Սրտիցս մի էջ...

[Esmeralda]

Խոսի՛ր ինձ հետ...

Խոսի՛ր ինձ հետ: Համոզված եմ՝ կչորանաս արցունքներից: Խոսի՛ր ինձ հետ՝ թեկուզ իմ մեջ ներարկելով տամկությունդ:
Ես քեզ հետ կխոսեմ մեր լեզվով, որ միայն մենք հասկանանք ու միայն մենք անձրևենք այս արևի գրկում... Ես ամեն ինչ կանեմ, որ դու չլռես իմ պատճառով... Որ ավազիս վրա չիջեցնես լռության ալիք, ինչպես այն օրը, երբ ասացի քեզ, որ ինձ ոչ թե գտել, այլ կորցրել ես...
Ի՞նչ իմանայի, որ վերջիվերջո փոքրիկ երեխայի պես, որ սահնակով բարձրանում է բլրի բարձունքը, պիտի հոգնած նստեմ այն բեռան վրա, որ ամբողջ ճանապարհին ճակատիս քրտինքի կաթիլներ է առաջացրել, ու իջնեմ ցած... Եվ ի՞նչ իմանայի, որ իջնելու եմ ոչ թե անհոգ ուրախությամբ լի երեխայի պես, այլ հոգնած սահնակի: Չեմ տրտնջում... Կյանքի սևուսպիտակն անխուսափելի են որևէ մեկի համար: Մնում է միայն՝ ինքդ մի գույն ստեղծես ու փորձես եզրագծել սևուսպիտակը... Կամ էլ գունատուփդ հաձնես երազագրին ու երկարատև քուն մտնես՝ փորձելով ապրել մի երազակյանք...
«Իրականության գիրկը չնետվե՛ս դու քո գույներով», - ինչո՞ւ ասացիր... Մի՞թե գիտեիր, որ դեռ գալու է այդ ժամանակը... հաճախ կարծում եմ, թե կենսագիրս դու ես ի ծնե... Հիմա ափսոսում եմ, որ չհանձնեցի քեզ գունատուփս: Գիտեմ՝ վշտացար, տրտում հեռացար ու ինձ դատեցիր քո սև մատիտով, որ հետո ջնջես, եթե կամենաս... Բայց երկար ապրող մատիտագիրը ջնջելուց հետո հետքեր է թողնում... Իսկ հիմա արդեն գարունն է խեղդվում... Մի ամառ մնաց, որ եզրագծենք ու զգույշ կցենք անցյալի գրքին, ինչպես մոռացած էջերն են կցում տպարաններում...
Ես իմ էջալից անցյալն եմ թերթում՝ մատներիս ծայրը արյամբ թրջելով... Կողքից նայելիս թվում է՝ ձեռքով տաղեր եմ հյուսում, արյունոտ տաղեր, այնինչ փորձում եմ արյան կարմիրով ծածկել ամպամած տաղերիս սևը... Գրկի՛ր անցյալս ու ուսումնատենչ ուսանողի պես սրտիդ մոտ պահած՝ քայլի՛ր միջանցքում... Քայլերիդ հոգուն մի՛ սաստիր անվերջ՝ դեպի ինձ բերող ուղի փնտրելու ցանկության համար... Ավելի լավ է, քո քայլաստանում օրենք չստեղծես... Պարզապես գտի՛ր ինձ քո մտքերում, պատմի՛ր երազդ իմ աչքերի մեջ, խորհի՛ր քո սերը իմ պաղ շուրթերին ու երազագույն նիզակով խոցի՛ր իմ հապաղումը... Հետո չլսված երգեր շպրտի՛ր այն անդնդի մեջ, որ լոկ հուսահատ մարմիններով է իր խորքը լցրել... Ու հետո մենք էլ ե՛կ լուռ տապալվենք՝ ելևէջազօծ օդում թողնելով մի նոր մեղեդի, որը մեզ վրա կիջնի, կնստի փոշոտ լռությամբ՝ երբեմն թեթև դող հառաչելով ելևէջումից մի նոր մարմնի...
Իմ լեռնաշխարհն էլ այդպես է կերտվել՝ ամեն հառաչքից անդնդախորքում փոշու շերտերից...

[Ծով]

ՀՐԱՇԱԼԻ Է…

[Guest]

Աննկարագրելի լավն էր… շատ գրի, ես քեզ շատ եմ սիրում

[Esmeralda]

Ուրախ եմ, որ հավանել եք գրվածքս
հիմա տեսնեմ ինչ ունեմ.... էլի տեղադրեմ....

[Esmeralda]

Օրինաչափ պատահականություն

...
Ի՜նչ մութ է այսօր այստեղ առանց քեզ... Լուսամուտները սառել են վշտից... Վարագույրները, կոկորդը սեղմած, կախվել են վերից... Ժամացույցն էլ է վերևում կախվել ու պտտվել է ստիպում ալարկոտ իր սլաքներին... Իսկ վերջիններս իմ սրտի կամքով մեխվել են տեղում... Ես օրինաչափ հեքիաթ եմ այրում պատահականության խարույկի վրա... Հակադրությունների մի ամբողջ շարան փոշու հաստ շերտով շոյում են գիրքս ու գրիչներս, դարձնում մոխիր այդ գունաստանը... Ու մատիտ-գրիչ, ձեռք ձեռքի տված, մի աղմկալից զրույցով լցված, ընկնում են ներքև ացող սեղանի արցունքների հետ... Փայտացած նստած աթոռներն անթիվ դողում են դռան ամեն շարժումից և միանալով իմ հայացքների հույսոտ երամին՝ փորձում են շոյել արցունքաժպիտ քայլիդ մեղեդին...
...Հոգնած աչքերս կորեր են գծում՝ փորձելով հասնել սև սլաքներին գորշ ժամացույցի... Չկաս... գնացի... Այսօր լուսամուտները, ցրտից խենթացած, խոր քուն կմտնեն, որպեսզի չզգան քո ներկայության ընդհատված կորը...

Հ.Գ. Եթե որևէ մեկը եղել է ԵՊՀ-ի ընթերցասրահում(4-րդ հարկի), ավելի լավ կհասկանա...

[Guest]

Լուրջ եմ ասում, թե ինչ-որ բան զգացի քո այս գրածից… կամ երեվի բան չհասկացա, լավ, ոչինչ, իմ հետ այսպես էլ ա պատահում, բայց ոնց որ դու գրած չլինեիր երեվի մի քանի ժամ հետո մի հատ էլ կարդամ՝ կարողա մի բան զգամ:

[Esmeralda]

Լուրջ եմ ասում, թե ինչ-որ բան զգացի քո այս գրածից… կամ երեվի բան չհասկացա, լավ, ոչինչ, իմ հետ այսպես էլ ա պատահում, բայց ոնց որ դու գրած չլինեիր երեվի մի քանի ժամ հետո մի հատ էլ կարդամ՝ կարողա մի բան զգամ:

Որ էլի չհասկանաս, կտեղեկացնես

[Ուլուանա]

Լավ ես նկարագրել սպասման ծանր հոգեվիճակը։
Բայց կուզենայի քեզ մի փոքրիկ դիտողություն անել, կամ գուցե խորհուրդ տալ, ինչպես ուզում ես անվանիր։ Խոսքս հենց այս վերջին ստեղծագործությանդ մասին չէ, այլ ընդհանրապես քո գրելաոճի։ Հուսով եմ՝ չես նեղանա։ Դա իմ կարծիքն է, որի հետ կարող ես համաձայնել կամ չհամաձայնել։ Ընդհանրապես շատ գեղեցիկ ու պատկերավոր ես գրում, հաճախ նույնիսկ ինքդ ես բառեր ստեղծում՝ հետաքրքիր ու ինքնատիպ պատկերներ ստանալով, բայց, ինձ թվում է, քո գրածներում չափազանց շատ են «թունդ», «ուժեղ» բառերի կուտակումները... ո՞նց ասեմ, որ ճիշտ պատկերացնես ասածս... Մտքերդ կարծես մի տեսակ գերհագեցած լինեն այդպիսի բառերով ու արտահայտություններով... Այսինքն՝ պաճուճանքը, իմ կարծիքով, շատ է, մի քիչ պարզություն երևի չէր խանգարի...

Հ.Գ. Հետաքրքիր կլիներ իմանալ քո կարծիքը իմ կարծիքի մասին։

[Guest]

Հետաքրքիր կլիներ իմանալ քո կարծիքը իմ կարծիքի մասին։

Իսկ կարելի է ես ասեմ

Ինչ ինձ դուր է գալի Esmeralda-ի գրաքի մեջ դա հենց նրա մտքերի խտությունն է, որը ես կուզեի վոր զարգանար և քիչ-քիչ դարնար չաձազանց խիտ: Ես հաջույք եմ ստանում երբ մեկ մեկ գրածի մեք նկատում եմ միանգամից մի քանի իմաստ… աբստառտ բաներ շատ եմ սիրում

[Riddle]

Ինչ ինձ դուր է գալի Esmeralda-ի գրաքի մեջ դա հենց նրա մտքերի խտությունն է, որը ես կուզեի վոր զարգանար և քիչ-քիչ դարնար չաձազանց խիտ: Ես հաջույք եմ ստանում երբ մեկ մեկ գրածի մեք նկատում եմ միանգամից մի քանի իմաստ… աբստառտ բաներ շատ եմ սիրում

Հասկանում ես, հարցը մտքերի խտությունը չէ, ոչ էլ իմաստալիության աստիճանը, հարցը բառերով ծանրաբեռնված միտքն է. գեղեցիկ բառերի չափազանց մեծ կուտակումները թույլ չեն տալիս զգալ նրանցից ամեն մեկի առանձին գեղեցկությունը, որից տուժում է գրվածքի իմաստը: Ամենախոր մտքերն էլ կարելի է արտահայտել պարզությամբ, առանց պաճուճանքի… Չնայած դա բավականին դժվար է իրականում:

[Esmeralda]

Լավ ես նկարագրել սպասման ծանր հոգեվիճակը։
Բայց կուզենայի քեզ մի փոքրիկ դիտողություն անել, կամ գուցե խորհուրդ տալ, ինչպես ուզում ես անվանիր։ Խոսքս հենց այս վերջին ստեղծագործությանդ մասին չէ, այլ ընդհանրապես քո գրելաոճի։ Հուսով եմ՝ չես նեղանա։ Դա իմ կարծիքն է, որի հետ կարող ես համաձայնել կամ չհամաձայնել։ Ընդհանրապես շատ գեղեցիկ ու պատկերավոր ես գրում, հաճախ նույնիսկ ինքդ ես բառեր ստեղծում՝ հետաքրքիր ու ինքնատիպ պատկերներ ստանալով, բայց, ինձ թվում է, քո գրածներում չափազանց շատ են «թունդ», «ուժեղ» բառերի կուտակումները... ո՞նց ասեմ, որ ճիշտ պատկերացնես ասածս... Մտքերդ կարծես մի տեսակ գերհագեցած լինեն այդպիսի բառերով ու արտահայտություններով... Այսինքն՝ պաճուճանքը, իմ կարծիքով, շատ է, մի քիչ պարզություն երևի չէր խանգարի...

Հ.Գ. Հետաքրքիր կլիներ իմանալ քո կարծիքը իմ կարծիքի մասին։

Անահիտ ջան, կարծիքդ կարդացի և հասկացա, թե ինչը նկատի ունես.... Անահիտ ջան...այդ բառերը, որ ասում ես, այդքան շատ են....խիտ է... դրանցից յուրաքանչյուրը չեմ գրել նրա համար, որ բառեր լցնեմ.. իրականում դրանցից յուրաքանչյուրն զգում եմ... ու ինքս բառեր ստեղծելուց առաջ փնտրում եմ համապատասխան բառ... չգտնելով միավորում եմ մի քանի բառեր և ստանում իմ ուզածը... իրականում ստեղծագործելիս ես չեմ մտածում, որ սա հետո պիտի կարդան ուրիշնեըը...
Ուղղակի սովորության հարց է... ինչպես բացատրեմ.... այդ վերջին ստեղծագործությունն, օրինակ, գրել եմ հենց ընթերցասրահում... նայում էի շուրջս... ինչ տեսել եմ, գրել եմ... գրել եմ սրտիս տեսածը...
մի բառ գրի, որը, իրոք, չափն անցնում է պաճուճանքի իմաստով, ու ես կբացատրեմ այդ բառի օգտագործման լրիվ իմաստը...
Ախր... ես կարդում եմ... կարդում եմ... բոլոր բառերն ինձ համար իրենց տեղում են... գուցե արդեն սովորել եմ դրան... դու կողքի աչքով նայի ու ասա... ես կամ կարդարացնեմ իմ գրածը կամ կընդունեմ քո դիտողությունը....
շնորհակալություն կարծիքիդ համար...

[Esmeralda]

Իսկ կարելի է ես ասեմ

Ինչ ինձ դուր է գալի Esmeralda-ի գրաքի մեջ դա հենց նրա մտքերի խտությունն է, որը ես կուզեի վոր զարգանար և քիչ-քիչ դարնար չաձազանց խիտ: Ես հաջույք եմ ստանում երբ մեկ մեկ գրածի մեք նկատում եմ միանգամից մի քանի իմաստ… աբստառտ բաներ շատ եմ սիրում

Եթե այդ խտությունն, իրոք, քեզ դուր է գալիս... ուրեմն մեր ճաշակներն այդ առումով համընկնում են.. եթե ուզում ես, ես քեզ կուղարկեմ իմ լավ ընկերներից մեկի ստեղծագործությունը, որը շատ եմ հավանում... ինձ թվում է, քեզ էլ դուր կգա... անպայման դուր կգա...

[Esmeralda]

Հասկանում ես, հարցը մտքերի խտությունը չէ, ոչ էլ իմաստալիության աստիճանը, հարցը բառերով ծանրաբեռնված միտքն է. գեղեցիկ բառերի չափազանց մեծ կուտակումները թույլ չեն տալիս զգալ նրանցից ամեն մեկի առանձին գեղեցկությունը, որից տուժում է գրվածքի իմաստը: Ամենախոր մտքերն էլ կարելի է արտահայտել պարզությամբ, առանց պաճուճանքի… Չնայած դա բավականին դժվար է իրականում:

Riddle ջան դե հասկանում եմ, որ իմ "ստեղծագործություններն" այնքան էլ քո սրտով չեն.... մոտավորապես հասկանում եմ, թե կոնկրետ ինչն է քեզ վանում... դա սյուժեի խիստ թաքնված լինելն է, առաջին մի քանի հայացքից՝ նույնիսկ բացակայելը... ճի՞շտ եմ....
Իմ կարծիքով քեզ դուր է գալիս, երբ ստեղծագործության մեջ լինում է սյուժե.... բայց դրա տակ թաքնված է ինչ-որ խոհափիլիսոփայական միտք... այսինքն, եթե մեկն ի վիճակի չէ ըմբռնել խոհափիլիսոփայականը, ապա ըմբռնում է սովորական սյուժեն և ստեղծագործությունն այդ մարդու համար չի կորչում...

[Riddle]

Riddle ջան դե հասկանում եմ, որ իմ "ստեղծագործություններն" այնքան էլ քո սրտով չեն.... մոտավորապես հասկանում եմ, թե կոնկրետ ինչն է քեզ վանում... դա սյուժեի խիստ թաքնված լինելն է, առաջին մի քանի հայացքից՝ նույնիսկ բացակայելը... ճի՞շտ եմ....
Իմ կարծիքով քեզ դուր է գալիս, երբ ստեղծագործության մեջ լինում է սյուժե.... բայց դրա տակ թաքնված է ինչ-որ խոհափիլիսոփայական միտք... այսինքն, եթե մեկն ի վիճակի չէ ըմբռնել խոհափիլիսոփայականը, ապա ըմբռնում է սովորական սյուժեն և ստեղծագործությունն այդ մարդու համար չի կորչում...

Անի ջան, նախ սյուժեի վերաբերյալ. ոչ միայն քո, այլ ընդհանրապես, ուրիշի սիրային տվայտանքների մասին կարդալն ինձ համար երբեք հետաքրքիր չի եղել: Այո, ես սիրում եմ, երբ իմաստ է լինում ստեղծագործության մեջ, իսկ երբ ստեղծագործությունը կազմված է լինում միայն նշածս տվայտանքներից, իմաստ ու հետաքրքրություն չեմ գտնում… Ներիր: Ես հասկանում եմ, որ դու կամ մեկ ուրիշը, երբ նման գործ եք գրում, այդ պահին անհավատալի ապրումներ եք ունենում, և դա բնական է, որ ամեն մեկն իր ապրումներն ամենահուզիչն ու ամենաանկրկնելին է համարում, բայց ախր կողքից (համենայն դեպս իմ կողմից) երբեմն պարզապես նույն, ծեծված պատմությունն է թվում: Գիտեմ, որ շատերին դուր է գալիս կարդալ հենց այդ սիրային տվայտանքների մասին, առանց սկզբի ու վերջի, բայց անձամբ ես չեմ կարող ինքնամոռաց կարդալ միայն ասենք սպասման մասին, կամ վերելակի մեջ ապրած զգացմունքների մասին, ինձ ավելի «նյութեղեն» ասելիք է պետք, միայն զգացմունքներից կազմված և միայն զգացմունքների մասին ստեղծագործություններն ինձ չեն ձգում:
Իսկ գրվածքի ոճի մասին արդեն ասել եմ: Բառերի խտությունը այլ բան է, մտքերի խտությունը՝ մեկ այլ բան: Բառերը շատ են, խանգարում են: Ինձ պարզապես դուր չեն գալիս, ինչպես Բարեկամ-ն ասաց, թունդ շպարված գործերը:
Այս ամենը ես ասում եմ միայն իմ գրական նախասիրության մասին, ոչ թե քո ստեղծագործություններն եմ վատ համարում, այնպես որ մտքովդ չանցնի նեղանալ ինձնից:

[Guest]

Եթե այդ խտությունն, իրոք, քեզ դուր է գալիս... ուրեմն մեր ճաշակներն այդ առումով համընկնում են.. եթե ուզում ես, ես քեզ կուղարկեմ իմ լավ ընկերներից մեկի ստեղծագործությունը, որը շատ եմ հավանում... ինձ թվում է, քեզ էլ դուր կգա... անպայման դուր կգա...

Հա անպայման, մեծ հաջույքով:

Եվ մի լսի ոչ ոքի, աշխատի հակառակ, ավելի խտացնելու ողղությամբ՝ իմ նմանները քեզ կսիրեն: