Արիս-ի խոսքերից
Վերնագիրը Ներսում…
-Վալոդիկ ջան, ես ինչ ես անում , խի ես էս ծառը կտրում?
_Կտրում եմ տեղը դեկորատիվ, բույսեր դնեմ` Արտասահմանից բերած, կամ էլ կաֆե սարքեմ…
-Բալես, ախար էդ ծառը քո պապնա տնկել…
-Ի հետո ինչ?
-Հետո էն, որ եթե էդ ծառը չլիներ…, հիշում ես, անցած տարի էն ուժեղ քամու վախտ, որ մեր հարևանի կրիշը թռավ? Այ մեր կրիշնել կթռներ, եթե էդ Ծառը չլիներ… Համ էլ ինչ վատա, որ ամառվա շոգին , որ արևը գլխիդա տալիս,շշմում ես, էդ ծառի շվաքում պառկում ես հովանում ու ուժ էս հավաքում?
-Դե հա, բայց մեր հարևան Պողոսիկը, սեմուշկայա չրթում թափում հայատում, ես խի պիտի էս ծառը չկտրեմ , որ? Շատ Էլ, որ պապսա տնկել…
-Բալես քեզ, կարողա չի հետաքրքրում, բայց ասեմ իմանաս…
Քո Նախապապը իրա Ձեռքերով Էս տուննա սարքել…. Հատ –հատ սաղ քարերը տաշելա , Նախատատդ էլ էդ ամեն մի քարն իրա ձեռքով տվելա, որ շարի … Ճիշտա, հիմա մի քիչ քարերը թափվել են, տեղ տեղ քանդվելա, բայց դեռ կարում ենք մեջն ապրենք…
-Դե հա ինչ անենք. Ես, ոչ իմ պապին եմ տեսել, ոչ իմ նախապապին, Բայց այ Պողոսիկի հերն էլ Ջիփա քշում, Շվեցարական բանկում մի միլիոն փող ունի… ու եկելա ստեղ , էդ մեր կողքի տունն առել, քանդել, տեղը Եվրոպայից բերած Սև գունավոր շուշեքով ու Եվրոշինանյութով տունա ՍԱՐՔԵԼ ՏՎԵԼ…
-Բալես, մեր սաղ երկիրը քարա, Եվրոշինանյութս որնա? Դու գիտես ինչքան բարձր ռադիացիա ունի էդ , ու ինչքան վնասա Եվրոպատուհանը, որ չի օդափոխվում սենյակները…Թոքախտի ու Վիրուսների բունա…Ու էդ փողին էլ կարան մեր քարը հանեն, քարի մշակման գործարան սարքեն…
_Չէ,պիտի կտրեմ, որովհետև Մեր կողկի թաղի Մաթոսիկը հայաթում չիշիկա անում, իրա պապան էլ Բարձր պաշտոնիա , ասումա դու ինչ ուզում ես արա , ես տեր եմ… Համ էլ իրա պապան, պիստալետ ունի…
-Բալես, դու Խաբար էս , որ էդ պիստալետը քո հոպարնա հնարել…? Որ ստեղ մարդիկ էնքան զբաղված էին քաղաքականությամբ, որ ժամանակ չունեին սկի լսեին թե ինչա ասում, դե ինքն էլ գնաց Խոպան, էնտեղ Ծախեց էդ գյուտը, ու ՀԻմա Խոպանը հարստացելա… Ստեղ Տարածքա ուզում առնի… որ թազա գյուտը բերի դնի ստեղ, աշխատեցնի զարգանա մի քիչ էս <անտեր> երկիրը….
-Հա , էդ կապ չունի մեկա , Պողոսիկը սեմուշկայա չրթում թափում հայաթում… էն օրն ել Մաթոսիկն եկել եր մեր հայաթում էր չիշիկ արել…
-Բալես… , մենք քանի կանք , էս տունն ինչքան կարում պահում ենք, դե սյուններն ենք պնդեցրել, մի քիչ ռեմոնտ ենք արել… դու էլ , փոխանակ, էդ թափված քարերը բերես պնդացնես, որ կոխկինն էլ չնկնի… դրած Ձեռքերով քանդում ես էդ հողը տանում Ցեխով տուն սարքում… Ջուրն էլ որ վերցնում էս են աղբյուրից. Էդ աղբյուրը, ասեմ իմանաս, քո պապնա փորել հանել, էդ ջրով էս այգին ջրել, էդ ծառը ջրել… պրոստը էդ Խոպանը, որ հարստացավ , եկավ էդ աղբյուրը առավ( էն վախտ մի փոքր տրուբա էր դրած), վրեն բետոնից սիրուն քար սարքեց վրան էլ գրեց, Քուրդիստանի Հանրահայտ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆԻՑ` Նորաստեղծ Հայաստանի Ությանը…
Ու լավ իմացի բալես, մինչև դու չգնահատես,էդ ամեն քարի արժեքը, որ Ընկնումա, ու չպնդացնես, մինչև դու քո պապի ստեղծածի տեղը չիմանաս, մինչև չգիտակցես,որ էս քո հայաթնա , էս քո այգինա… Որ էդ պիստալետի գյուտը քո հոպարնա արել, ու քո գեներում էնքան մեծ ուժ կա, որ վիզ դնես, պիստալետ չէ, տո պուշկա էլ կսարքես, մինչև չիմանաս, քո պապն ովա եղել… ու դու ում սերունդն էս,քո երակներով ում արյուննա հոսում ու քո գեներում ում գեներնա նստած… Պողոսիկը քո հայաթում սեմուշկայա չրթելու, Մաթոսիկը գալույա քո հայաթում չիշիկ անի, վաղը մյուս օրն էլ դու էլ իրա հետ քո դռան դեմն եք չիշիկ անելու… Վալոդիկի հերն էլ գալույա մեր տան տարածքն առնի, տունը քանդի, որովհետեև, մեր տան տակ եքա պղնձի հանք կա… քեզ էլ մի մեշոկ փողա տալու , դու էլ գնալու էս Եվրոշինանյութ առնես, բերես բուն սարքես, ու Պողոսիկի համար տարին հինգ դոլարով աշխատես ու էդ պղնձը քո տան տակից հանես , Որ Պողոսիկի ու Մաթոսիկի հերերը տանեն, Խոպանում Խուրդեն ու ավելի մեծ Կաֆե սարքեն…Էս այգու տեղը, հետո էլ Սաղ երկրի տեղը….
Գիտես Խի , որովհետեև Պողոսիկը իրա հոր ջիպն էլա գնահատում. Ու ունեցած ու չունեցած մնացած ամնեն ինչն էլ, ու իրանց տան Ամեն մի Եվրոբոլտի արժեքը գիտի, Իսկ Մաթոսիկին հեչ պետք չի թե ՊԻստալետը քո հոպարնա հնարել, Կարևօրն էնա , որ Իրա հերն ունի, ուրեմն Իրա հերը ՊԱՊԱՅԱ.. ու իրա ՀՈր ՑԱվը տանի ԻՆՔԸ, Որտեղ ուզի Արխային ՉԻՇԻԿԱ Անելու, տո, որ պետք լինի ուրիշ բաներ էլա անելու… քեզ էլ ստիպելույա , որ դու էլ հարգես ու գնահատես էդ ամեն ինչը…
ԷՆքան վախտ մինչև, դու խելքդ գլուխդ չհավաքես, Էդ Ծառը , ջրես, Էդ Թափված քարերը պնդացնես. Մի հատ վիլկա էլ վերցնես Ձեռդ, Ասես , Մաթոսիկ Գլուխդ կջարդեմ, ռադ եղի ձեր հայաթում չիշիկ արա… մինչև մի հատ պուշկա կհնարես ու թազա տուն կսարքես քո Ձեռքով… Էս տունն էլ քեզ Ղուրբան ինչքան դիմացավ դիմացավ…
Բալես Լավ իմացի, ուժեղի մոտ միշտ էլ թույլնա մեղավոր… Մինչև դու ինքդ քեզ հարգել չիմանաս, քո ունեցածը գնահատել չիմանաս, պահել ու փայփայել չիմանաս… ՈՉ մեկը, լսում ես? ՈՉ ՄԵԿԸ էդ չի անելու… ու մի բան էլ իրանցն էն առաջ տալու… որովհետև իրանց (կներես բալես մի քիչ գեշ բառ եմ ասում, բայց) տնգլին պետք չի քո ունեցածը…
ՈՒ դու միշտ իմացի քո ունեցածն ավելի ուժեղա, կամ էլ գոնե չի զիջում մնացածի ունեցածին…
Հ.Գ.
թե Վալոդիկն ինչ պատասխանեց, պատմվածքը դա թողնում է ամեն մի ընթերցողի սեփական եզրահանգմանը... ու թե պատմվածքը ինչ կուսուցանե , դա էլ... հա երկնքից էլ ոչ խնձոր ընկավ , ոչ էլ ուրիշ բան, որովհետև երկինքը գործարանների ծխով էնքան է կեղտոտվել, որ էնտեղից էլ չի երըում էստեղ ինչա կատարվում...
Էջանիշներ