Քաղաքական քննարկումներ՝ թեմայից դուրս

[Տրիբուն]

Չանցավ - հողի սեփականաշնորհումը դեռ հարց է, լավ էր, թե վատ, իսկ ատոմակայանը - իրենք փակեցին, իրենք էլ բացում են ու լավամարդ են լինում Էն օրը փողոցում Ստամբուլցյանին տեսա... ինչ ասես??!!

Հողի մասին երկար բան չեմ ասի, բարդ թեմայա, համ էլ հաստատ դու դրանից բան չես հասկանում:

Բայց եթե կարծում ես, որ ԽՍՀՄ մինիստրների խորհուրդը ատոմակայանը փակելու մասին որոշումը ընդունել է Խաչիկ Ստամբոլցյանի ճնշման տակ, ուրեմն մավզալեյը պետք ա քանդել, տեղը Խաչիկ Ստամբոլցյանի արձանը կանգնացնել:

Լիոն, սե՞նց ես պատմություն գրում: Խչոն հելավ փողոց, երկու հատ գոռաց, Գառբաչովը տակն արեց Էս էլ քո համար Ապոպը չի, որ հելներ Հայաստանից Կահիրե ոտով գնար փարավոնների մայրիգը լացացնելու:

[Տրիբուն]

Հաաա, ճիշտա - սխալ համեմատեցի: Լուկաշենկոն ավելի էր սիրում իր երկիրն ու բելառուսներին, որ թույլ չտվեց ոչ իր պետության և ոչ էլ իր ազգի թալան: Ճիշտ ես, եղբայր, ճիշտ ես Մյուս կետերում ևս - երևի հենց էդ պատերազմն ու հարևաններն էին խանգարում ու հենց դրանք էին պատճառը 1995-1996 թվականների այլանդակ ընտրակեղծարարությունների (էն խեղճ Պարույրի ընենց տփեցին ԱԺ ամբիոնի մոտ, մինչև հիմա աչքիս դեմն է: Հա, մեկ էլ հիշում եմ, թե սեպտեմբերի 26-ի իրադարձություններից հետո ԱՐ հեռուստաընկերությամբ գրող Վահրամ Սահակյանը (Արամայիսի տղեն չէ, էն մյուսը) ինչ քստմնելի ձևով էր լիզում իշխանության բատինկեքի նրբանները), թալանչիական սեփականաշնորհմանը (Արմենթելը, գրողը տանի!), ժողովրդի գաղափարական ոչնչացմանը (ոնց էր, հլը հիշեցրեք. "Ազգային գաղափարախոսությունը կեղծ կատեգորիա է", հաբռգած "Մենք հաղթեցինք"-ն ու շամպայնի չխկը), ծնելիության անկումը, արտագաղթի աճը...

Շարունակենք համեմատել?

Ապեր, դու իսկականից պատմության գրելը թարգի: Պարույրին չեն տփել, էն էլ ամբիոնի մոտ: Տփել են Շավարշ Քոչարյանին, ու իսկականից ամբիոնի մոտ: Իսկ Պարույրը տակն արեց, ու բառացի մոտավորապես ասեց հետևյլը «Ես մեղք չունեմ, իմ մաշիկներն են մեղավոր ... ղալաթ եմ արել, ինձ խաբել են, ես տենց բան չէի ուզում, ներող ըլեք ապե»:

[Տրիբուն]

Հաաա, ճիշտա - սխալ համեմատեցի: Լուկաշենկոն ավելի էր սիրում իր երկիրն ու բելառուսներին, որ թույլ չտվեց ոչ իր պետության և ոչ էլ իր ազգի թալան: Ճիշտ ես, եղբայր, ճիշտ ես

Քիչ էր մնում մոռանայի: Կարա՞ս ասես, Լուկաշենկոն որ թվից ա Բելոռուսի նախագահը: Ապեր, Բելոռուսը մանրից Հյուսիսային Կորեայա դառնում Եվրոպայի մեջտեղը, դու ընգել ես բածկայի գովքն ես անում:

[Տրիբուն]

Ազգային գաղափարախոսությունը ....... Հայ ժողովրդի կենսական պահանջմունքները բավարարող գաղափարների ամբողջությունն է: Այիսինքն միայն այս գաղափարախոսոթյունն է, որի արդյունքում հայերն ու Հայաստանը կուժեղանան:

Էս կենսական պահանջմունքների պահը դուրս եկավ:

Ազգային գաղափարախոսություն = կենսական պահանջմունքների բավարարում = ուտելու բան + ք.քելու տեղ + շինելու բալիկներ

[Տրիբուն]

Տղերք չեմ հավատում ես դրանց:

Լևոնն էլ չգիտի ինչ ա անում ու իրան էտ շատ չի անհանգստացնում: մեկա իրա հետույքի հաշվին չի անում, բայց հաջողության դեպքում արդյունքները մենակ ինքն ա լափելու:

Մարկ ջան, հավատում են մենակ սեփական ծարավին ու սփրայթին: Իսկ սեփական հետույքի մասին մտածում են հետույք ունեցող բոլոր կաթնասունները, բացի ճապոնացի կամիկաձեներից:

Իսկ ավելի լուրջ, եթե խնդիրը սկսվեր ու սահմանափակվեր Լևոնով, ես դաժե լուսամուտից դուրս չէի նայի, ուր մնաց միտինգի գնայի: Բայց ժողովրդկան բողոքի հեղեղը կարող է մաքրել ամեն տեսակի կեղտոտ բան՝ անցյալ - ներկա - ապառնիով:

Էսօր կարամ մի բան ասեմ. եթե ուզում ենք երկիրը երկիր դառնա, գոնե մի անգամ թափով ու հավեսով պիտի դուրս գանք փողոց: Անհավանական է, բայց քուչեն ա էսօր ազգի փրկությունը:

[davidus]

Մուտիտ ...

Եթե Բելոռուսում արժանավայել են ապրում, ուրեմն ես բալետ պարող եմ:

Մերձբալթյան երկրների ու Լեհաստանի վրա էլ ԵՄ-ն ու ԱՄՆ-ը էնքան փող դրեցին, որ Չադն էլ լիներ երկիր կդառնար:

Լիոն չիմացածդ բաներից մի խոսա: Էս էլ փիղ չի, որ կռտես ու հազարով հանես մարտի դաշտ

Եթե չեմ սխալվում, հենց ԽՍՀՄ փլուզումից հետո Բելառուսիայում է տեղի ունեցել ռազմատեխնիկայի աշխարհի ամենախոշոր афера-ն: Էդ մասին նունիսկ Նիկոլաս Քեյջի խաղացած «Оружейный барон» կինոյի մեջ ա թեթև ակնարկ անում: Դրանք դժվար փող կերած չլինեն:

[Տրիբուն]

.. երևի ես էի միտինգներ անում ու փրփուրը բերանիս պահանջում դրա փակումը:

Ապեր, որ միտինգով ԽՍՀՄ մինիստրների խորհուրդը ատոմակայան փակեր, ուրեմն էսքան միտինգից հետո Սերժը Քոչարյանի հետ ձեռ ձեռի տված հիմա Կոշի գաղութում տրնգի պիտի պարեր:

Ատոմակայանը գիտես ի՞նչ ա: Էտ կայան ա, որը ատոմային ա: Դա միտինգների ազդեցության տակ չեն փակում, ուզում ա միտինգավորների բերանից վեդրոյով փրփուր թափի: Լիոն, 88-ի միտինգները քո իմացած հայոց ութերորդ կայսրությունը չէին, Խաչիկ Ստամբոլցյան աշխարհակալն էլ, իմ իմանալով, Մոսկվան չէր գրավել, որ զաստավիտով որևէ բան բացել կամ փակել տար:

[Տրիբուն]

Արա, դե չեք թողում էլի մարդ քնի: Չորս հատ փղի պատճառով, նստած միջուկային թիթեռ եմ նկարում:

Հատուկ Ակումբի պատմաբանի համար, որ ատոմակայանը փակելուց Խչոյի մուրուքը հանգիստ թողնի, հիշի որ Հայստանում երկրաշարժ էր եղել, ու Մեծամորի փակելուց երեք տարի առաջ էլ տեղի էր ունեցել Չեռնոբիլի աղետը:

ԽՍՀՄ Նախարարների խորհրդի 1989թ. հունվարի 6-ի թիվ 15 որոշման մեջ ասվում է. «1. Հաշվի առնելով ընդհանուր սեյսմիկ իրավիճակը` կապված ՀԽՍՀ տարածքում տեղի ունեցած երկրաշարժի հետ, ընդունելով ՀԿԿ-ի, Հայաստանի ԽՍՀ Նախարարների խորհրդի, ԽՍՀՄ Նախարարների խորհրդին կից վառելիքաէներգետիկական համալիրի բյուրոյին առընթեր ատոմային էներգետիկայի հարցերով միջգերատեսչական խորհրդի և ԽՍՀՄ ԳԱ առաջարկությունը` Հայկական ԱԷԿ-ը փակել ավելի վաղ ժամկետներում, քան նախատեսված էր: Էլեկտրակայանի առաջին էներգաբլոկը կանգնեցնել 1989թ. փետրվարի 25-ից, երկրորդը` 1989թ. մարտի 18-ից:

Ատոմակայանը փակվեց Պետական հանձնաժողովի կազմած ժամանակացույցով: Նախատեսվում էր 815 ՄՎտ հզորությամբ ատոմակայանը վերակազմավորել շուրջ 1500 ՄՎտ հզորությամբ ջերմաէլեկտրակայանի, ընթացքում էին Երևանում երկրորդ և Հրազդանում նոր ջերմաէլեկտրակայանների նախագծման աշխատանքները (Հրազդանում 1989-1993թթ. պետք է կառուցվեին ու շահագործվեին 1200 ՄՎտ գումարային հզորությամբ 4 նոր էներգաբլոկներ, որոնցից մեկն արդեն կառուցվում էր): Ահա թե ինչու, ատոմակայանի փակումը պահանջող հասարակությանը բռնությամբ չպատասխանեցին: Նաև այն, որ Չեռնոբիլի ատոմակայանի վթարը (26.04.1986թ.) իշխանավորներին սթափեցրեց ու զգոնության կոչեց: Հրապարակվեցին ատոմային էլեկտրոկայանների և միջուկային այլ օբյեկտների կառուցման ու շահագործման նորմատիվային մինչ այդ արգելված փաստաթղթերը: Դրանք բացահայտեցին միջուկային որոշ օբյեկտների, այդ թվում` հայկական ատոմակայանի տեղի ընտրության և բազում այլ չափանիշների անհամապատասխանությունը պահանջվող նորմերին: Նշված փաստաթղթերը մատչելի դարձան ոչ միայն միջուկային էներգետիկայի ոլորտի ծառայողներին, այլև բնակչության որոշ շրջանին: Չեռնոբիլի աղետի ցնցակաթվածի մեջ գտնվող իշխանավորները չէին կարող հաշվեհարդար տեսնել մեկ այլ միջուկային օբյեկտի անվտանգության ապահովման պահանջով փողոց դուրս ելած մարդկանց հետ, իսկ մինչ Չեռնոբիլի աղետը խոշորածավալ միտինգներ ու ցույցեր չեն եղել: Ուրեմն, Հանրապետության Նախագահի այն խորհուրդը, թե «միշտ պետք է հիշել այն մարդկանց դեմքերը, որոնց ջանքերով ատոմակայանը փակել ենք» մեղադրանքն առաջին հերթին ուղղված է Լ. Բրեժնևին, Մ. Գորբաչովին, Ն. Ռիժկովին, Կ. Դեմիրճյանին, Ֆ. Սարգսյանին: Վստահ եմ, որ այդ հարցում, սերունդները երախտագիտությամբ կհիշեն նրանց անունները:

[Lion]

Հողի մասին երկար բան չեմ ասի, բարդ թեմայա, համ էլ հաստատ դու դրանից բան չես հասկանում:

Բայց եթե կարծում ես, որ ԽՍՀՄ մինիստրների խորհուրդը ատոմակայանը փակելու մասին որոշումը ընդունել է Խաչիկ Ստամբոլցյանի ճնշման տակ, ուրեմն մավզալեյը պետք ա քանդել, տեղը Խաչիկ Ստամբոլցյանի արձանը կանգնացնել:

Լիոն, սե՞նց ես պատմություն գրում: Խչոն հելավ փողոց, երկու հատ գոռաց, Գառբաչովը տակն արեց Էս էլ քո համար Ապոպը չի, որ հելներ Հայաստանից Կահիրե ոտով գնար փարավոնների մայրիգը լացացնելու:

Իրենք էին պայքարում ատոմակայանը փակելու համար, այսինքն ատոմակայանը բացելը ոչ մի կերպ չի կարող իրենց "զասլուգան" լինել: Ամենալավ տարբերակում` դա սխալի ուղղում է: Իսկ հողի սեփականաշնորհումը իրոք լավ բան էր, ափսոս, որ դա արվեց ամեն ինչից կտրված ու հետագայում հարակից պայմաններ չստեղծվեցին, որ գյուղացին իրեն տնտեսապես ամուր զգա:

Ապեր, դու իսկականից պատմության գրելը թարգի: Պարույրին չեն տփել, էն էլ ամբիոնի մոտ: Տփել են Շավարշ Քոչարյանին, ու իսկականից ամբիոնի մոտ: Իսկ Պարույրը տակն արեց, ու բառացի մոտավորապես ասեց հետևյլը «Ես մեղք չունեմ, իմ մաշիկներն են մեղավոր ... ղալաթ եմ արել, ինձ խաբել են, ես տենց բան չէի ուզում, ներող ըլեք ապե»:

Սակայն ինչ տարբերություն Ընդունում ես, որ այլանդակ են վարվել, հերիք է... Ի դեպ, ես ոնց փորփրում եմ հիշողությունս, ամբիոնի մոտ չեմ հիշում ւոմից ճարպիկ օպերկոտ ստացողը հենց Պարույրն էր: Իրավիճակը մոտավորապես սենց էր - Պարույրը ամբիոնի մոտից ուզում էր խոսել, ինչ-որ մեկը մոտեցավ ամբիոնին ու...շրըխկ...

Քիչ էր մնում մոռանայի: Կարա՞ս ասես, Լուկաշենկոն որ թվից ա Բելոռուսի նախագահը: Ապեր, Բելոռուսը մանրից Հյուսիսային Կորեայա դառնում Եվրոպայի մեջտեղը, դու ընգել ես բածկայի գովքն ես անում:

Բելառուսն էն երկիրնա, որն ունի արդյունաբերություն և ուր շատ հայեր գնում են մշտական բնակություն հաստատելու:

Էս կենսական պահանջմունքների պահը դուրս եկավ:

Ազգային գաղափարախոսություն = կենսական պահանջմունքների բավարարում = ուտելու բան + ք.քելու տեղ + շինելու բալիկներ

Դե, ապեր, եթե քո համար կենսական պահանջմունք կոչվածը մենակ էդա... ինչ ասեմ

Մուտիտ ...

Եթե Բելոռուսում արժանավայել են ապրում, ուրեմն ես բալետ պարող եմ:

Մերձբալթյան երկրների ու Լեհաստանի վրա էլ ԵՄ-ն ու ԱՄՆ-ը էնքան փող դրեցին, որ Չադն էլ լիներ երկիր կդառնար:

Լիոն չիմացածդ բաներից մի խոսա: Էս էլ փիղ չի, որ կռտես ու հազարով հանես մարտի դաշտ

Չգիտեմ, բալետ պարող ես, թե չէ, բայց այնտեղ մեզնից լավ են ապրում: Ապացույց ունեմ - օրինակ, մեր հարևանը ընտանիքով տեղափոխվեց Բելառուս ու, երբ մեկ-մեկ Հայաստան է գալիս, միանշանակ պնդում է, որ այնտեղ ավելի լավ է: Նա իր հետ տարել է նաև իր ազգականներին ու սրանք էլ են այդ կարծիքին: Իսկ ԵՄ-ի ու ԱՄՆ-ի պահով - Լևոնի օրոք Հայաստանը 1 միլիարդ փող ստացավ, մեր պես երկրի համար ահագին բանա, ինչի լափեցին?

[ministr]

Սակայն ինչ տարբերություն Ընդունում ես, որ այլանդակ են վարվել, հերիք է... Ի դեպ, ես ոնց փորփրում եմ հիշողությունս, ամբիոնի մոտ չեմ հիշում ւոմից ճարպիկ օպերկոտ ստացողը հենց Պարույրն էր: Իրավիճակը մոտավորապես սենց էր - Պարույրը ամբիոնի մոտից ուզում էր խոսել, ինչ-որ մեկը մոտեցավ ամբիոնին ու...շրըխկ...

Հանուն արդարության նշեմ, որ ես էլ եմ հիշում Հայրիկյանի բերնին տալը ամբիոնի մոտ Բայց թե երբ էր ու ինչ կապակցությամբ...

[Mephistopheles]

Իրենք էին պայքարում ատոմակայանը փակելու համար, այսինքն ատոմակայանը բացելը ոչ մի կերպ չի կարող իրենց "զասլուգան" լինել: Ամենալավ տարբերակում` դա սխալի ուղղում է: Իսկ հողի սեփականաշնորհումը իրոք լավ բան էր, ափսոս, որ դա արվեց ամեն ինչից կտրված ու հետագայում հարակից պայմաններ չստեղծվեցին, որ գյուղացին իրեն տնտեսապես ամուր զգա:

Դե, ապեր, եթե քո համար կենսական պահանջմունք կոչվածը մենակ էդա... ինչ ասեմ
.................................

Ապեր, հայերեն ենք գրում… ատոմակայանը ռուսներն են փակել, իրենց որոշմամբ… ի՞նչ լեզվով գրենք որ հասկանաս…

… Բելոռուսն էլ օրինակ մի բեր… հայերն էսօր ամեն տեղ են գնում որտեղ որ տոմսի փողը հերիքի…

մի հատ կարա՞ս ասես քո համար ինչ ա կենսական պահանջմունք… մենակ վերացական չէ…

մեկ էլ ասես մեր 13 տարվա ձեռքբերումները

[Kuk]

Հանուն արդարության նշեմ, որ ես էլ եմ հիշում Հայրիկյանի բերնին տալը ամբիոնի մոտ Բայց թե երբ էր ու ինչ կապակցությամբ...

Հա, կարծեմ Թոխմախի Մհերն ա մի հատ չափալախել Հայրիկյանին

[Lion]

Ապեր, հայերեն ենք գրում… ատոմակայանը ռուսներն են փակել, իրենց որոշմամբ… ի՞նչ լեզվով գրենք որ հասկանաս…

Իսկ ով էր պահանջում ատոմակայանի փակումը և ով նույն այդ փակումը համարեց իր մեծագույն քաղաքական հաղթանակը?

… Բելոռուսն էլ օրինակ մի բեր… հայերն էսօր ամեն տեղ են գնում որտեղ որ տոմսի փողը հերիքի…

Չէ, հայերը գնում են այնտեղ, որտեղ Հայաստանից լավ է:

մի հատ կարա՞ս ասես քո համար ինչ ա կենսական պահանջմունք… մենակ վերացական չէ…

Այն բոլոր երևույթների ամբողջությունը, որը անհրաժեշտ և բավարար պայմաններ է ապահովում Հայ ժողովրդի գոյության և բնականոն առաջընթացի համար - մասնավորապես` բավարար տարածք, ժողովրդագրական վիճակ, հասարակական կառուցվածք, սոցիալական վիճակ և այլն:

[Mephistopheles]

Իսկ ով էր պահանջում ատոմակայանի փակումը և ով նույն այդ փակումը համարեց իր մեծագույն քաղաքական հաղթանակը?

Լիոն, ես չգիտեմ թե դու քանի տարեկան ես որ հիշես կան չհիշես, բայց Ղարաբաղ կոմիտեն իր առաջ նման խնդիր չի դրել… փակվել է Նաիրիտը… իմիջայլոց որպես քաղաքական ճնշում քաղաքական ուժերը գործդուլներ էլ են անում, բայց դա չի նշանակում որ տվյալ քաղաքական ուժը դեմ ա աշխատելում… գիտեմ դժվար ա, բայց փորձի հասկանալ

Չէ, հայերը գնում են այնտեղ, որտեղ Հայաստանից լավ է:

աբրիս

Այն բոլոր երևույթների ամբողջությունը, որը անհրաժեշտ և բավարար պայմաններ է ապահովում Հայ ժողովրդի գոյության և բնականոն առաջընթացի համար - մասնավորապես` բավարար տարածք, ժողովրդագրական վիճակ, հասարակական կառուցվածք, սոցիալական վիճակ և այլն:

քո նշած "երևույթների ամբողջության" մեծամասնությունը հենց քո սիրած բելոռուսում կա և ամեն տեղ որտեղ որ հայերը գնում են այսօր ավելի շատ պայմաններ կան քան հայաստանում… հիմա ի՞նչ ես ասում

մեկ էլ ասես մեր 13 տարվա ձեռքբերումները

[Lion]

Լիոն, ես չգիտեմ թե դու քանի տարեկան ես որ հիշես կան չհիշես, բայց Ղարաբաղ կոմիտեն իր առաջ նման խնդիր չի դրել… փակվել է Նաիրիտը… իմիջայլոց որպես քաղաքական ճնշում քաղաքական ուժերը գործդուլներ էլ են անում, բայց դա չի նշանակում որ տվյալ քաղաքական ուժը դեմ ա աշխատելում… գիտեմ դժվար ա, բայց փորձի հասկանալ

Մեֆ, այդ "հերոսական" օրերին ես 10-11 տարեկան էի և այսօրվա պես հիշում եմ, թե Խաչիկ Ստամբուլցյանը ոնց էր մի քանի տասնյակ գրքերը սյունաձև շարած կողքերը, փրփրած տոնով էկրանից ապացուցում ատոմակայանի վնասարարության մասին: Իսկ թե ինքը Ղարաբաղ կոմիտեի կազմում էր, թե ոչ, դա դուք ինձնից լավ պիտի իմանաք:

քո նշած "երևույթների ամբողջության" մեծամասնությունը հենց քո սիրած բելոռուսում կա և ամեն տեղ որտեղ որ հայերը գնում են այսօր ավելի շատ պայմաններ կան քան հայաստանում… հիմա ի՞նչ ես ասում

Չէ, ապեր, Բելառուսում ակ դրանց մեծ մասը, բայց ոչ ամբողջությունը: Բոլառուսում բացակայում է ամենակարևոր պայմանը, որը հային հայ է պահում:

մեկ էլ ասես մեր 13 տարվա ձեռքբերումները

Ես չեմ ուզում թեմայից շեղվել