"Փայլուն վանդակը" շշմելու գործ էր: "Ի շրջանս յուր"-ի գաղափարը ամենաարծարծելի թեմաներից է միշտ եղել գրականության մեջ, ըստ այդմ Ռիպայի գործն ահագին պետք է որ դժվարացած լիներ: Բայց հեքիաթային ժանրը, բառերի ընտրության հմտությունը, ընդհանուր լեզվամտածողության ձեւը, անհերքելի տաղանդը իրենց գործն արել են: Անկեղծ փշաքաղվեցի:
В детстве я нередко сочинял заведомый вздор и притом всегда
только для того, чтобы вызвать удивление окружающих…Чарльз Дарвин
Փայլուն Վանդակը կարդալուց հիշեցի մի հեղինակի գրածը իր մի գրքի նախաբանում. "թե որքանով է իրական այս պատմությունը ու որքանով հնարավոր, ասեմ այսպես. այս ամենը կարող էր պատահել ինձ հետ, բայց չպատահեց: "
…
Բյուրի հետ համաձայն եմ. ես էլ եմ այվիից տեսնում այստեղ, ու չնայած այվիին համարյա չեմ ճանաչում, բայց ես էլ կարող եմ ապացուցել
Իսկ եթե լուրջ՝ մարդն ամեն իր տեսած կերպարի մեջ իրենից մասնիկ ա տեսնում՝ այն ինչ իր հետ եղել է կամ կա կամ կարող էր/է լինել: Էդ իմ համոզմամբ:
…
Վանդակի բնակչուհու կերպարը մաքուր կանացի կերպար ա, ու դրանով՝ արդեն դատապարտված, նույնիսկ եթե "Ձեռք ձեռքի բռնած՝ սիրահարները ճամփա են ընկնում։" : Եթե դատապարտված չլիներ՝ վզնոցը, օրինակ, կհաներ վզից :
Պատմվածքի մեջ լավ գծագրվել էր վիճակների ոչ հավերժականությունը, ու էդ ուսանելի էր: Ամեն վիճակ՝ երջանիկ կամ թշվառ իր ավարտն ա ունենում. դա ա, որ պետք չի մոռանալ: Ու պետք չի կառչել նախկին վիճակների հիշողությունից, երբ այն արդեն հետևում ա: Էդ ոչ հավերժականությունը՝ հանձինս սոխակ, մուկ, կատու, շուն, կին, տղամարդ վիճակների, երևի ամենաշատը դուրս եկավ, չնայած պատմվածքը հավերժ պտույտն էր՝ "Ի շրջանս յուր":
…
էս լավն էր– Ինքս ինձ շատ բան եմ կարող, բայց էն էֆեկտը չի։
…
Մեկ էլ ոճը իրոք տարբեր էր այվիի մյուս գրածներից: Ուրիշ լոդկա էինք նստել, ինչպես ասում են
Վերջին խմբագրող՝ Բարեկամ: 16.09.2008, 21:58:
Նենց հետաքրքիր ա… Չնայած սկզբում էնքան էլ դուրս չէր եկել, բայց էսօր ամբողջ օրը գլխիս մեջ պտտվում էր, ու գնալով ավելի է դուրս գալիս: Ինձ մոտ էլ էր էդ վզկապի պահն ուժեղ տպավորվել: Հետաքրքիր է՝ Բարեկամը նկատեց վիճակների ոչ հավերժ լինելը, իսկ ինձ մոտ տպավորվել է, որ չնայած նրան, որ ոչինչ հավերժ չէ, բայց միշտ վերադառնում ես ելակետային վիճակին: Եթե ասեմ կոտրած տաշտակին, մի քիչ պրիմիտիվ կհնչի: Մյուս կողմից էլ, մտածում էի, թե ո՞վ ասաց, որ վերադառնում է ելակետային վիճակին: Չգիտեմ՝ հեղինակը դա նկատի է ունեցել, թե ոչ, բայց ի՞նչ պարտադիր է, որ նոր սոխակը հանդիպի թրթուրին: Գուցե քաղաքավարությունը կորցնի, բոմժոտ-ալկաշ սոխակ դառնա, ձայնը խռպոտի: Գուցե մեկ այլ տիրուհի գտնի, որը մեռնող չի լինի… Չգիտեմ…
Բյուրակն, էնքան բարդ հարցեր ես բարձրացնում…StrangeLittleGirl-ի խոսքերից
ՄԻ ՍՏՈՐԱԳՐՈՒԹՅԱՆ ՊԱՏՄՈՒԹՅՈՒՆ
Պատմվածքում տեղ գտած բոլոր հերոսները
հանդիսանում են հեղինակի հիվանդ
երևակայության արդյունքը, և դրանց
համընկնելը իրական կամ վիրտուալ
անձանց հետ, պարզապես զուգադիպություն է:
Աշխարհը դաժան էր... շատ դաժան: Սակայն դա չէր սարսափելին, քանի որ բոլորը վարժվել էին աշխարհի դաժանությանը և փորձել համակերպվել դառը իրականության հետ` ով, ինչպես կարողացել էր: Սարսափելին այն էր, որ այդ դաժան աշխարհը բնակեցված էր փխրուն արարածներով: Այդպիսի մի արարած էր նաև մեր պատմության հերոսը: Սովորական մի աղջնակ, ով հայտնվեց կատաղի շրջապտույտի կենտրոնում, որին կյանք էին կոչում բոլոր նրանք, ովքեր ամենից լավ էին վարժվել աշխարհի դաժանությանը:
Եվ ահա մի օր, աշնանային մի արտասովոր օր, մեր աղջնակը իր մտքում երազանք պահեց: Դա սովորական երազանք չէր, այլ նրանցից մեկը, որոնց մասին բազմից զգուշացրել էին դաժան աշխարհի իմաստունները և խորհուրդ տվել ձեռնպահ մնալ նման ցանկություններից: Աղջնակը ցանկացավ ուժեղ լինել: Այնքան ուժեղ, որպեսզի ոչ ոք այդ դաժան աշխարհում չկարողանա նրան վնաս հասցնել: Եվ քանի որ օրը, աշնանային լինելուց բացի, շատ արտասովոր էր, չէ որ տասնութերորդ տարեդարձը մարդու, և նամանավանդ աղջնակների, կյանքում միայն մեկ անգամ է լինում, ապա մեր հերոսուհու ցանկությանը վիճակված էր ի կատար ածվել: Միայն թե ինչպես բոլոր նման ցանկությունները, այս մեկը նույնպես իրականացավ անչափ արտասովոր կերպով:
Իր ծննդյան օրվա առթիվ սովորական աղջնակը երեք նվեր ստացավ: Մեծ փշերով, մուգ կարմիր վարդերի մի փունջ, գեղարար միջոցների մի հավաքածու և... մի վահան: Ի տարբերություն ծաղիկների և հավաքածուի, վահանը շատ կոպիտ և անհրապույր տեսք ուներ, սակայն այն իսկույն գրավեց աղջնակի ուշադրությունը, և սա այլևս անկարող եղավ աչքերը կտրել դրանից: Վահանի մետաղական սառնությունը մոգական փայլով խաղում էր աղջնակի արտևանունքի վրա և ջերմացնում նրա գիտակցությունը, դրա ծուռ ու մուռ, մաշված եզրերը հանգստություն էին խոստանում և ծովի ալիքների նման օրորում նրան իրենց գրկում: Վահանը պարզապես կատարելության աստիճան կոպիտ էր. ոչ մի նախշ, ոչ մի փորագրություն այդ կոպտությունը գոնը ինչ-որ չափով մեղմելու համար: Աղջնակը կարծես երազի մեջ լիներ: Նա առաջ պարզեց ձեռքերը և մատների ծայրով հպվեց վահանի անհարթ մակերևույթին: Երկուսն էլ ցնցվեցին: Հետո շոյեցին միմյանց` անկաշկանդ, մեղմիկ: Ապա ժպտացին մեկ-մեկու` թախծոտ, մտերմիկ: Աղջնակը հասկացավ, որ աշխարհի այս դաժանության մեջ գտել է իր ամենահավատարիմ ընկերոջը: Ընկեր, որը երբեք չի դավաճանի իրեն, որը երբեք չի լքի իրեն ծանր պահերին: Փխրուն արարածը բարձրացրեց վահանը: Այն ծանր էր, այնքան ծանր, որ աղջնակը հառաչեց: Մի պահ նա նույնիսկ մտածեց, թե արդյոք ետ չդնի վահանը` փոխարենը վերցնելով կամիր վարդերը կամ նույնիսկ գեղարար հավաքածուն: Սակայն այդ վարանումը միայն մի ակնթարթ տևեց: Հաջորդ պահին նա վստահորեն անցկացրեց բազուկը վահանի առաջին փոկի տակով և բռունքի մեջ ամուր սեղմեց երկրորդը, որպեսզի այլևս երբեք բաց չթողնի այն...
Վահանը փորձարկելու հնարավորություն ստեղծվեց հենց այդ իսկ աշուն: Այն անկրկնելի էր: Անկրկնելի էին դրա բոլոր շարժումները` աղջնակի բազկի վրա: Ինչպես էր այն ետ մղում դաժան աշխարհի բոլոր հարվածները որոնք տեղում էին աղջնակի վրա: Ինչպիսի ամրություն, ինչպիսի հակազդեցություն, ինչպիսի ուժ և միաժամանակ ինչպիսի պարզություն: Շատ արագ աղջնակն ու վահանը այնքան մտերմացան, որ այլևս անբաժան էին: Մարդկանց համար այդ ամենը իհարկե տարօրինակ էր: Ամենուր այդպիսի ծանր ու մեծ վահանի հետ շրջող աղջնակը անկասկած չէր կարող չգրավել շրջապատի ուշադրությունը: Նրան սկսեցին մատով ցույց տալ, թիկունքում շշնջոցներ լսվեցին, և սովորական աղջնակը այլևս դադարեց այդպիսին լինելուց: Մարդկանց համար նա այլևս տարօրինակ էր, և հենց այդպես էլ նրան սկսեցին անվանել` Տարօրինակ Աղջնակ: Այդ ամենը մեր աղջնակին իհարկե չէր հուզում, չէ որ նա վահան ուներ: Այնպիսի վահան, որը ունակ էր պաշտպանել նրան, և ոչ ոք այդ դաժան աշխարհում այլևս կարող չէր նրան վնաս հասցնել: Իհարկե մարդկանց շրջանում հայտնվեցին այնպիսիները, որոնք չէին կարող համակերպվել աղջնակի նման հանդգնության հետ: Վահանի ամրությունը ստուգելու ցանկություն հայտնվում էր գրեթե բոլոր նրանց մոտ, ովքեր գոնե մեկ անգամ հանդիպում էին այդ Տարօրինակ Աղջնակին: Նրանց մեծ մասը իրենց ազդեցության դիմաց աղջնակից արժանի հակազդեցություն ստանալով իհարկե ընկրկում էին և այլևս նման փորձեր չէին անում, սակայն հանդիպում էին այնպիսիները, որոնք կրկին անգամ և էլ ավելի մեծ թափով էին փորձում կոտրել այդ փխրուն արարածի նման կատաղի դիմադրությունը, սակայն վահանը իր գործը լավ գիտեր: Ամրությամբ այն ոչ մի անգամ չհիասթափեցրեց իր տիրուհուն, որին մնում էր միայն ծիծաղել աշխարհի անճարակության վրա, որը մի ժամանակ նրան դաժան էր թվացել:
Սակայն ամեն բան այնպես հարթ չէր, ինչպես կարող էր թվալ: Երբեմն, երբ աստղազարդ երկնքում, նույնիսկ լուսին չէր լինում աշխարհի դաժանությունը անգամ ժլատորեն լուսավորելու համար, աղջնակը լաց էր լինում: Լաց էր լինում միայնակ, մթության մեջ: Լաց էր լինում այն ցավից որը իր բազուկին պատճառում էր վահանի ծանրությունը: Չէ որ նա զինվոր չէր, չէ որ նրա փխրուն բազուկը նման ծանրություն կրելու համար չէ: §Ամեն ինչի համար հարկավոր է վճարել, _ մաքրելով արցունքները ասում էր աղջիկը: _ Ոչինչ որ դաստակս ցավում է, փոխարենը մնացածն է անվնաս մնում¦:
Անցան տարիներ: Բոլոր նրանք, ովքեր կասեն, թե Տարօրինակ Աղջնակը իր վահանով վախացրել և փախուստի էր մատնել իր բոլոր թշնամիներին, պարզապես ստախոս են: Դեռ շատ վաղուց ինչ-որ մեկը կարծիք էր հայտնել, թե կյանքը պայքար է, սակայն մարդիկ դա ընկալել էին, ոչ թե որպես կարծիք, այլ` բացարձակ ճշմարտություն: Իսկ ի±նչ է հարկավոր այդ պայքարում գոյատևելու համար: Իհարկե ամուր և վստահելի զենք: Եվ բոլորը ձեռք էին բերել այդ զենքը` ով ինչպիսին կարողացել էր: Այդ զենքերը դաժան աշխարհում իհարկե աչքի էին ընկնում իրենց բազմազանությամբ: Երկար, կարճ, սուր, հատու, կտրող, կծող, խայթող, սպանող, քծնող, դառը, կոպիտ, ծաղրական, արհամարհական և դաժան... և հատկապես դաժան: Եվ այնպես պատահեց, որ աշխարհի այդ բոլորը զենքերը, կարծես խոսքները մեկ արած, մտադրվել էին փորձել Տարօրինակ Աղջնակի վահանի ամրությունը: Աղջնակը գրեթե ամեն օրը անցկացնում էր դաժան մարտերի մեջ, որոնց վերջը չէր երևում, իսկ գիշերները... դե իսկ գիշերները...
Ինչպես էր ցավում աղջնակի փխրուն դաստակը վահանի տակ, երբ նա ամեն անգամ ետ էր մղում այդ բազմազան զենքերի հարվածները: Նա ցավից կրճատեցնում էր ատամները, որպեսզի դավաճան հառաչանքը հանկարծ դուրս չթռչի դրանց ետևից և փայլուն վարպետությամբ գործի դնում իր անկրկնելի վահանը: Որը շլացնում, շփոթեցնում, շվարեցնում, շշկլացնում, շլմորում, կուրացնում, կալ ու կապ էր գցում նրա բոլոր թշնամիներին իր սառը և մետաղական փայլով:
Իր պատանեկությունը աղջնակը անցկացրեց մարտերի մեջ, որոնց հանդեպ սակայն խորը հակակրանք էր տածում: Մարտերով նա սնվեց, մարտերով հասակ առավ, մարտերով հասունացավ, իսկ նրա հետ էլ անբաժան ընկերը` վահան, որը սակայն միշտ նույնն էր մնում: Ինչը չէր կարելի ասել աղջնակի մասին, որը թեև վաղուց դադարել էր այդպիսին լինելուց, սակայն մականունը` Տարօրինակ Աղջնակ, ամոււր կառչել էր նրանից:
Օրը փոխարինվում էր օրով, եղանակը` մեկ ուրիշով, դե իսկ տարին` իր նմանով: Եվ այդ ամբողջ ընթացքում մարտեր, մարտեր ու անվերջ մարտեր...
Մեկ ծաղիկը ծափ կտա, մեկ ձեռքով գարուն կգա:
StrangeLittleGirl (13.08.2012)
_ Ախ, ինչպես ես ձանձրացրել ինձ, _ ճաքճաքաց շուրթերի արանքից հազիվ լսելի արտաբերեց Տարօրինակ Աղջնակը, և բազում մարտերի մեջ արևահարված դեմքը համառորեն պահելով կիզիչ ճառագայթներին դեմ-հանդիման, փորձեց երկար թերթերունքների տակից ամառային շլացուցիչ շողերի ետևում նշմարել արևի սկավառակը: _ Կարծում ես կարո±ղ ես ինձ ընկճել:
Արևի տակ, ամայի ճանապարհի եզրին ընկած մի ժայռաբեկորի վրա նստած Աղջնակը քմծիծաղ տվեց, և աջը բարձրացնելով, կիզիչ ճառագայթներից պաստպարվեց իր վահանով, որը արդեն բազում տարիներ փառք ու պատվով ծառայել էր նրան: Եվ այն այս անգամ էլ ծառայեց` իր ստվերի տակ առնելով տիրուհուն:
_ Հոգնել եմ քեզանից, _ կախելով գլուխը` ասաց աղջնակը, միանգամայն վստահ լինելով, որ վահանը հետաքրքրասեր ականջներին թույլ չի տա մոտենալ նույնիսկ իր շշնջոցին: _ Աշուն եմ ուզում:
Ինչ-որ տեղից փչեց հողմը, ու իր տաք գրկում սեղմելով ճանապահի դեղին ավազը, սկսեց պարել նրա հետ վայրի շրջապտույտի մեջ: Բայց դա աշնանային այն զով քամին չէր, որը չարաճճի մանկան նման ցաք ու ցրիվ անելով, օդ էր բարձրացնում դեղին տերևների շեղջը, ապա սկսում որսալ նրանց և մեկ առ մեկ նետել նրա մանկական ոտքերի տակ:
Նայելով ճանապարհից դուրս ելած և ամայի տափաստանով սլացող հողմի ետևից` Տարօրինակ Աղջնակը փակեց աչքերը և մեկ էլ շշնջաց.
_ Աշուն եմ ուզում:
Այդ ցանկությունը կարծես թե վերցրեց նրան ժայռաբեկորի վրայից և տարավ իր հետ, ինչպես քամին է տանում աշնան դեղնած տերևին: Նրան հաճելի էր թռչել ցանկության թևին: Ե±րբ էր նա վերջին անգամ այսպես ազատ սլացել երկրի և երկնքի միջև: Վաղուց, շատ վաղուց: Նա արդեն էլ չի հիշում, թե երբ է վերջին անգամ անցնել ծանոթ փողոցների, մայթերի վրայով, ծանոթ պուրակում պտտվել դեղնակարմիր տերևների շրջապտույտի մեջ` ծառերի մերկ ճյուղերի արանքից դիտելով, թե ինչպես են իր հետ միասին պտտվում կապույտ երկինքը իր փափուկ ու ճերմակ ամպերի հետ միասին:
Հասնելով ժայռաբեկորին` հողմը իր տաք շնչով հարվածեց դրա վրա նստածի դեմքին և փշուր-փշուր եղավ:
Աղջիկը բաց արեց աչքերը և վար իջեցրեց վահանը: Արևը մայր էր մտնում: Նա անշտապ դուրս հանեց դաստակը փոկերի տակից և իջեցրեց վահանը ոտքերի տակ: Երկար տարիների ընթացքում առաջին անգամ դուրս գալով իր տիրուհու բազուկի վրայից` վահանը կարծես թե դժկամորեն տնքաց, երբ հպվեց գետնին, ապա խուլ զրնգաց, երբ հենվեց ժայռաբեկորին: Աղջիկը նայեց իր դաստակին: Վահանին իջած անթիվ-անհամար հարվածների ծանրության տակ, դաստակը պատվել էր կոշտուկներով, կապտել, սևացել և այժմ տենդագին դողում էր արևի բոսորագույն ճառագայթների տակ: Աղջիկը փորձեց կանգնեցնել դողը, սակայն ապարդյուն: Դաստակը չէր ենթարկվում նրան, այն կարծես խորթ էր դարձել նրան, օտար` նրա աչքին և այժմ, երբ առանց վահանի էր մնացել, ցավում էր... Ցավում էր հետզհետե սաստկանալով և այնպես անտանելի, որը նույնիսկ աչքերում արցունքներ հայտնվեցին... Այս ինչ է...? Հին, վաղուց մոռացավ այս զգացողությունը... Աղջիկը մռայլվեց... Ով թույլ տվեց քեզ վերադառնալ...?
_ Սա քո վահանն է?
Ձայնը անակնկալի բերեց Տարօրինակ Աղջնակին, և նա բարկությամբ լի աչքերը բարձրացրեց փոշոտ ճանապհի մեջտեղում, ուղիղ իր առջև կանգնած այն փխրուն արարածի վրա, որը հանդգնել էր շեղել նրան իր խոհերից: Բարեբախտաբար այդ արարածը կանգնած էր, աչքերը վահանին հառած, ուստի չնկատեց, թե ինչպիսի ատելությամբ է դրա տիրուհին զննում իրեն, հակառակ դեպքում նա լացելով հեռու կփախչեր, առանց նույնիսկ ետ նայելու: Փոխարենը իր վահանին հառված փխրուն արարածի այդ հայացքի մեջ Տարօրինակը վաղուց մոռացված և մի այնպիսի հոգեհարազատ հիացմունք նկատեց, որ իսկույն հանդարտվեց:
_ Հա, իմն է, հիմա գնա այստեղից, _ վերջապես պատասխանեց նա, վիրավոր դաստակը դնելով ազդրին:
_ Իսկ այն քեզ պետք է? _ ասաց արարածը` ականջի կողքով բաց թողնելով իրեն արված ոչ երկիմաստ առաջարկը:
_ Ինչ? _ զարմացավ Տարօրինակ Աղջնակը, կարծես թե իրեն աշխարհի ամենաանիմաստ հարցն էին ուղղել:
_ Չես տա ինձ? _ միամտորեն հարցրեց փխրուն արարածը առաջին անգամ կտրելով աչքերը վահանից և հառելով դրանք Տարօրինակի վրա: Զգացողությունը, թե անցյալն ու ներկան դավադրաբար ձեռք-ձեռքի տված, անթիվ-անհաշիվ հարվածներից ճաքճքած մի հայելի են այժմ դրել ճանապահրի մեջտեղում, այնքան սաստիկ էր, իսկ դրանից պաշտպանվելու ցանկությունն էլ այնքան անզուսպ, որ Տարօրինակի վիրավոր ձեռքը ակամա ձգվեց դեպի վահանը, սակայն նա գերմարդկային լարումով ունակ եղավ զսպել այդ ցանկությունը, ինչից մի զույգ արցունքները շողացին նրա երկար թարթիչների տակ:
_ Ինչիդ է պետք? _ հարցրեց նա:
_ Ես կարող եմ թաքնվել նրա ետևում, _ ասաց արարածը:
Տարօրինակ Աղջնակը բաց արեց բերանը հարցնելու համար, թե ումից է պատրաստվում թաքնվել այդ փխրուն արարածը, սակայն գիտակցեց, որ ինքն էլ հիանալի գիտե հարցի պատասխանը, ու լուռ մնաց: Նրանք լուռ նայում էին մեկը մյուսի աչքերի մեջ: Ուր չքվեցին այս տարիները, ինչու իրենց տեղերում չեն? Անցյալն ու ներկան դավադրաբար ձեռք-ձեռքի տված...
_ Դե ինչ, կտաս այն ինձ? _ անհամբեր հարցրեց փխրուն արարածը:
Անցյալի հուշերով տարված` Տարօրինակը անձայն գլխով արեց, և դա բավական եղավ, որպեսզի արարածը փայլեր ուրախությունից և իսկույն վազ տար վահանի մոտ, այն գետնից բարձրացնելու վճռական մտադրությամբ: Առաջին փորձը անօգուտ էր: Ծանր վահանը դուրս պրծավ փխրուն ձեռքերի մեջից և կրկին ընկավ իր տեղը: Տարօրինակը սուր ցավ զգաց սևացած ձեռքում: Ինչ-որ տագնապ համակեց նրան: Նա նայեց, թե ինչպես է փխրուն արարածը փորձում բարձրացնել այն վահանը, որը նույնիսկ իր համար է ծանր բեռ եղել այս ամբողջ տարիների ընթացքում: Նա ցանկանում էր, որպեսզի այդ փխրուն էակը վերջապես նկատի իր վիրավոր ձեռքը և հարցնի, թե ինչու է այն կոշտուկներով պատվել, սևացել, և վերջապես ինչու է այն այդպես անօգնական դողում, իսկ արդյոք սաստիկ է ցավում: Սակայն սա ամբողջովին վահանով էր կլանված, և թվում էր, թե նրան այլևս ոչինչ չի հետաքրքրում:
Վերջապես նա բարձրացրեց վահանը և դրա ծանրության տակ կքած, սկսեց անշտապ հեռանալ փոշոտ ճանապարհով: Նրա ետևից նայելով` Տարօրինակը մեծ դժվարությամբ էր զսպում քարի վրայից ցատկելու և այդ ծանր բեռը նման փխրուն ուսերի վրայից վերցնելու ցանկությունը: Սուր ցավը կրկին հիշեցրեց իր մասին: Տարօրինակը կրկին նայեց իր բազկին: Դա արդարացի չէ... Ինչ ես անում... Իսկ ես... Իմ մասին մոռացել... Իսկ նա... Նրա մասին մտածել ես...
_ Է¯յ, փոքրիկ, _ գլուխը բարձրացնելով` հեռացող էակի ետևից ձայն տվեց Տարօրինակ Աղջնակը, _ իսկ դու գիտե±ս, թե ինչպես բուժել վահանի հասցրած վերքերը:
_ Գիտեմ, _ արդեն հեռվից ձայն տվեց փխրուն արարածը, _ արցունքներով:
_ Արցունքներով, _ շշնջաց Տարօրինակ Աղջնակը` նայելով իր ձեռքին: _ Ախր դու ինչ գիտես արցունքների մասին:
Չկարողանալով այլևս դիմանալ հետզհետե լցված ծանրությանը` թարթիչները բաց թողեցին իրենցից կախված արտասուքի երկու կաթիլները, որոնք շողալով մայր մտնող արևի վերջին ճառագայթների տակ մեկը մյուսի ետևից ցած սահեցին սևացած դաստակին: Դողը դադարեց: Աղջիկը փակեց աչքերը և... աշուն:
Վերջին խմբագրող՝ Լավ ոստիկան: 22.09.2008, 22:41:
Մեկ ծաղիկը ծափ կտա, մեկ ձեռքով գարուն կգա:
Chilly (23.03.2009), StrangeLittleGirl (13.08.2012), Terminator (13.06.2009)
Լավն էր... Ինձ դուր եկավ։
Երջանկությունը ճամփորդելու ձև է, ոչ թե նպատակակետ։
Ռոյ Գուդման
Շատ հետաքրքիր էր, ապրես
հ.գ. ես դեռ այս մեկն եմ կարդացել
Some are born to sweet delight,
Some are born to an endless night,
End of the night...
Լավ Ոստիկան ջան ապրես, շատ դուրս եկավբայց դեռ կտամ
Շնորհակալ եմ բոլոր տեսանելի և անտեսանելի կարծիքների... ավելի ճիշտ, գովեստների համար:
Մեկ ծաղիկը ծափ կտա, մեկ ձեռքով գարուն կգա:
Նոր հեքիաթ չկա?
Կարոտել եմ էս թեման.....
I may be paranoid but no android!
Կարմիր կովը
Մելս Պարգևիչը դարդոտած էր. մինուճար աղջիկը աճել, մեծացել էր... ուզող չուներ։ Էլ ում հետ ասես, որ խոսք ու խրատ չէր արել. բոլորը միաբերան նույնն էին ասում.
– Աղջիկդ ուզելու բան չի, դու էդ միտքը գլխիցդ հանի։
Նայում էր Պարգևիչը իր Կասանդրային ու թաքուն հույս փայփայում, որ դստրիկը տանը մնացած ապրանք չի դառնա։ Կասանդարն էլ մի Կասանդրա՞ լիներ. վրան աղջկա շնորհք չկար, իսկը որձ ղազ։ Կոպիտ շարժուձևով, բամբ ձայնով, տղամարդու շորերով մի գազան։ Միակ բանը, որ կարող էր աղջիկ հիշեցնել նրա երկար հյուսն էր, որը ոլոր–մոլոր փաթաթված ու ամրացված էր գլխի կատարին։ Դա նրա ամբողջ կերպարին այնպիսի զավեշտալի տեսք էր տալիս, որ հաստատ ավելի դուրեկան կլիներ, եթե ճաղատ լիներ։ Բայց դե Կասանդրան իր հյուսի ղադրը գիտեր։ Կավբոյական լասոյի տեղ էր օգտագործում։ Թե մեկը վրան թարս նայեր, հյուսը կատարից արձակում էր, ձեռքով ֆռռացնում ու շպրտելով փաթաթում ծաղրողի վզին։ Հետո մի երկու շրջան վազ տալով՝ խեղճ զոհին հետևից քարշ էր տալիս, մինչև վերջինս մեղա էր գալիս, խնդրում աղաչում, որ լասոն վզից հանեն։ Այ այդպիսի դաժան պատժի էր արժանանում Կասանդրայի խաթրին կպնողը։ Շրջապատի տղերքի հետ կարգին ախպերություն էր անում, իսկ աղջիկների հետ մի բառ անգամ չէր փոխանակում, միայն երբեմն կարճ փեշավորների հետևից շվացնում էր։ Ի՜նչ ամուսնություն, ի՜նչ բան։ Պարգևիչը չգիտեր ինչ աներ, որ իր տան միակ ծաղիկը մի քիչ բուրավետ դառնար։ Լավ տուն–տեղ էր դրել, կարգին ապրուստի տեր էր, բայց ոչինչ աչքին չէր գալիս. ամբողջ ուշ ու միտքը տունը մնացող Կասանդրան էր։ Մի օր էլ երկար միտք արեց, անքուն գիշերներ անցկացրեց ու որոշեց իր մինուճարին վերջապես աղջիկ դարձնել։ Քանի որ ինքը այդ աղջկական ֆինտիֆլյուշկաներից գլուխ չէր հանում, գործի իսկական վարպետներ վարձեց՝ նրանց խոստանալով իրենց քաշով մեկ փող, միայն թե մի ճար անեն, Կասանդրային կանացի դարձնեն։ Վարպետներն էլ հո հասարակ մարդիկ չէի՞ն. Պարգևիչը նրանց բարձրաշխարհիկ «Իմիջդ մեյքեմ» ֆիրմայից էր վարձել։
Ու որոշված օրը Պարգևիչի գտած երկու հոյակապ իմիջ մեյքողները ծեծեցին նրա տան դուռը։ Կասանդրային էլ հայրը քուչեքից մի կերպ հավաքել, տուն էր բերել, որ ծանոթացնի իր համար միակ հույս ու ապավեն դարձած հյուրերի հետ։ Կասանդրան հոնքերը կիտել, թթված նստել էր՝ չուզենալով անգամ իմանալ իր գլխի գալիքը։
– Բարո՜վ եք եկել, հազա՜ր բարին, Իլյիչ մեյքողներ ջան։ Էս էլ իմ Կասոն,– նոր ներս մտած հյուրերին դիմեց Պարգևիչը։
– Ոչ թե Իլյիչ, այլ իմիջ,– ուղղեցին նրան եկվորները։
– Ես Սովետի մարդ եմ, ինձ կներեք...
Ու Պարգևիչը, ոտ ու ձեռ ընկած, սկսեց պտտվել հյուրերի ու Կասոյի շուրջը՝ փորձելով նրանց իրարու բերել։
Կասանդրան հոնքերի տակից նայեց եկվորներին։ Մեկը միջին տարիքի մի դզած–փչած էր կին էր՝ մոդայիկ սանրվածքով, փայլուն մակիաժով, թիթիզ ու թանկանոց շորերով։ Տղամարդն էլ լպստած մազերով, բարակ բեղերով ու գունավոր կոստյումով մեկն էր, ով սեթևեթ շարժուձևով իր աշխատակցուհուց հետ չէր մնում։
– Կասո ջան, սա Ալին է, իսկ սա՝ Բաբան։
– Բաբա Յագա՞,– թունոտ հայացք գցելով կնոջ վրա՝ հարցրեց Կասոն։
Կնոջ հազար անգամ ձգած դեմքն ավելի ձգվեց, իսկ մեծացրած շուրթերն ավելի փքվեցին։
– Օրիորդ, մի վիրավորեք մեր գեղեցկուհի Բաբային,– ձեռքն օդում ճոճելով՝ վրա բերեց գունագեղ Ալին։
– Օրիորդը տա՜տդ է,– բացականչեց Կասանդրան ու ձեռքը տարավ կատարին։
Բայց դեռ չէր հարցրել հյուսը քանդել, երբ Պարգևիչը, անմիջապես հետ քաշեց նրա ձեռքը՝ կանխելով դարի հանցագործությունը։
– Աղջիկս, այս մարդիկ եկել են, որ քեզ... ավելի սիրունացնեն։ Դուք որոշ ժամանակ իրար հետ եք ապրելու։ Ես էլ հաճախ կայցելեմ, չմտածես։
– Ո՞նց թե,– ճչաց Կասանդրան ու թռավ աթոռի վրա,– ռադ էղե՜ք...
Ու լասոն արդեն պտտվում էր օդում..
Պարգևիչին երկար ժամանակ պահանջվեց՝ մինչև կարողացավ աղջկան հանգստացնել ու համոզել ապրել Ալիի ու Բաբայի հետ։ Եվ վեջապես գոհ մնալով իր տանջալից աշխատանքից՝ Մելսը կապեց ճամպրուկները ու գնաց տնից։
Ու սկսվեցին Կասանդրայի դժբախտ օրերը։ Բայց նա ինքն իրեն խոսք էր տվել, որ Ալի–Բաբայի գլխին քառասուն ավազակ է բերելու...
– Արի փորձենք մի քիչ դիմահարդարում,– առավոտ շուտ սկսում էր Բաբան։
– Հեռո՜ւ մնա, օձ,– ճչում էր Կասոն։
– Աղջկան վայել չէ այդքան կոպիտ արտահայտվել,– թևքերն ուղղելով՝ փորձում էր դաստիարակել Ալին։
– Հեչ էլ կոպիտ չեմ, հլը սրա ձգած ռեխին նայե՜ք, միայն օձն է մաշկը էդքան հաճախ փոխում։
Կոսմետիկան տնով մեկ լղոզելուց հետո անցնում էին շարժուձևի դասերին։ Ալին, նուրբ մատները օդում շարժելով, սկսում էր բացատրել քաղաքավարության կանոնները։ Բայց նրա ասածներին Կասանդրան միայն ճպացնում էր ու մատը կոպտորեն տնկում։ Ալին կորցնում էր համբերությունը.
– Քեզ երբևէ ասե՞լ են, որ դու տղամարդու նման ես։
– Ո՜չ, – ֆշշացնում էր Կասոն,– իսկ քե՞զ։
Մի օր էլ Ալի–Բաբան աղջկան ուժով նստեցրեցին հայելու առջև, կտրեցին նրա լասոն, դա դեռ քիչ էր՝ մի բաբայական սանրվածք սարքեցին գլխին, հետո շուրթերը ներկեցին, կանացի սիրուն շոր հագցրեցին ու փակեցին սենյակում։ «Թող ինքն իր նոր կերպարի հետ հարմարվի»,– որոշեցին վարպետները։ Մի ժամ էլ դեռ չէր անցել, երբ սենյակի դուռը շրխկոցով կոտրվեց ու դուրս թռավ գազան Կասանդրան։ Կարճլիկ մազերը բարակ–բարակ հյուսել էր՝ ի հիշատակ իր կորցրած լասոյի, շրթներկը ձեռքով շուրթերից մաքրել, քսել ճակատին, հագի շորն էլ փրթիկ–փրթիկ էր արել։ Ռունգերից ծուխ էր դուրս գալիս, աչքերից՝ կայծեր։ Այս աղջկան հաստատ ուզող կլիներ, եթե մոտակայքում Տառզաններ ապրեին։
– Աաաա՜,– վախից ճչած Ալին ու մտավ սեղանի տակ։
Իսկ Բաբան պարզապես ուշաթափվեց։
Բայց սրանով Կասանդրայի չարչարանքները չավարտվեցին։ Ալի–Բաբան ձեռ չէին քաշում իրենց գործից, ու օր օրի վրա ավելի էին մեյքում, թողնում։
Կասոն չգիտեր՝ ոնց ազատվեր նրանցից ու որոշեց իր ախպեր–տղերքին օգնության կանչել։ Տեսնելով իրենց ընկերոջ վիճակը՝ տղերքը երկար–բարակ մտածեցին ու ճարը գտան. մի հոյակապ օպերացիա՝ «Կարմիր կովի կաշին»։
– Փոխե՞լ եք ուզում, կփոխենք, պսակե՞լ եք ուզում, կպսակենք։
Ու իրար աչքով անելով՝ բոլորն անցան գործի՝ ճիշտ այնպես, ինչպես ծրագրել էին։
Այդ օրվանից ի վեր Բաբան սկսեց նկատել, որ Ալին տնից շատ է բացակայում, վերադառնում է քեֆը լավը, սովորաբար կոկիկ շորերը՝ անփույթ, երեսը՝ անթրաշ, քիթ–մռութը՝ պաչպչած։ Ու հետն էլ քթի տակ Թաթա է երգում, մատներն էլ շախով ճտացնում։ Իսկ Կասանդրայի մասին ընդհանրապես չի ուզում լսել։ Բաբան չէր հասկանում՝ ինչ է կատարվում իր գործընկերոջ հետ, որն առաջ նրբաճաշակության մարմնացում էր, իր գործին միշտ նվիրված։ Իսկ Ալին երջանի՜կ էր։ Ընկել էր թաղի տղերքի խելքին... Կյանքում առաջին անգամ՝ սաունաներ, աղջիկներ, ուտուշ–խմուշ։ Ու հիմա աչքի առաջ փոխվում էր՝ մի ծայրահեղությունից դեպի մյուսը։ Բա տղե՜րքը ինչ գոհ էին իրենց գործից...
Նրանցից մի քանիսն էլ չմոռացան գնալ Պարգևիչին հյուր։ Մի քիչ դեսեցից–դենից խոսեցին, եղանակներից դժգոհեցին, հետո խոսք բացեցին, թե.
– Մելս Պարգևիչ, դու տեղը–տեղին, պետլած տղամարդ, բա քեզ սազո՞ւմ է անկնիկ լինելը։ Չեղավ, չեղավ... Աղջիկդ էգուց մյուս օրը կպսակվի, կգնա, դու հո մենակ չե՞ս մնալու։
– Է՜հ, տղերք ջան... Իմ հայ–հայը գնացե՜լ է...
Բայց տղերքին Պարգևիչի «հայ–հայ»–ը քիչ էր հետաքրքրում, նրանք իրենց գործը լավ գիտեին։
– Բա չե՞ս ասի, Պարգևիչ, մեկը կա, քեզ համար հալ ու մաշ է լինում, խեղճ կինը էլ չգիտի՝ ինչ անի, որ իրեն նկատես։
Մելսի աչքերը փայլեցին, բայց սիրտը կասկած ընկավ.
– Տղերք, կարո՞ղ է պատահի՝ ձեռք եք առնում։
– Չէ, Պարգևիչ, քեզ բա՜ն ենք ասում...
Բաբային Ալիի փոխակերպման դարդը ու Կասանդրայի՝ լրիվ իր ուսերին մնալը իբր քիչ էին, մի հատ էլ դրան ավելացան Պարգևիչի ամենօրյա այցերը ու գլուխ տանող զրույցները։ Բաբան մնացել էր շվարած. Մելսը պլպլացնող աչքերն իրենից չէր կտրում։ «Հայ–հայ»–ի մասին չգիտենք, բայց Պարգևիչի ռոմանտիկան դեռ տեղն էր։ Սկսեց Բաբային ծաղիկներ նվիրել, բանաստեղծություններ գրել, գիշերը պատուհանի տակ սերենադներ երգել։ Բաբան էլ կամաց–կամաց հալվեց՝ սկսած հաստ շպարից, վերջացրած նուրբ կանացի սրտիկով։ Ու այդպես հալվեց, ընկավ Պարգևիչի գիրկը... Էլ ի՜նչ Կասանդրա, ի՜նչ բան։ Ամուսնության առաջարկությունն ու պատասխան «հա՜»–ն շատ չուշացան։ Յոթ օր, յոթ գիշեր հարսանիք արեցին։ Ու թռան Յամայկա՝ իրենց երկրորդ ջահելությունը վայելելու... Տղերքը հրճվում էին. իրենց օպերացիան հաջողված էր, Կասանդրան՝ ազատված։
Թե ինչ եղավ Ալիի հետ, հաստատ չգիտենք, բայց ասում են՝ մասնագիտությունը փոխել է, դարձել քեֆ մեյքող։
Կասոն էլ նույն գազանն է, հյուսն էլ երկարացրել է, նորից ոլորել կատարին ու շարունակում է իր երջանիկ կյանքը՝ թաղի տղերքի ընկերակցությամբ։ Տղերքը լավ գիտեն, որ ով ով, բայց իրենց կարմիր կովը կաշին փոխողը չի, երևի հենց դրա համար էլ այդքան սիրում են նրան։
Իսկ Մելսը Բաբայի հետ վայելում է իր ամուսնական կյանքը... Միայն թե մի միտք մինչև օրս էլ հանգիստ չի տալիս նրան՝ մինուճար աղջիկը աճել, մեծացել է... ուզող չունի։
Ինչպես միշտ Ռիպայի հումորը սպանում է.....
Շնորհակալություն լիքը դրական լիցքերի համար....
I may be paranoid but no android!
Ռի՛փ, լավն էր
Էդ ի՞նչ սինդրոմ է, որձղազությա՞ն։Ռի՛փ, լավն էր
Այս պահին թեմայում են 1 հոգի. (0 անդամ և 1 հյուր)
Ձեր իրավունքները բաժնում
Մեջբերել
Էջանիշներ