Մահ... իսկ հետո՞

[Ուլուանա]

Աստվածաշնչում ՈՉ ՄԻ հակասություն չկա: Օրինակներ բերեք, և ես կփորձեմ ապացուցել, որ դրանք հակասություններ չեն:
Եվ հետո, ես էլ եմ հավատում մահվանից հետո այն ամենին, ինչի մասին ասվում է Աստվածաշնչում: Թե հավատացիր, որ Հիսուսը քեզ համար խաչվեց և ապշխարեցիր, դու ժառանգում ես հավիտենական կյանք: Բայց դա վերամարմնավորում չէ, դա հարություն է, ինչպես Հիսուսը հարություն առավ:

Հակասություններից նախ այս մեկը բերեմ.

Փորձությունների մասին

Հին Կտակարանում կարելի է բազմաթիվ դեպքեր գտնել, երբ Աստված փորձում է մարդկանց։ Օրինակ.
Մովսեսն ասաց նրանց. «Սրտապնդվեցե՛ք, որովհետև Աստված ձեզ փորձելու համար եկավ ձեզ մոտ, որպեսզի նրա երկյուղը լինի ձեր մեջ, և դուք մեղք չգործեք» (Ելք, 20։20)
Աստված փորձեց Աբրահամին և ասեց. «Առ քո միակ որդուն՝ քո սիրելի Իսահակին, գնա մի բարձրադիր տեղ և այնտեղ՝ լեռան վրա, որ ցույց կտամ քեզ, ողջակիզիր նրան» (Ծննդ., 22։1-2)

Աստված ժողովրդին տվեց օրենք ու իրավունք և այնտեղ էլ փորձության ենթարկեց նրան։ (Ելք, 15։25)։

Մեզ հայտնի է, որ Հոբի տառապանքները նույնպես Աստծո համաձայնությամբ Սատանայի կողմից հասցված փորձություններ են։

Հիշենք բոլորիս հայտնի տերունական աղոթքը.
«Հայր մեր, որ հերկինս ես... և մի տանիր զմեզ ի փորձություն, այլ փրկեա զմեզ ի չարե...»։

Սուրբ Հակոբոս առաքյալի ընդհանրական թղթում ասվում է. «Եղբայրնե՛ր, ամենայն ուրախության արժանի համարեցեք, երբ տեսակ-տեսակ փորձությունների մեջ ընկնեք. իմացեք, որ փորձը համբերություն է առաջ բերում, իսկ համբերությունը թող լիակատար արդյունք ունենա...» (Հակոբոս, 1։2-3)

«Ոչ ոք, երբ փորձության մեջ լինի, թող չասի. «Աստծուց եմ փորձվում», քանի որ Աստված չարից չի փորձվում և ինքն էլ չի փորձում ոչ ոքի։ Յուրաքանչյուր ոք փորձվում է՝ հրապուրվելով և խաբվելով իր ցանկություններից։ Այնուհետև ցանկությունը, հղանալով, մեղք է ծնում, և մեղքը, հասունանալով, մահ է ծնում»։ (Հակոբոս, 1։13-15)։

Հաշվի առնելով վերը նշվածը՝ արդյո՞ք անիմաստ չի դառնում«Հայր մեր» աղոթքի մեջ հնչող «և մի տանիր զմեզ ի փորձություն»-ը, եթե «Աստված չի փորձում ոչ ոքի» և եթե տեսակ-տեսակ փորձությունների մեջ ընկնելը ուրախության արժանի բան է։

Իսկ այ Հիսուսի խաչվելու հետ կապված մեկնաբանությունները, իմ կարծիքով, լրիվ անտրամաբանական են ու ինձ համար անընդունելի։ Ի՞նչ է նշանակում՝ Հիսուսը խաչվեց մեզ համար։ Ես այդ գաղափարը չեմ ընդունում և համարում եմ, որ մարդիկ սխալ են մեկնաբանում Հիսուսի խաչելությունը։Ուրեմն ստացվում է, որ մարդիկ ինչ հրեշավոր մեղք էլ գործած լինեն, միևնույն է, փրկվելու են, որովհետև Հիսուսը խաչվել է իրենց համա՞ր։ Ինչու՞ պիտի Հիսուսը պատասխան տար մեր գործած և գործելի մեղքերի համար։ Ինչ-որ շատ չի՞ անարդար ստացվում։ Ասում են՝ Հիսուսն իր վրա վերցրեց մարդկության մեղքերը։ Ես գտնում եմ, որ ամեն մարդ, անկախ ամեն ինչից պետք է ինքը պատասխան տա իր գործած մեղքերի համար, ինչպես նաև պարգևատրվի իր արած բարիքների համար։ Եվ դա շատ պարզորոշ կերպով կարելի է բացատրել վերամարմնավորման օրենքով. հաջորդ կյանքում մարդը հայտնվում է այնպիսի պայմաններում, ինչպիսին որ ինքը ստեղծել է իր համար իր նախորդ կյանքում։ Միևնույն ժամանակ նա լայն հնարավորություններ ունի փոխելու շատ բան, այսինքն՝ կատարելագործվելու։

[StrangeLittleGirl]

Աստված ժողովրդին տվեց օրենք ու իրավունք և այնտեղ էլ փորձության ենթարկեց նրան։

Օրենք ու իրավունքը փորձության ենթարկելու համար չէր, այլ մարդկանց փրկելու: Բայց հետո ստացվեց այնպես, որ օրենքին ճշգրտորեն հետևողներ չեղան, դրա համար էլ Հիսուսը եկավ......

Մեզ հայտնի է, որ Հոբի տառապանքները նույնպես Աստծո համաձայնությամբ Սատանայի կողմից հասցված փորձություններ են։

Սատանան է փորձության ենթարկել, ոչ թե Աստված

Հիշենք բոլորիս հայտնի տերունական աղոթքը.
«Հայր մեր, որ հերկինս ես... և մի տանիր զմեզ ի փորձություն, այլ փրկեա զմեզ ի չարե...»։

Սուրբ Հակոբոս առաքյալի ընդհանրական թղթում ասվում է. «Եղբայրնե՛ր, ամենայն ուրախության արժանի համարեցեք, երբ տեսակ-տեսակ փորձությունների մեջ ընկնեք. իմացեք, որ փորձը համբերություն է առաջ բերում, իսկ համբերությունը թող լիակատար արդյունք ունենա...» (Հակոբոս, 1։2-3)

«Ոչ ոք, երբ փորձության մեջ լինի, թող չասի. «Աստծուց եմ փորձվում», քանի որ Աստված չարից չի փորձվում և ինքն էլ չի փորձում ոչ ոքի։ Յուրաքանչյուր ոք փորձվում է՝ հրապուրվելով և խաբվելով իր ցանկություններից։ Այնուհետև ցանկությունը, հղանալով, մեղք է ծնում, և մեղքը, հասունանալով, մահ է ծնում»։ (Հակոբոս, 1։13-15)։

Հաշվի առնելով վերը նշվածը՝ արդյո՞ք անիմաստ չի դառնում«Հայր մեր» աղոթքի մեջ հնչող «և մի տանիր զմեզ ի փորձություն»-ը, եթե «Աստված չի փորձում ոչ ոքի» և եթե տեսակ-տեսակ փորձությունների մեջ ընկնելը ուրախության արժանի բան է։

Սա մի քիչ բարդ է բացատրել'յ, բայց կփորձեմ... Երբ դու փորձության ես ենթարկվում, նշանակում է ապրում ես: Փորձությունն անխուսափելի է, քանի դեռ չարը կա: Մի պատմություն պատմեմ: Մի կին գնում է իր եկեղեցու հովվի մոտ և խնդրում, որ աղոթի, որ այլևս փորձության մեջ չընկնի, իսկ հովիվն այսպես է աղոթում. «Տե՛ր, խնդրում եմ՝ մեր քրոջ հոգին վերցրու քեզ մոտ»: Այդ կինն ասում է, որ ոչ թե մեռնել է ուզում, այլ փորձության մեջ չընկնել, իսկ հովիվը պատասխանում է, որ քանի դեռ ապրում է, դա անհնար է: Ի դեպ, Հիսուսն ինքն էլ ե փորձվել...
Իսկ Տիրոջից պետք է խնդրել փորձության մեջ չընկնելու համար: Հիմա կասես, թե ինչ իմաստ ունի, եթե փորձությունն անխուսափելի է: Բացատրեմ: Երբ դու Աստծո ներկայության մեջ չես, չարը քո գլխին ամեն ինչ կարող է անել: Քո խնդրանք է մնալ Նրա ներկայության մեջ, այսինքն՝ փորձության չգնալ, չնայած դա անհնար է: Մենք կատարյալ ենք, երբ Նրա ներկայության մեջ ենք: Մենք խնդրում ենք, որ կարողանանք մնալ Նրա ներկայության մեջ, մինչդեռ ազատ կամք ունենք... պատահում է, որ ինքներս չենք ուզում մնալ և մեզ փորձության գիրկն ենք նետում: Պատահում է և այնպես, որ սատանան բզբզում է մեզ, իսկ եթե մենք խնդրում ենք ու մնում ենք Տիրոջ ներկայության մեջ, ոչ մի փորձություն մեզ վնաս չի կարող տալ: Չգիտեմ, թե ինչքանով էր հասկանալի.... ինչևէ

Իսկ այ Հիսուսի խաչվելու հետ կապված մեկնաբանությունները, իմ կարծիքով, լրիվ անտրամաբանական են ու ինձ համար անընդունելի։ Ի՞նչ է նշանակում՝ Հիսուսը խաչվեց մեզ համար։ Ես այդ գաղափարը չեմ ընդունում և համարում եմ, որ մարդիկ սխալ են մեկնաբանում Հիսուսի խաչելությունը։Ուրեմն ստացվում է, որ մարդիկ ինչ հրեշավոր մեղք էլ գործած լինեն, միևնույն է, փրկվելու են, որովհետև Հիսուսը խաչվել է իրենց համա՞ր։ Ինչու՞ պիտի Հիսուսը պատասխան տար մեր գործած և գործելի մեղքերի համար։ Ինչ-որ շատ չի՞ անարդար ստացվում։ Ասում են՝ Հիսուսն իր վրա վերցրեց մարդկության մեղքերը։ Ես գտնում եմ, որ ամեն մարդ, անկախ ամեն ինչից պետք է ինքը պատասխան տա իր գործած մեղքերի համար, ինչպես նաև պարգևատրվի իր արած բարիքների համար։ Եվ դա շատ պարզորոշ կերպով կարելի է բացատրել վերամարմնավորման օրենքով. հաջորդ կյանքում մարդը հայտնվում է այնպիսի պայմաններում, ինչպիսին որ ինքը ստեղծել է իր համար իր նախորդ կյանքում։ Միևնույն ժամանակ նա լայն հնարավորություններ ունի փոխելու շատ բան, այսինքն՝ կատարելագործվելու։

Հին Կտակարանում ասվում է, որ մեղքի վարձքը մահն է: Դա նշանակում էր, որ եթե դու մեղք ես գործում, ապա մահդ անխուսափելի է: Բայց Աստված սիրում է մարդկանց, և նա որոշեց վճարել այդ գինը մարդկանց փոխարեն: Մեղքի վարձք'յ մահն է, և այդ մահը եղավ: Դա Հիսուսն էր: Եվ նա մեզ թողեց միայն մի բան. հավատալ Նրան: Այո՛, անարդար է: Մենք ոչ մեկս արժանի չենք փրկության: Աստված մեզ նվեր է տվել: Բայց այդ նվերն ընդունելուց հետո չի նշանակում, որ պետք է աջ ու ձախ մեղքեր գործենք ու մտածենք, որ ներված ենք: Երբ սկսում ենք իրապես հավատալ, նաև սիրում ենք Աստծուն, իսկ երբ սիրում ենք, չենք ուզում Նրա կամքը չկատարել, իսկ երբ չենք ուզում, փորձում ենք մեղք չգործել: Ճիշտ է՝ դա անհնար է: Բայց Հիսուսը լվացել է մեր գլուխը: Մեր ոտքերն են միայն կեղտոտվում, իսկ դրանք Նա ամեն օր լվանում է, երբ խնդրում ենք:

[Արշակ]

Է՜հ, Uluana ջան, համա՜ թե փորձանքի մեջ ես ընկել։ ՈՒզու՜մ ես կույր հավատ ունեցող մարդկանց փաստերով բան ապացուցել։ Չնայած չեմ էլ կարող ասել, թե դեմ եմ կույր հավատին, քանի որ ինքս էլ չգիտեմ, կույր հավա՞տն է լավ, թե՞ ամեն ինչ տրամաբանական վերլուծության ենթարկելը։ Մի կողմից, եթե կույր հավատ չունենաս, ամեն կողմից փորձում են սիրտդ կասկածներ գցել, դե արի՜ ու կարճ խելքովդ դրանցից գլուխ հանի։ Մյուս կողմից, բա՞ որ պարզվի, որ սխալ բանի նկատմամբ ես կույր հավատով լցվա՞ծ։ Բա տենց ո՞նց կլինի… Մինչև ե՞րբ… Մի խոսքով չգիտեմ։
Հա, ի՞նչ էի ասում։ Մեկ է, ինչքան էլ որ հավաստի փաստարկներ բերես, միևնույն է, կույր հավատ ունեցող մարդուն չես կարող համոզել։ Այսպիսի խոսակցությունները սովորաբար անվերջ շարունակվում են։ Միայն կարող է իզուր թշնամանքով լցվեն քո նկատմամբ։ Կրոնական վիճաբանությունների ժամանակ ցավոք այդպես շատ է լինում։ Այսպիսի հարցերում ամեն մեկն իր կարծիքն ունի, ու սովորաբար մարդիկ շատ անհանդուրժողական են տրամադրված լինում իրենց կարծիքի հետ չհամաձայնվողի նկատմամբ։ Հետո էլ, մեկ էլ տեսար քեզ աղանդավոր հանեն ու սկսեն աշխարհի բոլոր մեղքերի մեջ մեղադրել։ Հիմա մոդա է այլ կերպ մտածողին աղանդավոր հանելը (նույնիսկ եթե համոզմունքները կրոնական բնույթ չեն կրում )։

Մյուս կողմից էլ, եթե հիմա լռես, ասվածներին չպատասխանես, կսկսեն ասել. «Ա՛յ, տեսա՞ք, օդի մեջ անհիմն խոսացող էր, ճշմարիտ հավատից վախեցավ, փախավ»։
Այնպես որ, Uluana ջան, փորձանքի մեջ ես ընկել ։

Հ. Գ.
Ժողովուրդ, գրածս ցնդաբանական մտորումներին շատ լուրջ մի վերաբերվեք, ու որպես անձնական վիրավորանք հանկարծ մի ընդունեք։ Աշխատեք մի քիչ հումորով մոտենալ։ Դրանք ուղղակի ընդհանուր մտորումներ էին նման թեմաների վերաբերյալ ու ոչ մեկին ուղղված չէին։ Չնայած, իմ կարծիքով, ոչ մի վիրավորական բան չեմ ասել, բայց դե, մարդ ես էլի… Ուղղակի չեմ ուզում, որ կրոնական անհանդուրժողականությունը վատ բաների բերի։

[Արշակ]

Ճիշտն ասած, փորձությունների վերաբերյալ հակասության Բյուրակնի հերքումն այնքան էլ չհասկացա։ Իմ կարծիքով այնքան էլ հիմնավորում չէր։ Ասված շատ բաների հետ համաձայն չեմ։ Մի քիչ խառն ու անորոշ էր, ու դրա համար էլ չես իմանում, թե ոնց պատասխանես։ Թող ամեն մեկը կարդա և՛ հակասության հիմնավորումը, և՛ դրա հերքումը, ու համապատասխան եզրակացություն անի։
Հայտնեմ իմ կարծիքը դրա վերաբերյալ.
Uluana-ի բերած հակասությունները ես էլ եմ տեսնում ու կարծում եմ, որ դրանք մարդկանց կողմից արված Աստվածաշնչի հետագա փոփոխությունների արդյունք են։ Ես ինքս համոզված եմ, որ Աստված ոչ ոքի չի փորձում։ ՈՒղղակի ինչ որ ցանես, այն էլ կհնձես։ Սա նույն պատճառի ու հետևանքի տիեզերական օրենքն է։ Ի դեպ, այն սերտ կապված է վերամարմնավորման սկզբունքի հետ։ Միայն վերամարմնավորման սկզբունքը հասկանալու դեպքում ես տեսնում, որ «ինչ որ ցանես, այն էլ կհնձես» օրենքը միշտ լիարժեք գործում է։

[Ուլուանա]

Բյուր, ճիշտն ասած՝ես էլ եմ կարծում, որ քո գրածն ապացույց համարեը դժվար է։ Կներես, բայց, իմ կարծիքով, դրանց մեջ էլ հակասություններ կան։ Դրանք կարդալով՝ կարելի է միայն խճճվել։ Ես հասկանում եմ, թե դու ինչ ես ուզում ասել, չեմ կարող ասել, թե ոչ մի ասածիդ հետ համաձայն չեմ, բայց... անորոշ ու մի տեսակ «ցիրուցան» մտքեր ես արտահայտել։ Ամեն դեպքում, քո գրառումը ապացույց չի։

Սատանան է փորձության ենթարկել, ոչ թե Աստված

Բայց Աստված համաձայնել է, չէ՞։

[Ուլուանա]

Ախր, երևույթներ կան, որոնք միմիայն վերամարմնավորման միջոցով կարելի է բացատրել։ Լավ, մի այսպիսի բան ասեմ։ Դուք՝ քրիստոնյաներդ, համարում եք, որ Աստված արդար է, չէ՞։ Այլ կերպ չէր էլ կարող լինել։ Ես էլ եմ այդպես համարում։ Բայց իրականում ես դրա համար ավելի շատ հիմքեր ունեմ, քան դուք։ Ասեմ՝ ինչու։ Եթե դուք համարում եք, որ մարդ միայն մեկ կյանք է ունենում, որից հետո կամ երկնային արքայության է արժանանում, կամ դատապարտվում է դժոխքում հավերժ այրվելուն ՝ ըստ իր ապրած միակ կյանքում գործած մեղքերի կամ բարիքների։ Այդ դեպքում ինչպե՞ս կբացատրեք այն հանգամանքը, որ բազմաթիվ մարդիկ ծնվում են արդեն որոշակի «պատիժներով»՝ զանազան ֆիզիկական ու հոգեկան արատներ, կյանքի դաժան պայմաններ և այլն։ Մարդը ծնվում է կույր, խուլ, կաղ, անճոռնի կամ հոգեկան խանգարումներով։ Մարդը՝ նորածին մանկիկը, որ դեռ չի հասցրել կյանքում որևէ մեղք գործել, կյանք է մտնում արդեն որոշակիորեն պատժված։

Հարց է առաջանում. ինչու՞, ո՞ր մեղքի համար։ Ինչու՞ հենց ինքը և ոչ թե, ասենք, կողքի հարևան այսինչը կամ այնինչը։ Մի՞թե Աստված կարող էր այդքան անարդար կամ, լավագույն դեպքում, անփույթ կամ անտարբեր գտնվել «բախտ բաժանելու» հարցում։

Չգիտեմ, թե դուք սա ինչով կարող եք բացատրել, բայց իմ խորին համոզմամբ, նման երևույթները միայն մի բացատրություն կարող են ունենալ։ Մարդը աշխարհ է գալիս՝ նախորդ կյանքից արդեն որոշակի փորձ ունենալով, այսինքն՝ անցյալ կյանքում գործած արարքներին համապատասխան՝ նա որոշակի պայմաններում է ծնվում։ Միևնույն ժամանակ նրան հնարավորություն է տրված աշխատել իր վրա, մաքրվել և ճիշտ ապրելով ու ինքնակատարելագործվելով՝ ավելի լավ պայմաններ նախապատրաստել իր հաջորդ կյանքի համար, իսկ շատ մեծ ջանքերի ու կամքի շնորհիվ, որոշ չափով ինչու չէ նաև այս կյանքի համար։

[Artgeo]

Այդ դեպքում ինչպե՞ս կբացատրեք այն հանգամանքը, որ բազմաթիվ մարդիկ ծնվում են արդեն որոշակի «պատիժներով»՝ զանազան ֆիզիկական ու հոգեկան արատներ, կյանքի դաժան պայմաններ և այլն։ Մարդը ծնվում է կույր, խուլ, կաղ, անճոռնի կամ հոգեկան խանգարումներով։ Մարդը՝ նորածին մանկիկը, որ դեռ չի հասցրել կյանքում որևէ մեղք գործել, կյանք է մտնում արդեն որոշակիորեն պատժված։

Ասենք ծնողների արարքի համար Օրինակ հղիության ժամանակ կամ առաջ ծխելուց, խմելուց և այլն։

բացի դրանից, ինչպե՞ս կբացատրեք մարդկանց քանակի աճը

[Արծիվ]

Է՜հ, Uluana ջան, համա՜ թե փորձանքի մեջ ես ընկել։ ՈՒզու՜մ ես կույր հավատ ունեցող մարդկանց փաստերով բան ապացուցել։ Չնայած չեմ էլ կարող ասել, թե դեմ եմ կույր հավատին, քանի որ ինքս էլ չգիտեմ, կույր հավա՞տն է լավ, թե՞ ամեն ինչ տրամաբանական վերլուծության ենթարկելը։ Մի կողմից, եթե կույր հավատ չունենաս, ամեն կողմից փորձում են սիրտդ կասկածներ գցել, դե արի՜ ու կարճ խելքովդ դրանցից գլուխ հանի։ Մյուս կողմից, բա՞ որ պարզվի, որ սխալ բանի նկատմամբ ես կույր հավատով լցվա՞ծ։ Բա տենց ո՞նց կլինի… Մինչև ե՞րբ… Մի խոսքով չգիտեմ։
Հա, ի՞նչ էի ասում։ Մեկ է, ինչքան էլ որ հավաստի փաստարկներ բերես, միևնույն է, կույր հավատ ունեցող մարդուն չես կարող համոզել։ Այսպիսի խոսակցությունները սովորաբար անվերջ շարունակվում են։ Միայն կարող է իզուր թշնամանքով լցվեն քո նկատմամբ։ Կրոնական վիճաբանությունների ժամանակ ցավոք այդպես շատ է լինում։ Այսպիսի հարցերում ամեն մեկն իր կարծիքն ունի, ու սովորաբար մարդիկ շատ անհանդուրժողական են տրամադրված լինում իրենց կարծիքի հետ չհամաձայնվողի նկատմամբ։ Հետո էլ, մեկ էլ տեսար քեզ աղանդավոր հանեն ու սկսեն աշխարհի բոլոր մեղքերի մեջ մեղադրել։ Հիմա մոդա է այլ կերպ մտածողին աղանդավոր հանելը (նույնիսկ եթե համոզմունքները կրոնական բնույթ չեն կրում )։
Մյուս կողմից էլ, եթե հիմա լռես, ասվածներին չպատասխանես, կսկսեն ասել. «Ա՛յ, տեսա՞ք, օդի մեջ անհիմն խոսացող էր, ճշմարիտ հավատից վախեցավ, փախավ»։
Այնպես որ, Uluana ջան, փորձանքի մեջ ես ընկել ։

Հ. Գ.
Ժողովուրդ, գրածս ցնդաբանական մտորումներին շատ լուրջ մի վերաբերվեք, ու որպես անձնական վիրավորանք հանկարծ մի ընդունեք։ Աշխատեք մի քիչ հումորով մոտենալ։ Դրանք ուղղակի ընդհանուր մտորումներ էին նման թեմաների վերաբերյալ ու ոչ մեկին ուղղված չէին։ Չնայած, իմ կարծիքով, ոչ մի վիրավորական բան չեմ ասել, բայց դե, մարդ ես էլի… Ուղղակի չեմ ուզում, որ կրոնական անհանդուրժողականությունը վատ բաների բերի։

Բարեկամ սա կույր հավատք չի կոչվում: