Անկախությունն ու մենք

[Վիշապ]

Անկախություն նշանակում է անկախ պետություն, և ոչ թե անկախ ազգ, ինչպես շատերիս ենթագիտակցության մեջ է նստած։ Leo_de_Gran–ի մեջբերումները Արմեն Այվազյանի Հայաստանի ազգային անվտանգության դրույթներն են, որոնք հենված են ազգայնական մոտիվացիայի վրա, և ոչ՝ պետական։ Հայաստանի անկախ հանրապետությունը կշարունակի կաղալ այս մոլորակի վրա, քանի դեռ հայերը չեն գիտակցել, որ պետությունը ազգից պետք է տարբերել։ Քանզի ազգայնական մտածելակերպը ի վերջո միշտ է բերելու է ֆաշիզմի ու քաոսի։ Ազգային դրույթներով ուղղորդված շարժումը միշտ լինելու է ընդդեմ աշխարհի մյուս ազգերի, ի վնաս պետության։ Պետությունը դա ուրիշ հարթություն է, որտեղ մարդկային իրավական հարաբերություններն են շեշտվում, ոչ թե միջազգային փոխհարաբերությունները։ Որևէ մեկի մտքով անցնում է, թե ինչպես օրինակ ԱՄՆ–ը լինելով բազմազգ ու բազմակրոն պետություն, ունենալով 51 նահանգներ, չի թուլանում ու չի պառակտվում, և այնտեղ գործում են ընդհամենը 2 կուսակցություն, իսկ մեր միատարր պետությունը, որի քաղաքացիների գրեթե 100 տոկոսը նույն ազգից են ու նույն կրոնին են դավանում, չի կարողանում հզորանալ, և գործում են 30–ից ավելի կուսակցություններ։ Ինչու՞ է մեր երկիրը նման այն հայտնի առակի միջի սայլին, որը քաշում են կարապը, խեցգետինը և գայլաձուկը և սայլը տեղից չի շարժվում։ Որովհետև հայերս դեռ չգիտենք թե ինչ բան է պետություն, ու մենք դեռ հեռու ենք պետական մտածելակերպ ունենալուց (դե կարելի է թերևս արդարացնել այն փաստով, որ դարերի պատմության մեջ ավելի շատ ժամանակ պետություն չենք ունեցել, քան ունեցել ենք)։ Ճիշտ է, մենք պետություն ստեղծեցինք ելնելով ազգային դրույթներից, որը և մեզ միավորում էր, բայց մի բան մոռանում ենք, որ պետությունը ավելի հզոր միավոր է, քան ազգը, քանզի միայն պետության մեջ կարելի է շարժվել նույն օրենքով, նույն պետական սկզբունքներով, աշխատել ու ապրել հանուն պետության, որ պետությունը դա ժողովրդի համար է, իսկ ժողովուրդը՝ պետության։
Իսկ մենք դեռ ապրում ենք "հայ ենք մենք" սկզբունքով, մոռանալով որ արդեն" Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիներն ենք մենք" սկզբունք գոյություն ունի։
Դրա համար էլ այս պետությունը դեռ կաղում է, թույլ է ու նվազ, ու դեռ կմնա այդպիսին քանի դեռ չենք գիտակցել անկախ պետության դերակատարումը։

[Պանդուխտ]

Մէջբերումները վիշապի խօսքից են.-

Անկախություն նշանակում է անկախ պետություն, և ոչ թե անկախ ազգ, ինչպես շատերիս ենթագիտակցության մեջ է նստած։

Գիտակցութիւնդ հիացուց զիս, սիրելի Վիշապ: Իսկ կարո՞ղ ես բացատրել առանց ազգ-ժողովուրդի պետութիւնը ինչի՞ է պէտք, կամ, ո՞ւմ համար է երկունքով ստեղծուել Հայաստանի հանրապետութիւնը, թէ՞ հերթական անգամ ապացուցում եք լեւոնականներդ, ձեր դրժումը ազգային գաղափարախօսութեան:
[quote]Հայաստանի անկախ հանրապետությունը կշարունակի կաղալ այս մոլորակի վրա, քանի դեռ հայերը չեն գիտակցել, որ պետությունը ազգից պետք է տարբերել։ Քանզի ազգայնական մտածելակերպը ի վերջո միշտ է բերելու է ֆաշիզմի ու քաոսի։[quote]
Խաբել են ձեզ. այսպիսի մտածումները ձեր մօտ տեղադրողները: Դուք ֆաշիզմով մեղադրէ'ք այդ ազգերին, որ բռնագրաւել ու ոչնչացրել են փոքր ու տեղաբնիկ ազգերին: Ազգային գաղափարախօսութիւնը եւ քաոսը իրար հակադրւող հասկացութիւններ են: Քաոսը կգայ սանձարձակութիւններից, իսկ ազգայինը համակարգում է. ազգի, համայնքի, պետութեան գործունէութիւնը:

Ազգային դրույթներով ուղղորդված շարժումը միշտ լինելու է ընդդեմ աշխարհի մյուս ազգերի, ի վնաս պետության։

Դարձեալ խեղածին գաղափարներ: Այս գաղափարները ձեր մօտ տեղադրողները այդ կապիտալիստ աշխարհակալ էութիւնների լրատուամիջոցներն են: Նրանք քարոզում են այսպէս, որպէսզի փոքր եւ միջին մեծութեան ազգերը շատ շուտ ենթարկուեն նրանց պահանջներին:
Նոյնիսկ առանձին լեզու ու գիր չունեցող ազգեր, ազգութեան մասին խօսում ու հպարտանում են (ամերիկացիներ, արգենտինացիներ), մինչ դու, լեւոնականդ, մի բուռ մնացած հայութեան եւ Հայաստանի պետութեան գաղափարախօսութիւնից վերացնել կուզես ազգայինը:

Պետությունը դա ուրիշ հարթություն է, որտեղ մարդկային իրավական հարաբերություններն են շեշտվում, ոչ թե միջազգային փոխհարաբերությունները։

Հայաստանի հանրապետութիւնը հայերի հանրապետութիւնն է, եւ պարտադրուած է, ինչպէս միւս պետութինները, նկատի առնել միջազգային յարաբերութիւնները: Իրարից անջատելով ազգ-ժողովուրդ-պետութիւն-միջազգային յարաբերութիւն, անհեթեթութեան մէջ էք ընկնում:

Որևէ մեկի մտքով անցնում է, թե ինչպես օրինակ ԱՄՆ–ը լինելով բազմազգ ու բազմակրոն պետություն, ունենալով 51 նահանգներ, չի թուլանում ու չի պառակտվում, և այնտեղ գործում են ընդհամենը 2 կուսակցություն,

Եթէ կը կարծէք ամերիկան բազմազգ երկիր է սխալւում էք: Ամերիկան չէք ճանաչում դուք: Ամերիկայում ամերիկանում են բոլորը, ոմանք դանդաղ, ուրիշներ՝ շուտ: Ամերիկացումը՝ անգլախօսութիւնն է, ամերիկեան արժէքները, կեանքը, գործի հեւքը: Ամերիկայում իշխում են խոշոր դրամատէրեր, հաստատութիւններ: Աշխարհի ամենահարուստ եւ ամենաուժեղ երկիրը չի կարող թոյլ լինել, այնքան ժամանակ, երբ տիրում են այդ ուժեղ պետական հաստատութիւնները: Ամերիկայի պետութիւնը հետապնդում է ամերիկայի ազգային շահերը աշխարհի չորս դին: Ամերիկայի նախագահները իրենց ճառերի ընթացքին անպայման յիշում են ամերիկեան ազգի երկարաժամկէտ շահերը, եւ դրա համար ձեռնարկուած գործունէութիւնները:
Այսպէս, իւրաքանչիւր ազգ, իր ազգը բնորոշող յատկանիշներ ունի: Ամերիկան հիմնուած է, ամերիկեան ազգի պահանջների եւ շահերի հիման վրայ: Բայց սխալ է, օրինաչափութիւն վերցնել այլոց օրինակներից:

իսկ մեր միատարր պետությունը, որի քաղաքացիների գրեթե 100 տոկոսը նույն ազգից են ու նույն կրոնին են դավանում, չի կարողանում հզորանալ, և գործում են 30–ից ավելի կուսակցություններ։

Հայոց պատմութիւն չես կարդացած, կամ եթէ այդպէս է, ապա ոչ խորհրդածումով: Մի քիչ խորը ուսումնասիրիր պատմութեան ընթացքը, որպէսզի ճիշտ պատճառաբանումով հետեւեցնես՝ «ինչո՞ւ չի կարողանում հզօրանալ»: Եթէ ներկան անցեալէն անջատ կը կարծենք, ապա լաւ կը լինի հրաժարինք գրելէ, այլապէս մենք մեր փորած փոսի մէջ կընկնենք: 30 կուսակցում չկայ, թղթի վրա կուսակցութիւններ են դրանք:

Որովհետև հայերս դեռ չգիտենք թե ինչ բան է պետություն, ու մենք դեռ հեռու ենք պետական մտածելակերպ ունենալուց (դե կարելի է թերևս արդարացնել այն փաստով, որ դարերի պատմության մեջ ավելի շատ ժամանակ պետություն չենք ունեցել, քան ունեցել ենք)։

Սա ինքս փորձում էի բացատրել ակումբի լեւոնականերին, երբ վարկաբեկում էին ազգը, պետութիւնը, պետական բարձր պաշտօնները, պետական շահն ու առաջնահերթութիւնները: Կարդա' «Դեսից Դենից» բաժինում, բովանդակութեան հետ առնչութիւն չունեցող «գաղութահայ կեանք» վերնագիրով թեմաս, ինչպէս նաեւ «ո՞վ է ամենաշատը Հայաստանին վնասում» արտգէյի թեման, եւ «բարոյական յաղթանակներ» վերնագրով, հայաստանի, որպէս պետութեան՝ արհամարհող, հայ ժողովուրդի, որպէս ազգ՝ նուաստացնող թեման: Ըստ լեւոնականներին, Հայաստանը առանց մէկ փամփուշտի պէտք է ծունկի գայ եւ թողութիւն խնդրի թուրքերից, որպէսզի Կարս-Ախալքալաք երկաթգիծից մի հատուած էլ անցնի Հայաստանից, թերեւս գազ-նաւթի մի խողովակ էլ:
Հայ Պետութիւնը՝ բովանդակ հայ ազգի երկարաժամկէտ շահերը կարող է հետապնդել, մինչ կառավարութիւնները՝ հետպնդում են առօրեայ, կարճաժամկէտ խնդիրների լուծումներ: Եթէ հայ պետութիւնը հայ ազգի գոյատեւումն ու զարգացումը ապահովող քաղաքականութիւն պիտի չի վարի, ապա կարիք չկայ դրան: Ուրեմն, որքա՜ն անհեթեթ է անջատումը, Հայ ազգ եւ Հայ պետութիւն հասկացողութիւնները իրարից:

Ճիշտ է, մենք պետություն ստեղծեցինք ելնելով ազգային դրույթներից, որը և մեզ միավորում էր

Պետութիւն չի ստեղծուեց ելնելով ազգային դրոյթներից, այլ՝ պետութիւն ստեղծուեց պահպանելու ազգը (քանզի ազգային պետականութեան բացակայութեան պայմաններում փաստօրէն ազգը տարտղնուել ու նուազել էր, ցեղասպանութեամբ ստուար հատուածը ոչնչացել էր) եւ իրականացնելու եւ ազգային իղձերը:

պետությունը ավելի հզոր միավոր է, քան ազգը

Համեմատութիւնդ տեղին չէ, չի կարելի ազգը համեմատել նոյն ազգի պետութեան հետ, վասնզի մէկը միւսին լրացնող են, եւ ոչ հակադրւող:

Միայն պետության մեջ կարելի է շարժվել նույն օրենքով, նույն պետական սկզբունքներով, աշխատել ու ապրել հանուն պետության, որ պետությունը դա ժողովրդի համար է, իսկ ժողովուրդը՝ պետության։

Աշխատենք ստեղծել այդպիսի իրաւական պետութիւն, որտեղ բոլորը հաւասար են օրէնքի առաջ, բոլորը ասելով նկատի ունեմ. ազգային եւ կրօնական համայնքները: Այդ կարգավիճակին հասնելու կ'օգնեն նաեւ տարածաշրջանի ազգ-պետութիւնների ժողովրդավարացումը, բայց սա չի նշանակում, որ հայ ազգը ետ պիտի մնայ եւ սպասէ իր հարեւանների հաւասարաքայլ առաջընթացը:

Իսկ մենք դեռ ապրում ենք "հայ ենք մենք" սկզբունքով, մոռանալով որ արդեն" Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիներն ենք մենք" սկզբունք գոյություն ունի։

Լաւ սիրելի քաղաքացի Վիշապ, եթէ ինքդ քեզ հայ չես զգում, խնդրեմ՝ եղիր սոսկ Հայաստանի հանրապետութեան քաղաքացի, եւ եթէ ես լինէի քո գործընկերը, կընդունէի եւ եթէ հարկ լինի՝ կը պաշտպանէի հաւասարաչափ: Երանի թուրքերի մօտ եւս զարգանայ այս մտայնութիւնը եւ ապագայի հրանտներ յետայսու անվարան ասեն. «ես թուրքիայի քաղաքացի հայ եմ» եւ չի ահաբեկուեն:

Դրա համար էլ այս պետությունը դեռ կաղում է, թույլ է ու նվազ, ու դեռ կմնա այդպիսին քանի դեռ չենք գիտակցել անկախ պետության դերակատարումը։

Դարձեալ կը խնդրեմ երթաս եւ կարդաս պատմութիւն, որպէսզի հասկանաս, որ մեր հայկական ցեղերը, երբէ'ք, երբէ'ք պիտի չի փափաքէին հայրենիք ստեղծել լոկ Երեվանեան գաւառի մէջ: Դու դեռ պիտի հասկանաս որ մեր պապերը հայրենիք ստեղծել են հայկական լեռնաշխարհի տարածքին, եւ լեռնաշխարհի ամբողջութեան պահպանումով է իրականացել պետութեան գոյատեւումը եւ զարգացումը, այնպէս որ նշում է պատմաբանը: