Պարոն Եղիայեանը այս գրառումը կատարել է արևմտահայերենի քննարկման թեմայում, բայց հարցը վերաբերում է ուղղագրությանը.
Կրկնեմ հասկացածս և ամփոփեմ հասկանալիքս:Եղիայեան-ի խոսքերից
մտքերս շարադրեմ մոտավորապես այսպիսի սխեմայով՝ 1. առաջարկված փոփոխությունները ո՛ր բառերին են վերաբերում (կոնկրետ այս կամ այն բառը ինչպես է գրվելու), 2. ի՛նչ է տալու այս վերափոխումը բառերի իմաստաբանական կողմը թափանցիկ դարձնելու համար (շատերն են խոսում իմաստաբանության մթագնման մասին նոր ուղղագրությունում), 3. ի՛նչ բացառություններ են սպասվում:
Առաջինը: ԵԱ-ի վերականգնումը նշանակում է յա-ի վերացու՞մ: Ազգանուններում, ածականներում (է՞լ որտեղ կա): Մի հարց ունեի՝ իսկ ինչպես գրել ձայնավորից հետո, բայց տեսա Եղիայեան ազգանվան մեջ ու հարցս թուլացավ: Բայց և այնպես, ես գիտեմ Հաննեյան ազգանունը: Սա ինչպե՞ս ենք գրելու:
Հա՛, հոլովաձևերում կա՝ արեամբ, ձյուն/ձյան՝ ձեա՞ն տակ: Այսինքն՝ ազգանուններն էլ հոլովաձև են:
Դ՛Արտանյանն ինչպե՞ս է գրվելու: Այլևս զրկվելու ենք նրան հայ համարելու երջանկությունից:
Երկրորդ առաջարկը:
ույ - յու հայելաձև հակառակ երկհնչյունները դառնում են ո(ւ)յ [ես այսպես եմ գրի առնում ըստ իմ սովորության] և ի(ո)ւ (ի դեպ՝ ինչու՞ վարանեցիք մեծատառ վյունը մեծատառ ինիի կողքին գործածելՈՅ- յոյն, նոյն, գոյն և այլն. ԻՒ կամ Իւ- արիւն, սիւն,
ություն/ության հոլովումը կդառնա ութիւն / ութեան
Ուրիշ ո՞ր բառերում կհանդիպի իւ / եա հերթագայությունը:
Փոխառյալ բառերում ոյ ապա ույ ինչպե՞ս կհաղորդվեն: Կորեական Ցոյ ազգանումը կկարդանք Ցո՞:
Լավ, փոխառյալներն այդքան կարևոր չեն: Հակառակ դեպքում՝ բացառություն կհամարենք:
Երրորդը վերաբերում է բառավերջի է-ին: Ափսոս՝ հանգաբառարան չունեմ: Բացի Ձեր բերած օրինակներից ուրիշ բառ է-ով վերջացող հիմա միտս չի գալիս:
Եվ մի վերջին հարց: Չգիտեմ՝ ինչու՛ է-ն և օ-ն իմ աչքին շաղկապվում են: Երևի երկուսն էլ այն պարզ ձայնավորներն են, որոնք հայերենում ունեն իրենց երկբարբառները (ե և ո)՝ բառասկզբում և բառամիջում ու վառավերջում գրվելիս: Արդ, ինչու՞ եք առաջարկում օ-ն հետևողականորեն հանել բառամիջից ու բառավերջից, իսկ է-ն միայն բառամիջից:
Կարծում եմ, որ իմաստաբանական-պատմական հիմքեր ունեք: Կներկայացնե՞ք:
Շնորհակալություն:
Մեջբերել
Էջանիշներ