Իհարկե շատ ցավալի թեմա է,սակայն ես կարծում եմ,որ հարկ է այն քննարկել,անցյալ տարի 90-ամյակներ,այսօր արդեն 91-ամյակը:Այս մեկ տարվա ընթացքում մի քանի պետություն պաշտոնապես ընդունեցին հայերի ցեղասպանությունը,մինչդեռ Թուրքիան համառորեն պնդում է,որ ջարդեր չեն եղել:
Այս թեմայում քննարկում եմ XX դարի ամենաահավոր ոճիրը:
Ծանր, շատ ծանր է հիշել անցյալի չարաղետ 1915թ-ը, բայց մենք հիմա արդեն հաստատ գիտենք, որ հիշողությունը որքան էլ դառը լինի ամենից առաջ կյանք է և փաստ: 1000-1000 անմեղ զոհորի հիշատակը պիտի անմահացնենք Մեր գոյատևությամբ:
<<ԵՂԵՌՆԱԶԱՐԿ ԷԼ ԵՂԱՆՔ, ԲԱՅՑ ՆՈՐԵՆ ՀԱՅԵՐՆ ԱՊՐԵԼ ԵՆ,
ԱՊՐՈՒՄ ԵՆ,ԿԱՊՐԵՆ>>…
Ավելի լավ է լռեմ, թե չեմ որ սկսեցի, հետո բերանս փակել չի լինի
Է՜հ, մի հիշեցրեք, էսօր ամբողջ օրը ցեղասպանության կադրեր, ֆիլմեր, հիշողություններ... ահագին լացել եմ...ոչ մի կերպ դրան ընտելանալ չի հաջողվում, ինչքան ուզում է՝ նույն բաները ցույց տան, մեկ է, ամեն անգամ էլ նույնքան սրտակեղեք է, որքան եթե առաջին անգամ տեսնեինք ու լսեինք...
Երջանկությունը ճամփորդելու ձև է, ոչ թե նպատակակետ։
Ռոյ Գուդման
Մթնած հուշեր մեծ տատիս կյանքից
Սա անցյալ տարի եմ գրել հատուկ մեր բուհի ուսանողական թերթի համար: Թեմային համապատասխանում էր, դրա համար որոշեցի այստեղ տեղադրել:
անկեզծ ասած ես էլ որ սկսեցի, դժվար վերջացնեմ, կփորձեմ կարճ խոսել...
նախ, հարգելիներս, չեմ սիրում երբ կոնկրետ 1915 թվականն են նշում...հայերին կոտորել են դեռ դրանից առաջ, ու մինչև 1920 թվականը դեռ մասսայական կոտորածներ էին կատարում...
ինչ վերաբերում է ճանաչմանը...հարգելիներս...սուտ է բոլորը...ուզում է հազար երկիր ճանաչի, միևնույն է, մինչև Ռուրքիայի վրա ճնշում չգործադրեն, նա չի ճանաչելու...թե ձեր կարծիքով նույն այդ ԱՄՆ-ի նախագահ կոչվածը չգիտի որ կատարվել է նամն բան...լավ էլ գիտի, պարզապես նրան ձեռք չի տալիս , դրա համար էլ հարյուր տարի մնա, չի արտասանի այդ բառը...Թուրքիայի վրա մեծ տերությունների ճնշումը միայն կստիպի, բայց քանի դեռ նրանց դա ձեռք չի տալիս, ոչ մի ճնշում էլ չի լինի...ուզում եք իմանալ իմ կարծիքը...??? իմ կարծիքով չի ընդունվի..., բայց դա չի նշանակում, որ մենք պիտի լռենք, ու բացի սքալուց ոչինչ չանենք...ոչ, հարգելիներս, սքալու ժամանակը անցել է...պետք է միայն պահանջել...անկախ արդյունքից...
հիմա հեռուստացույցով Ատոմ Էգոյանի "Արարատ" ֆիլմն են ցույց տալիս...հոյակապ ֆիլմ է, ու շատ ճիշտ ցույց է տալիս տարբեր տիպի ու ազգության մարդկանց վերաբերմունքը այս հարցի նկատմամբ... հիշում եք թուրքը ինչ է ասում...? "ես և դու ծնվել ենք այս երկրում, սա բոլորովին այլ երկիր է, բոլորովին այլ օրեններով...", հետո էլ ավելացնում ` "որ ոք էլ չի հիշում..."...այ այսպես բոլորը կվերաբերվեն, եթե մենք լռենք...
իբրև թե ուզում էի կարծ գրել...պարզապես ինձ համար այս հարցը մեծ նշանակություն ունի...իմիջիայլոց, իմ պապը ու նրա ընտանիքը մասնակից են եղել Մուսա Լեռան դեպքերին, ու նրա պապը եղել է այդ ժողովրդի առաջնորդը...
Այստեղ ուզում եմ լրիվ համաձայնել Բյուրակնի հետ, ծանոթ եմ, թե նմանատիպի թեմաները ինչ բովանդակային ուղղվածություն ունեն հայկական ռուսալեզու ֆորումներում /միակողմանի, կարծրացած, ոչ անալիտիկ ու այլակարծություն չհանդուրժող/, եւ ահա դրական իմաստով զարմացրեց Բյուրակնի շատ սթափ ու իրատեսական կարծիքը այս ամենի մասին: Այո, մեզ այսօր շատ են պակասում նմանատիպի անկողմնակալ կարծիքները մեր պատմության եւ մեր հարեւանների մասին: Իսկ որեւե մեկը ինքն իրեն հարց տվել է, վերջիվերջո ու՞ր ենք մենք այսպես գնում, մինչեւ ե՞րբ ենք մենք այսպես բոլորից խռոված ու մեկուսացված մնալու:
Լրացավ Հայոց Մեծ Եղեռնի 92 ամյակը; Գրեթե մի ամբողջ դար, սակայն լինելով դարի առաջին ցեղասպանությունը վերջինը չեղավ հայոց եղեռնը; Չեմ ուզում ստանդարտ բառեր գրել, այն մասին թե ինչքան ծանր, ողբալի ու անգնահատելի աղետ էր, սակայն ուզում եմ արտահայտվեմ, ուզում եմ խոսել, գրել . . .
Ի՞նչ եմ զգում այսօր, դժվար է ասել մի բառով ցավ, ափսոսանք, ատելություն . . . չգիտեմ սակայն զգացմունքներս տարաբնույթ են: Սակայն ինչ չեմ զգում հաստատ գիտեմ գիտեմ, որ հաղթել ենք քանի որ ապրում, հիշում ենք, փորձում ենք կանխարգելել նմանատիպ աղետները, փորձում ենք լսելի դարձնել մեր ցավը մեծ աշխարհին, արդարություն ենք պահանջում: Արդարություն ենք պահանջում մարդ արարածից, քանի որ Աստված կարծես լքել էր մեզ, Աստծու արդար պատիժը ուշացել է:
Մեզ առաջարկում են մոռանալ անցյալը և թուրք ազգի ձեռէ-ձեռքի հետ հետ կառուցել մեր ապագան, չգիտե՞մ միգուցե ստացվի, սակայն արդեն քանի անգամ է փորձել ենք ապագա կառուցել այդ ազգի հետ, բայց միշտ ապագան ստացվել է միայն նրանց համար մեր համար դառնալով դառը անցյալ: Դարասկզբին երիտթուրքերի հետ փորձեցինք կառուցել թուրքական առաջին հանրապետությունը արդյունքում ննրանք հայրենիք մենք բազմաթիվ անմեղ զոհեր և հայկական սփյուռք: Փորձեցինք այդ նույն թաթար/թուրք ազգի հետ կոմունիզմ, հավասարություն, եղբայրություն կառուցել արդյունքում նրանք հայրենիք ունեցան մենք բազմաթիվ փախստականներ և եռաբլուր:
Արդյոք մենք և մեր հարևանները պատրաստ ե՞նք համագործակցության և բարեկամության:Չգիտե՞մ: Մեր հարըանները սպանում են մեզ քնաց ժամանակ, իրենց դպրոցներում դասավանդում գյավուր հայերի կատարած թուրք ժողովրդի ցեղասպանությունը, մեր եկեղեցիները գոմեր լավագույն դեպքում մղկիթներ սարքում և առաջարկում մոռանալ անցյալը: Մենք փորձում ենք տարբեր միջազգային ատյաններում բարձրացնել գազան թուրքերի կողմից իրականացված ցեղասպանության ճանաչման հարցը, մատաղ սերնդի մոտ դաստիարակում ենք թուրք--մարդասպան-գազանի ստերեոտիպը, ձգտում ենք ազատագրել հայաբնակ Արցախը:
Բազմաթիվ անպատասխան հարցեր, կստանա՞ն արդյոք այս հարցերը իրենց պատասխանները ցեղասպանության միջազգային ճանաչումից հետո, կփոխվի՞ հայր հոգեբանությունը, կփոխվի՞ թուրքի՛ հոգեբանությունը, կդադարե՞նք արդյոք միմյանց մեջ հակառակորդ տեսնել…
Չգիտես ինչու,թուրքերից շատերն այսօր հայտարարում են,թե պատրաստ են մեզ հետ բարեկամանալու:Չգիտեմ,բայց թուրքերի մարդասիրական անկեղծությանը ինչ-որ չեմ ուզում հավատալ:Շատ ենք նրանց հավատացել և տուժել դրանից,հիմա էլ նույն բանն ենք անում այն դեպքում,երբ թուրքիան մերժելով դառը իրականությունը շարունակում է ցեղասպանությունը:Պետք չէ նաև Հրանտ Դինքի սպանությունը դիտել առանձին,շատերի համար արդեն գաղտնիք չէ,որ նա նույնպես թուրքական իշխանության զոհը դարձավ,ավելին նույնպիսի զոհ,ինչպիսին որ Գրիգոր Զոհրապն էր:
Էսոր Վեբերի մասին նկարահանված ֆիլմն էի նայում. Մեծ ուշադրությամբ.
Ընենց էի ուզում էտ պահին մի վատ…… բան անեի էտ …… թուրքերին.
Բա մի քիչ առաջ ինչ հետաքրքիր ծրագիր էին ցույց տալի Էրզրումին մոտ գտնվող բնակավայրերի մասին. Եկեղեցին քանդում էին ու իրենց ոտի շորի տեղը խաչքարներ են դնում. Առաջ չէ, հենց հիմա. Ես իրանց ինչն եմ ասել. Զարմանում եմ ոնց են էտ օպեռատորները էտքան դիմացել. Ես իրանց տեղը լինեի հաստատ մի քանի հոգու գլխին էտ կամեռան կտայի. Երկաթե նեռվեր ունեն մեր հայերը
Մենք քիչ ենք սակայն մեզ հայ են ասում,
Մեկ-մեկ էլ չէ են ասում, բայց հայից ավելի շատ են ասում
Ախր զարմանում եմ,էտ ժողովուրդը իսկապես իր անցիալի մասին ոչինչ չգիտի՞,բայց ընդհամենը 100 տարի էլ չի անցել,մի թե իրենց պապերից չեն լսել;Ում հարցնում են,բոլորը բա.«Այստեղ ապրել են վրացիներ, հույներ,բյուզանդացիներ,ուրարտացիներ,հա, հայեր էլ են ապրել,հետո չգիտեմ ինչու գնացել են»,թե՞ իրենց թվում ա մեկ-երկու տարում հայերը հայտնվեցին,խաչքարեր, եկեղեցիներ սարգեցին,հետո սաղ քանդեցին,թոխեցին իրենց գնացին,հա՞:Զարմանալ կարելի ա մենակ էտ ժողովրդի տրամաբանության վրա,ասենք թե դասագրքերում էլ ուրիշ բան ա գրած
«Հեռո՛ւ ստութիւնից եւ լի նրանով,ինչ ընդդէմ է ստութեան»
Մովսես Խորենացի
Ժողովուրդ էս շատ ցավալի թեմա է ու բոլորդ գիտեք որ հիմա ԱՄն-ում տեղի ա ունենում մի գործնթաց կապված Ցեղասպանության ընդունման հետ:
Խնդրում եմ բոլորդ այցելեք այս հղումով և կվեարկեք ճանաչման համար`
http://www.msnbc.msn.com/id/21253084/from/et/
այոների քանակը շատ քիչ ա:
Ի շնորհիվ թուրք խակերների:Anton_Braind-ի խոսքերից
Ուրախ գրառում:
Should the United States formally recognize the World War I-era killing of Armenians as genocide?
Many scholars agree that the Ottoman Turks systematically killed up to 1.5 million Armenians.
Besides, Turkey is too important an ally to alienate when the U.S. has troops in the Middle East.
Չեմ կարծում, որ խակերների օգնության կարիք լինի։ Առանց զգացմունքների որ նայես հարցին ու տարբերակներին, պրագմատիկ մտածելով, առանց վարանելու կընտրեն երկրորդ տարբերակը։
Հասկանում եմ ինչ ի նկատի ունես: Հավանաբար եթե ես էլ լինեի ամերիկացի, այս մեջբերված հատվածը կարդալով, ոչ էի քվյարկելու, բայց թուրքական գործոնն էլ է պետք հաշվի առնել: Նրանք մեզանից քանակով շատ են և անխտիր կերպով Ոչ քվյարկողների քանակն էլ, համեմատաբար շատ է:
Վերջին խմբագրող՝ Vishapakah: 26.12.2007, 03:49:
Ուրախ գրառում:
Այս պահին թեմայում են 1 հոգի. (0 անդամ և 1 հյուր)
Ձեր իրավունքները բաժնում
Մեջբերել
Էջանիշներ