Չուկ ջան երբ խոսում ենք կանոնից, ապա կանոնը պիտի լինի տրամաբանական… կարող է և օրենք են ընդունել որ մեծատառով գրեն, բայց դա չի նշանակում որ ճիշտ օրենք է… ուղղակի այս դեպքում խնդիրը լեզվական տիրույթից դուրս է գալիս ու մտնում կրոնաքաղաքական տիրույթ… ես կասեի այս դեպքում կարելի է թողնել մարդու հայեցողությանը, որովհետև մարդուն չես կարող ստիպել որ նա չհավատա կամ հավատա աստծուն, դրանից էլ կախված գրի մեծատառով կամ փոքրատառով…Chuk-ի խոսքերից
Մեֆ, կան լեզվի կանոններ ու մի շարք կանոններ կարող են տրամաբնական չլինել, կամ էլ քո կամ մեկ ուրիշի կարծիքով տրամաբանական չլինեն: Էդ դեպքում գործում ա կանոն փոխելու մեխանիզմ, որի համար ծավալվում են բանավեճեր, ի վերջո լեզվի տեսչությունը որոշում է ընդունում: Էս պահին կա որոշակի կանոն: Էդ կանոնը նշանակում ա, որ ինչպես «երբ» բ-ով է գրվում, ոչ թե փ-ով, էդպես էլ Աստվածը այսինչ դեպքերում գրվում է մեծատառով. դա մեր դուրը գա թե չգա, էդպես է: Հիմա դու ասում ես տրամաբանական չի, եկեք էդպես չգրենք, բայց եթե որևէ աշակերտ գնա քննության ու գրի փոքրատառով, միավորը ցածրանալու է: Ինչու՞ նման վիճակ ստեղծվի, որովհետև Մեֆը կրոնական անհանդուրժողականության պատճառով դա սխա՞լ է համարում: Ազնիվ չի: Կա կանոն: Վերջ: Վերջակետ:
Քայլ առ քայլ՝ դարից դար
Խենթ եմ
«Աստված» բառի հետ կապված մեջբերում եմ Դավիթ Գյուրջինյանի 2007 թ. լույս տեսած «Մեծատա՞ռ, թե՞ փոքրատառ» բառարան–տեղեկատուի համապատասխան հատվածը։ Ի դեպ, հեղինակն, ըստ իս, իր բացատրության մեջ ակնհայտ կրոնական անհանդուրժողականություն է դրսևորել, որի հետևանքով քննարկվող հարցի պատասխանն այնքան էլ հստակ չի դառնում՝ միաժամանակ տրամաբանական հետևություններ անելու հնարավորություն տալով.
Աստված – Տեր, Բարձրյալ, Ամենակալ
աստված – չաստված, սուտ աստված, հեթանոսական աստված (օրինակ՝ Ագնի կրակի աստված, Տիր աստված և այլն)։
Հեղինակի ներկայացրած սահմանումից կարելի է ենթադրել, որ նա հավատացյալ քրիստոնյա է ու հեթանոսական աստվածներին սուտ աստվածներ, չաստվածներ է համարում՝ ցույց տալով, որ դրանք, այսինքն՝ «սուտ աստվածները», պիտի գրվեն փոքրատառով։ Բայց էստեղից էլ կարելի է արդեն ինքնուրույն՝ առանց հեղինակի, բայց նրա ներկայացրածի հիման վրա եզրակացնել, որ փոքրատառով կարելի է գրել ցանկացած աստծո մասին խոսելիս, եթե վերջինիս սուտ ենք համարում։ Այսինքն՝ եթե ինչ–որ մեկը քրիստոնյա չէ, ապա հանգիստ խղճով կարող է փոքրատառով գրել խնդրո առարկա բառը, քանի որ մենք ապրում ենք կրոնական ազատության պայմաններում, և ինքներս ենք որոշում՝ որ աստվածն է մեզ համար իսկական կամ ճշմարիտ, որը՝ սուտ։
Վերջին պարբերությունն իմ անձնական ընկալումն ու մեկնաբանությունն է՝ բառարան–տեղեկատուում ներկայացվածի հիման վրա։ Եթե, հիմնվելով վերոնշյալ տվյալների վրա, որևէ մեկն այլ մեկնաբանություն ունի, հետաքրքիր կլիներ կարդալը։
Երջանկությունը ճամփորդելու ձև է, ոչ թե նպատակակետ։
Ռոյ Գուդման
Բացի նույն այդ գրքի 22-րդ էջը, Ան, որտեղ գրվում է, որ Աստվածը գրվում է մեծատառով, առանց որևէ կրոնական տեսակետի:
Հաջորդ կետերն արդեն զուտ կրոնական են, բայց անգամ դրանք պետք է կիրառվեն, որովհետև կանոնների շարադրանք է, ինչպես և կանոնի շարադրանք է իմ ասածը:
Նաև բացիր ու կարդա Տերմինաբանական ու ուղղագրական տեղեկատուի 286-292-րդ էջերը, խոսք է գնում բաղադրյալ հատուկ անուններով մեծատառերի գործածման մասին, կան նաև կրոնական մի շարք բաղադրյալ անուններ՝ իրենց կանոններով, որպես որոշումներ: Ի՞նչ ա սա նշանակում, որ մենք կարող ենք համաձայն չլինենք էդ կանոնի տրամաբանությանը ու ստեղծման պատճառին, բայց գրագետը հենց էդ կանոններով գրելն է, օրինակ՝ Համբարձման տոն: Մեր կրոնական հայացքը մեզ կարող է հուշի, որ ճիշտ է սա փոքրատառով գրել: Բայց կա կանոն և վերջ:
Քայլ առ քայլ՝ դարից դար
Խենթ եմ
Ինձ մոտ դա 20–րդ էջում է, եթե նույնն է, չգիտեմ։ Մեջբերում եմ.
Լավ, էդ դեպքում հարց է առաջանում. իսկ ո՞ր դեպքերում է գործածվում իմ առաջին գրառման մեջ մեջբերածս փոքրատառով «աստվածը»։ Մարդը նշել է, չէ՞, ուրեմն էդ գործածությունն էլ կա, ու ըստ իր նշածի՝ սուտ աստվածները, այսինքն՝ ոչ քրիստոնեական բոլոր աստվածները սուտ են, բայց ինչու՞ պիտի ինքը որոշի՝ որն է սուտ, որը՝ ճշմարիտ։ Էս պահը մի հատ կբացատրե՞ս։ Ինձ համար մի տեսակ մութ մնաց...«Աստված» նշանակող բառերը գրվում են մեծատառով, ինչպես՝Բարձրյալ, Հայր, Ամենակալ, և այլն։ Այդպես է նաև բառակապակցություններում, ինչպես՝ Երկնավոր Հայր, Երկնային Թագավոր և այլն։
Նշածդ էջերում «Աստված (աստված)» բառի վերաբերյալ ոչինչ չգտա։ Էջերը լրիվ չեմ կարդացել, բայց աչքի եմ անցկացրել, ինձ թվում է՝ չկար։ Իսկ եթե մենակ կրոնական տոների անունները նկատի ունեիր, ապա դա լրիվ ուրիշ հարց է. ի՞նչ կապ ունեն տոների անունները քննարկվող բառի հետ։ Կամ ո՞վ էր դրանց՝ մեծատառով գրվելն ընդհանրապես կասկածի տակ դրել։ Դրանց վերաբերյալ կարծես տարաձայնություններ չեն եղել դեռ, չէ՞։Հաջորդ կետերն արդեն զուտ կրոնական են, բայց անգամ դրանք պետք է կիրառվեն, որովհետև կանոնների շարադրանք է, ինչպես և կանոնի շարադրանք է իմ ասածը:
Նաև բացիր ու կարդա Տերմինաբանական ու ուղղագրական տեղեկատուի 286-292-րդ էջերը, խոսք է գնում բաղադրյալ հատուկ անուններով մեծատառերի գործածման մասին, կան նաև կրոնական մի շարք բաղադրյալ անուններ՝ իրենց կանոններով, որպես որոշումներ: Ի՞նչ ա սա նշանակում, որ մենք կարող ենք համաձայն չլինենք էդ կանոնի տրամաբանությանը ու ստեղծման պատճառին, բայց գրագետը հենց էդ կանոններով գրելն է, օրինակ՝ Համբարձման տոն: Մեր կրոնական հայացքը մեզ կարող է հուշի, որ ճիշտ է սա փոքրատառով գրել: Բայց կա կանոն և վերջ:
Ի դեպ, ավելացնեմ, որ մինչև հիմա միշտ ես ինքս եմ պնդել, որ անկախ մեր վերաբերմունքից, հայացքներից, տրամաբանությունից ու ամեն ինչից՝ եթե կա ընդունված, Լեզվի տեսչության կողմից հաստատված կանոն, ապա պետք է ընդունել այդ կանոնը և վերջ։ Շարունակում եմ էդպես համարել։ Պարզապես տվյալ դեպքում կանոնը հստակ չի, վերևում արդեն գրեցի, թե ինչու։ Հենց որ մատնանշածս հակասությունները բացատրող կանոն կարդամ որևէ տեղ, իհարկե, կընդունեմ։
Վերջին խմբագրող՝ Ուլուանա: 31.07.2010, 02:27:
Երջանկությունը ճամփորդելու ձև է, ոչ թե նպատակակետ։
Ռոյ Գուդման
Mephistopheles (31.07.2010)
Ան, մեջբերածդ հատվածում ուղղակի բացակայում է քրիստոնեության հետ զուգահեռը: Գրած է, որ Աստվածը, Տերը, Բարձրյալը մեծատառ են: Որտե՞ղ է գրված, որ այն դեպքերում, երբ Քրիստոսին է դիմվում: Հաջորդ կետում գրված է, որ չաստվածների, սուտ աստվածների, հեթանոսական աստվածների դեպքում: Որտե՞ղ է գրված, որ սուտ աստվածը ոչ Քրիստոսն է: Չկա: Եթե ես քեզ հիմա աստված ասեմ, փոքրատառով կգրեմ: Որտև դուս սուտ աստված ես, չաստված ես: Չի կարելի կարդալ մի բան, մեկնաբանել այլ՝ չգրված բան:
Իսկ մնացածի մասին. կրոնական տոնը մեծատառ գրել չգրելը նույնքան կարող է ձեր տրամաբանությամբ գնա, ինչքան Աստվածի մասին գրությունը:
---------- Ավելացվել է՝ 15:15 ---------- Սկզբնական գրառումը՝ 14:56 ----------
Մեֆ, բայց չէ որ ես դեռ հարևան թեմայում եմ գրել, որ յուրաքանչյուրի իրավունքն ա գրել իր ուզած ձևով, այդ թվում փոքրատառով: Ինքը դա կարող ա անի, որովհետև կանոնը անտրամաբանական ա համարում, կարող ա անի, որովհետև ուզում է հատուկ վերաբերմունք ցույց տալ: Ես դա լրիվ հասկանում եմ: Բայց ինքը չի կարող ասել, որ »գրագետ» է գրում, որովհետև, փաստացի, խախտում է գործող կանոնը: Ու ասում եմ շատ պարզ մի բան. գործող կանոնի, ընդունված չափանիշների տեսանկյունից փոքրատառով գրելն այդ դեպքերում սխալ է, անգրագետ է: Օրինակ եմ բերում, որ մասնավորապես քննության ժամանակ աշակերտի նման կերպ գրելը իր գնահատականն իջեցնելու է, ինչքան էլ, որ գուցե, սա կրոնական անհավասարություն է: Խնդիրն էսպես է, եթե անգամ այդ կանոնը վերաբերվեր միայն Քրիստոնեությանը, կա ձևակերպված կանոն: Այդ կանոնը կարող է կողմնակալ է, իհարկե: Բայց կա: Վերջակետս վերաբերվում է ընդամենը այսքանին: Տեսակետների բախումը կարող է շարունակվել, կարող ենք քննարկել, թե որքանով է անկողմնակալ այս օրենքը, բայց ասել որ այն չկա, չենք կարող, որովհետև կա: Ու հասկանանք, որ էս ֆորումը ցավոք այն հարթակը չի, որը կարող է ազդել լեզվական օրենքների փոփոխման վրա:
Քայլ առ քայլ՝ դարից դար
Խենթ եմ
Rammstein (01.08.2010)
Չուկ ջան ասեմ, ես նույնիսկ ստեղ եմ տեսնում անհամապատասխանություն… "Քրիստոս" և "աստված"… գիտեմ շատ եմ մանրանում, բայց էական է…
1. ասում ենք "Քրիատոս աստված" , այսինքն Քրիստոսն աստված էր, այս ուղղությամբ հսկա վեճ կա քրիստոնեական աշխարհում… մենք ընդունում ենք որ Քրիստոս աստված էր, աստծո որդի… սրանից է բխում որ աստվածը դա հասարակ գոյական է քանի որ Քրիստոսն արդեն անուն ուներ, իսկ եթե աստվածը դա հատուկ անուն է ապա Քրիստոսն աստված չի կարող կոչվել նրա անունն արդեն Հիսուս էր… մի խոսքով Հայ Առաքելական Եկեղեցու "Քրիստոս աստված էր" հասկացությունը ապացուցում է որ աստվածը դա հասարակ անուն է հասարակ գոյական ու պետք է փոքրատառով գրվի…
2. երբ հեղինակն ասում է "չաստվածների, սուտ աստվածների, հեթանոսական աստվածների դեպքում" դա արդեն ինքնին վառ ապացույց է որ հեղինակը միանշանակ քրիստոնեությունն է համարվում "ճիշտ կրոն"… իսկ որո՞նք են "ճիշտ աստվածները" … այ հենց այստեղից է երևում որ հեղինակը կրոնական նախապատվություն ունի որը գիտական անաչառյությանը հակասում է… սխալ է… նրա բացատրությունները հիմնավոր չեն… գիտական չեն…
3. Ուլուանան քեզ համար աստված չի, բայց ինձ համար Աստված է, ես պաշտում եմ նրան և նա ինձ համար միակն է ու անքննելի… դու ոնց կարող ես ասել որ Ուլուանան չաստված է. Ուլուանան մարդ է… իսկ չենք կարո՞ղ ասել "Ուլուանան չփիսո է" … կատու չի, չէ՞… կամ եթե Ուլունան աստված չէ, բա ո՞վ է աստված… մենք էլ կարող ենք դրա շուրջը վիճել…
Քանի որ Լեզուն կարգավորվում է պետականորեն ապա այն պետք է զերծ մնա կրոնական ազդեցությունից որովհետը պետությունը կրոնից առանձնացած է… սա էլ է օրենք
Էլի եմ ասում, չեմ ուզում որ գրեն մեծատառ կամ փոքրատառ… կարծում եմ որ պետք է թողնվի գրողին և չպետք է դա սխալ համարել…
Չուկ ապեր, ես դրա դեմ բան չունեմ, ով ինչպես ուզում է թող գրի ֆորումում, ես ուղղակի վիճարկում եմ ընդունված կանոնը և փորձում եմ ապացուցել որ սա միանշանակ լեզվական խնդիր չի, այլ խնդիրն ունի կրոնաքաղաքական ասպեկտ, իսկ լեզուն պետք է զերծ պահել նման բաներից… Քննության օրինակի վրա ասեմ… եթե 12 րդ դասարանի երեխան իր շարադրության մեջ աստված գրի փոքրատառով ու դա սխալ հաշվեն, նա կարող է ասել. "ես կեղծ աստծուն ինկատի ունեի" , բնականաբար հարց կառաջանա "իսկ դու ո՞ր աստծուն ինկատի ունես" չէ որ մինչև չիմանանք որ աստծու մասին է խոսքը չենք կարող ասել աստված է թե՞ չաստված, որպեսզի իմանանք սխալ է գրված թե ճիշտ… ու այստեղ կրոնը մտնում է հանրային դպրոց… ի դեպ քրդերն ու եզդիները, շատ հանգիստ կարող են մեր աստծուն փոքրատառով գրել քանի որ մեր աստվածը նրանց համար չաստված է… մենք մեր երկրում նույնիսկ հեթանոսներ ունենք, որոնց համար 1-ից ավել աստվածներ գոյություն ունեն… հիմա ինչ պիտի ասենք որ ձեր աստվածները սուտ աստվածներ ե՞նՄեֆ, բայց չէ որ ես դեռ հարևան թեմայում եմ գրել, որ յուրաքանչյուրի իրավունքն ա գրել իր ուզած ձևով, այդ թվում փոքրատառով: Ինքը դա կարող ա անի, որովհետև կանոնը անտրամաբանական ա համարում, կարող ա անի, որովհետև ուզում է հատուկ վերաբերմունք ցույց տալ: Ես դա լրիվ հասկանում եմ: Բայց ինքը չի կարող ասել, որ »գրագետ» է գրում, որովհետև, փաստացի, խախտում է գործող կանոնը: Ու ասում եմ շատ պարզ մի բան. գործող կանոնի, ընդունված չափանիշների տեսանկյունից փոքրատառով գրելն այդ դեպքերում սխալ է, անգրագետ է: Օրինակ եմ բերում, որ մասնավորապես քննության ժամանակ աշակերտի նման կերպ գրելը իր գնահատականն իջեցնելու է, ինչքան էլ, որ գուցե, սա կրոնական անհավասարություն է: Խնդիրն էսպես է, եթե անգամ այդ կանոնը վերաբերվեր միայն Քրիստոնեությանը, կա ձևակերպված կանոն: Այդ կանոնը կարող է կողմնակալ է, իհարկե: Բայց կա: Վերջակետս վերաբերվում է ընդամենը այսքանին: Տեսակետների բախումը կարող է շարունակվել, կարող ենք քննարկել, թե որքանով է անկողմնակալ այս օրենքը, բայց ասել որ այն չկա, չենք կարող, որովհետև կա: Ու հասկանանք, որ էս ֆորումը ցավոք այն հարթակը չի, որը կարող է ազդել լեզվական օրենքների փոփոխման վրա:
Հիմա ասա Չուկ ջան, ում ենք կտրելու քննությունից…
Չուկ ստեղ դուր գալու հարց չի… Թալեաթն էլ դուրս չի գալիս, բայց մեծատառով ենք գրում, որովհետև հատուկ անուն ա… հիմա աստվածը հատուկ անուն ա՞ թե չէ…
Չուկ ջան, Մեֆն ասել ա "ես կասեի այս դեպքում կարելի է թողնել մարդու հայեցողությանը, որովհետև մարդուն չես կարող ստիպել որ նա չհավատա կամ հավատա աստծուն"… սրա ի՞նչը ազնիվ չի… որ մասն ա անհանդուրժողական …լեզվաբանությունը գիտություն ա Չուկ ջան, ու առանց բացատրության թողնել մի բան լավ չի, անտրամաբանակ չի կարող լինել, ուրեմն սխալ է … "տենց ա ու վերջ"-ը սխալ ա … կամ ասում ես… է հենա ծավալում ենք ասում եսԷդ դեպքում գործում ա կանոն փոխելու մեխանիզմ, որի համար ծավալվում են բանավեճեր---------- Ավելացվել է՝ 02:34 ---------- Սկզբնական գրառումը՝ 02:33 ----------Կա կանոն: Վերջ: Վերջակետ:
Չուկ ջան, Մեֆն ասել ա "ես կասեի այս դեպքում կարելի է թողնել մարդու հայեցողությանը, որովհետև մարդուն չես կարող ստիպել որ նա չհավատա կամ հավատա աստծուն"… սրա ի՞նչը ազնիվ չի… որ մասն ա անհանդուրժողական …լեզվաբանությունը գիտություն ա Չուկ ջան, ու առանց բացատրության թողնել մի բան լավ չի, անտրամաբանակ չի կարող լինել, ուրեմն սխալ է … "տենց ա ու վերջ"-ը սխալ ա … կամ ասում ես… է հենա ծավալում ենք ասում եսԷդ դեպքում գործում ա կանոն փոխելու մեխանիզմ, որի համար ծավալվում են բանավեճերՉուկ ստեղ դուր գալու հարց չի… Թալեաթն էլ դուրս չի գալիս, բայց մեծատառով ենք գրում, որովհետև հատուկ անուն ա… հիմա աստվածը հատուկ անուն ա՞ թե չէ…Կա կանոն: Վերջ: Վերջակետ:
Գրեթէ բոլոր հայ գրողները եւ պատմաբանները գործածում են «աստուածներ» եզրը: Ըստ իս դա սխալ է: Աստուած մեկ է, իր անունով, որովհետեւ նա բազմաթիւ դիցերից մեկն էր Հայաստանում:
Կարդացէ՛ք «Արմատական»-ում ԴԻՔ բառի տակ գրուածը: Լատիներէն Deus եւ յունարէն Theos` հնդեւրոպական ազգակից բառերն են հայերէն Դիք բառին:
Կարծում եմ աւելի ճիշտ կլինի ասել «դիցեր», փոխանակ ասելու «աստուածներ» կամ «չաստուածներ»:
«Աստուած»ը անուն է, ինչպէս Արամազդ, Սարգիս, Վանատուր եւ Կիրակոս անունները:
Չենք կարող ասել. «չորս վարդան փողոցում հինգ անահիտ տեսան», ասել ուզելու համար. «չորս տղայ փողոցում հինգ աղջիկ տեսան»:
Կարող ենք ասել, եթէ աստծուն նուաստացնել ենք ուզում, նրա անունը հասարակ դարձնելով: Բայց ունինք «դից» բառը, որ հաւանաբար Աստծուն տրուած ածական էր հեթանոսական ժամանակում, քանի որ «Աստուած» բառը, որպէս դիցանուն, Թադէոսն ու Բարթողիմէոսը, ինչպէս նաեւ Գրիգոր Պարթեւ Լուսաւորիչը իրենց հետ չբերին դրսից: Այն կար որպէս առանձին ԴԻՑ: Ենթադրում եմ նրա անունը ընտրել են, քանի որ պարսիկները չէին ճանաչում նրան, նրա անունը. Հայաստանի նախազրադաշտական Հայ էթնիկ-հեթանոսական կրօնում կար, սակայն մոռացուելու ընթացքին մէջն էր:
ԱՍՏ+ՈՒԱԾ (ԱՍՏ+ՎԱԾ) ձեւով մեկնաբանումներն էլ արդարացուած չեն, անիմաստութեան պատճառով: «Խմբուած», «կարգուած», «հաստատուած» բառերի կարգին չի պատկանում:
Ժողովուրդ, որն է ավելի ճիշտ....
ապրանքի պահպանման ժամկետ
թե
ապրանքի պահպանության ժամկետ
Այս պահին թեմայում են 3 հոգի. (0 անդամ և 3 հյուր)
Ձեր իրավունքները բաժնում
Մեջբերել
Էջանիշներ