Ես ցանկանում եմ կանգ առնել երկու կարևորագույն հասկացությունների կամ արժեքների վրա. ՍՐԲՈՒԹՅՈՒՆ և ՍԵՐ:
Նախ` ինչ է սրբությունը?
1. Նախնական իմաստը` մաքուր, անարատ, իր էությանը, բնությանը խորթ, օտար մասնիկից զերծ (խնդրում եմ հաշվի առնել, որ պատասխանս աստվածաբանական է և չեմ պատրսատվում տվյալ բառի լեզվաբանական ամբողջական վերլուծությունը կամ ստուգաբանությունը տալ):
2. Մաքրության նախնական իմաստի հետ զուգորդվում է առավել կարևոր հայտանիշ. սուրբ է որևէ անձ կամ իր, որ ընտրված է իր տեսակի միջից և ընծայված Աստծուն` հատուկ օրհնություն ստանալով Աստծուց:
3. Սրբության ընկալումն առավել ամբողջական է դառնում իր երրորդ հայտանիշով. սուրբ է այն ամենը, որի վրա կամ որի մեջ զգալի և իմանալի կերպով արտահայտվել է Աստծո ներկայությունը:
Ընդգծեմ, որ Սրբության Աղբյուրն Աստված է:
Անցնեմ բուն շարադրանքիս: Պատմության քրիստոնեական ընկալման տեսակետից մարդու մեծագույն ողբերգությունը սրբության շնորհից ընկնելն է, որ կատարվեց Աստծուն մերժելով և մեղքի իշխանության տակ հայտնվելով: Բայց Աստված մարդուն վերստին կոչ է անում հաստատվել սրբության մեջ.
<Սուրբ եղեք, քանզի ես` ձեր Տէր Աստուածը, սուրբ եմ> Ղևտ. 19:1
Սուրբ Գիրքը պատմում է մարդու` մեղքի ճանապարհից դարձյալ սրբության ճանապարհին կոչվելը, ցույց տալիս այդ ճանապարհին մարդու վայրիվերումները, հաջողություննեն ու ձախողումները: Սրբության պոզիտիվ և նեգատիվ կողմերը ցուցադրելու համար նկարագրվում են տարբեր անձեր, տարբեր պատմություններ, որոնցից մի մասի համար երբեմն տարակուսանք է հայտնվում, թե ինչպես կարող են տեղ գտնել Սուրբ Գրքում:
Սրբության ճանապարհը չափորոշելու համար մարդուն տրվում է Օրենքը, Աստվածային Օրենքը:
Սրբության կոչը, որ սկսվում է Հին Ուխտից, կարմիր թելի պես ձգվում է ողջ Սուրբ Գրքի բովանդակության երկայնքով: Սրբության կոչը մարմնավորվում և բյուրեղանում է Քրիստոսի Անձով և փոխանցվում Նրա սրբարար փրկագործական առաքելության շարունակական ընթացքն ապահովող Եկեղեցուն: Քրիստոնեական Եկեղեցին սրբերի Եկեղեցի է: Սուրբ Գիրքը Նախնի Եկեղեցու անդամներին սրբեր է կոչում: Սրբերն են, որ կազմում են իրական Եկեղեցին, քանի որ քրիստոնեության նպատակը մարդուն սրբացնելն է և վերահաստատելը Աստծո հավիտենական սրբարար ներկայության մեջ: Սրբության կոչն ուղղված է յուրաքանչյուր քրիստոնյայի, եթե քրիստոնյային անհնարին է թվում այդ ճանապարհը, ուրեմն նրան անհնարին է թվում քրիստոնյա լինելը: Պարզապես պիտի գիտակցել, որ Քրիստոնեական Եկեղեցին միայն երկրային Եկեղեցուց չէ կազմված, այլ նաև երկնային: Երկնային Եկեղեցին քրիստոնեական եկեղեցաբանության մեջ բնորոշվում է որպես Հաղթանակած Սրբերի Եկեղեցի, երկրայինը` Մարտնչող Սրբերի Եկեղեցի: Քրիստոնյայի կյանքը պայքար է մեղքի դեմ: Այդ պայքարից հաղթանակածներն են, որ արժանանում են կատարյալ սրբության լուսապսակին: Հետևաբար թող ամպագոռգոռ չթվա այն արտահայտությունը, որ Քրիստոնեական Եկեղեցին սրբերի Եկեղեցի է: Աստված որևէ մարդուց անհնարինը չի պահանջում, և ում շատ է տրված, նրանից շատն է պահանջվում, ում քիչ` քիչը:
Խոսելով սրբության մասին` ես շեշտեցի Օրենքի կարևորությունը: Սակայն չոր Օրենքն ինքնին անողոք է: Այն ամբողջական է դարձնում մի այլ կարևոր հասկացություն` Շնորհը, իսկ Շնորհի բովանդակությունը սերն է:
Սուրբ Գիրքն ընդգծում է.
< Բայց արդ, մնում են հաւատ, յոյս, սէր. սրանք երեքը. եւ սրանցից մեծագոյնը սէրն է> (Ա Կորնթ. 13:13):
Ինչու է սերն ավելի մեծ? Հավատը և հույսը ժամանակի մեջ են սահմանափակված. հավատը` համոզմունքի փոխվելով և հույսը` իրականանալով, դադարում են գոյություն ունենալ, մինչդեռ սերը հավերժական է: Այդ իսկ պատճառով Սուրբ Գիրքն Աստծուն ոչ թե Հավատ կամ Հույս է անվանում, այլ ասում է. <Աստուած Սէր է> (Ա Հովհ. 4.8):
Թե մարդու և թե ողջ արաչության ստեղծումը բխում է Աստծո անսահման սիրուց: Այդ անսահման սիրով է, որ Աստված մահվան ճանապարհն ընտրած մարդուն վերստին փրկության է արժանացնում Իր Միածին Որդու զոհողությամբ.
<Աստուած այնպես սիրեց աշխարհը, որ մինչեւ իսկ իր միածին Որդուն տուեց, որպէսզի, ով նրան հաւատում է, չկորչի, այլ ընդունի յաւիտենական կեանքը> (Հովհ. 3.16):
Եւ Աստված Շնորհի լույսի ներքո մարդուն տալիս է Օրենքի ոգին.
<Պիտի սիրես քո Տէր Աստծուն քո ամբողջ սրտով, քո ամբողջ հոգով ու քո ամբողջ մտքով: Այս է մեծը եւ երկրորդը սրա նման է. պիտի սիրես քո ընկերոջը, ինչպես քո անձը: Այս երկու պատուիրաններից են կախուած ամբողջ Օրէնքը եւ մարգարէները> (Մատթ. 22.37-40):
Մարդու` Աստծո նկատմամբ սիրո պատվիրանն անբաժանելի է մարդու` մարդու նկատմամբ սիրո պատվիրանից.
<Սիրենք Աստծուն, որովհետեւ առաջինը նա սիրեց մեզ: Եթե մէկն ասի, թե սիրում է Աստծուն, և ատի իր եղբորը, սուտ է խոսում. ով չի սիրում իր եղբօրը, որին տեսնում է, ինպէս կարող է սիրել Աստծուն, որին չի տեսել? Եւ նրանից ունենք այս պատուիրանը` ով սիրում է Աստծուն, նա պէտք է սիրի նաեւ իր եղբօրը > (Ա Հովհ. 419-21):
Իսկ մարդու նկատմամբ սերը վերացական պատգամ չէ, այլ խիստ իրական պատգամ.
<Այն ամենը, ինչ կը կամենաք, որ մարդիկ ձեզ անեն, այդպէս եւ դուք արէք նրանց> (Մաթտ. 7:12):
Կարծում եմ շատ կարելի է ծավալվել` պատասխանելով այն հարցին, թե ինչ է քարոզում քրիստոնեությունը: Բավարավենք այսքանով, մնացյալն էլ, անհրաժեշտության դեպքում, կմնա ընթացքին:
Էջանիշներ