Տրիբուն ջան, հա ուղղորդվում էր բայց ու՞մ կողմից… ակտիվիստների ու իրավապաշտպանների կողմից ֆեյսբուքով… հստակ լիդեր չկար… Եգիպտոսը քաղաքական ընդդիմություն չի ունեցել, եղել ա մենակ Մուսուլման ախպերութունը որին, ճիշտն ասած, Մուբարաքը պահել ա որպես միթոմ իրան ալտերնատիվ արևմուտքին ցույց տալու համար… մեզ էր վախացնում…
ընտրություններից բացի երբ որ ժողովուրդը պրակտիկորեն քարտ բլանշ տվեց բանակին, դա հստակ ազդանշան էր որ քաղաքական ընդդիմություն դեռ ձևավորված չի… էսօր Բանակն ա որոշում իսկ բանակը հաշվի ա առնում Ժողովրդի տրամադրությունները… կլինի՞ տենց միշտ՝ չգիտեմ…
ապոեր, բոլոր երկրներն էլ բարդ են… պարզ երկիր չկա… ու հիմա արդեն միատարր երկիր շատ դժվար ա գտնել, նույնիսկ էն երկրները որ կարծում ենք միատարր են, մոտիկից նայելուց կտեսնես դրա բազմազանությունն ու բարդությունը… ես սրա շուրջ չեմ վիճում… ընդունում եմ ասածներդ…
այ ստեղ ես քո հաետ բացարձակապես համամիտ չեմ… նույնիսկ գիտական հետազոտություն կա էդ ուղղությամբ, "sօcial behavior" որ էս վերջերս մի հատ բրիտանացի գիտնական էր արել… bottom line-ը էն էր որ բոլոր տեսակի բարդ հասարակական հարաբերությունների դրդապատճառը շատ պարզ ու պրիմիտիվ ա, բայց հետևանքները բավականին բարդ են լինում կապված կենդանու ինտելլեկտից…Նույնը վերաբերվում ա Սիրիային: Նույնը Լիբիային: Մի քիչ Թունիսին: Նույն բանը կարա լինի Ալժիրում: Սրանք շատ սպեցիֆիկ դեպքեր են, ու պետք ա հաշվի առնել, որ էտ երկրները ազգային, կրոնական, մշակութային առումով ահավոր բազմազան երկրներ են, որտեղ ամեն խումբը ունի իրա հատուկ հետաքրքրությունները, իրա շահերը, իրա պատեկարցումները, իրա սպասելիքները, իրա մշակույթը, բլա բլա բլա:
Ասածս էն, որ եթե հարցին նայում ենք ուրիշ երկրների հետ համեմատական առումով, մի բան հազար տոկոս ա, սպոնտան ժողովրդական շարժումներ որպես այդպիսին չեն լինում: Մարդ արարածը ինչ քաղաքակրթություն ա ստեղծել, մարդկային խմբերը միշտ ղեկավարվել կամ առաջնորդվել են փոքր խմբերի կամ անհատների կողմից: Դա կարա լինի հստակ, պարզ ու տեսանելի, կարա լինի թաքնված: Իսկ թե էտ հեղափոխությունները կամ շարժումները ինչ արդյունքի են հանգեցրել կամ ինչ հետևանքներ են ունեցել, երկար քննարկելու հարց ա: Մի բան էլի բավականին պարզ ա ու պատմականորեն գրեթե ապացուցված - երկարաժամկետ հեռանկարում հեղափոխություններ արած բոլոր ժողովուրդները անպայմանորեն զարգացել են ու առաջ են գնացել, բացառությամբ մի քանի դեպքերի, որոնք մատների վրա կարելի ա հաշվել:
ինչի ես էս բերեցի մեջտեղ… քո ասելով դուրս ա գալիս որ մի խումբ մարդիկ կամ լիդերներ կարան մասսային ոտի հանեն կամ նստացնեն, բորբոքեն կամ հանգստացնեն… բայց տենց չի… ժողովուրդն ընդվզում ա ելնելով պայմաններից ոչ թե լիդերների կոչերից… լիդերն առաջանում ա երբ ժողովուրդն ընդվզում ա ու շարժում կա տարերային որը ռեակցիա ա տիրող վիճակին… դա պարտադիր չի որ լինի անկարգությունների տեսքով… երբ որ բանը հասնում ա անկարգություններին, դա նշանակում ա որ սիտուացիան կոնտրոլից դուրս ա… լիդերը չի տիրապետում սիտուացիային…
պարզ ասած էս սաղ արաբական գարունը սոցիալական բունտ էր… նույնը Հունաստանում, նույնը իտալիայում… արաբական երկրներում եղել են ակտիվիստներ, բայց ոչ քաղաքական ընդդիմություն…
հասկանում եմ երկրների բարդություններն ու ուրույն լինելը, բայց մենք չենք խոսում եքստրատերրեստրիալ հասարակությունների կամ երկրների մասին…
Էջանիշներ