Զանազան լեզվական հարցեր

[Նիկեա]

Վերջերս լսեցի, որ հեռուստացույցով խոսում էին արագաչափերի ու չվերթների մասին:Մի տեսակ խորթ թվաց...Գիտեմ,որ ճիշտ են արագաչափներ ու չվերթեր տարբերակները:

Եթե սխալվում եմ խնդրում եմ բարի մարդկանց ինձ լուսավորել:

Հայոց լեզվի շտեմարաններից մեկի մեջ էլ չվերթ բառը կար, ու եթե շտեմարանի պատասխաններին հավատանք ուրեմն չվերթներ պետք է լինի, որովհետև էդ գրողի տարած գրքի մեջ զուգաձևերը հաշվի չեն առնում: նույն տիպի նաև կետադրության առաջադրանքներ կան, երկու ձևով էլ կարող ես կետադրել, բայց ինչ-որ մութ սկզբունքներով առանջնորդվելով իրենց համար մի տարբերակն է ճիշտ

[Vaio]

Մաշտոց պողոտայի վրա գտնվում է կարմիր գեղեցիկ արծաթագույն անվահեծերով շքեղ ճապոնական ավտոմեքենա:

Երկու հարց: Ստորակետ(եր) չդնելը ճիշտ էր? "Մաշտոց" բառը սեռական հոլովով չդնելը ճիշտ էր?

[Ուլուանա]

Մաշտոց պողոտայի վրա գտնվում է կարմիր գեղեցիկ արծաթագույն անվահեծերով շքեղ ճապոնական ավտոմեքենա:

Երկու հարց: Ստորակետ(եր) չդնելը ճիշտ էր? "Մաշտոց" բառը սեռական հոլովով չդնելը ճիշտ էր?

Նախ Մաշտոցի պողոտա պետք է լինի։ Բացի դրանից, պողոտայում, ոչ թե պողոտայի վրա։

Ստորակետ էլ հաստատ գոնե ինչ–որ տեղ պետք է. փաստորեն, երկու գույն կա թվարկված, ու ոչ մի ստորակետ, դա խառնաշփոթ է առաջացնում։ Իհարկե, գույներից դատելով՝ կարելի է ենթադրել, որ կարմիրը վերաբերում է ավտոմեքենային, արծաթագույնը՝ անվահեծերին, բայց կետադրելիս նման բաների վրա չի կարելի հիմնվել։ Իսկ գեղեցիկը պարզ չի, թե որ բառին է վերաբերում։ Համարենք, որ մեքենային։
Ես էսպես կձևակերպեի ու կկետադրեի.

Մաշտոցի պողոտայում արծաթագույն անվահեծերով գեղեցիկ, շքեղ կարմիր ավտոմեքենա կա։

«Գտնվում է»–ն էստեղ անբնական է հնչում։ Ուրիշ բան, եթե ուզում եք շեշտել, որ այսինչ ավտոմեքենան հենց Մաշտոցի պողոտայում է գտնվում։ Էդ դեպքում կլիներ էսպես.

Արծաթագույն անվահեծերով գեղեցիկ, շքեղ կարմիր ավտոմեքենան գտնվում է Մաշտոցի պողոտայում։

[Rammstein]

Ան, իսկ անվահեծը սխալ չի՞։ Ճիշտը անվահեց չի՞։
bararanonline.com/անվահեց

[Ուլուանա]

Ան, իսկ անվահեծը սխալ չի՞։ Ճիշտը անվահեց չի՞։
bararanonline.com/անվահեց

Ճիշտն ասած՝ ինձ էդ բառն ընդհանրապես ծանոթ չէր, ուղղակի ենթադրեցի, որ մեքենայից քիչ թե շատ գլուխ հանող մարդիկ երևի կիմանան, ու ենթադրեցի, որ երևի ճիշտ ա գրված ։

[Vaio]

Մի քիչ Ձեզ նեղություն տամ հարցերովս:
Որն է ճիշտ?

1. ԱՄՆ-ն, թե ԱՄՆ-ը:
2. ԵՊՀ ռեկտոր, թե ԵՊՀ-ի ռեկտոր կամ ՀՀ օրենք, թե ՀՀ-ի օրենք: Իսկ մեկ տառով հապավման դեպքում? Ո-ի, թե Ո (ոստիկանություն) :
3. Այս նախադասության կետադրությունը ճիշտ է? Անտառում կան տարբեր տեսակի սնկեր, այդ թվում` շամպինյոններ:
4. Այս նախադասության կետադրությունը ճիշտ է? "A" և "B" ավտոտնակներում կան ավտոմեքենաներ, համապատասխանաբար` "Lexus" և "Mercedes" մակնիշի:
5. Այս նախադասության կետադրությունը ճիշտ է? Արմենի համար բարեխոսել է Արթուրը, Պետրոսը, Հայկը, ինչպես նաև Վարդանի եղբայրը:
4. Պողոս Պողոսյանի խոսքերը հիմնավորվում են հետևյալ փաստաթղթերի առկայություններով (թե առկայությամբ) ?

[Vaio]

Ճիշտն ասած՝ ինձ էդ բառն ընդհանրապես ծանոթ չէր, ուղղակի ենթադրեցի, որ մեքենայից քիչ թե շատ գլուխ հանող մարդիկ երևի կիմանան, ու ենթադրեցի, որ երևի ճիշտ ա գրված ։

Իմիջիայլոց, ավտոմեքենաների հայտարարություններում ինձ միայն "ծ" տարբերակովն էր աչքի ընկել:

[Vaio]

Նախ Մաշտոցի պողոտա պետք է լինի։ Բացի դրանից, պողոտայում, ոչ թե պողոտայի վրա։

Ռադիո (կարծեմ) 107.7 - ով առավոտներին հաղորդաշար կա, ընդեղի վարողը մի անգամ ասաց, որ փողոցների անունները սեռական հոլովով չեն դրվում, ու օրինակ բերեց` Թումանյան փողոց, այլ ոչ թե` Թումանյանի, Տերյան փողոց, այլ ոչ թե` Տերյանի և այլն:

[Ուլուանա]

Մի քիչ Ձեզ նեղություն տամ հարցերովս:
Որն է ճիշտ?

1. ԱՄՆ-ն, թե ԱՄՆ-ը:
2. ԵՊՀ ռեկտոր, թե ԵՊՀ-ի ռեկտոր կամ ՀՀ օրենք, թե ՀՀ-ի օրենք: Իսկ մեկ տառով հապավման դեպքում? Ո-ի, թե Ո (ոստիկանություն) :
3. Այս նախադասության կետադրությունը ճիշտ է? Անտառում կան տարբեր տեսակի սնկեր, այդ թվում` շամպինյոններ:
4. Այս նախադասության կետադրությունը ճիշտ է? "A" և "B" ավտոտնակներում կան ավտոմեքենաներ, համապատասխանաբար` "Lexus" և "Mercedes" մակնիշի:
5. Այս նախադասության կետադրությունը ճիշտ է? Արմենի համար բարեխոսել է Արթուրը, Պետրոսը, Հայկը, ինչպես նաև Վարդանի եղբայրը:
4. Պողոս Պողոսյանի խոսքերը հիմնավորվում են հետևյալ փաստաթղթերի առկայություններով (թե առկայությամբ) ?

1. Որքան գիտեմ, ԱՄՆ-ը:
2. Որքան գիտեմ, ԵՊՀ ռեկտոր, ՀՀ օրենք, առանց ի–երի: Ոստիկանության մասը լավ չհասկացա։
3. Այո, ճիշտ է։
4. Այո, ճիշտ է, միայն թե տառերը չակերտների մեջ վերցնել պետք չէ։ Բայց եթե պետք էլ լիներ, հայերեն չակերտները ճիշտ կլինեին։
5. Կետադրությունը ճիշտ է, միայն թե բարեխոսել են, ոչ թե բարեխոսել է, քանի որ խոսքը բազմաթիվ մարդկանց մասին է։
6. առկայությամբ

[Vaio]

1. Որքան գիտեմ, ԱՄՆ-ը:
2. Որքան գիտեմ, ԵՊՀ ռեկտոր, ՀՀ օրենք, առանց ի–երի: Ոստիկանության մասը լավ չհասկացա։
3. Այո, ճիշտ է։
4. Այո, ճիշտ է, միայն թե տառերը չակերտների մեջ վերցնել պետք չէ։ Բայց եթե պետք էլ լիներ, հայերեն չակերտները ճիշտ կլինեին։
5. Կետադրությունը ճիշտ է, միայն թե բարեխոսել են, ոչ թե բարեխոսել է, քանի որ խոսքը բազմաթիվ մարդկանց մասին է։
6. առկայությամբ

2. Ոստիկանության (սեռ. հոլովով) բառը հապավումով գրելիս պետք է գրել Ո-ի, թե Ո?
5. Բայց ենթական (Արթուրը, Պետրոսը, Հայկը, Վարդանի եղբայրը) ու ստորոգյալը (բարեխոսել է) եզակի թվով են...

[Ուլուանա]

2. Ոստիկանության (սեռ. հոլովով) բառը հապավումով գրելիս պետք է գրել Ո-ի, թե Ո?
5. Բայց ենթական (Արթուրը, Պետրոսը, Հայկը, Վարդանի եղբայրը) ու ստորոգյալը (բարեխոսել է) եզակի թվով են...

Ճիշտն ասած՝ մի քիչ լավ չեմ պատկերացնում միայն Ոստիկանությունը հապավումով գրված, հաջորդ բառը՝ լրիվ։ Կոնկրետ օրինակ կբերե՞ս։

Տվյալ նախադասության մեջ ենթական բազմակի է, հետևաբար հոգնակիով պիտի դրվի։ Էդտեղ կասկած չկա։

[Vaio]

Տվյալ նախադասության մեջ ենթական բազմակի է, հետևաբար հոգնակիով պիտի դրվի։ Էդտեղ կասկած չկա։

Հիշում ես մի անգամ մի հատ էսպիսի նախադասություն էի գրել.

Սեղանի վրա կա երկու հատ խնձոր և երեք հատ տանձ:

Ասել էիր, թե քանի որ ենթական (խնձոր, տանձ) եզակի թվով է, ապա ստորոգյալը (կա) ևս պետք է եզակի թվով լինի` անկախ այն հանագմանքից, որ եզակին շատ է (բազմակի է):

[Rammstein]

Իմիջիայլոց, ավտոմեքենաների հայտարարություններում ինձ միայն "ծ" տարբերակովն էր աչքի ընկել:

Հեչ զարմանալի չի, որ տենց բառը մարդիկ չգիտեն, որտեւ շատ ավելի լուրջ սխալներ կան տարածված:
Խնդիրը ավելի շատ էն ա, որ մարդիկ չեն մտածում, որ իրանց իմացածը կարա ճիշտ չլինի, կամ էլ իրանց մեկ ա` ինչքանով ճիշտ կլինի:

Ես էլ հաստատ չգիտեի, կասկածում էի, դրա համար նայեցի ու համոզվեցի, որ ճիշտը «ց»-ով տարբերակն ա, քանի որ կա «հեց» բառը, որը հենց անվի շրջանակն ա:

Մալխասյանցի բառարանից`
http://nayiri.com/media/images/dp//6..._Page_1250.png

[Լեո]

Հետևյալ տարբերակներից ո՞րն է ճիշտ.

ա) ապրեցե՛ք երկար
բ) ապրե՛ք երկար

[Ուլուանա]

Հետևյալ տարբերակներից ո՞րն է ճիշտ.

ա) ապրեցե՛ք երկար
բ) ապրե՛ք երկար

Որքան գիտեմ, հրամայականում «–եց»–ով ձևերը հնացած են համարվում հիմա։ Համենայնդեպս, «ապրե՛ք»–ը հաստատ ճիշտ է, իսկ «ապրեցե՛ք»–ի հետ կապված առնվազն տարաձայնություններ կլինեն։