Հայերի հետ միասին, Արեւմտեան Հայաստանից գաղթեցին Ռուսական կայսրութեան մաս կազմող Արեւելեան Հայաստան, որ աշխարհագրական տարածք էր, ոչ անկախ պետութիւն դեռեւս:Մեծ Եղեռնի տարիներին՝ Օսմանյան կայսրությունում (հիմնականում՝ Քրդերի ձեռքերով) հալածվել և կոտորվել են բոլոր ոչ մահմեդականները, այսինքն՝ Հայեր, Հույներ, Ասորիներ, Հրեաներ և ..Եզդիներ
մահից մազապուրծ եղած թուրքահպատակ Եզդիների գերակշիռ մասը անցել է Արաքս գետը և բնակություն հաստատել եղբայրական Հայաստանում
Թէ այս մատնանշումը ինչու կատարեցի, սիրելի Գաղթական, որպէսզի ընթերցողդ չկասկածի Եզդիների եւ արեւմտահայերի սկզբնական բնակավայրի Հայաստան լինելուն: Այո՛, նրանք գաղթեցին Հայաստան, բայց եկան Հայաստանից:
Հովուական այս ժողովուրդը հոյակապ գիտի ազգապահպանման կերպը:մի հետաքրքիր հատկություն ևս, հատկապես ինչի համար Եզդիները չեն հարգում Քրդերին
Մարդասիրութեան, ազգայինից ելնելով մարդկութեան պատկանելու կոչերը հետզհետէ աւելի բարձր են հնչում, ինչպէս նաեւ՝ սեռական ազատութեան քարոզիչները փորձում են սիրոյ վեհ գաղափարներով շպարել անպատասխանատու արարքները:
Հազարամեակներից եկած, տարածքում իրենց մշակոյթին (զրադաշտ) նմանող մշակութակիր պետութիւնների բացակայութեամբ, հալածուած եւ կեղեքուած այս ժողովուրդը հրաշալի գիտի ինքնուրոյնութիւն պահպանելու ձեւը: Դա, խառնամուսնութեան արգելումն է:
Բացարձակ դատապարտումով, արձանագրեմ տեսածս: Գիտէք, Իրաքում անիշխանութիւն էր-եւ է-անցնող 4 տարիների ընթացքում: Մի եզդուհի սիրահարւում է մահմեդական երիտասարդի (հաւանաբար քուրդ), ու (երեւի) ամուսնանում նրա հետ: Աղջկայ եղբայրները, ազգականները համագիւղացիք բռնելով աղջկան, մահուան դատապարտում նրան: Աչքովս տեսայ, տեսաժապաւէնը արձանագրուած բջիջային մէջ (իր կարգին ինչ որ կայքից վերցուած): Գեղանի եւ փարթամատես եզդուհին վայր ընկած, անընդհատ քարի, ժայռի հարուածներ էր ստանում եղբայրներից: Տասնհինգ րոպէ քարկոծւում էր, բայց տակաւին չէր մահացել, թեւերը ոտքերը շարժուն էին, հագուստը բզկտուել՝ սրունքը մերկացել էր: Քարկոծողները, յիշեցին, որ պէտք է ծածկեն նրա կոնքի համարեայ ներքնաշորով մնացած մասը: Ի վերջոյ, մի մեծ քարի բեկոր բերելով իջեցրին աղջկայ գլխին: Արիւնը ժայթքեց նրա գանկից եւ հոգին աւանդեց վայրկեանաբար (?):
Ահա մարդասիրութեան, խաղաղութեան ու ժողովուրդների եղբայրութեան (քուրդ-եզդի) վառ օրինակ:
Թէ ինչո՞ւ մարդիկ այսպէս են...պիտի գնալ անցեալ, որի էջերում պատասխաններ կը գտնէք:
Իրաքի եզդիների տաճարները, յիշեցնում են հայկական տաճարների գմբեթները:
Կար ժամանակ, ինքս չգիտէի եզդիների ով լինելը: Միջագետքից եկած էին յաճախորդներ, որոնք անընդհատ յիշեցնում էին ինձ իրենց եզդի լինելը- «Մենք եզդի ենք», «եզդի են մենք»-այնպէս որ պարտաւոր եմ իրենց հանդէպ եղբայրական հոգացում ցուցաբերել:
Արժէ արձանագրել նաեւ, որ պատմութեան՝ մինչ եւ իսկ քսաներորդ դարի ընթացքին, եզդիներ պարբերաբար եւ տարբեր առիթներով իսլամացուեցին (քրդացան):
«Յազդ» կամ «Ազդ» լինելու է իրենց անուան իսկ արձանագրումը: «Յազիդ» արաբերէն անուան ազդեցութեամբ՝ «Յազդի» կամ «Ազդի» անունը դարձել է «Յազիդի»: Չմոռանալ Իրանեան «Յազդ» քաղաքի անունը եւս:
Նաեւ Սարդարապատում, եզդի ցեղապետ, Ջիհանգիր աղայի զօրքը կռուեց հայերի կողքին:այս հարգանքի վառ օրինակներից է՝ երբ Արցախյան գոյամարտում Հայաստանաբնակ Քրդերը, Ազերիների հետ, արտագաղթեցին Հայաստանից, իսկ ադրբեջանաբնակ Քրդերը սկսեցին պատերազմել Հայերի դեմ, Հայաստանաբնակ Եզդիներից շատերը զենք վերցրեցին և մեկնեցին Արցախ՝ Հայերի հետ իրենց ընդհանուր Հայրենքիը պաշտպանելու (կոնկրետ Հայաստանաբնակ Եզդիները իրենց միակ Հայրենիք են համարում միմիայն Հայաստանը)
Թեման քրդախօս հայերի մասին էր, շուռ գալով դարձաւ քուրդախօս ժողովուրդների մասին: Բուն Արեւմտեան Հայաստանում, հայերին կոտորողները քուրդերն էին: Այնպէս որ փրկուեցին հայեր թուրքերի մօտ, նմանապէս փրկուեցին քուրդերի մօտ, տարբեր պատճառներով: Սակայն այս ամէնը չի աղոտում այն պայծառ Արեգակնային ճշմարտութիւնը, որ քուրդ ժողովուրդը (աւելի շատ քուրդ ցեղապետային կազմակերպութիւնը) դահիճը դարձաւ հազարամեակներով իր կողքը ապրող հայ ժողովուրդին: Հայի վերացումով՝ խեղճացաւ նաեւ քուրդը: Աշխատող, բուծանող, ստեղծողը հայն էր: Ոմանք գիտէին այս ճշմարտութիւնը, դրա համար խուսափեցին հայեր կոտորելուց (Մոկք, Դերսիմ), բայց աւա՜ղ, այդպէս մտածողներ քիչ էին, եւ/կամ՝ պարտադրուած էին կատարել երիտթուրքերի հրահանգը:
Քուրդիստանի աշխատաւորական կուսակցութեան լրատուամիջոցները միշտ անդրադարձել են Հայոց Ցեղասպանութեան իրողութեան եւ քուրդերի մասնակցութեան: Եթէ սխալ չեմ, եթէ յիշողութիւնս չի լքել, իրեցն նախկին ղեկավար «աբդուլահ ոջիլան»ը ներողութիւն է հայցել հայ ժողովուրդից, իբր քուրդ ազգը մեղաւոր չէ, վասնզի նահապետական կառոյց է ունեցել, ցեղապետներն էին իշխողները այդ ժամանակ (եւ մինչ այսօր):
Քսաներորդ դարու վերջին եւ ցայսօր, թուրք պետութեան կողքին դիրքորոշուել են քուրդ աշիրեթապետները: Սխալ ենք, եթէ կարծենք. «քրդերի մեծ մասը թուրք պետութեան թշնամի է»: Փոքրամասն է որ ուզում անկախ «քուրդիստան»: Ինքս մեծամասնութեան հետն եմ:
Եթէ կուզէք՝ առանձին թեմա բացենք՝ «Ներկայ եւ ապագայ Հայաստանի շահի՞ն է՝ Արեւմտահայաստանի տարածքին («թուրքիա») անկախ քուրդիստանի ստեղծումը»:
Գողը գողից գողացաւ, Աստուած տեսաւ զարմացաւ:
Մեջբերել
Պանդուխտ-ի խոսքերից
Էջանիշներ