Տղամարդ - կին

[Վիշապ]

Այո, Ակումբն էլ վերջնականապես փակեք ու ցրվեք տներով :

Դե համարյա էդպես է էլի, ու՞ր են նորություն բերող սերունդները: Մարդիկս էությամբ դատարկվում ենք, մեր ինֆորմացիան տալով ինտերնետին ու ԱԲ-ին:
Նավթալինը չգիտեմ, բայց ստագնացիայի հոտը վայթե ամբողջ աշխարհից է սկսել գալ:
Հասնելով մի ինչ-որ զարգացման կետի, մարդիկս լռվելու ու ինքնաոչնչացվելու ենք եթե ոչ ռեսուրսները սպառելուց, ապա՝ ձանձրույթից, կամ իրար ատելուց:

[Ուլուանա]

Մոդերատորական. վերջին գրառումները տեղափոխվել են «Թեմայից դուրս, բայց հետաքրքիր կամ կարևոր գրառումներ»:

[ivy]

Ինձ համար գենդերային տարբերությունների թեման ակտուալ դարձավ, երբ սկսեցի խորացված ձևով կլինիկական հոգեբանություն ու հոգեբուժություն սովորել (հոգեթերապիայի քննության համար) և դեռ շարունակում եմ սովորել կոգնիտիվ-վարքային թերապիայի դասընթացին։
Տարբերությունները լավ երևում են պաթոլոգիաների դրսևորման մեջ։
Ու սրանք իմ դիտարկումները չեն, այլ գիտականանորեն հաստատված հետազոտություններ։
Փսիխոպաթոլոգիայի մեջ սեռը մեծ նշանակություն ունի, որովհետև էս կամ էն «շեղման» սիմպտոմները, ինտենսիվությունը ու ընդհանուր հակվածությունը տարբերվում է ըստ սեռի։

Օրինակ՝ աուտիզմը (իր ամբողջ սպեկտրով) աղջիկների մոտ հաճախ մնում է չնկատված կամ միայն ուշ տարիքում է դիագնոզը դրվում, որովհետև հաճախ այլ կերպ է արտահայտվում, քան տղաների մոտ։ Հատկապես լավ խոսք զարգացրած աղջիկների մոտ շատ ավելի դժվար է աուտիզմը նկատել, քան տարեկից տղաների մոտ։
Անորեքսիային ու ուտելու մյուս խանգարումներին ավելի շատ կանայք են հակված, քան տղամարդիկ։ Ալկոհոլիզմին՝ տղամարդիկ։ Եվ այլն։
Բացի դրանից, մանկության տարիքում աղջիկներն ընդհանուր առմամբ ավելի տոկուն են, քան տղաները (մինչև դեռահասությունը)։ Զարգացումն էլ է աղջիկների մոտ առաջ ընկնում մանկության տարիներին։
Գենետիկ ու հորմոնալ տարբերությունները մեծ ազդեցություն ունեն էս ամենի վրա։

Գենդերային դերերի թեման մի քիչ ուրիշ է, էստեղ հետազոտությունները միանշանակ չեն։ Ու սա շատ ավելի լայն թեմա է։

Հա, մենք բոլորս հավասար ենք, բայց նույնը չենք։
Ու փսիոխոպաթոլոգիայի թեմայում ինձ համար սեռային տարբերությունների մասին իմանալը կարևոր է։ Հենց թեկուզ աուտիզմի օրինակով։
Մյուս կողմից, քո դիմաց միշտ տվյալ մարդն է՝ իր բոլոր առանձնահատկություններով ու եզակիությամբ։ Դու չես կարող իրեն ինչ-որ կաղապարի մեջ մտցնել, միայն որովհետև էս կամ էն սեռին, ազգությանը կամ հավատքին է պատկանում։ Ու պիտի իրեն նայես՝ որպես լրիվ նոր դեպք։ Սա շատ ավելի կարևոր է։

[Բարեկամ]

Գենդերային հավասարություն չի նշանակում անտեսել տարբերությունները կամ պարտադրել դրանց անտեսում։ Նշանակում ա հավասար հնարավորություն տալ օգտվելու կյանքի բոլոր բարիքներից (ու նաև չարիքներից)։
Նրանք, ովքեր պնդում են, որ հետաքրքրությունների ու ինքնըստինքյան, բնական/չազդված դրսևորումների առումով սեռը ընդհանրապես դեր չունի, կա'մ սահմանափակել են իրենց դիտարկումները շատ նեղ ընտրված օրինակներով, կա'մ նման մտածողությունը արդի թրենդային տեսությունների ներշնչանք ա, քանի որ ակնհայտ տարբերությունները` որևէ ազդեցությունից զերծ, մարդկանց մեծ, մեծ մասի մոտ չընդունելը ուրիշ կերպ դժվար է բացատրել։ Եվ թողնենք մեծահասակներին մի կողմ, անվիճելին երեխաներն են` օրորոցից սկսած, այն դեպքերը երբ պարզ տեսնում ես, որ կատարում են բնական, չպարտադրված ընտրություն։

[StrangeLittleGirl]

Գործի բերումով ես էլ եմ էս թեմաների մեջ շատ էղել ու ահագին խորացել եմ թեմայով տպագրված գիտական աշխատանքների մեջ։ Նաեւ առաջին ձեռքից տեսել եմ, թե ոնց են փորձել գոյություն չունեցող գենդերային տարբերությունները փորձել զոռով սղղացնել, ինչը բարեբախտաբար կանխվել ա։

Ուրեմն միջին չափահաս կնոջ ու տղամարդու միջեւ լիքը տարբերություններ կան մտավոր աշխատանքի, հետաքրքրությունների, հոգեկան խնդիրների եւ այլ ուղեղային պահերով, բայց, բայց... դրանց շատ հսկայական մաս, եթե ոչ ամբողջությամբ գալիս ա նրանից, թե ոնց են էդ մարդկանց մեծացրել։ Իսկ ոնցը սկսվում ա շատ վաղ, ծնվելու պահից, նույնիսկ որոշ հեղինակներ գտնում են, որ ներարգանդային կյանքից։

Ուրեմն մեքենաներով կամ տիկնիկներով հետաքրքրվելու տարիքում արդեն «ամբողջ վնասը» տված ա։ Նախ, մեքենաներով կամ տիկնիկներով հետաքրքրվելը ոչ թե սեռի/գենդերի ցուցիչ ա, այլ առարկաներով կամ մարդկանցով հետաքրքրվելու։

Դեռ շատ փոքր տարիքից ծնողներն ու այլ մեծահասակներ աղջիկների հետ ավելի շատ են խոսում ու ավելի ուրիշ բառապաշարով (սրա մասին լիքը հետազոտություններ կան, թե հետաքրքրում ա, երբ կոմպին հասնեմ, հղումներ կդնեմ): Աղջիկների հետ ավելի շատ են շփումային ժամանակ անցկացնում, ու արդյունքում աղջիկների հետաքրքրությունը մարդկանց նկատմամբ աճում ա, էմպաթիան ձեւավորվում ա, theory of mind-ն ավելի ուժեղ ա լինում։ Տիկնիկներով խաղալը հենց էմպաթիայի, theory of mind-ի ձեւավորման նշան ա, երբ երեխան արդեն կարողանում ա աշխարհը ուրիշի (էս դեպքում տիկնիկի) տեսանկյունից տեսնել։ Ու էս խաղերի շնորհիվ էս ունակությունն ավելի ա ամրապնդվում, չափահաս տարիքում արդեն տեսանելի տարբերություն ա տալիս։

Տիկնիկներով խաղալուց կարան հրաժարվեն ոչ միայն էն էրեխեքը, որոնց հետ փոքր ժամանակ շատ չեն խոսել, վերբալ ունակությունները չեն զարգացրել, այլեւ օրինակ աուտիզմ ունեցողները, որովհետև իրենց էմպաթիան ուրիշ ձեւ ա զարգանում, theory of mind-ի դժվարություններ ունեն։ Ավելին՝ տղաները ֆիգուրիններով են շատ խաղում (բեթմեն, սուպերմեն եւ այլն), որոնք հասարակության կողմից ընդունելի տիկնիկներն են տղաների համար։

Լիքը հետազոտություններ կան նաեւ էն մասին (էլի որ կոմպիս հասնեմ, կդնեմ հղումները), թե ոնց ա երեխայի բառապաշարի չափը, որակը եւ այլն նաեւ ուղիղ համեմատական ծնողների կրթության, եկամտի, երեխայի հետ անցկացրած ժամանակի հետ։

Ու արդյունքում դիտարկում ես, որ տղաները մեքենաներով են խաղում, աղջիկները՝ տիկնիկներով, բայց չես դիտարկում, թե տղաների հետ «ինչ լեզվով են խոսել», ինչ հագուստ են հագցրել, ինչքան են գրկել աղջիկների համեմատ։

Ու էս տարբեր վերաբերմունքի շնորհիվ ա, որ հոգեկերտվածքը տարբեր ա լինում, հետեւաբար նաեւ հոգեկան խնդիրները։ Աղջիկներն աուտիզմն ավելի լավ են ծածկում ու ադապտացվում, որովհետեւ իրանց խոսքը լավ ա զարգացել ավելի շատ ինփութի շնորհիվ, մարդկանց հետ ժամանակ անցկացնելու շնորհիվ իմիտացիային սկսել են լավ տիրապետել, ի տարբերություն տղաների։ Ուտելու խանգարումներն աղջիկների մոտ ավելի շատ են, որովհետեւ արտաքին տեսքի պարտադրանքը աղջիկների, ոչ թե տղաների նկատմամբ ա։ Ալկոհոլիզմը տղամարդկանց մոտ ավելի շատ ա, որտեւ փոքրուց հաղորդակցվել քիչ են սովորացրել, սովորացրել են էմոցիաներ ցույց չտալ, չկիսվել էմոցիաներով, ու արդյունքում ալկոհոլի մեջ են լուծում փնտրում։

Մտավոր ունակություններից էլ հայտնի մտավոր ռոտացիան (պարզ լեզվով ասած քարտեզ կարդալը), որ ցանկացած սեքսիստ կոգնիտիվ հոգեբան զոռով բերում ա, առաջ ա գցում (աչքովս եմ տեսել հենց մեր սեփական հոդվածը գրելուց, թե ոնց էր նման մեկը 0.1%-անոց տարբերությունը, որը ստատիստիկա իմացող ցանկացած մարդ գիտի, որ շատ մեծ, տվյալ դեպքում 10000-անոց ընտրանքի դեպքում նշանակալի ա լինելու, թե ոնց էին երկու համահեղինակ զոռով փորձում հոդվածի մեջ ներառել), էլի պայմանավորված ա զանազան գործոններով։ Օրինակ, երբ կանանց ասում ես էս առաջադրանքից կանայք լավ են, շատ ավելի լավ են լուծում, քան երբ ասում ես, որ կանայք վատ են։ Երբ համեմատում ես ոչ թե բոլոր կանանց ու տղամարդկանց, այլ նրանց, որոնք հավասարապես համակարգչային խաղեր են խաղում, տարբերությունն անհետանում ա։

Էս թեմայով մանկական խաղերից նաեւ Լեգոն ա հետաքրքիր։ Ուրեմն Լեգոն ստեղծվել ա Դանիայում որպես ունիսեքս խաղալիք։ Երեխաների բազմաթիվ սերունդներ՝ աղջիկներ ու տղաներ հավասարապես խաղացել են, ու երբեք որեւէ մեկը չի ասել, թե սա տղայի խաղալիք ա։ Բայց չգիտես ինչու հենց ԱՄՆ ա ներմուծվել, մենակ տղաների խաղալիք ա դարձել։ Հետո սկսել են աղջիկների լեգո արտադրել, ու Դանիայում էլ հաջորդ սերունդներին արդեն սկսել են տղաների ու աղջիկների լեգո տալ։ Բայց լեգոն էլ մտավոր ռոտացիան լավացնող խաղալիք ա։

Մի խոսքով, անվերջ կարամ գրեմ էս թեմայով։ Եթե իսկապես հետաքրքրում ա թեման, առաջարկում եմ The Gendered Brain գիրքը կարդալ, որտեղ հավաքված են 18-րդ դարից մինչեւ հիմա բոլոր հետազոտությունները գենդերային տարբերությունների թեմայով, սկսած էն ժամանակներից, երբ կնոջը համարում էին կապիկից մի քիչ խելացի (երկու գլխանի կապիկի չափ), մինչեւ մեր օրեր։ Ու ցույց ա տալիս, որ հա, տղամարդու ու կնոջ միջեւ կան գենետիկ, հորմոնալ, անատոմիական տարբերություններ, բայց դրանք շատ ավելի քիչ են ազդում ուղեղի վրա, քան հասարակության վարքը տղաների ու աղջիկների նկատմամբ։

Նաեւ ասեմ, որ իմ սեփական հետազոտություններում էլ եմ տեսել (ոչ թե դիտարկումներում, այլ հենց քանակական չափումներու ), որ երկու նույն սեռի պատահական անձանց միջեւ շատ ավելի մեծ մտավոր տարբերություններ կարան լինեն, քան տղամարդու ու կնոջ միջինացված թվերը։

Հետո, էս հետաքրքրություններն իբր օրինակ են բերում, թե ինչու կանայք չեն ուզում ղեկավար պաշտոններ զբաղեցնել։ Բայց ահավոր կոնսերվատիվ ակադեմիայից հետո, երբ կանանց համար լիքը խոչընդոտներ են ստեղծված, նաեւ վերեւում նշված կարծիքների տեսքով ընկնում ես նորարարական բիզնես միջավայր ու տեսնում, որ կանայք լավ էլ կարան ղեկավար պաշտոններ զբաղեցնել, հասկանում ես նաեւ, որ հարցը ոչ թե գենդերն ա, այլ թե ինչ վարքն ա քաջալերվում ղեկավար պաշտոնի համար։ Դարեր շարունակ ագրեսիան, դոմինանտությունը, էմպաթիայի պակասը, մրցակցային լինելն են ողջունվել որպես առաջնորդի հատկանիշներ, հատկանիշներ, որոնք փոքրուց տղաների մեջ են սերմանում, ու կանանցից նրանք են հաջողության հասնում, ովքեր ցուցաբերում են էս հատկանիշները։ Բայց արի ու տես, որ իմ աշխատավայրում էմպաթիան, համագործակցային ունակությունը ու այլ «կանացի» հատկանիշներ են խրախուսվում, ու արդյունքում ղեկավարները կին թե տղամարդ, էս հատկանիշներն են ցուցաբերում։

[ivy]

Ու էս տարբեր վերաբերմունքի շնորհիվ ա, որ հոգեկերտվածքը տարբեր ա լինում, հետեւաբար նաեւ հոգեկան խնդիրները։ Աղջիկներն աուտիզմն ավելի լավ են ծածկում ու ադապտացվում, որովհետեւ իրանց խոսքը լավ ա զարգացել ավելի շատ ինփութի շնորհիվ, մարդկանց հետ ժամանակ անցկացնելու շնորհիվ իմիտացիային սկսել են լավ տիրապետել, ի տարբերություն տղաների։ Ուտելու խանգարումներն աղջիկների մոտ ավելի շատ են, որովհետեւ արտաքին տեսքի պարտադրանքը աղջիկների, ոչ թե տղաների նկատմամբ ա։ Ալկոհոլիզմը տղամարդկանց մոտ ավելի շատ ա, որտեւ փոքրուց հաղորդակցվել քիչ են սովորացրել, սովորացրել են էմոցիաներ ցույց չտալ, չկիսվել էմոցիաներով, ու արդյունքում ալկոհոլի մեջ են լուծում փնտրում։

Հասարակության դերն ու ազդեցությունը բոլոր թեմաներում էլ կա, համաձայն եմ, բայց միայն սոցիալական ֆակտորներով ամեն ինչ բացատրելու հետ էդքան էլ համաձայն չեմ կամ ավելի շուտ՝ համոզված չեմ։ Կարծում եմ, սեռերի հորմոնալ ու գենետիկ տարբերությունների ազդեցությունը՝ որպես ֆակտոր, ամեն դեպքում չարժի անտեսել։

[StrangeLittleGirl]

Հասարակության դերն ու ազդեցությունը բոլոր թեմաներում էլ կա, համաձայն եմ, բայց միայն սոցիալական ֆակտորներով ամեն ինչ բացատրելու հետ էդքան էլ համաձայն չեմ կամ ավելի շուտ՝ համոզված չեմ։ Կարծում եմ, սեռերի հորմոնալ ու գենետիկ տարբերությունների ազդեցությունը՝ որպես ֆակտոր, ամեն դեպքում չարժի անտեսել։

Կարդա իմ ասած գիրքը, էնտեղ տես, թե գենետիկն ու հորմոնալն ինչքան են, շատ լավ բացատրում ա։ Համենայնդեպս, էնքան չեն, ինչքան շատերը կարծում են

[ivy]

Կարդա իմ ասած գիրքը, էնտեղ տես, թե գենետիկն ու հորմոնալն ինչքան են, շատ լավ բացատրում ա։ Համենայնդեպս, էնքան չեն, ինչքան շատերը կարծում են

Ճիշտն ասած, չգիտեմ, կհասցնեմ կարդալ, թե չէ․ հազար ու մի ուրիշ բան ունեմ կարդալու։
Դրա համար քեզ հարցնեմ։ Իսկ ո՞նց է բացատրված (եթե բացատրված է), որ կենդանիների մեջ արուների ու էգերի վարքը ահագին տարբերվում է իրարից, էնտեղ էլ կա՞ն ենթադրյալ հասարակության նորմեր ու սոցիալական ազդեցություն։
Գուցե ճիշտ չի համեմատել, բայց դե մենք էլ ի վերջո բնությունից դուրս եկած էակներ ենք՝ սեռերի բաժանված ու ըստ այդմ՝ բնությունից ստացած տարբեր «փաթեթներով»։
Ու ես բացարձակ չեմ կարծում, թե մի սեռի «փաթեթը» մյուսից պակաս է կամ մի սեռը չի կարող անել էն, ինչ մյուսը, բայց որ մենք բնությունից տարբեր ենք ծրագրավորված, դա կարծում եմ, էդպես է։

[enna]

Նենց տպավորություն ա, որ գենդերային տարբերությունները զոռում են, որ կանայք մնան որպես ձրի սպասարկող անձնակազմ։ Կարևոր ա հասկանալ, թե էդ տարբերությունները զոռելը ինչ հետևանքներ ա ունենում էն մարդկանց խմբի վրա, որին զոռում են էդ։
Ես էս թեմայով ծանր փորձեր եմ ունեցել։ Գորիսում սովորելով տարված ընկերուհիներ ունեի, ու միասին մաթեմ էինք պարապում, բայց ընտանիքը լուրջ չէր վերաբերվում իրանց կրթությանը, հիմնական ներդրումը տղա երեխեքի վրա էր գնում։
Վերջում էդ ընկերուհիներից մեկը ուղղակի ամուսնացավ ու սաղ օրը սկեսուրի հետ պայքարի մեջ ա, մյուսն էլ բանասիրական գնաց ու խանութպան ա աշխատում։

Խաղալիքների մասով բախտս բերել ա՝ բոլոր֊բոլոր խաղալիքնեիից ունեցել եմ, փոքր ժամանակ բռի ձևով արտաքինիս վրա չեն կենտրոնացրել շորիկներ֊բանտիկներ դեմ տալով, ոչ էլ ասել են աղջիկը ինչ պիտի անի կամ ինչից լավ լինի, մամաս չի ստիպել իրան տան գործերում օգնեմ, որ սովորեմ ճաշ եփել ու մաքրություն անել (մեր բակի երեխեքից շատերը իրանց տանը տղամարդկանց համար ծառա էին, թե չէ իր շուրջը մաքուր պահել սովորեցնելը երեխային հեչ էլ վատ բան չի), մամաս նաև ինքը փափուկ ու խոցելի էակ չէր, ոչ էլ ինձ էր տենց վերաբերվում, սիրելի խաղալիքներից լիքը բան եմ հիշում ասենք հրացան, գնդակներիս բազմապիսի տեսականին (որովհետև լիքը խաղեր կարելի էր խաղալ), փայտի լեգո բլոկերը, տնակը, որի մինիատյուր ամեն ինչ կար սկսած տիկնիկից վերջացրած փոքր թեյնիկով։
Հիմա անցնեմ մեծ ժամանակ ինչին եմ ականատես եղել շուրջս։ Էս դիտարկումները Հայաստանյան իրականությունից են, չեմ կարա ասեմ ուրիշ տեղ ինչ ա կատարվում։ Հոռի նախապաշարմունքների հետ առնչվել եմ համ գործի տեղը, համ կենցաղում, համ շփման մեջ։ Կանանց համոզել են, որ իրանք թույլ են, շատախոս են, անտեղի էմոցիոնալ են, եթե մի բան մտավոր ջանք ա պահանջում, կողքի տղամարդը անպայման պիտի խցվկի, եթե կարծիք ա հայտնում էն թեմաների շուրջ, որ տղամարդիկ են «քննարկում» կարան քմծիծաղ տան և այլն։ Մի խոսքով սաղ գալիս ա նրան, որ կանայք ի վիճակի չեն հստակ տրամաբանորեն մտածելու, իրանք մենակ կարում են էմոցիոնալ սփոփեն։

- Կենցաղի պլանավորելը, կառավարելը ու անելն էլ կնոջ վրա ա։ Լոգիստիկան տղամարդու, այսինքն կինը սարքի, մաքրի, պլանավորի ինչա պետք տանը, տղամարդը մեկումեջ պտիչկա դնելու համար գնա խանութ յանի մեծ գործ արեց։ Տան հետ կապված մաքրություն բան, նույնիսկ իր թափածը հավաքել, տղամարդու պատվից ցածր ա, հենա էլի հետևիցս հավաքում են։
֊ ընտանիքում որոշում կայացնողը տղամարդն ա, կնոջ ցանկությունները, զգացածները երկրորդական են ու լուրջ չեն, դե կանայք անկապ տեղը սաղ վախտ խոսու՞մ են, չէ՞։ Նույնիսկ իմաստ չկա լսելու, կարաս գլխով անես զուտ։
֊ Երեխա՞ ես բերել, հիմա քո վրա ա նաև երեխու հետ կապված սաղ մտածելը / ինչ ուտի, ինչ հագնի, երբ բժշկի գնալ, մնգո ման գալ, դասավորել, հետևել, որ մնգոյում սաղ օքեյ լինի և այլն, այլն/, հաշվարկելը, էմոցիոնալ աջակցելը երեխայիդ, զուգահեռ ամուսնու թափածը հավաքել, տան հետ կապված սաղ շարունակել անելը։ Հանկարծ մի բան չե՞ս հասցնում, «շալվարս չե՞ս հարթուկել», լավ պլանավորեիր հասցնեիր։ Ամուսինդ տրամադրոթյուն չունի՞ ու էմոցիոնալ տհա՞ս ա, սաղ գալու ա քո գլխին թափի։ Ամեն օր էլ հետը խոսալ չի լինելու ոչ մի թեմայի շուրջ /նաև երեխայի/, որովհետև մարդ ա հոգնած ա գործից եկել ա տուն։ Շաբաթ-կիրակի էլ ուզում ա հանգստանա, մի խանգարի։
֊ Երեխա՞ ես բերել, հիմա ֆինանսապես կախվա՞ծ ես ամուսնուցդ։ Քո ծախսերի համար գումար ուզելը֊ստանալը քեզ լավություն են անում։ «Տանը նստած ես» սաղ օրը հերիք չի, մի հատ էլ ուզում ես թազա հողաթափ առնես քեզ։ Տանը նստած, երեխա ու կենցաղ վարող կանանց դեպքում, ամուսինները մի այլ կարգի թագավորի կարգավիճակ են ստանում ու կինը դառնում ա ձայնազուրկ, ինքս տեսել եմ ոնց են նման կանանց ամուսինները իրանց կանանց մասին խոսում ու աջուձախ ֆռֆռալը արդարացնում։
֊ Դեկրետից գնու՞մ ես գործի, հիմա գործին զուգահեռ էն մնացածն էլ պիտի անես ու մրցես էն տղամարդկանց հետ, ովքեր գործից դուրս համեմատած քեզ շատ քիչ լրացուցիչ բաներ ունեն մտածելու
֊ Գործի տեղը կապ չունի, որ կողքիդ ընդունված ջունիորը սաղ քեզնից ա հարցնում, մեկ ա ինքը ավելի մեծ շանսեր ունի թիմլիդ դառնալու, դե որովհետև գնում մենեջերի հետ ծխում ու ավտոներից են զավզակում, մեկ֊մեկ էլ խուժան հումորներ են անում։ Միթինգի 80%֊ը տղամարդ ա ու սեքսիստ կատակների վրա խնդալուց բացի կարծի՞ եք հայտնում, ոչ մեկ չի լսելու, մի 20 վայրկյանից մի ուրիշը քո ասածը կասի, ծափ կտան էդ ասողին, դե որովհետև աղջկա ասածը ասնավանի չի երևի՞ ։Ճճճ
֊ Տղամա՞րդ ես, կարաս գործից գաս սաղ եղած֊չեղածդ փռես ու ու ժամերով հեռախոսիդ մեջ մտնես, քնես, առավոտ հելնես գնաս գործի ու հեչ էլ չմտածես գետնին թափած նասկինեիդ ոնց հավաքվեցին, լվացվեցին, ոնց կերածդ ափսեները մաքրվեցին, սառնարանի ձվի ու շաքարի պաշարները ոնց հետ լցվեցին, ոնց բաղնիքն ու զուգարանը ք**ի մեջ կորած չեն, դե դու գալուց հաց ես առել, էդ հերիքա ։)) հա, մեկ էլ մարտի ութին թազա թավա ես առել նվեր
- Տղամա՞րդ ես ու մեկումեջ թափածդ հավաքու՞մ ես, քեզ պետք ա ծափահարեն ու ասեն՝ տես է ինչ տղամարդ ա, որ տան գործերում օգնում ա, թե չէ հաջորդ անգամ չես անի, շատ պե՞տքդ ա ։Ճ


Դե էդքանի գլխին արի հոբբիներ ունեցի, մտածի ինքդ քո մասին, համարձակվի կարիերա անես ու գործի տեղը թույլ տաս երկար մնալ, կամ ընդհանրապես սպասարկելուց բացի ուրիշ բաներ ուզես ։Ճ եթե փոքր ժամանակ ինձ ասեին, որ պապայի համար կոֆե դնեմ, ուրիշ տղամարդկանց կերած-խմած սեղանը հավաքեմ ու շուրջս անընդհատ ամուսնանալուց խոսային, ես էլ սպասեի սպիտակ ասպետին, իհարկե հեշտությամբ էս ամեն ինչին նորմալ կվերաբերվեի /ու լուռ կտառապեի, մեկ-մեկ էլ պասիվ ագրեսիվ կլինեի սաբոտաժ կանեի ու հարսիս գլխին կթափեի/, կդառնայի էս նկարագրածս ցիկլի մի մաս ու երևի թե դեռ լիքը հարցերում դրա մեջ եմ։

[StrangeLittleGirl]

Նանեի ասածին էլ ավելացնեմ, որ դարեր շարունակ մեզ փորձում են համոզել, թե տուն մաքրել, ճաշ էփելն ու էրեխա պահելը կնոջը բնականից տրված նախասիրություն ա։ Մեկ էլ հոպ, հարցումներ են անում, պարզվում ա ոչ տղամարդիկ, ոչ կանայք տուն մաքրել չեն սիրում։ Պարզվում ա՝ լիքը կանայք ճաշ էփել չեն սիրում, լիքը տղամարդիկ սիրում են։ Պարզվում ա՝ տղամարդիկ էրեխա պահել չեն սիրում, բայց որ պահում են, սկսում են սիրել։

Հայ տղամարդկանց հետ որ վիճում ես, միանգամից դեմ են տալիս, թե տան գործերը կանայք բնությունից են սիրում, տղամարդիկ չեն սիրում։ Որ ասում եմ՝ Սկանդինավիայում ավելի շատ են անում, ասում են՝ դե իրանց տեստոստերոնը քիչ ա։

Բայց մշակութային տարբերությունների հարցում ամենախոխմը մաթեմն ա։ Հայաստանում ձեւավորված համոզմունք կա, որ կանայք մաթեմից վատ են, տղամարդիկ լավ։ Պարզվում ա՝ Դանիայում հակառակ համոզմունքն ա։ Ասում եմ՝ բա էդ ո՞նց ա ստացվում, որ կանայք ՏՏ չեն գնում։ Պարզվում ա՝ ՏՏ-ն ու մաթեմն իրար հետ չեն կապում, այլ ՏՏ-ն ու գեյմինգն են կապում, իսկ վերջինս տղաների մենաշնորհն ա։

Բայց ինչն ա ամենահետաքրքիրը. Դանիայում կանայք իսկապես մաթեմից ավելի լավ են, ինչն էլի գալիս ա մինչեւ դպրոցական տարիքը ոնց են տղաներին ու աղջիկներին վերաբերվել։ Աղջիկները սովորել են ուշադիր լինել, խելոք նստել, իսկ տղաները՝ անընդհատ էքշընի մեջ։ Արդյունքում աղջիկները կարում են մաթեմ ընկալել, տղաները՝ չէ։ Ու ծրագրավորող դառնում են տղաները, աղջիկները գնում են ավելի «աղջկական» մասնագիտությունների, օրինակ՝ մաթեմատիկական մոդելավորում (որն էլի ՏՏ ա, բայց գեյմինգի ստերեոտիպը չկա, մաթեմ ա, աղջիկները գնում են)

[One_Way_Ticket]

Ես Enna Adoly-ի դիտարկումների հետ համաձայն եմ կնոջ տեսակետից, բայց տղամարդկանց նկատմամբ այն անարդար է։ Ավանդական հասարակության մեջ տղամարդը միայն տան ներսում է թագավոր, իսկ ընդհանրապես իր վզին լիքը պարտականություններ է դրած։ Շատերի համար աշխատանքը ոչ թե մենեջերի հետ ծխել ու զավզակություններ անելն է, այլ տաժանակիր ֆիզիկական աշխատանք՝ կոպեկների դիմաց։ Ու բացի աշխատանքից եթե ծորակը հոսում է, պիտի կարողանաս սարքել, որովհետև տղամարդ ես։ Եթե հարևանդ իրեն լավ չի պահում, պիտի կարողանաս տեղը դնել, որովհետև տղամարդ ես, և այլն։

[enna]

Ես Enna Adoly-ի դիտարկումների հետ համաձայն եմ կնոջ տեսակետից, բայց տղամարդկանց նկատմամբ այն անարդար է։ Ավանդական հասարակության մեջ տղամարդը միայն տան ներսում է թագավոր, իսկ ընդհանրապես իր վզին լիքը պարտականություններ է դրած։ Շատերի համար աշխատանքը ոչ թե մենեջերի հետ ծխել ու զավզակություններ անելն է, այլ տաժանակիր ֆիզիկական աշխատանք՝ կոպեկների դիմաց։ Ու բացի աշխատանքից եթե ծորակը հոսում է, պիտի կարողանաս սարքել, որովհետև տղամարդ ես։ Եթե հարևանդ իրեն լավ չի պահում, պիտի կարողանաս տեղը դնել, որովհետև տղամարդ ես, և այլն։

Շատ կանանց համար էլ աշխատանքը համ ֆիզիկապես, համ էմոցիոնալ ծանր ա, օրը տասերկու ժամ ոտքի վրա սպասարկում ու տեղն ընկած տեղը բռի քյալա տվող հաճախորդին հանդուրժել, հավաքարարների մեծ մասը, եթե ոչ բոլորը կանայք են։ Նույն տիպի գործերի դիմաց տղամարդու ստացած կոպեկներից վստահ եմ ավելի ցածր են ստանում։

Այսինքն տղամարդը խնդրից խնդիր գլուխը զոռի ու հատկապես անտեխնիկա դզելու հարցերում, իսկ կինը ամեն օր ու մնացած ոչ սանտեխնիկակկան հարցերի մեծ մասում ։Ճ Էն հարևանը լավ չպահելու հետ կապված կոնֆլիկտների մեջ կանայք էլ են վստահեցնում եմ հայտնվում, պռոստը ուրիշ ձևով ու ուրիշ կանանց հետ։
Հ.գ. մենք մեր տանը սանտեխնիկան ու մնացած խնդիրները միահամուռ ուժերով ենք լուծում ։Դ համ արագ ա ստացվում, համ հետաքրքիր ու հաճելի ա իրար հետ

[մարդ եղած վախտ]

Վերևի մի քանի գրառումը էնքան լավն էին, որ էս գրառումս մի քիչ չոր, տեխնիկական ա, բայց քանի որ գրել եմ, բերում եմ։

Ինչ եմ մտածում էս թեմայով.

1. Երբ ասում ենք տարբերություն, էդ ի՞նչ ա նշանակում։ Համարենք՝ մարդիկ պայմանականորեն ունեն ասենք 1.000 ոչ ֆիզիկական հատկանիշ, ու դրանցից 1-ը, 10-ը, 50-ը տարբեր են, էդ շատ ա՞ թե քիչ, տարբերություն ա՞ թե չէ։ Ես վստահեցնում եմ, որ եթե փողոցից ընտրենք պատահական 2000 մարդ, իրանց բաժանենք երկու խմբի ու նայենք իրանց 1.000 հատկանիշներին, ապա էդ պատահական խմբերը իրարից տարբեր կլինեն մի քանի տասնյակ հատկանիշով, զուտ որտև ստատիստիկան տենց ա աշխատում։ Նույն կերպ, եթե տարբեր մաշկի գույնով մարդկանց ենք վերցնում, կան տասնյակ տարբերություններ։ Բայց իրականում, քանակական առումով, ավելի մեծ թվով տարբեր հատկանիշներ ի հայտ կգան, եթե համեմատենք տարբեր սեռի ու գույնի ֆուտբոլիստների խմբին երաժիշտների խմբի հետ։ Էդ դեպքում կարո՞ղ ենք ասել, որ ֆուտբոլը/երաժշտությունը ավելի դոմինանտ հատկանիշ ա, քան սեռը կամ մաշկի գույնը։ Հա, կարող ենք։ Ֆուտբոլի նման կարելի ա ընտրել լիքը այլ մասնագիտական կամ սոցիալական ատրիբուտներ, որ մարդկանց ավելի շատ են բաժանում, քան սեռը։ Տարբերություններ բացատրելու առումով զուտ կենսաբանական սեռը մնացած ատրիբուտների համեմատ էդքան էլ ուժեղ գործոն չի, ուղղակի սեռը ունիվերսալ ա, դրսից երևում ա (ու դիսկրիմինացիայի բուն ա իրա բոլոր հետևանքներով)։
2. Ասենք թե կան շատ էական տարբերություններ կամ չկան էական տարբերություններ։ Էդ տարբերությունները հասկանալու նպատակը ո՞րն ա։ Միակ նպատակը, որ իմ համար ընդունելի ա, մարդկանց ավելի արդյունավետ աջակցություն տալն ա (հիշացնեմ, որ սեռից շատ ավելի դոմինանտ հատկանիշներ կան (չէ բայց աղքատ լուզերների առողջությունը ում ա հետաքրքիր), որ անտեսված են, բայց համարենք, որ քանի որ հարցը առողջությանն ա վերաբերվում, ապա նույնիսկ սեռով պայմանավորված տարբերությունները հասկանալը կարևոր ա)։ Հոգեկան առողջության խնամքը երկու սեռերի համար էլ անտանելի ցածր մակարդակի վրա ա գրեթե ամբողջ աշխարհում, ու ինչ-որ չեմ տեսնում, թե կանանց ու տղամարդկանց տարբերությունների վրա ֆիքսվելը առհասարակ էդ նպատակը ունի կամ դրան ծառայում ա։ Էդ տարբերությունների քննարկման դոմինանտ ֆունկցիան հիերարխիաներ կառուցելն ա (հա, գիտեմ, մարդիկ ակումբում արդեն ասել են, որ չէ, հավասար հնարավորութուն, բան) ու արդեն եղած սոցիալական կարգերը պահպանելը (որտև դե արդեն սովոր ենք, հիմա էս ա, հո չի պարզվելու, որ մեր աշխարհայացքը ջուր ա թողում)։
3. Արդեն ստեղ էլ ասվել ա, որ համարյա բոլոր հատկանիշները գետետիկ ու միջավայրային գործոնների ազդեցությամբ են ձևավորվում, էլ չասած՝ վարքային հատկանիշները, որ էնքան բարդ ու բազմագործոն են, որ պարզ էլ չի, թե իրանց ոնց կարելի ա նորմալ ուսումնասիրել։ Էս բարդությունը լիքը մանևրելու տեղ ա թողնում, ու ցանկացած հատկանիշի համար կարելի ա ասել էս գենետիկ ա, կամ չէ, միջավայրի գործոններից ա - ճաշակի հարց (հիմա, իհարկե, լիքը հետազոտություններ կան ու լիքը “փաստերի” համար՝ հակափաստարկներ, բայց մեկ ա հարցերի մեծ մասը բաց ա)։ Ու էս նշանակում ա, որ մարդիկ կարան հիերարխիան “բացատրեն“ (վայ չէ, միայն հատկանիշները) աստծուց կամ գենետիկայից տրված շնորհներով (քանի որ մարդիկ չեն հասկանում ինչի մասին են խոսում, աստված կամ գենետիկա, նույն բանն ա), ու նաև խնդրային վարք արդարացնեն կամ պատասխանատվությունից խուսափեն, դե որտև աստծուց ա (էհ, բնությունից)։
4. StrangeLittleGirl-ի գրառումից, անձնական փորձից, գրքերից, շփումներից իմ հետևություն էն ա, որ գենետիկ կոմպոնենտի դերի մասին պատկերացումները ուռճացված են։
5. Քանի որ սեռով պայմանավորված ու զուտ գենետիկ հիմքով հատկանիշների ցուցակ չկա, ես համարում եմ, որ ցանկացած վարքային հատկանիշ ունի էական միջավայրային բաղադրիչ, առավել ևս եթե խոսքը գնում ա խնդրային հատկանիշի մասին (որը օրինակ՝ արհեստական հիերարխիա ա ենթադրում) ու որ ավելի կարևոր ա, պարտավորություն ա դնում հասարակության ու անհատի վրա էդ խնդրայինությունը շտկելու։ Իսկ “անմեղ“ հատկանիշներով (թե ասենք՝ րոպեում ով քանի անգամ ա թարթում) մի պարապ կիրակիի կարամ զմայլվեմ, բայց եթե դրանց մասին երբեք չիմանամ էլ, վեջս չի լինի։

[One_Way_Ticket]

Շատ կանանց համար էլ աշխատանքը համ ֆիզիկապես, համ էմոցիոնալ ծանր ա, օրը տասերկու ժամ ոտքի վրա սպասարկում ու տեղն ընկած տեղը բռի քյալա տվող հաճախորդին հանդուրժել, հավաքարարների մեծ մասը, եթե ոչ բոլորը կանայք են։ Նույն տիպի գործերի դիմաց տղամարդու ստացած կոպեկներից վստահ եմ ավելի ցածր են ստանում։

Այսինքն տղամարդը խնդրից խնդիր գլուխը զոռի ու հատկապես անտեխնիկա դզելու հարցերում, իսկ կինը ամեն օր ու մնացած ոչ սանտեխնիկակկան հարցերի մեծ մասում ։Ճ Էն հարևանը լավ չպահելու հետ կապված կոնֆլիկտների մեջ կանայք էլ են վստահեցնում եմ հայտնվում, պռոստը ուրիշ ձևով ու ուրիշ կանանց հետ։
Հ.գ. մենք մեր տանը սանտեխնիկան ու մնացած խնդիրները միահամուռ ուժերով ենք լուծում ։Դ համ արագ ա ստացվում, համ հետաքրքիր ու հաճելի ա իրար հետ

Հա, էն որ կանայք պիտի համ աշխատանքի գնան, համ էլ տան գործերն իրենց վրա լինի, անշուշտ այլասեռվածություն է։ Երևի Սովետի օրոք է առաջացել, երբ ավանդական կարգերը խաչասերվել են կոմունիզմի հետ։
Ի դեպ, ամենակարորևը մոռացա։ Եթե տղամարդ ես, պիտի բանակում ծառայես։ Ու անհրաժեշտության դեպքում կյանքդ զոհես հայրենիքի խաթր։

[enna]

Հա, էն որ կանայք պիտի համ աշխատանքի գնան, համ էլ տան գործերն իրենց վրա լինի, անշուշտ այլասեռվածություն է։ Երևի Սովետի օրոք է առաջացել, երբ ավանդական կարգերը խաչասերվել են կոմունիզմի հետ։
Ի դեպ, ամենակարորևը մոռացա։ Եթե տղամարդ ես, պիտի բանակում ծառայես։ Ու անհրաժեշտության դեպքում կյանքդ զոհես հայրենիքի խաթր։

Պատերազմի ժամանակ, երբ ամուսինը գնում ա, տան սաղ հոգսը,երեխեքին բացատրել, էմոցիոնալ հավարակշիռ պահելը, ստրեսը մնում ա կնոջ վրա, ցանկացած պահի ամուսնուդ ու մնացած հարազատներիդ կորցնելը, վախը, որ երեխայիդ կվնասեն և այլն։ Պատերազմը բոլոր կողմերի համար ա ծանր ու հալումաշ անող։
Երեխա բերելն էլ պակաս հարթ պրոցես չի, ամեն պահի կարա մի բան սխալ գնա, հղիությունն էլ, ունենալն էլ տանջալից են բոլոր առումներով, էն որ մարդիկ էդ մասին չեն խոսում ու որպես «տենց էլ պիտի լիներ» տանում են, էդ չի նշանակում թեթև բան ա։ Ծննդաբերությունից հետո արդեն երեք ամիս ա անցել, մարմինս ոնց որ միանգամից տաս տարի ծերացած ու ծանրացած լինի