգում խիստ պատժի գոյությունը: Օրինակ Տրիբունի ասածի պես հասարակությունից մեկուսացվա՞ծ են. ըստ հասնող լուրերի չէ, չնայած չունեն իրավունք, բայց իրանց հասանելի ա դառնում ինտերնետը, անընդհատ շփումը դրսի հետ: Պատմում են, որ շատ ցմահներ կալանավայրում իրենց բեզպրեդելշիկ են զգում, գիտեն որ ավելին կորցնելու չունեն, ինչ ուզում, անում են, թքած ունեն ամեն ինչի վրա, հասնում են նրան, մարդիկ կարողանում են անգամ նոր ծանություններ հաստատել, այցելուներ ունենալ և այլն:

Էս ու ուրիշ լիքը բաներ հաշվի առնելով, ես կարծում եմ, որ մենք քննարկելուց չենք ֆիքսվում բուն գաղափարի վրա, այլ ավելի շատ ֆիքսվում ենք կոնկրետ դեպքերի վրա, որոնք էս կամ էն համակարգի թերության կամ սխալ քաղաքականության արդյունք են:

Չուկիտո ջան, պատիժը խստությամբ չի չափվում, համարժեքությամբ ա չափվում։ Չմոռնանք, որ մահապատիժը առավելագույն պատժաչափ ա ու պաժի տեսակ ա, որը հետողորմյա չես կարա անես։ Հիմա հարց ա ծագում, (1) որոնք են էն հանցանքները, որոնց համար կարաս սահմանես առավելագույն պատժաչափ, առանց հետողորմյայի հնարավորության; (2) որտեղ ա սահմանը, որը բաժանում ա առավելագույն պատժաչափը առավելագունից մի խազ պակաս պատժաչափից; (3) ով իրավունք ունի սահմանելու հանցագործությունների էտ ցանկը, որոնց համար կարաս առավելագույն պատիժ կիրառես։

Ասածս ինչ ա, մահապատիժը առանձնահատուկ դեպք ա ու իրան չես կարա դիտարկես այլ տեսակի պատիժների հետ համեմատության մեջ ու համարժեքություն չափես։ Նույնիսկ ակնհայտ հանցագործությունների համար սահմանը գծելը դժվար ա - օրինակ տեռորիստ կա հինգ հոգու գռանատով պայթացրել ա, տեռոսրիտ կա քսան հոգու դանակով գլխատել ա․ որի՞ համար ա պետք սահմանել առավելագույն պատիժ։ Կասես երկուսի համար էլ։ Ես էլ կասեմ, իսկ եթե առաջին դեպքում հինգ հոգու փախարեն չորս հոգու սպանած լինե՞ր, կամ երկու՞։ Հստակ սահման քաշելը շատ դժվար ա։

Իսկ ինչ վերաբերվում ա Բրեյվիկին ու իրա պատժին - ի՞նչ ասես, ծայրահեղ ձախ հասարակությունները վերջին տարիներին ամեն տեսակի տխմարությամբ մարդկությանը շոկի մեջ են գցում, բայց հիմա էս մոդայա։ Բայց սրա վերջը պիտի մի օր կգա, քանի որ եթե չգա, նման ծայրահեղությունների պատասխանը նոիյնքան ծայրահեղ բրեքզիթն ու Թրամփի ընրվելն ա լինելու, ու ինչքան գնա, էնքան վատանալույա։