ՎԱԶԳԵՆ ՄԱՆՈՒԿՅԱՆԻ«MEIN KAMPF» - «ԻՄ ՊԱՅՔԱՐԸ»
«Մազոխիստների հասարակությունում միայն սադիստը կարող է ընտրվել նախագահ»
(Վ. ՄԱՆՈՒԿՅԱՆ)
Ստեղծագործությունը, որ դուրս է եկել Վ. Մանուկյանի գրչի տակից, ձեռագիր վիճակում է, առգրավվել է 1996թ. սեպտեմբերի 27-ին ԱԺՄ գրասենյակի օրինական խուզարկության ժամանակ: Այն, անշուշտ, այլ կերպ է վերնագրած՝ «Ինչպես անել»: Բովանդակությամբ եւ էությամբ է, որ այդ գրվածքը կարելի է նույնացնել այն մարդու հայտնի ստեղծագործությանը, որի գերմանական ազգանունը փոքրատառով հաճախ օգտագործվում է որպես հայհոյական խոսք: Սակայն վերջինիս հայտնի «Մայն կամպֆ» գրքի նկատմամբ Վ. Մանուկյանի քերթվածը ունի էական մի տարբերություն: Գերմանացիների «ֆյուրերն» այն գրել ու հրապարակել է, մատչելի դարձրել բոլորին: Վազգեն Մանուկյանը գրել էր ինքն իր համար: Գուցե հետագայում` իշխանության գալուց հետո հրապարակեր՝ որպես քաղաքագիտական մտքի վերջին ճիչ, չգերազանցված մի վարդապետություն: Ի տարբերություն գերմանացիների, մեր բախտը բերեց այնքանով, որ հայկական «առաջնորդը» ժամանակին այդպես էլ իշխանության չհասավ:
Ընթերցողը, անմիջապես հիշելով Վազգեն Մանուկյանի «Համաշխարհային ազգի» տեսությունը, կարող է մտածել, թե այս «աշխատությունն» այն մասին է, թե ինչ ճանապարհով էր նա մտածում հայությունից միջազգային գործընթացների վրա ազդող «համաշխարհային ազգ» կերտել: Ավա՜ղ, դրա մեջ նրա այս գերագույն նպատակը մատնանշող գաղափարի նշույլն անգամ չկա: Այն ամբողջությամբ վերաբերում է մեկ խնդրի, այն է՝ «Ինչպես անել», որ ինքը՝ Վազգեն Մանուկյանը, հասնի նախագահական աթոռի: Ընթերցողին օգնելու համար` ասենք, որ միայն սեփական անձի սպառման համար կազմված այս ստեղծագործությունը Վ. Մանուկյանը երկնել է 1995-ի խորհրդարանական ընտրություններից հետո եւ 1996-ի նախագահական ընտրություններից առաջ: Այսինքն, դա 1996-ին իշխանության հասնելու գործնական ծրագիր էր, դրա իրականացման մեխանիզմը: Հիշելով այդ տարվա իրադարձությունների մանրամասները` դժվար չի լինի կռահել նաեւ, թե այս ծրագրի հատկապես որ մասերն են հաջողվել գործողության մեջ դնել:
Սակայն միայն իշխանության հասնելու ծրագիր ու մեխանիզմ լինելով` չի ամփոփվում սույն գլուխգործոցի բովանդակությունը: Այն նաեւ մի հրաշալի ու մանրակրկիտ ինքնանկար է, որտեղ մեզ ծանոթ հերոսը երեւում է իր էության, մտածելակերպի, աշխարհայացքի, ներքին նկարագրի բոլոր կարեւորագույն մանրամասներով, մանրամասներ, որոնք նա հաջողությամբ սքողել է այս տարիներին£ Եւ բոլոր նրանք, ում թվում է, թե իրենք այս քսան տարվա նրա գործունեության շնորհիվ լիակատար կամ հիմնական գծերով ճանաչում են նրան, պետք է խորապես հիասթափվեն, անգամ՝ ամենաբացասական կարծիք ունեցողները:
Հարգելով Վ. Մանուկյանի` ժամանակին կատարած «տիտանական» մտավոր աշխատանքը եւ ստացած բացառիկ արդյունքը` մենք կաշխատենք հնարավորինս համառոտ լինել մեր հեղինակային մեկնաբանություններում ու գնահատականներում: Դրա փոխարեն առավելապես խոսքը կտանք հենց իրեն՝ սեփական դիմապատկերը կազմած հեղինակին: Նախ՝ որովհետեւ այդպես ավելի արժանահավատ կլինի ասելիքը, եւ երկրորդ՝ նրա մտքերի որեւէ այլ վերարտադրություն չի կարող ավելի պերճախոս լինել, որքան հենց իր ուղիղ խոսքը:
Ընթերցումը դյուրացնելու համար` ձեռագիր տեքստից մեջբերումները դրել ենք շեղ գրով: Ուղղել ենք միայն տառասխալները, շտկել կետադրությունը, իսկ լեզվական անկանոնությունը թողել ենք նույնությամբ:
http://www.hzh.am/Arkhiv/2007/december/1512/1512.html
Էջանիշներ