Էդքան ասում էի՝ Եվրոպան ռասիստության մեջ կորած ա, ներքուստ ատում են սևերին ու զզվում, և այլն, բայց արի ու տես, որ պահն եկավ՝ լա՛վ էլ հրապարակավ ցեխը կմտցնեն ցանկացած ռասիստի: Նենց մի տեսակ զարմացած, բայց հիացած մարդկային արժեքների զարգացումով ու առաջընթացով՝ էսօր տուն եմ եկել: Փարիզ որ գնում եմ՝ ամենահարմար տրանսպորտը գնացքն ա (140 կիլոմետրը՝ 40 րոպե): Էսօր վերջին ռեյսով տուն եմ գալիս (երեկոյան 9հ28)... ու հիմնականում էդ ժամերին գնացքում շատ քիչ մարդ ա լինում. հանգիստ գլուխս հենում եմ ու քնում: Էս անգամ չստացվեց: 10 րոպե ա ինչ աչքերս փակել էի, որ հերթական անգամ կտրվեմ աշխարհից ու լսեմ երկաթգծի ձայնն ու պատուհանից կիսաբաց աչքերով նշմարեմ քաղաքի երեկոյան անցուդարձը՝ մինչև գնացքի դաշտեր մտնելը, մեկ էլ՝ ինչ-որ գոռգոռոց. կողքի սալոնում կանտրալյորը հիստերիկացել ա՝ ինչ ա թե մի սևամորթ իր ամսական աբոնեմենտը ցույց տալու ժամանակ՝ անձը հաստատող փաստաթուղթը ներկայացնում ա թվայնացված ձևով՝ հեռախոսի մեջ: Սալոնում նստած 12 հոգուց միայն էդ ուղևորն ա սև: Գնամ տեսնեմ՝ բոլորն իրար են անցել ու էս կանտրալյորին ոտքից գլուխ ցեխն են կոխում՝ աշխարհի ամենավերջին ռասիստը հանելով: Ուղևորն էլ պատշաճ վարքի տեղ մի սև տղա ա, որ մոտը ֆիզիկապես չուներ անձը հաստատող փաստաթուղթը ու ցույց էր տալիս թվային տարբերակը: Կանտրալյորն էր բա՝ ո՛չ, կանոնադրության մեջ գրված ա, որ պետք ա ներկայացնեք փաստաթղթի ֆիզիկական տարբերակը ու արդեն տեղեկացրել եմ անվտանգության աշխատողներին, հեսա հենց տեղ հասնենք՝ դուք ոչ մի տեղ չեք գնալու: Ու ես հենց հիմա ձեզ պիտի տուգանեմ ամենամեծ տարիֆով. 240 եվրո: Մարդիկ էլ բա՝ էդ ի՞նչ ձև ես խոսում էս մարդու հետ, հլը մի հատ տոնդ իջացրու ու կծողական վերաբերմունքդ թարգի, չլինի՞ որ սև ա՝ դրա համար ես վրա տվել, կանտրալյոր ձրիակեր շուն-բան… ինչ ասես չասեցին էս խեղճին… սև տղան էլ՝ համեստության տիպար… ձեն չի հանում: Կանտրալյորը բա թե՝ ես իմ աշխատանքն եմ կատարում. գրված ա, որ պիտի ներկայացնի ֆիզիկական տարբերակը՝ ուրեմն պիտի ներկայացնի դա՛ (նենց էլ կարմրել էր ու մանթո էր ընկել. բոլորը վրա էին տվել): Երկու աղջիկ կային, մեկ էլ միջամտեցին, բա թե՝ մենք փաստաբաններ ենք ու մինչև դատարան հասցնելու ենք էս գործը, մենք տեսանք՝ դուք ինչ տոնով խոսեցիք էս տղայի հետ. ստեղ խնդիրը ձեր չոր ու կոպիտ վերաբերմունքն ա… (ես էլ կողքից լուռ կանգնած նայում եմ տեսարանն առանց բառ ասելու՝ չիմանալով նույնիսկ՝ ով ա ճիշտ, ով սխալ :Ճ )… ու հաստատ մենք համոզված ենք, որ դուք կարո՛ղ էիք բավարարվել թվային տարբերակով ու իզուր տեղն էս տղու ներվերը չուտեիք: Կողքից մի երեք հոգի սկսեցին գոռալ հայհոյել էս խեղճին, բա թե՝ ի՞նչ տարբերություն՝ ֆիզիկական ա թե թվային, քոռ ե՞ս, չե՞ս տեսնում, որ ինքն ա, ի՞նչ ես պատմություն սարքել, հենց հիմա չեղարկի տուգանքդ ու զանգի աշխատողներիդ ասա, որ ոչ մեկ չսպասի էս տղուն՝ ժամանելուն պես: Շուտ արա, զանգի, թե չէ՝ վաղվանից ռադդ կքաշես, նենց կանենք՝ էլ կյանքում ոչ մի տեղ գործ չես գտնի: Էս կանտրալյորը (մոտ 50 անց մարդ էր) արդեն շփոթմունքից ու մանթոյից թուքը դժվարանում էր կուլ տալ, իսկ էս սև տղեն էլ լրիվ հայտնվել էր դրախտում: Մոտ 10 հոգի սպիտակ կռվում են իրա համար, մինչդեռ ինքը ձեն չի հանում՝ չիմանալով ինչ ասի: Մի խոսքով՝ ես մտածում էի, թե էդ ամբոխի ճնշմանը կանտրալյորը կուլ կգնար, բայց չնայած կարմրածությանն ու մանթոյին՝ երկու ոտքը մի կոշիկի մեջ դրեց, իրան մի հատ թափ տվեց ու ասեց՝ ե՛ս եմ ճիշտը: Ու վարվելու եմ նե՛նց, ոնց օրենքն ա թելադրում: Սաղ սկսեցին վիրավորել-բան… սա էլ բոլորի ինադու նորից նայեց սևին ու չոր տոնով բա՝ մեկ ա էս պատմությունը քո օգտին չի վերջանալու: Ու թողեց սալոնից դուրս եկավ ներվայնացած: Էս փաստաբան աղջկեքը պատառոտում են իրանց՝ գոռգոռալով, թե բա՝ էս ինչ նագլի ռասիստ անասուն դուրս եկավ սա և այլն… սև տղային բոլորը փարատում են ու ասում են՝ ոչինչ, մենք քո հետ ենք, հեչ չմտածես. պետք լինի վաղն առավոտ մի մարդու պես բոլորս կգանք ցուցմունք կտանք էդ այլանդակի դեմ: Մի խոսքով՝ հասանք տեղ: Իջանք բոլորս: Անվտանգության աշխատողները կանգնած սպասում էին. կանտրալյորը գնաց կապնվեց վերադասի հետ, որ մարդիկ ուղարկեն՝ լուծելու պրոբլեմը: ժողովուրդը իջել ա գնացքից ու շարունակում են գոռալ ու սրան ռասիստ հանել, էս անվտանգության աշխատողները բա թե՝ հանգստացեք, էս ինչ մի իրար եք անցել… սկի ուղևորն ի՛նքն էդքան չի ներվայնացել, ինչքան դուք՝ իրա փոխարեն: Մի խոսքով, համապատասխան աշխատողներն եկան ու բացատրեցին ու պարզաբանեցին իրավիճակը ու թեև շատերը հիասթափությունից չգիտեին ինչ անել՝ կանտրալյորը ճիշտ դուրս եկավ ու «նագլիաբար» հաստատեցին տուգանքն ու երթևեկողի խախտումը: Մոտ 7 հոգի առաջարկեցին հանդիպել սև տղային վաղն առավոտյան, որ գնան ու դատարանում ցուցմունք տան ռասիստական վերաբերմունքի համար, բայց էս տղեն հրաժարվեց. բա թե՝ ջրեք, թող գնա: Ոչինչ, անցած լինի, հոգնած եմ, վաղը աշխատանքի եմ, ավելի լավ ա՝ գնամ տուն. շնորհակալ եմ ամեն ինչի համար: Ու հեռացավ: Բոլորը հեռանալուց դեռ ջղայնության մեջ քննարկում էին, թե ինչի՛ չհամաձայնվեց դատի տալ և այլն, իսկ ես, մտորելով ու հմայված լինելով մարդկանց էդ աստիճանի համերաշխությամբ ու թև-թիկունքությամբ, քայլում էի դեպի տուն՝ ճանապարհին մտքումս վերլուծելով ու փորձելով հասկանալ, թե կանտրալյորն իրո՛ք ռասիստ է՞ր ներքուստ, թե՞ ուղղակի օրենքն էր պաշտպանում ու ինադ էր ընկել բոլորին… … մնաց հարցերի հարցը:
Էջանիշներ