Եկվոր ջան, ես ընդհանրապես խույս չեմ տալիս քաղաքակիրթ բանավեճերից, իսկ այս դեպքում մեր բանավեճը շատ էլ քաղաքակիրթ է: Նենց որ, ես միայն խրախուսում եմ մեր զրույցը: Ինձ շատ հետաքրքիր է էս հարցի շուրջ քննարկումները ու ցանկացած մարդու տեսակետը: Հիմա անցնենք քննարկմանը:
Նախ ասեմ, որ <<դա հարցի հետ կապ չունի>> ասվածը իրոք կոնկրետ հոգու և մահվան հետ կապ չուներ, բայց ընդհանուր թեմայում կարելի է նաև դա քննարկել:
Ես ասում եմ նյութ ա ամեն ինչ: Նախ, որպեսզի հակասություններից խուսափենք, ասեմ թե ինչ ա հասկացվում նյութի տակ: Նյութ ասելով ես նկատի ունեմ մատերիա, այսինքն այն ամենը ինչը որևէ կերպ կարելի է զգալ` տեսնել, լսել, շոշափել: Իմ սկզբունքը այն է, որ այն ամենը ինչ գոյություն ունի մեզ շրջապատող աշխարհում նյութական է, այսինքն իրենից ներկայացնում է մատերիայի ինչ-որ ձև, լինի դա փայտ, քար, օդ, թե էլեկտրամագնիսական ալիք: Հիմա իմ համար, մարդ արարածը նույնպես մատերիա է, որովհետև ես նրան կարող եմ տեսնել և զգալ: Անցնենք ուղեղին: Ուղեղը իրենից ներկայացնում է նյութ: Շատ բարդ կառուցվածքի նյութ, որը մինչև վերջ դեռևս չի ուսումնասիրված: Բայց գիտության զարգացման հետ մեկտեղ ուղեղը խորությամբ կուսումնասիրվի: Չի բացառվում, որ հայտնաբերվի մատերիայի նոր տեսակ, որը մինչև հիմա անհայտ ա: Իսկ միտքը, նյութական չի և չի կարող լինել նյութական, որովհետև դա ընդամենը հասկացություն ա, աբստրակցիա: Դա նույնն ա, որ մենք ասենք թիվը նյութական ա թե չէ? Անիմաստ հարց, քանի որ թիվը գոյություն չունեցող բանա: Մոտավոր ես սենց եմ պատկերացնում միտքը:
Իսկ հոգին, ասեմ, որ ես չգիտեմ ինչ ա հոգին: Ինչ են մարդիկ հասկանում հոգի հասկացության տակ? Դա ինչ բանա: Իսկ քանի դեռ ես չգիտեմ դա ինչ ա, ես այն համարում եմ գոյություն չունեցող բան: Այ երբ ինչ-որ մեկը ինձ բացատրի, թե ինչ ա հոգին, ինչով ա նրա գոյությունը արտահայտվում, ինչ ձևով ա ազդում մարմնի գործունեության վրա ու ինչ ձևով ա կապված մարմնի հետ, այն ժամանակ կարելի է քննարկել այս հարցը ևս և պարզել, թե մահ կոչվածից հետո հոգին ինչ ձևով ա պոկվում մարմնից և այլն: Թե չէ, երբ ասում են, որ կա մի թել, որը մարմինը կապում ա հոգուն ու էդ թելը մահվան երրորդ օրը կտրվում ա, մինչդեռ մենք սկի չգիտենք էլ հոգին ինչ ա, ես նման դատողությունները լուրջ չեմ համարում, ինչպես նաև լուրջ չեմ համարում հարության և նման երևույթների մասին խոսակցությունները:
Նայի, ասում են Հիսուսը հարություն ա առել: Ինչա հասկացվում այս նախադասության տակ? Ինչ-որ մեկը տեսել ա, թե ինչպես ա նրա մարմինը բարձրանում երկինք: Ես չեմ ժխտում նման երևույթի գոյությունը, կարող ա հիմա մարդը ինչ-որ ձև իրոք թռել ա երկինք: Բայց քանի դեռ ես չգիտեմ, թե դա ինչ ճանապարհով ա կատարվում, ինչ ուժերի շնորհիվ ա էդ պրոցեսը կատարվում, ես չեմ կարող դա ընդունել: Իսկ եթե դա նրա մարմինը չի, այլ այսպես կոչված հոգին, ուրեմն ստացվում ա, որ էդ հոգին ինչ-որ տեսանելի բանա, այսինքն ինչ-որ մեկը տեսել ա էդ հոգին, իսկ եթե տեսել ա, ապա դա մատերիա ա, այսինքն իմ ասած նյութը:![]()
Էջանիշներ