Օտարալեզու դպրոցներ Հայաստանում

[Adriano]

Ճիշտ գաղափար չէ:

Պրոֆեսոր ջան էդ խի ճիշտ չէ, որ: Օրինակ Չվեյցարիայում մեկի մատից փուշ հանել, չհանելու համար հանրաքվե են անցկացնում

[Katka]

Պրոֆեսոր ջան էդ խի ճիշտ չէ, որ: Օրինակ Չվեյցարիայում մեկի մատից փուշ հանել, չհանելու համար հանրաքվե են անցկացնում

Էդ պրոֆեսորը կոմպլիմենտ էր, թե անեծք

Մենք Շվեյցարիա կամ էլ Չվեյցարիա չենք:

[keyboard]

Հարգելի ակումբցիներ, որքան էլ ես կողմ լինեմ կրթական ազատությունների ընդլայնմանը, այնուամենայնիվ նայելով հարցման արդյունքերը տեսնում եմ, որ ակումբցիների մեծ մասը, իսկ իմ կարծիքով իմ նման շատ մարդիկ կան , որ հենց Հայաստանից են,դեմ են այս բարեփոխումներին: Հետևապես ինչու պետությունը հանրաքվե չի անցկացնում, վերջի վերջո հանրաքվեն կպատասխանի բոլոր հարցերին: Այո կոռւմպացված իշխանություն, սակայն նման հարցերը միանձնյա չեն որոշվում: Ինչ եք կարծում ընդհանրապես այս հանրաքվեային գաղափարը վատ բան չէ:

Հանրաքվեն արդեն արել ենք, ընտրելով հարյուր երեսունմեկ ժողովրդի ընտրյալ, որոնք էլ որոշում եմ մեր ճակատագիրը, իսկ ամեն բան ընդունել չընդունելուց հանրաքվե չեն անում:

[Chuk]

Առաջին անգամ քեզնից լսեցի, որ օտարալեզու դպրոցում սովորելուց մտածելակերպ կարա փոխվի, եթե այդ դպրոցում դասավանդում են հայ մասնագետներ, եթե երեխան մեծանում է հայ ընտանիքում, ինչ մտածելակերպի մասին է խոսքը, ինչ կապ ունի հայոց պատոմությունը իտալերեն է, թե՝ գերմաներեն, նույն պատմությունը չի՞,կարողա ես եմ սխալ հասկանում, չգիտեմ, բայց կոնկրետ այս դեպքում չեմ կարծում, որ այդ դպրոցները կարող են խանգարել մեզ պահպանելու մեր գիրն ու գրականությունը, մշակույթը, որ ամենահիննա աշխարհում:
Տիգ ջան, դեմ չեմ, քանի որ դրա մեջ վտանգ չեմ տեսնում, ընդհակառակը, այդպիսի դպորցում սովորած մարդը իր ժողովրդի պատմությունը տարբեր լեզուներով ավելի լավ կներկայացնի կարծում եմ:

Մտածելակերպն իսկապես կարող ա փոխվի և փոխվում ա, որովհետև ըստ էության տվյալ դպրոցի սովորողը դառնում ա արդեն ուրիշ մշակույթի կրող, բայց ես խոսում էի մտածելակերպի լեզվի մասին,երևի ճիշտ կանեի գրեի «մտածելու» լեզու: Օրինակ ռուսական դպրոցներում սովորածներից շատերը մտածում ու խոսում են ռուսերեն՝ անգամ հայերեն մտածել-խոսելիս:

[Chuk]

Պրոֆեսոր ջան էդ խի ճիշտ չէ, որ: Օրինակ Չվեյցարիայում մեկի մատից փուշ հանել, չհանելու համար հանրաքվե են անցկացնում

Բոլոր տեսակի ընտրությունները կեղծող երկրում հանրաքվեն անիմաստ է:

[Katka]

Բոլոր տեսակի ընտրությունները կեղծող երկրում հանրաքվեն անիմաստ է:

Այդ տեսակ երկրներում հանրահավաքը նախեւառաջ պետք է կեղծումների դեմ լինի, բայց անիմաստ չէ:

[Chuk]

Այդ տեսակ երկրներում հանրահավաքը նախեւառաջ պետք է կեղծումների դեմ լինի, բայց անիմաստ չէ:

Հանրահավա՞քը, թե՞ հանրաքվեն
Կատկա ջան, եթե դնելու են հանրաքվեի, կեղծեն, հետո էլ ասեն, որ ահա, ժողովրդի մեծ մասը կողմ ա, ապա ես նախընտրում եմ, որ դա չլինի: Իսկ եթե իրենք ուզում են անցկացնել, ապա հանրաքվեի ժամանակ ներկայիս պայմաններում հաստատ կկեղծեն: Չնայած անկախ բոլոր սոց. հարցումները ցույց են տալիս, որ բացարձակ մեծամասնությունը դեմ է (աղբյուրներ չուզեք):

[Tig]

Առաջին անգամ քեզնից լսեցի, որ օտարալեզու դպրոցում սովորելուց մտածելակերպ կարա փոխվի, եթե այդ դպրոցում դասավանդում են հայ մասնագետներ, եթե երեխան մեծանում է հայ ընտանիքում, ինչ մտածելակերպի մասին է խոսքը, ինչ կապ ունի հայոց պատոմությունը իտալերեն է, թե՝ գերմաներեն, նույն պատմությունը չի՞,կարողա ես եմ սխալ հասկանում, չգիտեմ, բայց կոնկրետ այս դեպքում չեմ կարծում, որ այդ դպրոցները կարող են խանգարել մեզ պահպանելու մեր գիրն ու գրականությունը, մշակույթը, որ ամենահիննա աշխարհում:
Տիգ ջան, դեմ չեմ, քանի որ դրա մեջ վտանգ չեմ տեսնում, ընդհակառակը, այդպիսի դպորցում սովորած մարդը իր ժողովրդի պատմությունը տարբեր լեզուներով ավելի լավ կներկայացնի կարծում եմ:

Հովո ջան, դու երևի Դվգրեյի-ի 272 գռառումը չես կարդացել: Ու ասեմ որ ես դրա հետ համամիտ եմ, լեզվամտածողությունը շատ մեծ ազդեցություն ունի մարդու մտածելակերպի ձևավորման վրա…

[Katka]

Հանրահավա՞քը, թե՞ հանրաքվեն
Կատկա ջան, եթե դնելու են հանրաքվեի, կեղծեն, հետո էլ ասեն, որ ահա, ժողովրդի մեծ մասը կողմ ա, ապա ես նախընտրում եմ, որ դա չլինի: Իսկ եթե իրենք ուզում են անցկացնել, ապա հանրաքվեի ժամանակ ներկայիս պայմաններում հաստատ կկեղծեն: Չնայած անկախ բոլոր սոց. հարցումները ցույց են տալիս, որ բացարձակ մեծամասնությունը դեմ է (աղբյուրներ չուզեք):

Հանրահավաքը ու ես, օրինակ, կուզենայի որ առանց առաջնորդ լիներ, այ բոլորը ոտքի կանգնեին:
Հանրաքվեներով չես պայքարի կեղծվող երեւույթների դեմ:
Բայց միեւնույն ժամանակ, հանրաքվեները դադարեցնել ու ասել անիմաստ է, ճիշտ չէ: Խիղճդ էլ հանգիստ կլինի:

[keyboard]

Հովո ջան, դու երևի Դվգրեյի-ի 272 գռառումը չես կարդացել: Ու ասեմ որ ես դրա հետ համամիտ եմ, լեզվամտածողությունը շատ մեծ ազդեցություն ունի մարդու մտածելակերպի ձևավորման վրա…

Չեմ կարդացել, կկարդամ, Տիգ ջան, ես հայկական կրթություն ունեմ, բայց երբեմն միտքս ձևակերպելուց ռուսերենով եմ մտածում և թարգմանում եմ հայերեն, երբեմն էլ անգլերեն եմ մտածում և թարգմանում հայերեն, քանզի ավելի լավա ստացվում ձևակերպումը, հիմա ինչ, ես վատ կարող եմ դաստիարակել իմ երեխային կամ վատ գիտե՞մ իմ մշակույթն ու պատմությունը: Ամենևին, եթե մեկից լավ չգիտեմ, հարյուրց հաստատ լավ գիտեմ, այլ հարցա, թե արդյոք դա մեր կառավարության որոշումնա, թե հենց նշված ներքին պառակտումը, բայց զարմանալին գիտես որնա, որ դպրոցների մասին խոսելուց միանգամից նշվում ա ռուսականը, բայց որ աղանդավորները մեր երկրին բարոյապես բռանաբարել ու բռնաբարում են, ամերիկացիքին ոչ մեկ ոչ մի բան չի ասում, հա դա ուրիշ թեմայա, բայց հավատացեք ճիշտ կազմակերպման դեպքում հնարավորա հասնել այն արդյունքին, ինչը իսկզբանե պատկերացնում ենք, չնայած, ոչ ոքի կարծիքը չեմ ժխտում, միգուցե և ես եմ սխալվում:

[Chuk]

բայց զարմանալին գիտես որնա, որ դպրոցների մասին խոսելուց միանգամից նշվում ա ռուսականը, բայց որ աղանդավորները մեր երկրին բարոյապես բռանաբարել ու բռնաբարում են, ամերիկացիքին ոչ մեկ ոչ մի բան չի ասում, հա դա ուրիշ թեմայա, բայց հավատացեք ճիշտ կազմակերպման դեպքում հնարավորա հասնել այն արդյունքին, ինչը իսկզբանե պատկերացնում ենք, չնայած, ոչ ոքի կարծիքը չեմ ժխտում, միգուցե և ես եմ սխալվում:

Դիցուք մենք չենք մտածել այդ մասին (ընդհանրական մենք եմ գրում, ոչ ինձ առանձնացնելով, ոչ էլ համախոհների տիպ սահմանելով, ուղղակի պայմանական մենք տակ ներառելով այս օրենքի դեմ հանդես եկողներին), դու բարձրացրու այդ հարցը: Եթե քո ասածը խնդիր ա, ու մենք դրա դեմ չենք պայքարել, էդ չի նշանակում, որ էսօր չպետք ա պայքարենք այս՝ բավական վտանգավոր խնդրի դեմ:

Նորից կրկնում եմ, որ խնդիրը ռուսական դպրոցները չեն, խնդիրը այլալեզու դպրոցներն են: Իսկ ռուսականի անունն ավելի շատ է շոշափվում հասարակ պատճառներով.
1. Մենք մի անգամ արդեն անցել ենք դրա միջով
2. Պարզ է, որ հիմնականում օրենքը ռուսական դպրոցների հիմք է գցում

[Chuk]

Մոդերատորական. Թեման բացվել է 2007թ. դեկտեմբերի 25-ին, նրանում առաջարկվել է քննարկվել ռուսական դպրոցների փակվելու ճիշտ լինել-չլինելու հարցը: Հաշվի առնելով որ օտարալեզու դպրոցների վերաբացման հարցի ակտիվանալուն զուգընթաց քննարկման թեման ընդլայնվել է, ամփոփում եմ թեմային կցված հարցումն ու բացում նորը:

Հարցում. Ճի՞շտ էր ըստ Ձեզ ռուսական դպրոցների փակելը
Մասանակիցներ՝ 74
Այո
քվեարկողներ՝ 46, ընդհանուր քվեարկողների՝ 62.16%
1. Anton_Braind 2. Ariadna 3. armenak 4. Artgeo 5. Askalaf 6. Astgh 7. Cassiopeia 8. Chuk 9. davidus 10. dvgray 11. ElleLuiz 12. Farfalla 13. gags4oco 14. Gayl 15. Guest 16. Hayazn 17. herastan 18. Kuk 19. Lion 20. lulu 21. ministr 22. Rammstein 23. Record 24. Sagittarius 25. Sergey 26. Sona_Yar 27. StrangeLittleGirl 28. Tornado 29. Աթեիստ 30. աշոտ24 31. Արամ 32. Արիացի 33. Լուսաբեր 34. Հայարիացի 35. Ձայնալար 36. Մանուլ 37. Նաիրուհի 38. Ներսես_AM 39. Նորմարդ 40. Ուլուանա 41. Ռուֆուս 42. Սահակ 43. Վազգեն 44. Տրիբուն 45. քաղաքացի 46. Ֆոտոն

Ոչ
Քվեարկողներ՝ 23, ընդհանուր քվեարկողների՝ 31.08%
1. Adriano 2. Anul 3. DavitH 4. EgoSumLex 5. GevSky 6. Grieg 7. Hayuhi) 8. Jarre 9. keyboard 10. NoemI 11. P.S. 12. Rhayader 13. rostrix 14. Smergh 15. Tig 16. Tigran Adunts 17. TigranM 18. tikopx 19. Vishapakah 20. yerevanci 21. Արեւոտ լուսին 22. Արծիվ 23. Ֆրեյա

Դժվարանում եմ պատասխանել
Քվեարկողներ՝ 5, ընդհանուր քվեարկողների՝ 6.76%
1. murmushka 2. Sophie 3. Valentina 4. Հենո 5. Վիշապ

[keyboard]

Դիցուք մենք չենք մտածել այդ մասին (ընդհանրական մենք եմ գրում, ոչ ինձ առանձնացնելով, ոչ էլ համախոհների տիպ սահմանելով, ուղղակի պայմանական մենք տակ ներառելով այս օրենքի դեմ հանդես եկողներին), դու բարձրացրու այդ հարցը: Եթե քո ասածը խնդիր ա, ու մենք դրա դեմ չենք պայքարել, էդ չի նշանակում, որ էսօր չպետք ա պայքարենք այս՝ բավական վտանգավոր խնդրի դեմ:

Չգիտեմ, դու ոնց ես դա պատկերացնում, բայց ես դրա մեջ տենց վտանգավոր բան չեմ տեսնում:

Նորից կրկնում եմ, որ խնդիրը ռուսական դպրոցները չեն, խնդիրը այլալեզու դպրոցներն են: Իսկ ռուսականի անունն ավելի շատ է շոշափվում հասարակ պատճառներով.
1. Մենք մի անգամ արդեն անցել ենք դրա միջով
2. Պարզ է, որ հիմնականում օրենքը ռուսական դպրոցների հիմք է գցում

Չեմ հասկանում քեզ, ավելի ճիշտ չեմ ընդունում ասածդ, եղբայր իմ ու քո ծնողները մեծացել են սովետական կարգերի ժամանակ, ստացել են գրեթե ռուսական կրթություն, ինչպես նաև մեր պապերը և այլն, բայց հիմա ինչ, որ Ղարաբաղի կռիվը սկսեց իմ ու քո սովետական դաստիարակություն ստացած եղբայրենրն ու ծնողները, բարեկամները չգնացին կռվելու, իմ ծնողները հիմա հայոց պատմություն չգիտե՞ն, օտարալեզու են մտածու՞մ: Լավ էլի, անընդունելիա էդ գաղափարը: Ժամանակին նրանք հոկտեմբերիկ են եղել, պիոներ, վզկապ են կապել կարմիր, միշտ եղել են վախի ազդեցության տակ, բայց կարողա՞ այդ դաստիարակություն ստացած սերունդը չէր պահանջում անկախություն ու ազատություն:Եղբայր, էդ դպրոցների մասին մտածելը երկրորդականա հավատա, դու մի նայիր թե հայկական կրթություն ստածած սերունդը ոնցա խոսում հայերեն. ծիպա, վռոդե, կառոչե, պրիվեծիկ, պակուլիկի և այլն:
Այ սայա ողբերգություն, ոչ թե դպրոց բացելը:

[Chuk]

Ծնողներս հայերեն կրթություն են ստացել: Հայերեն կրթությունն ու ռուսերեն կրթությունը տարբերվում են քո սահմանումներից:

[Tig]

Չեմ կարդացել, կկարդամ, Տիգ ջան, ես հայկական կրթություն ունեմ, բայց երբեմն միտքս ձևակերպելուց ռուսերենով եմ մտածում և թարգմանում եմ հայերեն, երբեմն էլ անգլերեն եմ մտածում և թարգմանում հայերեն, քանզի ավելի լավա ստացվում ձևակերպումը, հիմա ինչ, ես վատ կարող եմ դաստիարակել իմ երեխային կամ վատ գիտե՞մ իմ մշակույթն ու պատմությունը: Ամենևին, եթե մեկից լավ չգիտեմ, հարյուրց հաստատ լավ գիտեմ, այլ հարցա, թե արդյոք դա մեր կառավարության որոշումնա, թե հենց նշված ներքին պառակտումը, բայց զարմանալին գիտես որնա, որ դպրոցների մասին խոսելուց միանգամից նշվում ա ռուսականը, բայց որ աղանդավորները մեր երկրին բարոյապես բռանաբարել ու բռնաբարում են, ամերիկացիքին ոչ մեկ ոչ մի բան չի ասում, հա դա ուրիշ թեմայա, բայց հավատացեք ճիշտ կազմակերպման դեպքում հնարավորա հասնել այն արդյունքին, ինչը իսկզբանե պատկերացնում ենք, չնայած, ոչ ոքի կարծիքը չեմ ժխտում, միգուցե և ես եմ սխալվում:

Հովո ջան, բայց հեչ մտածե՞լ ես, թե ինչո՞ւյա մտքիդ ռուսերեն ձևակերպումը ավելի լավ ստացվում: Ժամանակին իմ մոտելա տենց բան եղել: Ու էդ հարցը ես ինձ շատ եմ տվել: ու հասկացել եմ պատճառները: Պատճառը էնա, որ մենք մեծացել ենք սովետական մտածողության ազդեցությամբ: Թե լավից վատից արժեքավոր գիրն ու գրականությունը, թե հեռուստատեսությունը, թե մնացած բոլոր ոլորտների գործունեությունը, ռուսաֆիկացվածա եղել: Դայա պատճառը: Ու են պահից սկսած, երբ որ ես սկսեցի համեմատաբար բարձր մակարդակի գրականություն կարդալ հայերենով ու լավից վատից հայերենով ձևակերպվող հաղորդումներ դիտել, ես ինձ բռնացրեցի նրա վրա, որ սկսում եմ հայերեն մտածել ու դա ինձ ավելիյա դուր գալիս: Ես իրոք էն ամենն ինչ ուզում եմ ասել՝ հայերենով ավելի լավ սկսեցի ձևակերպել քան թե ռուսերենով: Ճիշտա էդ անցումային շրջանը դժվար էր: Սզկբում բախումներ էր լինում մտքերիս մեջ, կիսառուսերեն, կիսահայերեն: Բայց հիմա չէ: Սկսել եմ լրիվ հայերեն մտածել: Ու դա ինձ շատա դուր գալիս: Չեմ ասում, թե էն բառերը որ շատ խորը նստած են մեր լեքսիկոնի մեջ լրիվ դուրս են եկել մեջիցս, բայց որ մտքերս հայերեն եմ ձևակերպում դա փաստա: Ու հազար անգամ ավելի լավա ստացվում, քան թե ոչ հայերեն…
Իսկ երեխաներին դաստիարակելու հարցում լավի ու վատի խնդիր չկա, ստեղ կա զուտ լեզվամտածողության փոխանցման խնդիր…

Իսկ աղանդների ու ևայլնի դեմ պայքարելու համար լեզվամտածողության պահպանման ու զորացման խնդիրը հեչ էլ երկրորդային տեղում չի…