Քրիստոնեություն

[ars83]

Իսկ հիմա եկեք նայենք, թե ինչքան բարի ու կոսմոպոլիտ էր մեր սիրելի Իեշուա Իոսիպովիչը. Մարկոսի 7:24-30-ում գրված է՝

«...Այս կինը հեթանոս էր, փյունիկ-ասորի ազգից. աղաչում էր նրան, որ իր աղջկանից դևը հանի: Եվ հիսուսը նրան ասաց.
-Թու՛յլ տուր, որ նախ մանուկները կշտանան, քանի որ լավ չի մանուկների հացն առնել ու շների առաջ գցել»:

Իհարկե, «սեփական ոչնչությունն աստծու առաջ զգալ ստիպելուց հետո» նա բուժեց կնոջ աղջկան: Ինչքա՜ն բարի է նա:

Շատ մակերեսորեն եք մոտենում հարցին և փորձում եք ուրիշներին էլ մոլորեցնել։ Նախ, Տերն այս կոպիտ թվացող խոսքերն ասում է նրա համար, որպեսզի.
ա. Կինը ցույց տա իր հավատքը (իսկ կինն, իսկապես, չվիրավորվեց, չմտածեց իր մասին, այլ շարունակում էր թախանձել սիրելի զավակի համար).
բ. Ուրիշվերը տեսնեն կնոջ հավատքն ու դաս առնեն դրանից։

Այսօր շատերն ուզում են քաղաքավարի խոսքեր լսել, ժպիտներ տեսնել, ականջը շոյող զրույցներ վարել։ Այդպիսիների մասին առաքյալը գրում է.
քանզի պիտի գայ ժամանակ, երբ չպիտի անսան ողջամիտ վարդապետութեանը, այլ, իւրաքանչիւրն ըստ իր ցանկութիւնների, ուսուցանողներ պիտի հաւաքի իր շուրջը՝ իր ականջներին հաճելի բաներ լսելու մարմաջով (Բ Տիմ. 4.3)։
Նույնիսկ իմ փոքր կենսական փորձից ես գիտեմ, որ դիմացինի ժպտալը և հաճելի խոսքեր ասելը բնավ չի նշանակում, որ նա քեզ բարին է կամենում, և հակառակը՝ մարդ կարող է մռայլ դեմքով կոպիտ կամ տհաճ բան ասի քեզ, բայց նրա սիրտն այդ րոպեին ցավում է քեզ համար։

Հովհաններ Մկրտիչը մարդկանց ասում էր «իժերի ծնունդներ», փաստորեն, կոպիտ կերպով հայհոյում էր։ Սակայն Հովհաննես Մկրտչից շատ այդ մարդկանց հոգիների լուսավորության և փրկության մասին Հորդանանի ափին կանգածների մեջ չկար։

Մաթևոսի 9:28-34-ում պատմվում է Գերգեսացի դիվահարի բժշկման մասին: Կարծում եմ, աստվածաշունչ կարդացածներ կհիշեն սույն զվարճալի պատմությունը, երբ Քրիստոսին իր հերթական «հրաշքի» համար քշեցին: Իսկ ովքեր չեն կարդացել՝ իրենց հետ ես քննարկելու բան չունեմ, քանի որ ամենաանսասան հավատը ունեն հենց աստվածաշունչ չկարդացած խաչապաշտերը (չար ծիծաղով ծիծաղում եմ քթիս տակ):

Ծիծաղալ, իհարկե, կարելի ցանկացած բանի վրա, բայց ուշադրությունը կորցնել պետք չէ։ Գերգեսացի դիվահարի բժշկության պատմությունը չկա Մատթեոս 9.28-34–ում, Աստվածաշունչը լա՞վ եք կարդացել։ Թյուրիմացություններից խուսափելու համար մեջբերում եմ տեքստը (Ղուկ. 8.26–37)

Ապա նաւարկեցին իջան գերգեսացիների երկիրը, որը Գալիլիայի հանդիպակաց կողմն է։ Եւ երբ նա ցամաք ելաւ, նրան պատահեց քաղաքից մի մարդ, որի մէջ դեւեր կային. նա երկար ժամանակ հագուստ չէր հագել եւ ոչ էլ տան մէջ էր բնակուել, այլ՝ գերեզմանների։ Եւ տեսնելով Յիսուսին՝ աղաղակեց, ընկաւ նրա առաջ եւ բարձր ձայնով ասաց. «Ի՞նչ ես ուզում ինձնից, Յիսո՛ւս, բարձրեալ Աստծու Որդի, աղաչում եմ քեզ, ինձ մի՛ տանջիր». որովհետեւ Յիսուս հրաման էր տալիս պիղծ ոգուն, որ դուրս գայ այդ մարդուց, քանի որ շատ անգամ տիրացել էր նրան, եւ նա կապւում էր շղթաներով, պահւում էր երկաթների մէջ, բայց կոտրում էր կապանքները եւ դեւից քշւում էր անբնակ վայրեր։ Յիսուս հարցրեց նրան եւ ասաց. «Անունդ ի՞նչ է»։ Եւ նա ասաց. «Լեգէոն». որովհետեւ նրա մէջ շատ դեւեր էին մտել. աղաչում էին նրան, որ հրաման չտայ իրենց, որ անդունդ գնան։ Եւ այնտեղ մեծ թուով խոզերի մի երամակ կար, որ արածում էր լերան վրայ։ Աղաչեցին նրան, որ հրաման տայ իրենց՝ գնալ մտնել նրանց մէջ։ Եւ նա թոյլատրեց նրանց, եւ դեւերը դուրս եկան այդ մարդուց ու մտան խոզերի մէջ. եւ երամակը գահաւանդից դիմեց դէպի ծովակ ու խեղդուեց։ Երբ խոզարածները տեսան պատահածները, փախան եւ պատմեցին քաղաքում ու ագարակներում։ Եւ երբ մարդիկ դուրս եկան կատարուածները տեսնելու եւ եկան Յիսուսի մօտ ու գտան այն մարդուն, որից դեւերը ելել էին, - որը հագնուած եւ զգաստացած՝ նստած էր Յիսուսի ոտքերի մօտ, - վախեցան։ Նրանք, որ ականատես էին եղել, պատմեցին նրանց, թէ ինչպէս փրկուեց դիւահարը։ Եւ գերգեսացիների երկրի շրջակայքում գտնուող ամբողջ բնակչութիւնը աղաչում էր Յիսուսին՝ հեռու գնալ իրենց սահմաններից, որովհետեւ մեծ վախով տագնապում էին։ Եւ նա նաւակ նստելով՝ վերադարձաւ։ Այն մարդը, որից դեւերը դուրս էին եկել, աղաչում էր նրան, որ ինքը նրա հետ շրջի։ Բայց Յիսուս արձակեց նրան եւ ասաց. «Վերադարձի՛ր քո տունը եւ պատմի՛ր, ինչ որ Աստուած արեց քեզ համար»։ Նա գնաց քաղաք եւ տարածում էր այն, ինչ Յիսուս արեց իրեն։

Դիտարկենք այս պատմությունը Լեո Տաքսիլի տեսանկյունից: Ինչպես միջնադարում, այնպես էլ այդ ժամանակաշրջանում ամեն գյուղ ուներ իր «հիմարիկը» կամ դիվահարը, որը իրականում անվնաս (հակառակ դեպքերում նրան ամբողջ գյուղով պարզապես կսպանեին) մի խելապակաս էր, առավել հաճախ՝ ընկնավոր: Այդ անձը գյուղի հետաքրքրություններից էր՝ համարվում էր, որ նրա մեջ դևեր են պտել, ինչի շնորհիվ նրա միջոցով գուշակություններ էին անում: Առավել աղքատ շրջաններում դա իսկական ոսկու հանք էր և գյուղի, և գժի համար:
Դուք իսկապե՞ս կարծում եք, որ նա կուզեր բժշկվել:

Այո, կցանկանար։ Մոռացել եք նշել, որ «նա կապւում էր շղթաներով, պահւում էր երկաթների մէջ, բայց կոտրում էր կապանքները եւ դեւից քշւում էր անբնակ վայրեր»։ Սա «հիմարիկ» չէր, որով զվարճանում էր գյուղը այլ բնակչության համար վտանգավոր մարդ, այլապես նրան շղթաներով չէին կապի։ Չեմ կարծում նաև, որ նրան հաճելի էր գերեզմաններով քարշ գալը և շղթաներով կապվելը։ Իհարկե, այդպիսի մարդը կցանկանար ազատվել այդ վիճակից։

Այսպիսով, Յեշուան բուժում է մեր «հիմարիկին», զրկելով նրան ապրուստից, իսկ գյուղը՝ եկամուտի միջոցներից մեկից:

Ո՞ր ապրուստից։ Մերկ և շղթայակա՞պ։

Բայց դրանով նրա բարությունը չի սպառվում: Դիվահարից ելած դևերին խղճալով (ինչը նրա կողմից չի ցուցադրվել ոչ մի ուրիշ դևի կամ դևերի խմբի նկատմամբ), նա դևերին բնակեցնում է գյուղի խոզերի երամակի մեջ, որի հաշվին գյուղը պետք է ապրեր ամբողջ ձմեռ:

Մի ավելացրեք այն, ինչ չկա Ավետարանում։ Որտե՞ղ է գրված, որ Հիսուս թույտ տվեց դևերին խոզերի մեջ մտնել՝ նրանց նկատմամբ խղճահարությունից դրդված։

Հաշվի առեք նաև այն, որ խոզերը խիստ թանկարժեք կենդանիներ էին՝ նրանց նույնիսկ զոհ չէին մատուցում:

Խոզերը ոչ միայն թանկարժեք չէին, այլև պիղծ։ Հրեաները դրանց չէին ուտում. դա արգելված էր Հին Ուխտում։ Իհարկե, նրանց զոհ չէին մատուցում, բայց, իհարկե, ոչ նրանց «թանկարժեքության» պատճառով. անմաքուր կենդանիները զոհ մատուցել չէր կարելի։

Խոզերի մեջ նորաբնակ դևերը հանկարծ հիշում են, որ իրենք էմո են, իրենք իրենց սարից գցում են ներքև ու գնում նույն դժոխքը, որը հենց նոր մեր ամենազորիկին խնդրում էին իրենց չուղարկել: Ի միջի այլոց, խոզերի հետ միասին, նույն այն խոզերի, որոնց հաշվին ձմեռը պետք է ապրեր մեր գյուղը, որը դատապարտվեց սովի, եթե ոչ սովամահության:

Չեմ կարծում, որ գյուղի ողջ ունեցած–չունեցածը այդ խոզերն էին։ Որտեղի՞ց եք եզրակացրել, որ դեպքը տեղի է ունեցել ձմեռնամուտին։

Մի՞թե բնական չէ ժողովրդի դժգոհությունն այս առիթով:

Կրկի՞ն փորձում եք խաբել։ Բնակիչները ոչ, թե բարկացած էին, այլ վախեցած (տես Ղուկ. 8.36-37)։

պատկերացնում եմ, ինչպես էր զայրացած գյուղը քարերով ու ցաքատներով քշում Իոսիպովիչին, չմոռանալով նաև նախկին դիվահարի մասին (подайте бывшему прокаженному!(с) «Житие Браяна»):

Ես մեծ կասկածներ ունեմ, որ դուք Աստվածաշունչը քիչ թե շատ լուրջ կերպով ուսումնասիրել եք։ Եվ այսպիսի գիտելիքներով «չկարդացածների հետ խոսելու բան չունե՞ք»։ Հարգելիս, որտեղի՞ց եք հնարել, որ գերգեսացիները կամ շրջակա գյուղերի բնակիչները քարկոծում էին Հիսուսին։ Հստակ գրված է, որ Նա ինքը նստեց նավակը և հեռացավ նրանց սահմաններից՝ ըստ իրենց խնդրանքի։

Իսկ Քրիստոսի ինչին էր պետք հարուստ ու բարոյականության հետ պրոբլեմներ ունեցող կանանց բազմությունը, որը նա իր հետ էր ման տալիս, համեստորեն լռում եմ: Հաշվի առեք, աղքատ անառակների մեղքերը նա արագ ներում էր ու բաց էր թողնում: Եթե ես նման բան անեի, կկոչվեի լավագույն դեպքում ալֆոնս: Բայց մարդու որդուն դա կարելի է, չէ՞:

Կանայք ինքնակամ էին հետևում Նրան, ինչպես նաև՝ աշակերտները, «ծառայում էին նրան իրենց ստացվածքով»։ Այդ կանանցից մեկը, Շուշանը, ամուսին էլ ուներ, և չեմ կարծում, որ հրեա տղամարդը ձեզանից պակաս «թասիբ» ունենար՝ իր կնոջը կասկածելի տղամարդուն հետևել թողելու համար։ Բայց նա գիտեր, որ Տերը սուրբ է։

Լավ, գոնե բացատրեք սա. Մաթևոսի 13:53-ում, Մարկոսի 6:1-6-ում ու Ղուկասի 4:16-30-ում նկարագրվում է, թե ինչպես է մեր սիրելի հրաշագործը այցելում հայրենի Նազարեթ, իրտեղ չգիտես թե ինչու վիրավորում է իրենով գայթակղված ժողովրդին

Հավանաբար, ժողովուրդն այն ձեր նման դյուրազգաց է եղել։ Ես, օրինակ չեմ կարող հասկանալ՝ ինչի՞ց վիրավորվեց այդ ժողովուրդը։

հանկարծակի թուլություն է զգում, ինչից կորցնում է հրաշագործության ձիրքը,

Մարկոսը գրում է «Եւ չէր կարողանում այնտեղ որեւէ զօրաւոր գործ կատարել, այլ քիչ թուով հիւանդների վրայ ձեռք դնելով՝ նրանց բժշկում էր»։
Նախ, այստեղից երևում է, որ այնուամենայնիվ բժշկություններ եղան, թեև քիչ։ Երկրորդ՝ իրոք, Տիրոջը, մարդու վրա հրաշք կատարելու համար պետք էր այդ մարդու հավատքըէ որպես իր զորության լծակից։ Եվ դա զարմանալի չէ՝ հարկադրաբար որևէ բան անել Աստված ոչ ոքի չի ստիպում, քանի որ մարդն ունի ազատ ընտրության հնարավորություն։

Կամ էլ Հոնորիուս պապի գրիմուարը...

Դուք մտադիր եք այստեղ քննարկել Կաթոլիկ եկեղեցի՞ն և նրա հանցանքնե՞րը։ Ոչ ոք չի ժխտում, որ քրիստոնեական նորմերը և հավատամքը բազում անգամ խեղաթյուրվել, ի չարիք են օգտագործվել հենց եկեղեցականների կողմից։ Բայց սա ուրիշ հարց է։ Դրանից բնավ չի հետևում, որ իրենք՝ նորմերը, վատն են, կամ մահաբեր։ Այս թեման նվիրված է քրիստոնեությանը, նրա դրույթներին, քարոզությանը։ Թե ինչքանով են հետևել կամ հետևում դրանց մարդիկ՝ այլ հարց է։

[Rhayader]

Շատ մակերեսորեն եք մոտենում հարցին և փորձում եք ուրիշներին էլ մոլորեցնել։ Նախ, Տերն այս կոպիտ թվացող խոսքերն ասում է նրա համար, որպեսզի.
ա. Կինը ցույց տա իր հավատքը (իսկ կինն, իսկապես, չվիրավորվեց, չմտածեց իր մասին, այլ շարունակում էր թախանձել սիրելի զավակի համար).
բ. Ուրիշվերը տեսնեն կնոջ հավատքն ու դաս առնեն դրանից։

Ինձ մեկը նման բան ասեր, շտապ կգնար նախահայրերին հանդիպելու: Բա ու՞ր կորան աստծու առաջ հավասար մարդիկ ու բարի սամարացիները:

Հովհաններ Մկրտիչը մարդկանց ասում էր «իժերի ծնունդներ», փաստորեն, կոպիտ կերպով հայհոյում էր։ Սակայն Հովհաննես Մկրտչից շատ այդ մարդկանց հոգիների լուսավորության և փրկության մասին Հորդանանի ափին կանգածների մեջ չկար։

Հովհաննես Մկրտչին հուդայական ժամանակագրությունը հիշում է որպես հարբեցող ու դիվահար:

Ծիծաղալ, իհարկե, կարելի ցանկացած բանի վրա, բայց ուշադրությունը կորցնել պետք չէ։ Գերգեսացի դիվահարի բժշկության պատմությունը չկա Մատթեոս 9.28-34–ում, Աստվածաշունչը լա՞վ եք կարդացել։

Ասենք թե թվերն եմ խառնել՝ 9.28-34-ի փոխարեն՝ 8.28-34:
Պատմությունը գրի են առել խաչապաշտները, իհարկե կմգացնեին գույներն ու կարդարացնեին Իոսիպովիչին:

Խոզերը ոչ միայն թանկարժեք չէին, այլև պիղծ։ Հրեաները դրանց չէին ուտում. դա արգելված էր Հին Ուխտում։ Իհարկե, նրանց զոհ չէին մատուցում, բայց, իհարկե, ոչ նրանց «թանկարժեքության» պատճառով. անմաքուր կենդանիները զոհ մատուցել չէր կարելի։

Դա հեթանոսական գյուղ էր, այլապես ընտանի խոզերի երամակն ի՞նչ գործ ուներ գյուղի մոտ: Իսկ Իոսիպովիչն իր հերթին ասել է, որ մարդու մեջ դրսից մտնողը նրան չի պղծի, այդպիսով հանելով հուդայական արգելքը շատ բաների նկատմամբ, այդ թվում նաև խոզերի:
Մարկոս 7:14-23, եթե կուզես:

Չեմ կարծում, որ գյուղի ողջ ունեցած–չունեցածը այդ խոզերն էին։ Որտեղի՞ց եք եզրակացրել, որ դեպքը տեղի է ունեցել ձմեռնամուտին։

Ձմեռնամուտը կապ չունի: Խոզերին ամբողջ տարի չաղացնում են, որ ձմեռը մորթեն:

Ես մեծ կասկածներ ունեմ, որ դուք Աստվածաշունչը քիչ թե շատ լուրջ կերպով ուսումնասիրել եք։ Եվ այսպիսի գիտելիքներով «չկարդացածների հետ խոսելու բան չունե՞ք»։ Հարգելիս, որտեղի՞ց եք հնարել, որ գերգեսացիները կամ շրջակա գյուղերի բնակիչները քարկոծում էին Հիսուսին։ Հստակ գրված է, որ Նա ինքը նստեց նավակը և հեռացավ նրանց սահմաններից՝ ըստ իրենց խնդրանքի։

Շատ ավելի լուրջ, քան կկարծես, պարզապես միայն դրանով չեմ սահմանափակվել:

Կանայք ինքնակամ էին հետևում Նրան, ինչպես նաև՝ աշակերտները, «ծառայում էին նրան իրենց ստացվածքով»։ Այդ կանանցից մեկը, Շուշանը, ամուսին էլ ուներ, և չեմ կարծում, որ հրեա տղամարդը ձեզանից պակաս «թասիբ» ունենար՝ իր կնոջը կասկածելի տղամարդուն հետևել թողելու համար։ Բայց նա գիտեր, որ Տերը սուրբ է։

Համաձայն եմ, ինքնակամ էին հետևում:
Ապոկրիֆները եթե կարդաս, օրինակ՝ Մագթաղինացու ավետարանը, կարծիքդ կփոխես այդ կանանց էության ու նշանակության վերաբերյալ:

Դուք մտադիր եք այստեղ քննարկել Կաթոլիկ եկեղեցի՞ն և նրա հանցանքնե՞րը։ Ոչ ոք չի ժխտում, որ քրիստոնեական նորմերը և հավատամքը բազում անգամ խեղաթյուրվել, ի չարիք են օգտագործվել հենց եկեղեցականների կողմից։ Բայց սա ուրիշ հարց է։ Դրանից բնավ չի հետևում, որ իրենք՝ նորմերը, վատն են, կամ մահաբեր։ Այս թեման նվիրված է քրիստոնեությանը, նրա դրույթներին, քարոզությանը։ Թե ինչքանով են հետևել կամ հետևում դրանց մարդիկ՝ այլ հարց է։

Ես ընդամենը դատում եմ ծառն ըստ պտուղի:
Կբացատրե՞ս, թե ինչու Աստվածաշնչում Քրիստոսի օրոք նշված երկու Հերովդեսներից ոչ մեկը չի իշխել Հիսուսի օրոք՝ մեկը կարծեմ հիսուսի ծնվելուց 20 տարի առաջ էր մեռել, մյուսն էլ ծնվեց 20 տարի խաչվելուց հետո:

[Monk]

Needles In Eyes, կան բազմաթիվ կրոնական, փիլիսոփայական, գիտական, քաղաքական և նմանատիպ բազմաթիվ այլ մոտեցումներ, համակարգեր, տեսություններ, գաղափարներ և այլն, որոնք ինձ համար լիովին անընդունելի են: Բայց դրանց նկատմամբ արտահայտվելիս միշտ կարևոր եմ նկատում հարգել դիմացինի զգացումները և ընդդիմախոսելիս երբեք չանցնել վիրավորանքների: Լեոտաքսիլյան ոճով համեմված Ձեր գրառումներում ավելի շատ վիրավորանք ու ծաղր կա, քան լուրջ փաստարկներ: Կխնդրեի հաշվի առնել, որ քրիստոնյաները կամ, ինչպես Դուք եք սիրում ասել, խաչապաշտները, վերացական հասկացություն չեն, այլ Ձեզ պես ռեալ և արժանապատվություն ունեցող մարդիկ, որոնց համար նվիրական արժեքների մասին այդքան հեշտ ու հանգիստ արտահայտվում եք Դուք: Ես երբեք դեմ չեմ լուրջ քննարկումների, և միշտ էլ ցանկալի է լուրջ և բանիմաց ընդդիմախոս ունենալը: Կխնդրեի մի փոքր վերանայել Ձեր արտահայտման կերպը, և այդ ժամանակ թերևս հնարավոր դառնա նորմալ քաղաքակիրթ բանավեճ սկսելը, հակառակ դեպքում մենք առնվազն չենք հասկանա իրար:

[Rhayader]

Needles In Eyes, կան բազմաթիվ կրոնական, փիլիսոփայական, գիտական, քաղաքական և նմանատիպ բազմաթիվ այլ մոտեցումներ, համակարգեր, տեսություններ, գաղափարներ և այլն, որոնք ինձ համար լիովին անընդունելի են: Բայց դրանց նկատմամբ արտահայտվելիս միշտ կարևոր եմ նկատում հարգել դիմացինի զգացումները և ընդդիմախոսելիս երբեք չանցնել վիրավորանքների: Լեոտաքսիլյան ոճով համեմված Ձեր գրառումներում ավելի շատ վիրավորանք ու ծաղր կա, քան լուրջ փաստարկներ: Կխնդրեի հաշվի առնել, որ քրիստոնյաները կամ, ինչպես Դուք եք սիրում ասել, խաչապաշտները, վերացական հասկացություն չեն, այլ Ձեզ պես ռեալ և արժանապատվություն ունեցող մարդիկ, որոնց համար նվիրական արժեքների մասին այդքան հեշտ ու հանգիստ արտահայտվում եք Դուք: Ես երբեք դեմ չեմ լուրջ քննարկումների, և միշտ էլ ցանկալի է լուրջ և բանիմաց ընդդիմախոս ունենալը: Կխնդրեի մի փոքր վերանայել Ձեր արտահայտման կերպը, և այդ ժամանակ թերևս հնարավոր դառնա նորմալ քաղաքակիրթ բանավեճ սկսելը, հակառակ դեպքում մենք առնվազն չենք հասկանա իրար:

Պրոբլեմը կայանում է նրանում, որ ես անկեղծորեն ատում եմ քրիստոնեությունը, պայքարում եմ նրա դեմ, ինչպես քրիստոնյաներն ն պայքարում աղանդների դեմ (ու դրա համար պակաս չաղ հիմնավորումներ չունեմ), ու առանձնապես տաք զգացմունքներ չեմ տածում քրիստոնյաների նկատմամբ:
...
Անհեթեթության ու տգիտության վրա հիմնված կրոն, որը մարդկանց մղել է բռնության արդեն 2000 տարի: Կրիշնա Ջանարդանայի ծնած հավատը, որով սկսեց Կալի Յուգան:
Մոնկ, դու լա՞վ ես ուսումնասիրել, ասենք, հինդուիզմը: Փորձե՞լ ես տապասի կուտակման էությունը համատեղել քրիստոնեության վաղ շրջանի պատմության հետ: Տեսնել քրիստոսի աստվածանալու գինը:
Ես լուրջ սկսեցի սրա մասին մտածել Հ. Լ. Օլդիի "Черный Баламут" գրքից հետո:
...
Որպես դևերի էությունը իմացող մարդ ասեմ, որ դևը քշելու ու ղեկավարելու համար կամ պետք է ճանաչել դևին ու տալ նրա անունը, կամ էլ դևերի արքաներից լինել:
Ինչ էլ ասեն աջակողմյա կրոնները, դուալիստական բալանս միշտ էլ կա:

[Սելավի]

...
Որպես դևերի էությունը իմացող մարդ ասեմ, որ դևը քշելու ու ղեկավարելու համար կամ պետք է ճանաչել դևին ու տալ նրա անունը, կամ էլ դևերի արքաներից լինել (ինչի մեջ մեղադրում են Իեշուային ու նա պարզապես «կռուտիտ է լինում»), ոչ թե լինել ինչ-որ Իեշուա Իոսիպովիչ:
Ինչ էլ ասեն աջակողմյա կրոնները, դուալիստական բալանս միշտ էլ կա:

Փաստորեն դու ընդունում էս որ գոյություն ունեն դևեր, ինչպես նաև դու ինքդ քեզ համարում էս դևերի էությունը իմացող մարդ, սակայն տրամաբանությունը հուշում է որ դու լինելով մեզ նման մահկանացու, ինչպե՞ս կարողացար իմանալ դևերի էությունը եթե դու ինքդ դրանց հետ հաղորդ չէս:
Ու մի հարց քեզ, եթե դու ընդունում էս դևերի առկայությունը որը կա ու գոյություն ունի, ի՞նչ էս համարում նրանց, ովքե՞ր են դրանք, ու եթե գաղտնիք չի ինչպես են քեզ դիմում, եթե այդպես կարելի է ասել, քանզի քո որոշ գրառումներից գիտեմ որ դու սատանիս էս ու սատանային էս պաշտում դու անձամբ, ճանաչում է՞ս իրան ում պաշտում էս:

[Monk]

Պրոբլեմը կայանում է նրանում, որ ես անկեղծորեն ատում եմ քրիստոնեությունը, պայքարում եմ նրա դեմ, ինչպես քրիստոնյաներն ն պայքարում աղանդների դեմ (ու դրա համար պակաս չաղ հիմնավորումներ չունեմ), ու առանձնապես տաք զգացմունքներ չեմ տածում քրիստոնյաների նկատմամբ:
Ի միջի այլոց, ես լիքը փաստեր ու աստվածաշնչյան «բլթեր» նշեցի, ինչի վրա դուք համառորեն հրաժարվում եք ուշադրություն դարձնել:

Needles In Eyes, ես չեմ ասում սկսեք տաք զգացմունքներ տածել կամ դադարեք քրիստոնեությունը ատելուց: Դա Ձեր որոշելիքն է: Բայց հաշվի առեք, որ մեր ազգի մեծ մասը քրիստոնյա են, այս ֆորումում նույնպես քրիստոնյաներ կան: Դուք կարող եք ատել մեզ, դրա մեջ խնդիր չեմ տեսնում, բայց չեք կարող չհարգել մեզ. խոսքս սրա մասին է: Դա նաև կարևոր գրավական է, որ չնվազի Ձեր նկատմամբ մեր հարգանքը:
Ձեր նշածներին ես ուշադրություն դարձրել եմ, բայց նախընտրում եմ լսել Ձեր առարկությունները, ոչ թե Լեո Տաքսիլի ցինիզմը:

[Monk]

Ասածիս մի հավելում անեմ, որ նպատակս ավելի պարզ լինի: Ֆորումի իմաստը ես տեսնում եմ նորմալ երկխոսության մեջ, ոչ թե, կներեք արտահայտությանս համար, իրար <քլնգելու> կամ իրար վրա <ղժժալու> մեջ, եթե նույնիսկ դա արվում է ոչ անձնավորված կերպով: Անգամ ամենասուր քննադատությունը չպիտի դուրս գա կոռեկտության սահմաններից:

[ars83]

Ափսոս քրիստոնեության մեջ ոչ մի տեղ դրա մասին չի նշվում:

Վատ ես ուսումնասիրել, ուրեմն։ Կարդա, օրինակ, Հայաստանյայց Առաքելական Եկեղեցու Քրիստոնեականը՝ http://araratian-tem.am/media/Miqely...istoneakan.pdf

Հովհաննես Մկրտչին հուդայական ժամանակագրությունը հիշում է որպես հարբեցող ու դիվահար:

Ակնհայտ բան է, որ հրեաներն ամեն կերպ մրոտել են Հովհաննես Մկրտչի, Առաքյալների, Աստվածամոր և Քրիստոսի պատկերները. չէ՞ որ նրանք աղանդ էին համարում և հալածում էին նրանց։ Զարմանալի չէ, որ ամեն կերպ փորձել են խեղաթյուրել փաստերը։ Հիմա դու հուդայականությա՞ն հետևորդ ես։

Ապոկրիֆները եթե կարդաս, օրինակ՝ Մագթաղինացու ավետարանը, կարծիքդ կփոխես այդ կանանց էության ու նշանակության վերաբերյալ:

Համոզվա՞ծ ես, որ այդ պարականոն գիրքը մագդաղենացին է գրել։ Արդեն իսկ Պողոս առաքյալը նշում է, որ «այս թուղթն իմ ձեռքով է գրված, Պողոսի», որովհետև այդ ժամանակներում բազմաթիվ «Պողոս առաքյալի ուղղերձներ» էին հայտնվել՝ անհայտ հեղինակների կողմից գրված և կասկածելի բովանդակությւոն ունեցող։

Կբացատրե՞ս, թե ինչու Աստվածաշնչում Քրիստոսի օրոք նշված երկու Հերովդեսներից ոչ մեկը չի իշխել Հիսուսի օրոք՝ մեկը կարծեմ հիսուսի ծնվելուց 20 տարի առաջ էր մեռել, մյուսն էլ ծնվեց 20 տարի խաչվելուց հետո:

Եթե կարելի է որևէ աղբյուրի վրա հղում տուր, որը հաստատի այս գրածը։

Շատ չեմ գրում, որպեսզի առիթը չօգտագործես հերթական կեղտի տարափը տեղելու համար։ Մի բան միայն պետք է նշեմ։ Ինչու՞ քրիստոնեության հակառակորդներին և աղանդներին հանգիստ չի տալիս Աստվածամայրը։ Ինչ կեղտ ասես չեն կպցնի, ինչ կերպով ասես չեն պախարակի։ Վերջիվերջո, բարոյական չէ մորը վիրավորելը։ Ցանկացած մարդու համար ամենանվիրական էակներից է մայրը (քեզ համար մի՞թե այդպես չէ)։
Հրեաները նույնիսկ փորձում էին հրդեհել այն տունը, որտեղ ապրում էր Աստվածամայրը։ Դու էլ անգամ Նրա հիշատակի հետ ես պայքարում։

[Rhayader]

Վատ ես ուսումնասիրել, ուրեմն։ Կարդա, օրինակ, Հայաստանյայց Առաքելական Եկեղեցու Քրիստոնեականը՝ http://araratian-tem.am/media/Miqely...istoneakan.pdf

Հերթական հեքիաթը:
Բացի դրանից, մի մոռացիր, որ միակ իսկական քրիստոնեական եկեղեցին կաթոլիկն է (չկրկնեմ, թե ինչու), իսկ մնացածը ընդամենը աղանդներ են: Թե՞ կարծում եք, որ եթե եհովայի վկաները ձեզանից մեծաթիվ ու ուժեղ դառնան, կդադարեն աղանդ լինելուց: Չնայած, կդադարեն, ինչպես խաչապաշտները դարձան, թեև ընդամենը աղանդ էին:

Հիմա դու հուդայականությա՞ն հետևորդ ես։

Ոչ մի դեպքում, ես Կաբալայի այնպիսի ուղղություն եմ ուսումնասիրում, որը մահվան սպառնալիքով արգելված է հուդայականների մոտ:

Համոզվա՞ծ ես, որ այդ պարականոն գիրքը մագդաղենացին է գրել։ Արդեն իսկ Պողոս առաքյալը նշում է, որ «այս թուղթն իմ ձեռքով է գրված, Պողոսի», որովհետև այդ ժամանակներում բազմաթիվ «Պողոս առաքյալի ուղղերձներ» էին հայտնվել՝ անհայտ հեղինակների կողմից գրված և կասկածելի բովանդակությւոն ունեցող։

Ավելի հավանական է ապոկրիֆների ճշմարտացիությունը, քան կանոնիկ ավետարաններինը, քանի որ դրանք և պատկանում են նույն ժամանակաշրջանին, համ էլ չեն խմբագրվել հռոմեացիների կողմից, ի տարբերություն վերջինիս:
Նույն հավանականությամբ էլ ես եմ կարող ասել՝ իսկ համոզվա՞ծ ես, որ Պողոսի թղթերն էլ հենց Պողոսն է գրել:

Ցանկացած մարդու համար ամենանվիրական էակներից է մայրը (քեզ համար մի՞թե այդպես չէ)։

Քրիստոսը արդեն մա՞րդ դառավ:

...
Լավ, ինչի՞ եք խուսափում Տրնդեզի թեմայից: Կամ, ինչի՞ են կաթոլիկները Սուրբ Ծնունդը տեղափոխել Արևի Տոնի օրը: Կամ, ինչի՞ է Քրիստոսը ինքն իրեն անվանում Վաղորդայն Աստղ (Էրոսֆոր, Լյուցիֆեր):
...
Կամ էլ, ես ախր ձեր բոլոր գրածներին գանի կետով հասցնում եմ, պատասխանում եմ, իսկ դուք ընկած կեղտ եք ման գալիս, իսկ նրա մասին, ինչին ոչ մի բան չես կարող ասել, լռում եք:
...
Բանավեճի խելոք տեխնիկա եք ընտրել, բայց ակնհայտ է, որ հաղթանակ եք փնտրում, ոչ թե ճշմարտություն:
Ինձ հաղթել դուք չեք կարող՝ ես ճշմարտություն եմ փնտրում, ու ինչ էլ այն լինի, կհաղթեմ:

[Մեղապարտ]

Մեզ Հայերիս համար Քրիստոնեություն բացարձակ ուսմունք է ,կորցնելով այն կդաթարենք որպես ազգ և էթնոս գոյություն ունենալուց:
Մնացածը մանր մունր բաներ են ,մենք երկու զենք ունենք Քրիստոնեություն և լեզու:
Այս երկուսից մեկնու մեկի կորուստը ճակատագրական է մեզ համար ,այս մասին գիտի մեր թշնամին դրա համար մենք ապրում ենք հայաստանից դուրս ,դրա համար է որ տարբեր աղանդները հոշոտում են մեզ ,զգոն կացեք,զգոն..........

[Rhayader]

Եթե կարելի է որևէ աղբյուրի վրա հղում տուր, որը հաստատի այս գրածը։

http://www.lib.ru/HRISTIAN/ATH/TAKSIL/funnybbl.txt
Քեզ սրանից ավելին պետք էլ չի, մեկ է կասես՝ սուտ է:

[Rhayader]

Մեզ Հայերիս համար Քրիստոնեություն բացարձակ ուսմունք է ,կորցնելով այն կդաթարենք որպես ազգ և էթնոս գոյություն ունենալուց:
Մնացածը մանր մունր բաներ են ,մենք երկու զենք ունենք Քրիստոնեություն և լեզու:
Այս երկուսից մեկնու մեկի կորուստը ճակատագրական է մեզ համար ,այս մասին գիտի մեր թշնամին դրա համար մենք ապրում ենք հայաստանից դուրս ,դրա համար է որ տարբեր աղանդները հոշոտում են մեզ ,զգոն կացեք,զգոն..........

Դուք արդեն մի անգամ կորցրել եք ձեր հավատը, ու դեռ շարունակում եք գոյություն ունենալ: Այնպես որ, ոչինչ էլ չի փոխվի:
...
Քո ասածի հաշվին էլ հիմա տերտերները ապրում են: Իսկ Ճշմարտությունը ոչ մեկին էլ չի հետաքրքրում:
Ճիշտ է ասված, Կալի Յուգայում Արտխա-Օգուտը կգերակշռի Դհարմա-Օրենքին ու Կամա-Սիրուն:
Բայց վախեցեք այն պահից, երբ փախչեք դեպի Մոքշա, երբ աշխարհը դատարկվի Ճշմարտությունից, Ուժից ու Ստեղծագործումից: Ձեր աշխարհը. ես արդեն տեսել եմ այդ Տիամատն ու վերածնվել եմ Կրիտա Յուգայում:

[Մեղապարտ]

Դուք արդեն մի անգամ կորցրել եք ձեր հավատը, ու դեռ շարունակում եք գոյություն ունենալ: Այնպես որ, ոչինչ էլ չի փոխվի:
...
Քո ասածի հաշվին էլ հիմա տերտերները ապրում են: Իսկ Ճշմարտությունը ոչ մեկին էլ չի հետաքրքրում:
Ճիշտ է ասված, Կալի Յուգայում Արտխա-Օգուտը կգերակշռի Դհարմա-Օրենքին ու Կամա-Սիրուն:
Բայց վախեցեք այն պահից, երբ փախչեք դեպի Մոքշա, երբ աշխարհը դատարկվի Ճշմարտությունից, Ուժից ու Ստեղծագործումից: Ձեր աշխարհը. ես արդեն տեսել եմ այդ Տիամատն ու վերածնվել եմ Կրիտա Յուգայում:

Հայ էթնոսը ճշմարիտ հավատը չի կորցրել,բոլոր նրանք ովքեր պետք է, գիտեն այս փաստը այդ թվում Հռոմի Պապ, Սինագոգ, Իսլամ, Հինդուիզմ:
Իսկ մնացածը այս ճշմարտության հետ կապ է չունի , այսինքն ունի, սակայն պատ րաստված բոլոր նրանց համար ովքեր պայքարում են այս ճշմարտության դեմ :

[Rhayader]

Վանական ջան, ավելի քան 2000 տարի առաջ հայերը կորցրել են իրենց հավատն ու դառել են աղանդավորական:
Ես չեմ պնդում, որ հայ հեթանոսությունն է ճշմարիտ հավատ: Երբեք նրա հետևորդ չեմ եղել, դա արդեն շատ բան է ասում:
Գրառմանդ մնացած մասն անհասկանալի էր:

[Մեղապարտ]

Վանական ջան, ավելի քան 2000 տարի առաջ հայերը կորցրել են իրենց հավատն ու դառել են աղանդավորական:
Ես չեմ պնդում, որ հայ հեթանոսությունն է ճշմարիտ հավատ: Երբեք նրա հետևորդ չեմ եղել, դա արդեն շատ բան է ասում:
Գրառմանդ մնացած մասն անհասկանալի էր:

Իսկ ինչ՞ է տեղի ունեցել 2000 տարի առաջ:
Մի քանի անգամ հարցրել եմ քննարկումների ժամանակ, ինչ՞ է «հեթանոսությունը» պատասխան չեմ ստացել, մի գուցե հիմա ստանամ,քեզանից:
Հատկապես ինչն՞ է անհասկանալի