Մեջբերում հովարս-ի խոսքերից Նայել գրառումը
Ժառ ջան , համաձայն եմ, շմորհակալություն: Ամեն մի երևույթ եթե հայկական ծագում ունենար, ես չէի պայքարի դրանց դեմ, բայց քանի որ օտարամուտ են ուրեմն մի ինչ-որ նպատակ պիտի ունենան...???: Միայն չասես թե քրիստոնեությունն էլ օտարամուտ էր:
Եթե նայենք զուտ քրիստոնեական հիմնական գաղափարներին, ապա դրանք ոչ օտար են, ոչ էլ զուտ հայկական` համամարդկային են:
Սակայն բուն քարոզողները և տարածողները` օտարներ էին: Հաստատ ոչ Բարդուղիմեոսը և ոչ էլ Թադևոսը հայ չէին, Հռիփսիմոն, Գայանեն, դե Գրիգորիսն էլ գիտենք, թե ինչ ազգ էր:
Փաստացի մեր ՀԱԵ կաթողիկոսների մեծամանությունը հայեր չեն` այլազգիներն են, ընդ որում ավելի շատ պարթև ու ասորի:
Բայց բուն ՀԱԵ-ն որպես կրոնական կառույց, չնայած օտարամուտ մարդկանց և գաղափարների խիստ աղդեցությանը, այնուամենայնից մաքուր հայկական է: Իհարկէ, ունենք ընդհանուր քրիստոնեական որոշակի երևույթներ և գաղափարներ, բայց այն, որ ՀԱԵ-ն լիովին ուրույն և հայկական կառույց է` դա ևս փաստ է:
Ասում են, որ մեր եկեղեցուն ամենամոտը ղպտի եկեղեցին է `շատ նման ենք: Նույնիսկ կա կարչծիք, որ իրենք մեզանից հին են, որին ես համամիտ չեմ: Բայց դա արդեն կապ չունի:
Հենց նույն մեր եկեղեցին հիմիկվա օրերում ասում է, որ "ցանկացած մարդ, որն ընդունում է Հիսուսին և Սուրբ երրորդությանը` քրիստոնյա է, ուղղակի նաև քրիստոնյաների մեջ կան մոլորյալներ, խաբվածներ ու շփոթվածներ": Վերջիններիս անվանում են աղանդավորներ, բայց հալածելը ինքնին հակաքրիստոնեական գաղափար է: Անգամ Հիսուս հալածվելով և խաչվելով, խաչին գամված խնդրեց Տիրոջը, որ ների նրանց (մարդկանց), որովհետև չեն հասկանում, թե ինչ են անում: Ինքնին բուն քրիստոնեությունը հանդուրժողականության վրա է կառուցված: "Զենքը" խոսքն է և սերը, բայց ոչ ատելությունը