Զանազան լեզվական հարցեր

[Մանուլ]

Ես Նաիրուհու հետ համաձայն եմ, բայց ինձ թվում է բութի պակաս էլ կա:

Բայց ինչո՞ւ պիտի բութ դրվի :

[Նաիրուհի]

Ես Նաիրուհու հետ համաձայն եմ, բայց ինձ թվում է բութի պակաս էլ կա:

Երաշխավորում եմ՝ բութ չկա´
Տվյալ դեպքում նույնիսկ բութի հնչերանգ չկա։

[Sphinx]

Մանուլ ջան, ինձ թվում է՝« խաղի ընթացքում» արտահայտության կարգավիճակը որոշակի դարձնելու համար բութը ճիշտ կլիներ դնել:Մեկ անգամ էլ ուշադիր կարդա.
Փորձառու ֆուտբոլիստը մարզիչի հրահանգով պատրաստվում էր փոխարինել` խաղի ընթացքում վնասվածք ստացած ընկերոջը:
Փորձառու ֆուտբոլիստը մարզիչի հրահանգով պատրաստվում էր փոխարինել խաղի ընթացքում` վնասվածք ստացած ընկերոջը:

[Արևածագ]

Հայկ ջան, խնդրառության սխալ պիտի լինի: Ես չեմ գտնում :

Իսկ ինչու՞ ես համոզված, որ անպայման խնդրառության սխալ է: Նախադասությունը պետք է լինի այս տեսքով. «Փորձառու ֆուտբոլիստը, մարզիչի հրահանգով, պատրաստվում էր փոխարինել խաղի ընթացքում վնասվածք ստացած ընկերոջը» : Ստորակետների մեջ առնվածը պատճառի պարագա երկրորդական նախադասություն է, որտեղ կատարել ով անորոշ դերբայը սղվել է՝ գործիական հոլովի ով վերջավորությունը հրահանգ - ին փոխանցելով: Չսղված տարբերակում պետք է լիներ .«Փորձառու ֆուտբոլիստը, մարզիչի հրահանգը կատարելով, պատրաստվում էր փոխարինել խաղի ընթացքում վնասվածք ստացած ընկերոջը»

[Նաիրուհի]

Իսկ ինչու՞ ես համոզված, որ անպայման խնդրառության սխալ է: Նախադասությունը պետք է լինի այս տեսքով. «Փորձառու ֆուտբոլիստը, մարզիչի հրահանգով, պատրաստվում էր փոխարինել խաղի ընթացքում վնասվածք ստացած ընկերոջը» : Ստորակետների մեջ առնվածը պատճառի պարագա երկրորդական նախադասություն է, որտեղ կատարել ով անորոշ դերբայը սղվել է՝ գործիական հոլովի ով վերջավորությունը հրահանգ - ին փոխանցելով:

Չէ, Արևածագ ջան, այդ նախադասության մեջ միայն փոխարինել-ն է սխալ, հայերենում դերբայի հոլովը չի կարող գոյականին փոխանցվել, երբ դերբայը սղվում է, դերբայական դարձվածի մյուս անդամներն անփոփոխ են մնում, ինչպես՝
Ձեռքը սրտին դնելով՝ խոստացավ։
Ձեռքը սրտին՝ խոստացավ։
Էլ չասեմ, որ իմ բերած օրինակն էլ է իրականում սխալ, քանի որ որպեսզի դերբայն այդ կերպ սղվի, ոչ թե անորոշի գործիական հոլովով պիտի դրված լինի, այլ հարակատարով՝
Ձեռքը սրտին դրած՝ խոստացավ:
Բացի այդ՝ քո բացատրածի դեպքում տորակետների մեջ առնվածը ոչ թե պատճառի պարագա երկրորդական նախադասություն է, այլ դերբայական դարձված, քանի որ երկրորդական նախադասության ստորոգյալը ևս կազմվում է միայն բայի դիմավոր ձևերով, իսկ կատարելով-ը անդեմ բայաձև է…

Հ. Գ. Ո՜ւֆ, էս ի՜նչ խուճուճ բացատրություն ստացվեց

---------- Ավելացվել է՝ 17:01 ---------- Սկզբնական գրառումը՝ 16:52 ----------

Մանուլ ջան, ինձ թվում է՝« խաղի ընթացքում» արտահայտության կարգավիճակը որոշակի դարձնելու համար բութը ճիշտ կլիներ դնել:Մեկ անգամ էլ ուշադիր կարդա.
Փորձառու ֆուտբոլիստը մարզիչի հրահանգով պատրաստվում էր փոխարինել` խաղի ընթացքում վնասվածք ստացած ընկերոջը:
Փորձառու ֆուտբոլիստը մարզիչի հրահանգով պատրաստվում էր փոխարինել խաղի ընթացքում` վնասվածք ստացած ընկերոջը:

Այսինքն՝ ինչպե՞ս։
Նշված երկու դեպքում էլ բութը ոչ միայն որևէ իմաստատարբերակիչ դեր չի կատարում, այլև բավական կոպիտ սխալ է։ Խաղացողը պատրաստվում էր փոխարինելու ընկերոջը, որը խաղի ընթացքում վնասվածք էր ստացել։ Տվյալ դեպքում գործ ունենք դերբայական դարձվածով արտահայտված որոշչի հետ՝ «խաղի ընթացքում վնասվածք ստացած», որը լրացնում է ընկերոջը բառին։ Հայերենում նախադաս որոշիչը, ինչպես հայտնի է, չի կետադրվում։
Գուցե ինչ-որ օտար լեզվի նմանությամբ եք փորձում այտեղ ավելորդ տրոհության նշան խցկել, սակայն հայերենում դա սխալ է։

[Արևածագ]

Չէ, Արևածագ ջան, այդ նախադասության մեջ միայն փոխարինել-ն է սխալ, հայերենում դերբայի հոլովը չի կարող գոյականին փոխանցվել, երբ դերբայը սղվում է, դերբայական դարձվածի մյուս անդամներն անփոփոխ են մնում, ինչպես՝
Ձեռքը սրտին դնելով՝ խոստացավ։
Ձեռքը սրտին՝ խոստացավ։
Էլ չասեմ, որ իմ բերած օրինակն էլ է իրականում սխալ, քանի որ որպեսզի դերբայն այդ կերպ սղվի, ոչ թե անորոշի գործիական հոլովով պիտի դրված լինի, այլ հարակատարով՝
Ձեռքը սրտին դրած՝ խոստացավ:
Բացի այդ՝ քո բացատրածի դեպքում տորակետների մեջ առնվածը ոչ թե պատճառի պարագա երկրորդական նախադասություն է, այլ դերբայական դարձված, քանի որ երկրորդական նախադասության ստորոգյալը ևս կազմվում է միայն բայի դիմավոր ձևերով, իսկ կատարելով-ը անդեմ բայաձև է…

Հ. Գ. Ո՜ւֆ, էս ի՜նչ խուճուճ բացատրություն ստացվեց

Շատ շնորհակալ եմ բացատրելու համար: Արդարանալու տեղ չունեմ, բայց որ մարդը 15 տարի ընդհանրապես շարահյուսության գիրք ձեռքն առած չլինի, էդպիսի խայտառակ սխալ թույլ կտա՝ դերբայական դարձվածը երկրորդական նախադասություն սարքելով: Թու'յն, ինձ թու'յն տվեք... Բայց դերբայական դարձվածն էլ, երբ նախադասության մեջ է, նախադասության մնացած անդամներից անջատվում է ստորակետով: Ստորակետներս գոնե ճիշտ են:

[Sphinx]

խաղի ընթացքում -ը նույն հաջողությամբ կարող է լրացնել նաև պատրաստվում է փոխարինելու-ին.

[Մանուլ]

Մանուլ ջան, ինձ թվում է՝« խաղի ընթացքում» արտահայտության կարգավիճակը որոշակի դարձնելու համար բութը ճիշտ կլիներ դնել:Մեկ անգամ էլ ուշադիր կարդա.
Փորձառու ֆուտբոլիստը մարզիչի հրահանգով պատրաստվում էր փոխարինել` խաղի ընթացքում վնասվածք ստացած ընկերոջը:
Փորձառու ֆուտբոլիստը մարզիչի հրահանգով պատրաստվում էր փոխարինել խաղի ընթացքում` վնասվածք ստացած ընկերոջը:

Կետադրությանը վերաբերող ոչ մի կանոն թույլ չի տալիս այս նախադասության մեջ որևէ տեղ բութ դնել: Դա գրեթե նույնը կլինի, ինչ ենթակայից հետո բութ դնելը, ասենք :
Փորձառու ֆուտբոլիստը` պատրաստվում էր փոխարինել ընկերոջը: (մնացածը կարևոր չէ, ենթական է կարևորը)
Այս սխալին շատ եմ հանդիպում և՛ Ակումբում, և՛ գրքերում:

Իսկ ինչու՞ ես համոզված, որ անպայման խնդրառության սխալ է:

Այս նախադասությունը այս տարվա հայոց լեզվի միասնական քննությունների տեստերի հարցերից մեկի տարբերակներից է: Հարցի պահանջը հետևյալն է. գտնել այն նախադասությունը, որում խնդրառության սխալ չկա: Ես սա էի նշել, բայց պարզվեց, որ սրա մեջ խնդրառության սխալ կա: Նախադասությունները կետադրված էին: Դրա համար էլ ինձ պետք էր, որ խնդրառության սխալ գտնեիք : Մնացածը Նաիրուհին ասաց:

Բայց դերբայական դարձվածն էլ, երբ նախադասության մեջ է, նախադասության մնացած անդամներից անջատվում է ստորակետով: Ստորակետներս գոնե ճիշտ են:

Եթե դերբայական դարձված լիներ, ճիշտ կլինեին, բայց էստեղ դերբայական դարձված չկա :

[Նաիրուհի]

Շատ շնորհակալ եմ բացատրելու համար: Արդարանալու տեղ չունեմ, բայց որ մարդը 15 տարի ընդհանրապես շարահյուսության գիրք ձեռքն առած չլինի, էդպիսի խայտառակ սխալ թույլ կտա՝ դերբայական դարձվածը երկրորդական նախադասություն սարքելով: Թու'յն, ինձ թու'յն տվեք... Բայց դերբայական դարձվածն էլ, երբ նախադասության մեջ է, նախադասության մնացած անդամներից անջատվում է ստորակետով: Ստորակետներս գոնե ճիշտ են:

Ոչ մի ողբերգական բան չկա, հեշտ շփոթելի դեպք էր Ուղղակի մարզչի հրահանգով-ը դերբայական դարձված չէ սղված դերբայ չկա։

[Մանուլ]

խաղի ընթացքում -ը նույն հաջողությամբ կարող է լրացնել նաև պատրաստվում է փոխարինելու-ին.

Ախր պարզ երևում է, որ ընկերն է խաղի ընթացքում վնասվածք ստացել: Չեմ կարծում, որ ֆուտբոլիստը ընկերոջը կարող էր փոխարինել խաղի ընթացքից առաջ կամ հետո :

Եթե նույնիսկ «խաղի ընթացքում»-ը լրացներ «պատրաստվում է փոխարինելու»-ին, այդ դեպքում «վնասվածք ստացած ընկերոջը» շարունակությունը մի քիչ անտրամաբանական է:

[Նաիրուհի]

խաղի ընթացքում -ը նույն հաջողությամբ կարող է լրացնել նաև պատրաստվում է փոխարինելու-ին.

Եթե խաղի ընթացքում-ը լրացներ պատրաստվում էր փոխարինելու-ին, կդրվեր նրանից առաջ.
Փորձառու ֆուտբոլիստը խաղի ընթացքում պատրաստվում էր փոխարինելու վնասվածք ստացած ընկերոջը։
Թե չէ կստացվի, որ այս նախադասության մեջ նաև շարադասության սխալ կա

[Sphinx]

էս աշխարհում ամեն ինչ հնարավոր է
շարադասության սխալի հարց չկա, լեզուն նման շարադասության հնարավորություն տալիս է:

[Հայկօ]

Ուզում էի «փոխարինելու»-ի սխալի մասին գրեի, էն էլ տեսա՝ Նաիրուհին արդեն գրել ա : Սենց դեպքերում սխալն ավելի լավա երևում, եթե խնդիրը բերում ենք բայից առաջ. փոխարինել էր պատրաստվում (սխալ) / փոխարինելու էր պատրաստվում (ճիշտ): Ամենատարածված սխալներից են սրանք:

[Մանուլ]

Ոնց որ թե էս հարցից պրծանք, մի ուրիշն էլ ունեմ :

Խնդրում եմ՝ ասեք, թե որ փոխակերպումն է սխալ:
1)Պատանության տարիների իմ ընկերներն էին, որ դժվար պահին ինձ դարձյալ օգնության ձեռք մեկնեցին:
Պատանության տարիների իմ ընկերները դժվար պահին ինձ օգնության ձեռք մեկնողներն էին:

2) Զայրացած Արաքսը խոր վրդովմունքով դուրս էր նետվում յուր ափերից՝ տեսնելու, թե ինչ արհավիրք է կատարվում իր շուրջը:
Զայրացած Արաքսը խոր վրդովմունքով դուրս էր նետվում յուր ափերից՝ տեսնելու իր շուրջը ինչ արհավիրք կատարվելը:


Մեկ էլ խնդրում եմ՝ ասեք՝ ճի՞շտ արեցի, որ «խնդրում եմ»-ից հետո բութ դրեցի :
Շնորհակալություն :

[Հայկօ]

Զայրացած Արաքսը խոր վրդովմունքով դուրս էր նետվում յուր ափերից՝ տեսնելու իր շուրջը ինչ արհավիրք կատարվելը: - սխալ ա:
Զայրացած Արաքսը խոր վրդովմունքով դուրս էր նետվում յուր ափերից՝ տեսնելու իր շուրջը կատարվող արհավիրքը: - այ սենց ճիշտ ա:

Բութ կա. «որ» շաղկապը սղվել ա: