Այո, հասկանում եմ:Բայց փաստորեն մեր գրավոր խոսքն էլ է կաղում: Ուղղակի մեզ համար նկատելի չէ:Բայց պատկերացնենք թե մեր տառերը իմացող բայց բանավորին չտիրապետող մարդուն ինչ դժվար կլինի գրված բառը ճիշտ արտասանելը:
Մենք էլ Անգլերենից ու ֆրանսերենից ենք բողոքում:
Չի կաղում: Համագիր համանունները (երբ գրվում են նույն, արտասանվում՝ տարբեր կերպ) սովորական լեզվական իրողություն են: Հետո էլ հոմոնիմները (կոնկրետ էս դեպքում հոմոգրաֆները) հայերենում շատ ավելի քիչ են, սովորաբար ավելի քիչ գործածական ու հնչերանգային տարբերությունն էլ ավելի քիչ զգալի է: Միշտ հիշում եմ բազմակնություն (շատ կանայք ունենալը) - բազմակնություն (շատ աչքեր ունենալը) զույգը: Զգում ես արտասանական աննշան տարբերությունը:Նետ-ի խոսքերից
Նույն ռուսերենում նման օրինակները շաա՜տ-շատ են, ավելի լայն գործածական ու հաճախ զավեշտալի (հմմ. трусы` մի դեպքում շեշտը у-ի, մյուս դեպքում՝ ы-ի վրա):
Ճանկռել
Էս բառում «Ռ» տառը որտեղի՞ց է առաջացել: Միակ տարբերակը, որ գտել եմ, ինչ-որ կերպ «ճանկռտել» բառից է մնացել, բայց եթե տենց ա, ինչի՞, ո՞նց:
Քայլ առ քայլ՝ դարից դար
Խենթ եմ
Moonwalker (06.10.2012)
«Ռ»-ն, ԻՀԿ, սաստկական (նախկինում ասում էին՝ զորացուցիչ) միջածանց ա: Նույն արմատը սաստկական ձև ա ստացել և՛ «ռ»-ով և՛ «ռտ/րտ»-ով:
«Ռ» զորացուցիչով ա կառուցված, ասենք, «շառաչել»-ը («Բնաձայն բառ. կազմուած է շ ձայնից՝ ռ զօրացուցիչով և չ ածանցիչով. ձևի համար հմմտ. բառաչել, թառաչել, կառաչել, հառաչել, իսկ արմատի համար հմմտ. շչել, շաչել, շշուկ ևն:» Աճառյան):
Հմմ, հետաքրքիր տարբերակ ա: Ուրիշ կարծիքներ կա՞ն:«Ռ»-ն, ԻՀԿ, սաստկական (նախկինում ասում էին՝ զորացուցիչ) միջածանց ա: Նույն արմատը սաստկական ձև ա ստացել և՛ «ռ»-ով և՛ «ռտ/րտ»-ով:
«Ռ» զորացուցիչով ա կառուցված, ասենք, «շառաչել»-ը («Բնաձայն բառ. կազմուած է շ ձայնից՝ ռ զօրացուցիչով և չ ածանցիչով. ձևի համար հմմտ. բառաչել, թառաչել, կառաչել, հառաչել, իսկ արմատի համար հմմտ. շչել, շաչել, շշուկ ևն:» Աճառյան):
Քայլ առ քայլ՝ դարից դար
Խենթ եմ
Վստահ չեմ, բայց իմ կարծիքով, նույն հաջողությամբ կարա նաև աճական լինի, որպիսին, օրինակ, «անջրդի» բառի դեպքում է:
Տարբերակ ա: Ռ-ն ստեղ հաստատ ածանց ա, ուղղակի մնում ա էն հարցը, թե ի՞նչ ածանց ա: ԻՄՀԿ՝ էս էլ ա էն անարտադրողական կամ քարացած ածանցներից, որ մինչև հիմա կան ու հենց որպես ածանց էլ ընկալվում են, բայց նոր բառեր ստեղծելու էլ ընդունակ չեն: Օրինակ՝ «նավաստի» բառում «աստի»-ն ածանց ա, բայց դրանով նոր բառեր էլ չեն ստեղծվում: Նույն կերպ «ոտի» ածանցը կա՝ հնոտի, սնոտի, օտարոտի ու վերջ: «Ունկ»՝ խորունկ: «Աշ»՝ թթվաշ, մատղաշ, «ունչ»՝ անտերունչ, անմռունչ, «կուն»՝ դիմացկուն, ծիծաղկուն... Եսիմ, դժվար ա ասելը:«Ռ»-ն, ԻՀԿ, սաստկական (նախկինում ասում էին՝ զորացուցիչ) միջածանց ա: Նույն արմատը սաստկական ձև ա ստացել և՛ «ռ»-ով և՛ «ռտ/րտ»-ով:
«Ռ» զորացուցիչով ա կառուցված, ասենք, «շառաչել»-ը («Բնաձայն բառ. կազմուած է շ ձայնից՝ ռ զօրացուցիչով և չ ածանցիչով. ձևի համար հմմտ. բառաչել, թառաչել, կառաչել, հառաչել, իսկ արմատի համար հմմտ. շչել, շաչել, շշուկ ևն:» Աճառյան):
DIXIcarpe noctem
Chuk (07.10.2012), Moonwalker (06.10.2012), Varzor (07.10.2012)
Մալխասյանցը և «ճանկռել» և «ճանկռտելը» սաստկական ձևեր ա համարում՝
Սենց բան գտա: Չնայած նվիրված ա բազմապատկական ու սաստկական բայերի վիճակագրությանը, բայց հետաքրքիր աղյուսակ ունի ածանցների (տեքստում քիչ ներքև էլ հիշատակվում ա մեր «ճանկռտել»-ը)՝
Հա ու անշուշտ էս «-ռ-» միջածանցը քո ասածի պես բառակազմական պոտենցիալի տեսակետից կենսունակ չի (ընդհանրապես էս միջածանցները ոնց որ թե ժամանակակից հայերենին բնորոշ չեն ու մնում են որպես անցյալի լեզվական իրողությունների վերապրուկ):
Այս պահին թեմայում են 1 հոգի. (0 անդամ և 1 հյուր)
Ձեր իրավունքները բաժնում
Մեջբերել
Էջանիշներ