Ասուլիս Philosopher-ի ու Chuk-ի հետ՝ 2 ֆորումներում

[Chuk]

Սիրելի այցելուներ, ակումբականներ և ԴՆ Ֆորումի անդամներ:
«Դար» ակումբն ու ԴՆ Ֆորումը սկսում են համագործակցության նոր ծրագիր, որի գերնպատակներն են ինտերնետում հայ գրի տարածմանն էլ ավելի նպաստելը, ինտերնետային տարբեր համայնքների կայացումն ու մերձեցումը` մեկ միասնական լեզվական, մշակութային, ինտելեկտուալ դաշտում: Թեև այսօր ԴՆ Ֆորումի ու «ԴԱՐ» ակումբի մի զգալի հատվածը նույն անձինք են, բայց կան մարդիկ, ովքեր ֆորումներից միայն մեկին են անդամակցում և բացի այդ երկու ֆորումներն էլ՝ ցուցաբերելով զարգացման և ընդլայնման միտումներ, առաջիկայում կունենան բազմաթիվ նոր անդամներ, ովքեր ծանոթ չեն լինի հարևան ֆորումի «բնակիչներին»: Թեև այս երկու ֆորումներն իրենց օրակարգերում ունեն միմյանցից մասամբ տարբերվող խնդիրներ, սակայն ունեն նաև ընդհանուր նպատակներ, այդ թվում` ինտերնետային հայատառության տարածումը, աշխարհասփյուռ հայերի միջև ինտելեկտուալ և հոգևոր, ընկերական և բարեկամական կապերի ստեղծումը:

Այս ու այլ խնդիրների լուծմանը հասնելու համար որոշեցինք սկսել մի միջանկյալ նախագիծ: Երկու ֆորումների երկուական անդամներ մամլո ասուլիս են տալիս միաժամանակ երկու ֆորումների անդամներին: Խնդիրը պարզ է և իրականանալի: Յուրաքանչյուր տրված հարցի պետք է պատասխանեն մամլո ասուլիս տվող երկուսն էլ, անկախ նրանից, թե հարցը որ ֆորումում է հնչել: Վերջում կհամակարգվեն երկու ֆորումների հարցերը, հարցվողների պատասխանները ու երկու ֆորումներում էլ համապատասխան թեմաներում կներկայացվեն ֆորումցիների դատին: Առաջին մամլո ասուլիսը, ինչպես և կարելի էր սպասել, երկու ֆորումների հիմնադիրների` Chuk-ի (akumb.am) և Philosopher-ի (dnforum.am) հետ է: Ուղղեք նրանց ձեր հարցերը: Հարցերը կարող են լինել ցանկացած բովանդակության. անձնականից մինչև հասարակական, տեսականից մինչև գործնական:

Եվ այսպես, մամլո ասուլիսը հայտարարում ենք բացված: Ձեր հարցերը կարող եք ուղղել մեկ շաբաթվա ընթացքում, պատասխանները կլինեն հաջորդ շաբաթ: Ակնկալում ենք երկու ֆորումի անդամների ակտիվ մասնակցությունն ու հարցադրումները:




Ուշադրություն. համապատասխան թեման ԴՆ ֆորումում կարող եք գտնել այստեղ:

[Ձայնալար]

…Թեև այս երկու ֆորումներն իրենց օրակարգերում ունեն միմյանցից մասամբ տարբերվող խնդիրներ…

Ինձ այս մասն է հետաքրում՝ որո՞նք են հիմնական սկզբունքային տարբերությունները այս երկու ֆորումների:

[Vishapakah]

Լավ հիշացրեցիք, ես էլ եմ dnforum-ում գրանցված:

Այս հարցը միշտ ուզեցել եմ տամ Փիլիսոփային Չուկն էլ կարող է պատասխանել:

Խոսալու ժամանակ հիմնականում մեջբերելով տարբեր խելացի մարդկանց խոսքեր, կամ փիլիսոփաների արտահայտած մտքեր, չես վախենում, որ կմտածեն, որ ոչ թե սեփական կարծիքդ ես արտահայտում, այլ գտնվում ես ուրիշների գաղափարական ազդեցության տակ?

Հ. Գ.
Խնդրում եմ չվիրավորվել, իրոք միշտ հետաքրքրել է: Եվ շատ դժվար է իրականում իմանալ, Փիլիսոփան այս կամ այն հարցի շուրջ ինչ է մտածում:

[Ներսես_AM]

Այդպես էլ չկայացավ հա՞: գրվեց սառույցին ու մնաց

[VisTolog]

Ես էլ հենց նոր իմացա էս թեմայի մասին:
Բա, երբ են լինելու պատասխանները` եթե լինելու են:

[Chuk]

Հնչած հարցերի մեր պատասխանը ներկայացնում ենք մեծ ուշացումով: Սրա հիմնական մեղավորը ես եմ, կամ ավելի ճիշտ մոտ երկու ամիս զորամասից ինձ տուն չթողնելու հանգամանքը: Ուշացնելու համար ներողություն եմ խնդրում բոլորիցդ:

Ի վերջո հարցերին պատասխանեցի այնտեղ, ու քանի որ խոսելու անհագ ծարավ ունեի, իսկ այդ օրերին զրուցակիցներս այնքան էլ շատ չէին, պատասխաններս շատ երկար ստացվեցին, ինչի համար կրկին ներողություն եմ խնդրում: Իսկ ընդհանրապես, հուսով եմ, որ ասուլիսը կտա ձեր հարցերին սպառիչ պատասխաններ: Բարի ընթերցում եմ կամենում:


Ավելացվել է 42 վայրկյան անց
Հարց «ԴԱՐ» ակումբում և ԴՆ ֆորումում Ուլուանայից
Chuk և Philosopher, ի՞նչ ունի Ակումբը, որ չունի ԴՆ ֆորումը, և ի՞նչ ունի ԴՆ ֆորումը, որ չունի Ակումբը։

Philosopher: Բարդ հարց է, ցուցակի կարիք կլինի և այն էլ ցուցակի, որը կունենան, ասենք, երեք հատված` տեխնիկական, վարչական, գաղափարական: Ու քանի որ իմ հերթական սուրճը արդեն ավարտվում է ու ես էլ երեկ ընկերներիս եմ հանդիպել ու տարբերություններ փնտրելու ցանկություն առանձնապես չունեմ, ձևակերպեմ, օրինակ, այսպես: Ակումբը ամիսներ շարունակ ունեցել է Philosopher ավագ մոդերատոր: ԴՆ-ը այսպիսի ավագ մոդերատոր չունի: Իսկ ահա ԴՆ-ը ունի Chuk-ի նման գրականության մոդերատոր: Իսկ ակումբը այդպիսի գրականության մոդերատոր չունի Իսկ եթե ավելի լուրջ. Ակումբը ունի մարդկային-երիտասարդական ջերմության այն լիցքը, որը բոլորիս մերձեցնում է միմյանց, դարձնում ընկերներ ու գաղափարակիցներ, իսկ ահա ԴՆ-ը ունի գաղափարական ու ինտելեկտուալ չափանիշներ, որոնք անփոխարինելի արժեքներ են ԴՆ-ում և երբեք չեն դառնալու առևտրի առարկա` այդ թվում և հատկապես անդամների հետ ղեկավարության հարաբերություններում: Ակումբում կա միջնադարյան եվրոպական քաղաքի կառնավալայնությունը, ԴՆ ֆորումում կա ինտելեկտուալ ֆիեստա: Մոտավորապես այսպես կպատասխանեի այս հարցին ու պատասխանելուց հետո կմտածեի. սահմաններ գծել միշտ պետք է, բայց, ուշադիր եղիր, կենդանի կյանքը չկորչի: Նույն ուշադրության կոչը նաև տարբերություններ փնտրողներին

Chuk: Շնորհակալություն հարցի համար: Սա գուցե ամենակարևոր հարցն է, որ պետք է շոշափվի այս ասուլիսի ընթացքում: Այդ հարցը իր ժամանակին իմ մեջ էլ է առաջացել: Այդ հարցն ինձ ուղղել են նաև ուրիշները: Գիտեմ նաև, որ շատերի մեջ է այս հարցն առաջացել, բայց չեն բարձրաձայնել: Ահա թե ինչու այս հարցի վերաբերյալ փոքր-ինչ շատ կծավալվեմ՝ բավականին շեղվելով բուն հարցադրումից:
Այս հարցի «արդիականության» պատճառը թերևս այն է, որ առաջին հայացքից երկու ֆորումները ունեն շատ նմանություններ: Ժամանակին, նույնիսկ, ԴՆ ֆորումը կլոն է անվանվել ակումբցիներից մեկի կողմից, ինչն առիթ է տվել որոշ հարաբերությունների թեժացման:
Այսպիսով հարցին մոտենանք երկու կողմից: Առաջին կողմը. եթե անգամ նրանք իրար այնքան նման լինեին, որ հնարավոր լիներ մեկին մյուսի կլոնը անվանել, ապա այդ դեպքում կարելի կլինե՞ր ասել, որ դրանցից առնվազն մեկն ավելորդ է: Եվ երկրորդ. իսկ իրականում տարբերվու՞մ են, թե՞ ոչ:
Այսպիսով, հարցի առաջին կողմը: Կարծում եմ, որ որքան շատանան համացանցից օգտվողները, այնքան պետք է շատանան հաղորդակցման հարթակները, անկախ նրանից, դրանք կլինեն ֆորումներ, բլոգներ, թե այլ, ավելի հետաքրքիր մտահղացմամբ կայքեր: Ու այստեղ անիվ հայտնագործելը պարտադիր զբաղմունք չէ: Ֆորումային համակարգերն որոշակի մշակում անցած, որոշակի կառուցվածք ու կանոններ ունեցող համակարգեր են: Ակնհայտ է նաև, որ եթե գլոբալ օգտագործման ֆորում ես բացում, նախատեսելով որ այն օգտագործեն հասարակության շատ շերտեր՝ տարբեր հետաքրքրությունների տեր, ապա կան որշակի թեմաներ, որոնց վերաբերյալ բաժիններ պետք է ունենա ֆորումդ: Ու անկախ քեզնից պետք է այնպես ստացվի, որ բացածդ ֆորումը շատ ու շատ հարցերով նման է լինելու նախկինում գոյություն ունեցողներին: Դա բնավ, երբեք չի նշանակում, որ այս նոր ֆորումիդ կարիքը չկար: Եթե կարիքը չկա, ուրեմն կա՛մ ֆորում գաղափարն ինքը արդեն պետք չի ինտերնետից օգտվող հասարակությանը, կա՛մ էլ սպառվել է այն մարդկանց քանակը, ում հետաքրքրում են ֆորումները: Բայց եթե ֆորումն այլևս հետաքրքրություն չի վայելում ինտերնետից օգտվող հասարակության մոտ, ապա ամենայն հավանականությամբ կա ավելի «կատարյալ», լայն հնարավորություն ընձեռող համակարգ, և այլևս չկա ոչ միայն նորաստեղծ ֆորումի, այլև հնում գոյություն ունեցողի պահանջարկը: Իսկ եթե սպառվել են մարդիկ, ում հետաքրքրում են ֆորումները, ուրեմն կկարողանանք փաստել, որ նախկինում գոյություն ունեցած ֆորումներն էլ գնում են դեպի ճահճացում, վերացում, աստիճանաբար պակասում է նրա պահանջարկը ու ստացվում է, որ ոչ միայն նորը, այլև հինն էլ պետք չի: Այսինքն քննարկածս երկու դեպքերում էլ եթե չկա նորի կարիքը, ապա այլևս չկա հնի կարիքը: Եվ հակառակը:
Անշուշտ ես չձևակերպեցի բոլոր հնարավոր տարբերակները, բայց այնուամենայնիվ պետք է պնդեմ, որ քանի դեռ գոյություն ունի մեկ ֆորում ու այն որոշակի հետաքրքրություն է վայելում, ապա պետք է լինի նաև երկրորդի, թեկուզ իրեն շատ նմանի կարիքը, հակառակ դեպքում ինչ-որ բան այնպես չէ:
Այլ հարց, որ ֆորումը չպետք է ինքնանպատակ բացվի: Ես տեսել բազմաթիվ թիթեռնիկի կյանք ունեցող ֆորումներ: Պետք է կարողանաս ապահովել, որ քո բացած ֆորումը հետաքրքրի ինչ-որ մարդկանց, որ նրանք այդտեղից ինչ-որ օգտակար բան ձեռք բերեն: Եվ եթե կարողացար դա անել, կապ չունի, քո ֆորումը առաջի՞նն է նմանատիպ բովանդակությամբ ֆորումների մեջ, երկրո՞րդը, թե՞ հարյուրերորդը:
Այս նախաբանը գրել եմ այն մարդկանց համար, ում պատասխանիս երկրորդ հատվածը չի բավարարելու: Իսկ երկրորդ հատվածը վերաբերվելու է այն հարցին, թե արդյո՞ք տարբերվում են մեր ԴՆ ֆորումն ու Ակումբը, կամ ինչպես ձևակերպել է Անահիտը (ակումբի Ուլուանան և ԴՆ-ի Փորփրուկը), ինչ ունի սրանցից ամեն մեկը, որ չունի երկրորդը:
Այս հարցի պատասխանը տալիս կարելի է շատ խորանալ՝ սկսելով, օրինակ, տեխնիկական կողմից, որովհետև չնայած երկու ֆորումներն էլ ստեղծվան են նույն vBulletin համակարգի հիման վրա, բայց ունեն նաև տարբերություններ, ինչպիսիք են օրինակ ԴՆ-ում առկա բլոգային համակարգը ու ակումբի յուրահատուկ զգեստապահարանը: Անշուշտ սրանք այն տարբերությունները չեն, որոնց վրա կարելի է ֆիքսվել, որովհետև սրանցից ամեն մեկը մյուս ֆորումը կարող է հեշտությամբ ձեռք բերել: Մասնավորապես իմ անունից խոսեմ, կարծում եմ, որ առաջիկայում ակումբում էլ կներդրվի բլոգային համակարգ, քանի-որ վստահ եմ, որ դրա կարիքը կա:
Կան նաև այլ տարբերություններ: Սկսած մթնոլորտից: Իհարկե այստեղ գործ ենք ունենալու սուբյեկտիվ գնահատականների հետ, բայց իմ տեսակետից նայելու դեպքում ԴՆ-ն աչքի է ընկնում առավել հայկական ընտանեկան դրվածքով, ակումբը քիչ ավելի անկաշկանդվածությամբ-անմիջականությամբ: Ի դեպ ես այսպիսի բնութագրումներ ինքս ինձ համար մտածել էի զուտ ֆորումների մթնոլորտներն ուսումնասիրելով, իսկ հետո հանկարծ նկատել էի, որ այդ դրվածքը կա նաև անվանումների մեջ: Պատահական չէ, որ ԴՆ-ն Դռնոյան Նալյան ամուսինների հրաշալի ընտանիքի ազգանունների սկզբնատառերով է կոչվում, իսկ ակումբը հենց ակումբ անվանումն է ընտրել: Այս երկուսը մրցակցային տարբերակներ չեն, այլ ընդամենը ֆորումներից յուրաքանչյուրի ղեկավարների նախընտրած ուղեգիծը: Ու սա հենց ֆորումների տարբերություններից մեկն է: Տարբերություններ էլի կան: Կարելի է խորն ուսումնասիրել ու նկատել, որ նույնիսկ գրառումների ձևն է տարբերվում ֆորումներում: Նույն մարդու գրառումների ոճը, երբեմն, տարբերվում է երկու ֆորումներում: Տարբեր են գրառումների նկատմամբ պահանջները ու կարելի է մանրանալով ասել, որ այս պահանջն ունի ԴՆ-ն, չունի ակումբը և հակառակը: Ի դեպ, բոլորովին պարտադիր չէ, որ այդ պահանջները ինչ-որ տեղ ձևակերպված լինեն: Մթնոլորտն ինքը այդ ամենը թելադրում է:
Բայց շատ չշեղվեմ: Հիմնական ապացույցը, որ երկու ֆորումներն ունեն իրարից տարբերվող բաներ և մեկը մյուսի նկատմամբ ինչ-որ առավելություններ այն է, որ կան մարդիկ, ովքեր մտնում են թե՛ մի, թե՛ մյուս ֆորումը: Սա նշանակում է, որ կան բաներ, որոնք նրանք տալիս կամ ստանում են ակումբում, ու կան բաներ, որոնք տալիս կամ ստանում են ԴՆ-ում: Ու հենց սա է հրաշալի: Հրաշալի է, որ երկու ֆորումները իրար փոխլրացնող են, ոչ թե մեկը մյուսի դեմ պայքարող:
Ու վերջապես, իմ կարծիքով, այնքան կարևոր չէ, թե ինչ ունի մեկը, որը չունի մյուսը, այլ շատ ավելի կարևոր է, թե ինչ ունեն նրանք ընդհանուր: Իսկ ընդհանրություններից կուզեմ առանձնացնել ղեկավարների՝ մեր ձգտումը ֆորումները տեսնել ավելի հզորացած ու ավելի միաբան, տեսնել, որ դրանք օգնում են մարդկանց տեղեկատվություն ստանալու և փոխանցելու գործում, որ նրանք երկուսն էլ նպաստում են ինտերնետում հայերենի տարածմանը:

[Chuk]

Հարց ԴՆ Ֆորումում Black Orchid-ից
Ինչո՞ւ ստեղծեցիք ձեր ֆորումները։ Նպատակը կամ/և շարժառիթները որո՞նք էին։

Philosopher: ԴՆ Ֆորումը ստեղծվեց, քանի որ կուտակվել էր ու կար կյանքի, երկրի ու աշխարհի մասին մի ամբողջական, համակարգված ասելիք, որը պահանջում էր համապաասխան վարչական ու կազմակերպչական ձև: ԴՆ Ֆորումը ստեղծվեց` ապացուցելու համար, որ իսկական մարդու ներքին արժեքը, նրա ինտելեկտուալ ու հոգևոր գտնումներն ու կուտակումները պահանջված են, որ իր երկրում, իր քաղաքում ապրող մարդը իրավունք ունի հանդիպել իր նմանին ու իրավունք ունի նրա հետ նստել մեծ երկխոսության, որ ինտելեկտուալ չափանիշներով կազմակերպված համայնքը հայ հանրության մեջ ունի պահանջարկ ու ունի հետևողական մասնակիցներ ու աջակիցներ:


Chuk: Ֆորումային հաղորդակցման, տեղեկատվություն փոխանցել ու ստանալու ֆորումային համակարգը ինձ գերել է բավական վաղուց: Շատ բաներ, որոնք ես չէի կարողանում ստանալ այլ տեղերում՝ սկսած դպրոցից, վերջացրած աշխատավայրով, կարելի էր ստանալ ֆորումի միջոցով: Բազմաթիվ ֆորումներ այցելեցի, եղա ակտիվ, գտա այդ ֆորումներում իմ ուրույն տեղը: Բայց ինձ միշտ չէր բավարարում այդ ֆորումների լեզուն: Սովորաբար դրանք ունենում էին անգլերեն միջավայր, իսկ հաղորդակցման հիմնական լեզուն ռուսերենն էր լինում: Հայերենով հաղորդակցումները սովորաբար սահմանափակվում էին translitov գրառումներով: Սա չէր կարող բավարարել ինձ: Տարբեր մարդկանց հետ, այդ թվում ֆորումների տերերի, ադմինիստրատորների, վեբ ոլորտի մասնագետների հետ խոսակցություններ եմ ունեցել, առաջարկելով ստեղծել հայերեն ֆորում, կամ իրենց ֆորումը վերածել հայերենի: Պատասխանները սովորաբար այնպիսին էին, որ իբր հայ հասարակությունը դեռ պատրաստ չի հայերենով հաղորդակցվելուն, որ չկան համապատասխան տեխնիկական հնարավորություններ և այլն:
Սա էր նպատակը: Բայց պետք է խոստովանեմ, որ այդ նպատակն իրականություն չէր դառնա, եթե չլինեին Անահիտը (Ուլուանա), Արթուրը (ArtGeo), Հայկը (Network.am) և հեռակա՝ Արշակը: Մի անգամ կես բերան ակնարկ նրանց մոտ, որ ցանկանում եմ այդպիսի ֆորում բացել ու հետո ամիսներ շարունակ Անահիտն ու Արթուրը կյանքս ուտում էին, պարտադրելով այդ գործը արագացնել: Եթե նրանք կյանքս չուտեին, ֆորումի բացումը դեռ շատ կուշանար: Ես ուզում էի շատ մանրամասն կշռեի, դատեի, հաշվարկեի բոլոր քայլերս ու նոր անեի, վախենալով, որ բացածս ֆորումը շատ այլ ֆորումների նման կունենա թիթեռնիկի կյանք, դրանով իսկ կարծրացած կարծիքն ավելի ամրապնդելով, որ հայերեն ֆորումների ժամանակը դեռ չի եկել: Հա, մոռացա ասել, հեռակա կարգով կյանքս նաև Արշակն էր ուտում, չնայած նրան դեռ չէի ճանաչում: Արշակն ուղղակի իր քրոջ՝ Անահիտի միջոցով ինձ պահանջներ էր ուղարկում: Ի վերջո տեղի տալով այդ հորդորներին, բազմաթիվ խորհրդակցություններ անցկացնելով Հայկի հետ, որոշեցի բացել: Արդյունքը տեսնում եք:
Ի դեպ սա իմ բացած երկրորդ հայերեն ֆորումն էր: Առաջին ֆորումը, որ բացվել էր IPB 1.2 ֆորումային համակարգի հենքի վրա, փակել էի, որոշելով դեռ էլի ուսումնասիրել ֆորումների աշխատանքը: Այն աշխատում էր forum.dar.am հասցեով: «Դար» ակումբն էլ սկզբից բացվեց այդ հասցեով, որտեղից եկավ նրա «ԴԱՐ» անվանումը՝ «Դար» հրատարակչության (www.dar.am) անվանումից, հետո նոր տեղափոխվեց akumb.am առաջնային դոմեյնային հասցեով:

Ավելացվել է 1 րոպե անց
Հարց ԴՆ Ֆորումում Black Orchid-ից
Ֆորում ստեղծելն ու պահելը դժվա՞ր գործ է։

Philosopher: Այո Ֆորումը շատ բան է պահանջում ֆորումի կազմակերպչից` ծրագրավորումից մինչև հասարակական ու անհատական հոգեբանություն: Որևէ հարցում բացը կարող է ճակատագրական լինել: Բայց անում ենք, նաև մեր ընկերների շնորհիվ, որոնք օգնում են մեզ բազմաթիվ հարցերում: Իսկ եթե ավելի գլոբալ հայացքով նայենք, ֆորում պահելը դժվար չէ: Ֆորումը ունենալն է դժվար, ֆորումում սեփական տեսակի գերակայությունը պահպանելն է դժվար, ֆորումը իրական, ապրող, շնչող, զարգացող ու արարող համայնք դարձնելն է դժվար: Բայց դա է մեր գործը: Ես այն անում եմ հաճույքով, քանի որ այն պահանջում է մարդու ու հասարակության ամբողջական զգացողություն, նյութերի, թեմաների դիտարկում ազգային ու մարդկային բնավորությունների կոնտեքստում: Բոլոր ամբողջական համակարգերի ստեղծումը ու պահպանումը դժվար է: Այդ դժվարություններին ընդառաջ գնալն է հեշտ ու այդ հեշտությամբ էլ այս գործերն արվում են


Chuk: Ստեղծելու համար պետք է ընդամենը գումար (ֆորումային համակարգի փաթեթը գնելու, դոմեյնը ձեռք բերելու ու հոսթինգ սպասարկման ծախսերը հոգալու համար) և երևի թե վերջ: Շատ քիչ գիտելիքներ են պետք ֆորումի մինիմալ սպասարկումն ապահովելու համար: Այ պահելը փոքր ինչ ավելի բարդ է: Պետք է կարողանաս հենց ստեղծելու պահից ընտրել այնպիսի բաժիններ, ստեղծել այնպիսի թեմաներ, որ ֆորումումդ պատահական հայտնված առաջին մարդիկ հավատան, որ այդտեղ պարապ ժամանակ չեն անցկացնելու, այլ օգուտ էլ են քաղելու, իրենց համար հետաքրքիր է լինելու: Պետք է կարողանաս հնարներ գտնել, որպեսզի մարդիկ իմանան ֆորումի մասին գան ու գալուց հետո այնպիսի բան տեսնեն, որ գնալ չուզեն: Արդեն պետք է գիտելիքներդ էլ բավական լինեն, որպեսզի եթե տեխնիկական խնդիրներ ծագեն, կարողանաս լուծել դրանք: Պետք է ունենաս համբերություն, որպեսզի դիմանաս բոլոր բողոքներին, որովհետև դրանք այսպես թե այնպես լինելու են: Պետք է կարողանաս լինել հնարավորինս հավասարակշռված, որպեսզի հնարավորին չափ զերծ մնաս տաքացած ժամանակ ֆորումիդ այցելուին վիրավորելուց: Պետք է կարողանաս... Դժվար է ասել, դժվար է, թե չէ: Համենայն դեպս հեշտ չէ:

Ավելացվել է 2 րոպե անց
Հարց ԴՆ Ֆորումում Black Orchid-ից
Ստացվեց այն, ինչ ուզո՞ւմ էիք, թե՞․․․

Philosopher: Ստացվում է այն, ինչ ուզում էի

Chuk: Ստացվեց: Բայց ստացվելուց հետո նպատակներն էլ փոխվեցին: Հիմա ավելին եմ ուզում: Պետք է ստացվի: Ստացվելուց հետո էլ ավելին կուզեմ:


Հարց ԴՆ Ֆորումում Black Orchid-ից
Ինչպիսի՞ն եք պատկերացնում ձեր ֆորումները մեկ տարի անց և ինչպիսի՞ն կցանկանայիք տեսնել դրանք։

Philosopher: Մեկ տարի անց ԴՆ Ֆորումը կունենա բազմաթիվ անդամներ, բայց ֆորումի կորիզը կպահպանի իր գաղափակարական ու ինտելեկտուալ դիրքերը: Այսպիսին եմ պատկերացնում ու այդպիսի կցանկանայի տեսնել: Նաև` որոշ ստեղծագործական ու տեխնիկական նորամուծություններ, որոնք ԴՆ Ֆորումի անդամին ու հյուրին ամեն անգամ ինտերնետ մտնելիս կհիշեցնեն` դու այցելելու տեղ ունես


Chuk: Ֆորումը կուզեի տեսնել տեղեկատվությամբ հարուստ, ֆորումցիներին՝ համերաշխ: Ցանկանում եմ, որ ցանկացած հարցին շատ արագ սպառիչ պատասխան տրվի ակումբում: Որ քննարկումները անցնեն բարեկամական, ջերմ մթնոլորտում: Ցանկանում եմ, որ ցանկացած հետաքրքրության տեր մարդն այստեղ գտնի իրեն հետաքրքրող նյութեր, որ ղեկավար կազմի աշխատանքը հասցվի մինիմալի, քանի որ ֆորումցիներն այլևս կանոնադրությունը չեն խախտում: Որ այցելուների թիվը շատ ավելի շատ լինի ու շատերն այստեղ ընկերանան նույն հետաքրքրության այլ մարդկանց հետ: Կուզեմ, որ լինի հստակ համագործակցություն մեր ֆորումների միջև ու վստահ քայլերով առաջ գնանք:


Հարց ԴՆ Ֆորումում Black Orchid-ից
Ինչպե՞ս եք գնահատում ձեր կատարած աշխատանքը օբյեկտիվ տեսանկյունից․ գլոբալ առումով դրանք ի՞նչ նշանակություն ունեն։

Philosopher: Արդեն բազմիցս ասել եմ: Մենք կերտում ենք նոր հայկական իրականություն, ալտերնատիվ իրականություն, որտեղ մարդկային ինտելեկտը ու հոգին ստանում են առանց սահմանափակումների ու կաղապարների շփման ու փոխազդեցության հնարավորություն: Մենք ստեղծում ենք նոոսֆերա` հայատառության, բայց նաև` բարձր ինտելեկտուալության հիմքերի վրա:

Chuk: Կարծում եմ, որ եթե աշխատանքիս ծավալին նայենք, այն այդքան էլ շատ չէ, բայց նրա բերած օգուտը բավական մեծ է: Ես կարծում եմ, վստահ եմ, որ շատ-շատերի մոտ ինտերնետում հայերեն հաղորդակցվելու հնարավորությանը հավատը արթնացրեց «Դար» ակումբը ու սա հրաշալի է: Ես կարծում եմ, որ «Դար» ակումբն իր լուման դրել է հայատառ ինտերնետի կայացման գործում ու կարծում, որ դեռ էլի կդնի: Նույնը կարող եմ ասել ԴՆ-ի մասին: Բացի սրանից բարձր եմ գնահատում նաև այն փաստը, որ բազմաթիվ մարդիկ օգտակար տեղեկություն են կարողանում ստանալ այս ֆորումներում, որ շատերը սրանց օգնությամբ կարողանում են օրվա աշխատանքից հետո լիցքաթափվել, որ շատերն այստեղ ընկերներ են ձեռք բերել և այլն: Կարծում եմ, որ օբյեկտիվ տեսանկյունից, աշախատանքս բավական մեծ արդյունք է բերել... թող որ համարվի մեծամտություն:

[Chuk]

Հարց «Դար» ակումբում StrangeLittleGirl-ից
Լավ, մի հատ էլ ես կռիսական հարց տամ. դուք իրար մրցակիցներ համարու՞մ եք:

Philosopher: Նախ` կենդանիները մեր բարեկամներն են ու չարժե նրանց վարկաբեկել Երկրորդը` ոչ

Chuk: Ավելի ճիշտ կլինի այսպես ասեմ, որ ուզում եմ մրցակցել: Դա է, մեր ֆորումներից ամեն մեկին հնարավորություն է տալու ավելի հզորանալ: Մրցակցել ասելով չեմ հասկանում, որ մենք պետք է իրար դեմ պայքարենք, փորձենք մեկս մյուսին կուլ տալ: Ոչ: Դա անառողջ բան կլինի ու մեզ երկուսիս կտանի կործանման: Բայց մրցակցելը պարտադիր է:

Հարց «Դար» ակումբում Malu-ից
Ի՞նչ միջոցառումներ եք ձեռնարկում, որ ձեր կայքերը ավելի մեծ տարածում գտնեն հատկապես սփյուռքահայերի շրջանում: Որքանո՞վ են նրանք տեղեկացված այս կայքերի մասին…

Philosopher: Առայժմ օգտվում ենք հայկական ինտերնետի ընձեռած հնարավորություններից: Ակումբի պարագայում ակնհայտ դարձավ, որ սփյուռքահայ շրջանակները աստիճանաբար գալիս են դեպի հայատառ կայքեր: Քանակական ու որակական առումով, սակայն, դեռ սփյուռքահայության վիթխարի զանգված կա, որը անհաղորդ է հայատառ ինտերներտին, նրա հաջողություններին ու կյանքի: Հուսով եմ` մոտակա նախագծերը, որոնք իրականացնում են ինչպես ԴՆ Կայքերի համակարգը, այնպես էլ Ակումբը, նոր շառավիղ կբացեն սփյուռքահայության համար դեպի նոր, ապրող հայկական իրականություն` հայատառ ինտերնետ: Դրա համար բոլոր նախադրյալները այսօր կան:

Chuk: Անկեղծ ասած կոնկրետ քայլեր դրա համար չեմ արել: Սահմանափակվել եմ նրանով, որ սփյուռքահայերը, ինչպես և տեղի հայերը, կարող են որոնման տարբեր համակարգերով, օրինակ Google-ով, գտնել ակումբը: Իհարկե տարբեր երկրներում ապրող ընկեր-ծանոթ-բարեկամներին խնդրել կամ առաջարկել եմ իր ծանոթների շրջանում «գովազդել» ակումբը, ինչը որոշակի օգուտ տվել է, սակայն դա, իհարկե շատ քիչ է:
Իսկ հարցդ խորհելու տեղիք տվեց: Կարծում եմ, որ բանակից վերադառնալուց հետո այս ուղղությամբ բավական նշանակալից գործ կանեմ: Արդեն որոշակի մտքեր առաջացան: Կարծում եմ, որ ակումբցիների հետ միասին որոշակի քաղաքականություն կմշակենք:


Հարց «Դար» ակումբում Ձնծաղիկից-ից
Ձեզանից յուրաքանչյուրի հիմնած ֆորումը ի՞նչ ներդրում է ունեցել հայատառ ինտերնետի ձևավորման հարցում... Արդյո՞ք մի ֆորումը ծնվել է մեկի աշխատանքից, թե՞ դրանք առանձին են ստեղծվել ու ծավալել էդ յուրատեսակ հայերենապահպանական գործունեությունը...

Philsopher: "Հայատառ ինտերնետի ձևավորում" արտահայտությունը արդեն վերջնականապես կապվում է Chuk-ի բացառիկ գործի` akumb.am-ի հետ: Եվ այս առումով` ակումբն իր խնդիրը փայլուն կատարել է: ԴՆ Ֆորումը, որը ստեղծվել է ակումբի ավելի քան մեկամյա գործունեությունից հետո` բազմաթիվ սկզբունքներով շարունակելով ակումբի, իսկ ավելի կոնկրետ` իրական ակումբայնության գործը, հայատառ ինտերնետի ձևավորման գործում իր դերն ունենալով` միաժամանակ իր առջև դնում է այլ, ավելի վերազգային խնդիրներ, որոնք հայ հանրության շրջանակում կարող են ու պետք է արծարծվեն հայատառության ու հայախոսության կարևորագույն պայմանների պահպանությամբ:

Chuk: Ես թերևս ավելի շատ կարող եմ ակումբի մասին խոսել: Ու թեև պատասխանս կարող է մեծամիտ հնչի, բայց ես համոզված եմ, որ եթե հայատառ ինտերնետի պատմություն գրվի, ապա այդ պատմության մեջ իր ուրույն տեղը կունենա ակումբը: Այստեղ ես ուզում եմ hayeren.am նախագիծը ակումբի հետ միացրած ներկայացնել, քանի որ դրանք իրականում իրար հետ սերտ կապված նախագծեր են: Իսկ ավելի կոնկրետ hayeren.am-ը հենց ակումբից է ծնվել ու ակումբի համար է ծնվել: Եթե ակումբը հնարավորություն տվեց որոշ մարդկանց հավատալ, որ հայերեն շփումն ինտերնետում իրոք հնարավոր է, դժվար չէ, ձեռնտու և հարմար է, ապա hayeren.am-ը առաջարկեց հաղորդակցումը հեշտացնելու համար գտնված լուծումներն այլոց էլ օգտագործել: Կարծում եմ, որ բավական դրական արդյունքի հասել ենք: Այսօր հայերեն գրելն ինտերնետում հեշտացնող մեր գրած լրածրագրերը, մասնավորապես տրանսլիտի փոխարկիչն ու ինտերնետային ստեղնաշարը, օգտագործվում են բազում կայքերում: Արդեն իսկ vBulletin ֆորումային համակարգի մեր թարգմանությամբ կան գործող տարբեր ֆորումներ: Սա արդեն նշանակում է, որ որոշակի դերակատարում ունեցել ենք: Այդ դերակատարման մասին են վկայում նաև տարբեր կայքերից ունեցած առաջարկները՝ օգնել իրենց կայքերը հայերեն դարձնել, ներդնել նրանցում մեր ստեղծած լրածրագրերը: Ի դեպ այդ կայքերի մասին. մի քանիսին համաձայնվել ենք ու կօգնենք, իսկ մի քանիսի հետ հեղինակային իրավունքների մեր պատկերացրած չափանիշները չբավարարվելու հարցում համաձայնության չգալու պատճառով, հրաժարվել ենք:
Իսկ հարցի երկրորդ մասի վերաբերյալ... այս մասին Philosopherն ավելի ամբողջական պատասխան կարող է տալ, իսկ անձամբ ես կարծում եմ, որ ճիշտ է, ակումբի գոյությունը որոշակի ոգեշնչման առիթ հանդիսացել է մասնավորապես DN-ն հենց հայերեն բացելու հարցում, բայց, միևնույն է, սխալ կլինի ասել, որ մեկը ծնվել է մյուսի աշխատանքից:


Հարց ԴՆ Ֆորումում Աոողջագետից-ից
ի՞նչ ընդհանուր գծեր ունեք, որ դարձրեցին ձեզ ֆորումների հիմնադիրներ,

Philosopher: Ե'վ ինձ, և' Chuk-ին բնորոշ է սեփական ձեռքերով ցանկություններն ու մտքերը իրականացնելու վճռականությունը: Ինչպես նաև այլ հատկանիշներ, որոնք սովարաբար ունենում են լիդերները, որոնք թվարկման կարիք կարծես թե չունեն

Chuk: Գուցե համառություն ու կատարյալի անզուսպ ձգտում: Գուցե ազատության ծարավ: Գուցե նպատակասլացություն: Իսկ գուցե պարզապես գեղեցիկ գործ անելու, բարի բան հետևներիցս թողնելու ցանկությունն է այդ ընդհանուր գիծը:


Հարց ԴՆ Ֆորումում Աոողջագետից-ից
ի՞նչ տարբերություններ ունեք, և ինչպես է դա արտահայտվում և արտահայտվելու ձեր գործի մեջ,

Philosopher: Գաղափարական առումով տարբերություններ գրեթե չկան: Յուրաքանչյուրս մեր մակարդակում աշխատում ենք ու հասկանում ենք միմյանց արած գործերի կարևորությունը: Տակտիկական առումով տարբերություններ, իհարկե, կան: Բայց միմյանց մարդկային ու գաղափարական զգացողությունը մեզ թույլ է տալիս հասկանալ այդ տարբերությունները ու երբեմն հուշումներ անել միմյանց` իմանալով, որ երկուսս էլ նույն մեծ գործի տարբեր հատվածները կերտողներն ենք ու մեզ համար թանկ է յուրքանչյուրիս հաջողությունը ու ցավալի անհաջողությունը կամ փոքր կամ մեծ շեղումը ընդհանուր ուղուց: Ամենամեծ ընդհանրությունը, սակայն, այն է, որ որախ ենք, որ կանք ու անում ենք այն, ինչ անում ենք:

Chuk: Կարծում եմ, որ սխալված չեմ լինի, եթե ասեմ, որ ավելի հարմարվող եմ, քան Philosopher-ը: Եթե գործա անելով հասկանանք ֆորումների գործունեությունը, ապա կարծում եմ, որ հենց այս տարբերությունը բերելու է ֆորումների որոշակի ընթացքների տարբերությանը, քանի-որ Հայկը հստակ նպատակ է դնելու իր ֆորումի գործելաոճում ու նպատակասլաց հասնելու է հենց դրա իրականացմանը, իր պատկերացրածի իրականություն դառնալուն, իսկ ես ընթացքում նայելու եմ, թե մյուսներն ինչպիսին ես տեսնում ակումբը ու փորձեմ հարմարվել, բազում անգամներ փոփոխության ենթարկելով իմ ֆորումի ապագայի մասին իմ նախնական պատկերացումները:
Բայց ավելի կարևոր եմ համարում մեր նմանությունները, որոնք առանց թվարկելու կասեմ, որ բերում են մեր բարեկամությանը:


Հարց ԴՆ Ֆորումում Աոողջագետից-ից
"հայատառության" գագաթը գրավելուց հետո ի՞նչ մոտակա և հեռակա նպատակներ պետք է դնի իր առջև "ֆորում" երևույթը Հայաստանում,

Philosopher: Հայատառությունը միջոց է միայն, մեծ միջոց, բայց միևնույնն է` միջոց: Նպատակը նոր ժամանակների հայ, հայ մտածողություն, հայ հանրային հարաբերություններ ձևավորելն ու արմատավորելն է: Զարմանալի է, բայց հաջողությունները ավելի քան ակնհայտ են:

Chuk: Այս հարցի պատասխանն ինքն իրեն եկավ, երբ վերջերս վերցրել էի Մաշտոցի մասին մի գիտական-վերլուծական գիրք ու ընթերցում էի: Հեղինակը հեռակա վեճի մեջ էր մի շարք այլ բանասերների հետ: Կար պահ, երբ նրա հերթական առարկությունից հետո ուզեցի կարդալ նրա պաշտպանվելն, ում առարկում էր: Ու մտածում էի, թե ինչ հրաշալի կլիներ, եթե այս գիտնականներին հասանելի լիներ մի որևէ ֆորում, ինչքան հեշտ կլիներ (տեխնիկական առումով) նրանց բանավեճը կազմակերպելը ու որքան օգտակար, արդյունավետ կլիներ այն: Կուզեմ, որ հասնենք այս մակարդակին, որ հայկական ֆորումներում այդքան լուրջ քննարկումներ կայանան, որոք կլինեն ոչ միայն անձնական հետաքրքրությունը բավարարելու, այլև գիտական գործեր գրելու, գիտությունը զարգացնելու համար: Երբ կլինեն այնպիսի քննարկումներ, որ ընթերցողը ամեն տողը կարդալուց մի նոր բան կիմանա, կսովորի: Սա ոչ միայն երազանք է, այլև հստակ նպատակ, որի իրագործման բանալին, դեռ, մինչև վերջ գտնված չի:


Հարց ԴՆ Ֆորումում Աոողջագետից-ից
ֆորումից բացի ընկերության և համագործակցության ի՞նչ եզրեր ունեք, ի՞նչ ընդհանուր հակումներ, -ինչպիսի՞ն է ձեր ընկերության ապագան:

Philosopher: Եվ ԴՆ Ֆորումը, և Ակումբը ունեն նոր լուրջ նախագծեր, որոնց իրականացումը ևս ենթադրում է համագործակցություն: Սակայն այդ մասին հետո, ասուլիսի ժանրից ելնելով` որոշ բաներ չասենք, որ նորից պատիվ ունենանք ասուլիս տալու հին հայկական ավադույթի մասնակիցները դառնալու Իսկ ընկերության ապագան ընկերությունն է` գաղափարական, կազմակերպչական, պարզապես մարդկային ընկերությունը, որը թանկ ու կարևոր ձեռքբերում է: Միշտ երբ խոսում ենք մեզանից, հիանում-զարմանում եմ Chuk երևույթով ու հպարտ եմ, որ այդպիսի մարդ կա իմ երկրում, իմ քաղաքում, իմ կողքին:

Chuk: Կարծում եմ, որ իրար հետ շատ անելիք ունենք: Որպես ընկերներ ունենք իրար հասկանալու ունակություն, ապրելու քաղց (ապրելու, ոչ թե գոյատևելու) ու այդ ապրելն ապահովելու համար իրար հետ շատ գործ ունենք անելու: Հայկն այն մարդկանցից է, ում, քո կողքին լինելը չափազանց պարտավորեցնող ու միաժամանակ երջանկացնող է: Չեմ ուզում գուշակել, բայց կարծում եմ, որ մեր ընկերությունը ավելի է խորանալու ու դրանից շահելու ենք ոչ միայն մենք:

[Ուլուանա]

Իսկ սադրիչ հարցեր կարելի՞ է։
Հարց, որն ուղղում եմ երկուսիդ էլ.
1. Chuk և Philosopher, ի՞նչ ունի Ակումբը, որ չունի ԴՆ ֆորումը, և ի՞նչ ունի ԴՆ ֆորումը, որ չունի Ակումբը։
Ի դեպ, հումորային ու բառախաղային բնույթի պատասխանները չեն ընդունվում։ )
Հետո էլի հարցեր կմտածեմ, առայժմ սա մտքովս անցավ։

[Philosopher]

Ժողովուրդ, նախ` մուտքային տեքստի մեջ ճշգրիտ գրված է, որ նույն հարցերը պետք է ուղղել երկուսին էլ, այսինք սա ոչ թե միաժամանկյա սեանս է` առանձին հարցերով, այլ նույն հարցերով հարցազրույց: Եվ երկրորդը` փորձեք տալ ինֆորմատիվ, կարևոր հարցեր և մեկ էլ մի փորձեք ձեր ցանկությունները պարտադրել հարցազրույց տվողներին: Նրանք են որոշում որ հարցին ինչպես պատասխանել Եվ եղեք առավել ակտիվ: Հուսով եմ, դեռ կան մարդիկ, որոնց հետաքրքրում է այն ընդհանուր տունը, որ կոչվում է հայատառ ինտերնետ և այն ալտերնատիվ գոյությունն ու մտածողությունը, որ ձևավորվում է հայատառ ինտերնետում: Հուսով եմ

[StrangeLittleGirl]

Լավ, մի հատ էլ ես կռիսական հարց տամ. դուք իրար մրցակիցներ համարու՞մ եք:

[Malu]

Ի՞նչ միջոցառումներ եք ձեռնարկում, որ ձեր կայքերը ավելի մեծ տարածում գտնեն հատկապես սփյուռքահայերի շրջանում: Որքանո՞վ են նրանք տեղեկացված այս կայքերի մասին…

[Sunny Stream]

Ձեզանից յուրաքանչյուրի հիմնած ֆորումը ի՞նչ ներդրում է ունեցել հայատառ ինտերնետի ձևավորման հարցում... Արդյո՞ք մի ֆորումը ծնվել է մեկի աշխատանքից, թե՞ դրանք առանձին են ստեղծվել ու ծավալել էդ յուրատեսակ հայերենապահպանական գործունեությունը...
(Համ էլ ապրեն երկու ֆորումներն էլ` իրենց հիմնադիրներով... ԴՆՖորումի մասին նոր իմացա ...)