Նա ծնվել էր Կուսիկյանների ընտանիքում: Նախկինում նրանց ազգանունը Բոզիկյան է եղել, բայց որովհետև քաղաքի ամենանամուսով ընտանիքներից էին, պապը դեռ երիտասարդ ժամանակ ընտրել էր իրենց ավելի համապատասխան ազգանուն: Նրա հայրը` պարոն Մուրազը, ինժեներ էր: Ջանք չէր խնայում, որ աղջկա օժիտի համար փող բերի: Դրա համար մեկ-մեկ սոված էին մնում, բայց իրենց մխիթարում էին նրանով, որ աղջկան բարեհաջող կպսակեն: Մայրը` տիկին Սիրուհին, տնային տնտեսուհի էր. ընտանիքի պատիվը չգցելու համար չէր աշխատում: Առանց այդ էլ անունը հեչ սազական չէր Կուսիկյաններին: Դրա պատճառով Մուրազը շատ է վիճել հոր հետ, մինչև վերջինս կաթվածահար է եղել, մահացել, և Մուրազը հասել է իր մուրազին… Է՜հ, կներեք… Սիրուհուն: Չէ՛, չէ՛, հանկարծ սխալ չհասկանաք: Սիրուհին երբեք Մուրազի սիրուհին չի եղել: Նրանց առաջինը միացրել է ամուսնական մահիճը:
Աղջկա անունը Համեստ էին դրել: Մայրը շատ էր ուզում, որ Լուսինե կոչվեր, բայց որովհետև դիմացի մայթին կանգնող մարմնավաճառի անունն էր, Մուրազը հրաժարվեց դրանից: Բացի դրանից, եթե տեսնեիք նրան, կհամոզվեիք, որ հենց ինքն է` Կուսիկյան Համեստը, որին ո՛չ ուրիշ անուն կսազեր, ո՛չ ուրիշ ազգանուն:
Կուսիկյաններն ընտանեկան հարստություններ ունեին: Մեկը տիկին Սիրուհու կարմիր դիպլոմն էր, որը պինդ-պինդ պահվում էր ապակու հետևում, որպեսզի հա՛մ փոշի չնստի, հա՛մ եկող-գնացողը տեսնի: Երկրորդը նրա և պարոն Մուրազի առաջին ամուսնական գիշերվա սավանն էր: Այն գեղեցիկ կտրել էին, որպեսզի կարմիր բիծը հայտնվի ճիշտ կենտրոնում, նկարի շրջանակի մեջ դրել ու փակցրել պատին այնպես, որ տուն մտնողի ուշադրությունն առաջինը հենց դա էր գրավում: Տիկին Սիրուհին չէր զլանում աղջկան ամեն անգամ հիշեցնել, որ իսկական նամուսով տանտիկինն այդպիսին պիտի լինի. կարմիր դիպլոմով և ոչ պակաս կարմիր բիծ ունեցող սավանով:
Երրորդ հարստությունը Համեստի օժիտն էր, որի պարունակությունը, երբ Համեստը մեծանար ու մարդու տալու աղջիկ դառնար, պիտի ընտանեկան ցուցահանդեսի նյութ դառնար: Իսկ քանի որ Համեստին ամուսնացնելու ժամանակը դեռ չի եկել, նրա օժիտը թողնենք հանգիստ մնա տիկին Սիրուհու գաղտնարաններում:
Համեստը դպրոցում աչքի էր ընկնում իր համեստությամբ: Ընկերուհիների մայրերը միշտ օրինակ էին բերում նրան. «Աղջիկը սենց պիտի լինի. ո՛չ ձայն-ծպտուն է հանում, ո՛չ դիսկոներ գնում, ո՛չ հուշատետր պահում, ո՛չ Love Is ծամում, ո՛չ ոտքերը բացում, ո՛չ էլ ընդհանրապես տղաների հետ շփվում»: Իսկապես, Համեստը դեռ փոքրուց գիտեր, որ տղաների հետ ընկերություն անելը ճիշտ չէ: Անգամ առաջին դասարանում տիկին Սիրուհին եկել էր դպրոց և խնդրել, որ իր աղջկան որևէ տղայի կողքը, դիմացը և հետևը չնստացնեն: Ճիշտ է` դա դժվար գործ էր, որովհետև դասարանում տղաներն ավելի շատ էին, բայց բազմամյա փորձ ունեցող ուսուցչուհին, որը պարոն Մուրազին դաս տալու բախտ էլ էր ունեցել, կարողացավ ելքը գտնել. հատուկ Համեստի համար մի նոր նստարան բերեցին: Տարիներ առաջ Մուրազի հայրը պատվիրել էր, որ որդու թե՛ կողքը, թե՛ դիմացը, թե՛ հետևը աղջիկներ նստեն, իսկ դա առանձնապես բարց գործ չէր. ընդամենը պետք էր աղջիկ-տղա զույգերին խաչաձև շարել:
Համեստը երբեք դասարանի քեֆերին չէր գնում: Տիկին և պարոն Կուսիկյանները վախենում էին, որ հանկարծ իրենց աղջիկը տղաներից մեկին քսվի, և իրենք ամբողջ ցեղով խայտառակ լինեն: Ընդհանրապես, ծնողները Համեստի համար խիստ օրենքներ էին մշակել. մութն ընկնելուց երկու ժամ առաջ տանը լինել, կարճ յուբկա չհագնել, կինո, թատրոն, դիսկո ընդհանրապես չգնալ, զբոսնել միայն աղջիկների հետ, տղաների հետ ոչ մի բառ չփոխանակել, անգամ եթե շատ խնդրեն, պաղպաղակը լիզելով չուտել, գազարը, վարունգը և նրբերշիկը միայն կտրտված ուտել, եղունգները չքսել, երեկոյան ժամը տասից հետո հեռուստացույց չդիտել, ամսագրեր ընդհանրապես չկարդալ:
Ու այսպես համեստ մեծանում էր մեր Համեստը: Նա արդեն տասնվեց տարեկան էր, բայց բառիս բուն իմաստով չգիտեր, թե ինչ է տղան: Անգամ ութերորդ դասարանում, երբ մարդու անատոմիայից սեռական օրգաններն էին անցնում, պարոն Մուրազը պատռեց դասագրքի համապատասխան էջերը, գնաց դպրոց և պատվիրեց, որ Համեստին այդ դասին թույլ չտալ: Բա ի՞նչ, հո ամբողջ ազգով չէի՞ն խայտառակվելու:
Հա՛, ուրեմն Համեստն արդեն ավարտում էր դպրոցը: Կուսիկյանների ընտանիքում ժողով էր. որոշվում էր աղջկա ճակատագիրը: Մուրազի եղբայրը` Չամուռը, պնդում էր, որ սովորելն աղջկան վայել չէ, մինչդեռ տիկին Սիրուհին վստահ էր, որ օժիտը լիարժեք չի լինի, եթե մեջը դիպլոմ չլինի: Ու էդպես երկար մտորումներից հետո որոշեցին իրենց աղջկան ուղարկել Երևանի «ամենանամուսով» բուհը` բժշկական համալսարան:
Այո՛, Համեստն առաջին անգամ տասնվեց տարեկանում իմացավ տղամարդու և կնոջ տարբերությունների մասին: Այս դեպքում արդեն պարոն Մուրազն անզոր էր. Համեստը պարապում էր, որ ընդունվի, և երբ դասախոսը տեսել էր, որ համապատասխան թեմայի էջերը բացակայում են, թելադրել էր, որ գրի: Այդ օրը նա ոգևորված տուն եկավ, մորը հարցրեց, թե. «Մա՛մ, պապան առնանդամ ունի՞»: Այդ ժամանակ տեղի ունեցավ անսպասելին. կիկին Սիրուհին աչքերը լցրեց, դեմքը ծածկեց, վազեց ամուսնու մոտ ու արտասվախառը ձայնով ասաց. «Մու՛ր, մեր աղջիկը փչացել է»: Համեստը հասկացավ, որ նման թեմաներով խոսելը տանն արգելվում է, իսկ որպեսզի իր մեղքը ներվի, գնաց եկեղեցի, յոթ հատ մոմ վառեց:
Ու խեղճ Կուսիկյան Համեստը հայտնվեց բժշկականում: Ի՜նչ նամուս, ի՜նչ բան: Այստեղ արդեն ծնողները չէին կարող պարտադրել, որ Համեստը համապատասխան դասերին չհաճախի, այլապես կարմիր դիպլոմը օժիտում չէր հայտնվի: Ավելին` կուրսեցիները միշտ խուժան անեկդոտներ էին պատմում, և ոչ ոք չկար, որ նրա ականջները փակի: Բայց Համեստը ոչինչ, բացարձակապես ոչինչ չէր հասկանում: Հաճախ միամիտ հարցեր էր տալիս, իսկ բանիմաց դասընկերները բացատրելու փոխարեն հռհռում էին: Օրինակ, մի անգամ ուսանողներից մեկը դասախոսներից մեկին անվանեց «խոլինոմինետիկ»: Բոլորը ծիծաղից թուլացան, իսկ Համեստը շվարած նայում էր նրանց: Հետո համարձակվեց հարցնել.
- Դա ի՞նչ է:
- Դե մինետ բառից, չգիտե՞ս,- պատասխանեց առավել բարեհամբույր գտնված դասընկերը:
- Մինե՞տ: Էդ ի՞նչ է:
Նորից հռհռոց:
Մի անգամ վիրահատություն էին դիտում: Շատ չմանրամասնեմ, միայն ասեմ, որ վիրահատական մուտքն առնանդամից էր: Հանկարծ չնախատեսված էրեկցիա եղավ: Ուսանողները հազիվ ծիծաղները զսպեցին, իսկ Համեստը վախեցած բացականչեց.
- Էս ի՞նչ էր:
Բայց չորրորդ կուրսում Համեստն արդեն ամեն ինչից տեղյակ էր: Նույնիսկ եթե դասընկերները չբացատրեին, երկար ժամանակ այդ միջավայրում լինելով կամաց-կամաց սովորում էր բոլոր խուժան բառերը, բայց տանը ոչինչ չէր ասում: Սիրուհին ու Մուրազը չգիտեին, որ իրենց աղջիկը վաղուց արդեն փչացած է, որովհետև արգելված բառերի մի հսկայական կույտ էր անգիր արել:
Համեստը գրադարանում ինչ-որ բան էր կարդում, երբ հանկարծ զգաց, որ ինչ-որ մեկը սեղմում է ոտքը: Սկզբում կարծեց, թե պատահական է, բայց նորից ու նորից էր զգում տաք ճնշումը: լուխը բարձրացրեց, տեսավ հաճախացած շնչառությամբ մի հնդիկի: Շտապ գլուխը կախեց, ոտքերը հետ տարավ: Բայց հնդիկը համառ էր. նա հանեց կոշիկը, սկսեց ոտնաթաթով Համեստի ոտքը շոյելով վեր բարձրանալ: Աղջկան դուր եկավ դա: Կամաց-կամաց առաջ եկավ` հուսալով, որ հնդիկը ոտքերի արանքին էլ կհասնի, բայց սեղանը լայն էր, հեռավորությունը` մեծ, և հնդկական ոտնաթաթը հայկական ծնկից վեր հազիվ բարձրացավ: Համեստն ամաչեց, գրքերը հավաքեց, դուրս եկավ գրադարանից: Հնդիկը հետևեց նրան:
Չգիտեմ, թե ինչպես ստացվեց, չգիտեմ, թե ինչպես կարողացավ հնդիկը համոզել Համեստին, բայց նրանք հայտնվեցին նրա բնակարանում: Էս Հնդիկը սուսուփուս մի քանի րոպե նստելուց հետո հարձակվեց Համեստի վրա, որ համբուրի, բայց նա թույլ չտվեց: Ստիպված եղավ բավարարվել մարմնի մյուս մասերով: Ամբողջ դեմքը ծածկել էր համբուրներով, իսկ Համեստը շշմած առաստաղին էր նայում: Մեկ էլ հնդիկն ասաց.
- Կանգնեց:
Համեստը սկսեց մտածել, թե ինչը նկատի ունի: Հաջորդ վայրկյանին հնդիկը խնդրեց.
- Բռնի՛ր:
Համեստի հեչ պետքը չէր: Հնդիկը սկսեց հերթով գրգռել բոլոր էրոգեն կետերը. ականջները, պարանոցը, կրծքերը, որովայնի ստորին մասը, ազդրերի ներքին մակերեսը, բայց Համեստը շարունակում էր շշմած առաստաղին նայել: Նա միայն կարմիր դիպլոմի ու սավանի ոչ պակաս կարմիր բծից զրկվելու մասին էր մտածում… Չէ՞ որ այդ պահին տղայի հետ մեղմ ասած շփվում էր, իսկ ծնողները եթե իմանային, անկասկած կպատժեին:
- Խնդրում եմ, բռնիր,- նորից ասաց հնդիկը:
Վերջապես Համեստը հասկացավ, թե խոսքն ինչի մասին է, հնդիկին սարսափած հետ հրեց, որը ստիպված ինքն էր բռնել առնանդամը և աչքերը փակ տնքում էր, բացեց բնակարանի դուռը և դուրս փախավ. քիչ էր մնում` Կուսիկյաններին խայտառակ անի: Չէ՜, արդեն արել էր: Վազեց եկեղեցի, հիսուն հատ մոմ վառեց` հույս ունենալով, որ դրանք բավական են, որ ծնողների դեմ գործած մեղքերը ներվեն: Այո՛, շա՜տ քիչ էր մնացել, որ զրկվեր վաղեմի երազանքից, այն է` իր սեփական տանը իր սեփական սավանը ցույց տալու բերկրանքից ու կարմիր դիպլոմից:
Մեջբերել
Բայց, չգիտես ինչու, շարունակություն էի սպասում... 
Էդ ընտանիքում ինչ–որ շատ միապաղաղ «կուսություն» ու «համեստություն» էր տիրում, ես էլ սպասում էի, որ վերջապես ինչ–որ սկանդալային ձևով կխախտվի էդ մթնոլորտը։ 
Ուլուանա-ի խոսքերից
Սիրում եմ էդ գրելաոճը, երբ կարդալիս զգում ես, որ ոչ մի նախադասություն չէիր հանի։
Էջանիշներ