Անկապ օրագիր

[Fedayi]

Մոտ մեկ ամիս է դասերը վերջացել են, հիմա պրակտիկա, դիպլոմային, հազար ու մի զահրմար: Էսօր վերցրեցի մեր հարազատ Ժողի "Տնտեսագետ" ամսագրի վերջին համարը....Վայ, քոռանամ ես, հոգիս տակնուվրա եղավ. դեռ չեմ ավարտել, բայց կարծես տարիներ են անցել ուսանողական կյանքից, ուսանողական "շուխուռից": Բացում եմ ու տեսնում տարիներս. առաջին կուրս` շփոթված քննությունների ենք գնում, վերջին կուրս` հոգնել ենք դասերից, ավելի լուրջ բաներով եմ տարված` ապագայիս հարցերով: Ու, երևի թե, լավ է, գիտե՞ք, երևի մեծանում եմ ու ծանրանում…
Բայց...բայց պրծում չկա էս ուսումից. առջևում` 2 տարի էլ ռազմական գործ… Ու, թարսի պես, ժամանակն էլ չի անցնում, էս հարաբերական "ուսանողական արձակուրդն" էլ մի բան չի:

[impression]

Դու հիմա քնած ես... ու կողքիդ եմ ոչ ես... ու էդ ոչ ես-ը բան չի հասկանում քեզնից... որովհետև ինքը ոչ ես ա...
Հետո կարթնանաս ու էլի կողքիդ կլինեմ ոչ ես... ու էլի բան չի հասկանա ինքը քեզանից...
Իսկ էն մեկը, ով կողքիդ չի, բայց հետդ ա ու ես եմ, կարոտում ա քեզ...
Էն մեկը, ով մոտդ չի, բայց հետդ ա ու ամբողջ օրն անկապ թափառում ա, որովհետև թափառելն օգնում ա դիմանալ դեպրեսիային, հա քո մասին ա մտածում ու զարմանում, թե կողքինդ ինչու ա ոչ ես...
Իսկ կողքինդ, որը ոչ ես ա, քեզ ընկալում ա որպես սովորական մարդ... ինքն էնքան բան չգիտի... քո էդ ոչ ես-ը... իսկ նրա համար, որը ոչ ես չի, այլ ամենաիսկական ես ա, դու հրաշք ես...

[impression]

Էնքան հետաքրքիր ազդեցություն ա թողնում էս դեղը... դե էս, որ հիմա լեզվիս տակ ա... մի քիչ քաղցր ա ու մի քիչ էլ տհաճ... բայց լավն ա...
բժժել եմ մի քիչ ու կպչուն մտքերս չկան... թե՞ կան, քանի որ գրում եմ... եսիմ... լավ, չեմ խորանում... սպասի, ուզում եմ նկարագրել, կարդա, դու կարդա...
հա ինչ էի ասում՝ մի քիչ շշմել եմ, աչքերս հազիվ եմ բաց պահում, բայց թեթևության զգացում կա մոտս...մի րոպե, աչքերս մի քիչ տրորեմ ու էլի գրեմ...

.....

հա... անցնենք կարևորին՝ քո մասին մտքերը էլ ոչ թե երակից դուրս ցայտող արյուն են հիշեցնում, որ ամբողջ էներգիաս տանում էր, այլ մի տեսակ ոնց որ... սրտի զարկեր լինեն... թույլ... անհամաչափ... կարո՞ղ ա առիթմիա ունեմ... պետք ա պարզել...
մատներս էլ մի քիչ սառել են ու նմանվել քո մատներին... քո սառը մատները...
ու էն միտքը, որից ամենաշատն էի վախենում ու աչքերս լցվում էին, հիմա ժպիտ ա առաջացնում.... դու իմը չես...
ես ժպտում եմ՝ աչքերս լցրած...

[Selene]

Թվում է, թե ամեն ինչ կամաց-կամաց ընկնում է իր տեղը, պիտի որ ուրախ լինեմ, ասենք՝ պիտի-ն որն է, ուրախ եմ, բայց մեկ էլ հոպ ու սկսում եմ տխրելը, բայց էտ մասին չէր, որ օրագրի իմ էջում ուզում էի գրեի, էտ ուղղակի ներկա պահին զգացածս էր
Առավոտյան հանդիպեցի դասարանցուս Նա դասարանի ամենավատ սովորողն էր, ես՝ ամենալավը, բայց ես դեռ դպրոցական տարիներից էի մարդուն նայում որպես մարդ, այլ ոչ որպես գրպանի, խելքի, քաղցր լեզվի սեփականատիրոջ սոսկ ու երբ էրէխեքը ձեռ էին առնում իրան, ես երևի ավելի շատ էի նեղվում... դե մարդ է, հիմա իրա հնարավորություններն էլ էտքան են ներում ու այսօր մեր երկու խոսքի մեջ էնքան անկեղծություն կար, որքան որ դասարանի «էլիտայի» մեծ մասի հետ ողջ շփումիցս երևի քամեմ էլ չստացվի…Ուղիղ հայացք, առանց փախեփախ աչքերի մի հատ էլ թուշիկս շատ հավեսով պաչիկ ստացավ Լիանայից

Հ.Գ.

ես ժպտում եմ՝ աչքերս լցրած...

էս նախադասութունն իմ առօրյայի-ի մի մասն էր ժամանակին…վերջերս ինձ հյուր եկավ, երևի վերջնական հրաժեշտ էր ուզում տեսնես գոհ մնաց էտ հրաժեշտից գոնե էլ չգա…

[Ծով]

Նամակներ եմ գրում..կգա, կկարդա... շատ եմ սիրում ու կարոտում...

[Աբելյան]

Տղան դուրս եկավ սանհանգույցից՝ ամբողջովին թաց գլխով: Մոտեցավ միջանցքի հայելուն ու կարգի բերեց ըմբոստ "կանտովկեն", որը հանդգնել էր ծռվել հարթ մազափնջում: Հետո գոհունակությամբ զննեց իր արքայական դիմագծերը ու աքաղաղի նման խրոխտ հայացքով շրջվելով՝ աղմուկով թքեց դիմացի պատին: Ոչ ոք չարձագանքեց: Անգամ պատերը չարձագանքեցին այդ զիլ շառաչյունին: Նորից թքեց: Նորից ոչ մի արձագանք: Հայացքը թեքեց դեպի սանհանգույցի կիսաբաց դուռը: Աղոտ էլեկտրական լույսը թեթև լուսավորում էր կիսամութ սենյակը, և երևի հենց այդ պատճառով էին դիմագծերը խորհրդավոր տեսք ստացել այդ խորհրդավոր կիսամութի մեջ: Սկսեց խորհրդակցել ինքն իրեն հետ.
-Առժի՞ էս լույսը հանքցնեմ...
-Տո չէ է, չառժի, թող, գնա...
-Չէ, երևի հանքցնեմ...
-Արա քեզ պետք ա, դու քո համար գնա, ուրիշը կգա կհանքցնի...
-Չէ, ֆսյո-տըկի հանքցնեմ:
Մոտեցավ դռան անջատիչին ու երկմտելով անջատեց լույսը: Հետո, որոշելով, որ "ֆսյո-տըկի համալսարանը իմ եգռոռթ տունն ա, լավ էլ արիմ հանքցրիմ" շարունակեց ճանապարհը՝ չմոռանալով պարբերաբար թքել իր "երկրորդ տան" պատերին:

[Apsara]

Ինչն էր պատճառը, չեմ հասկանում, ինչու, հը՞
Գուցե առավոտյան ստացված դիագնոզն էր, որ տիեզերքս իրար եկավ
Ու դրանից հետո ամեն ինչ սկսվեց
Ես հույսս կորցրեցի, որ մարդ կդառնամ
քանզի ապացուցվեց, որ մարդ չեմ, այլ միայն հնչում եմ ինչպես մարդ կամ մարդու նման, միայն բանավոր
Չէ հանձնվել չի կարելի, միայն պայքարել
Ի զեն ինքս իմ դեմ բնությունով զինված

[Երվանդ]

Էլի զգացողություններս մեռել են, տհաճա ահավոր,բայց փաստորեն լիքը երևույթներ շատ ավելի անհետքրքիր,ու ավելի պակաս կարևոր էին իմ համար,քան ասենք ծխելու պահանջը, հազիվ սկսել էի ինձնից բան հասկանել էլի ամեն ինչ խառնվավ իրար

[impression]

Իսկ ինձ մոտ ամեն ինչ ծայրահեղ պարզ է... ու դրանով՝ ահավոր խճճված ու բարդ... կա՞ որևէ մեկը, ով գիտի՝ իր կյանքի հետ ինչ անել...

ու էլի Սևակը ժպտաց ինչ-որ տեղ... Թե կա՝ ես փոխում եմ ազգությունս...

[Goga]

Իսկ ես, ես խենթ էի, գիժ… ոչինչ կդիմանամ, ես սովոր եմ…
Միայն մեկ բան եմ ցանկանում գիտես, որ նա էլ քեզ …է՜հ չեմ ասի անկարող եմ
Բայց մի տեսակ թեթև ժպիտ է ինձ հյուր եկել… ես տեսել էի քեզ այդ ժպիտին ճանապարհելիս
Վերջակետն եմ ուզում կետադրական նշանների հոծ բազմությունից, կախման կետերը չափազանց շատ օգտագործեցի պատմությանս դատարկ էջերը լցնելուց
ՎԵՐՋ::::

[Sunny Stream]

Մանկություն, մանկությու~ն... ես սիրում եմ քեզ, իմ մանկություն...

ախր գիժ եմ, է~... դեռ փոքր ժամանակ, ասենք` 10 տարեկանում, ափսոսում էի, որ մանկությունս անցել է, փոխանակ վայելեի այն... լուրջ եմ ասում. չէի կարողանում նայել ավելի փոքր ժամանակվա նկարներիս, մտածում էի թե դավաճանել եմ մանուկ Ձնծաղիկին... հետո մեծացա, էդ տարիքն էլ դարձավ մանկություն... երբեք, երբեք չեմ երազել մեծ լինել, միշտ զարմանում էի, որ մյուսները երազում էին մեծանալ, կամ թե մեծերն ասում էին, թե փոքրերը երազում են իրենց նմանվել... ամեն տարի երազում էի մնալ նախորդի պես, ամեն տարի նախորդ տարվա Ձնծաղիկին անվերադարձ կորած մանուկ էի համարում... հետո, երբ դարը փոխվեց, ինձ համար որոշեցի, որ 10 տարի ապրած Ձնծաղիկը մնացել է նախորդ դարում, ձեռքը բաց թողեցի ու քամին տարավ նրան դեպի երկինք (հենց այսպես էլ եղել էր... ես 11 տարեկան «մեծիկ» էի...)...

... այսօր մեր բակում պետք է շաբաթօրյակ լիներ... մտքումս հազար ու մի վիրավորանք է պտտվում. որպեսզի դրանցից խուսափեմ, մենակ կգրեմ, որ շաբաթօրյակը չկայացավ, որովհետև կազմակերպիչը` համատիրության նախագահը, քնած էր մնացել (իսկ երբ դռան զանգը տվեցի, ոչ ոք բաց չարեց... շա~տ խորն էր քնել ): Ջղայնացած դուրս եկա զբոսնելու... մեր բակերը երբեք այսքան կեղտոտ չեն եղել, միշտ հայտնի են եղել մաքրությամբ ու կոկիկությամբ, իսկ հիմա բոլորը թքած ունեն... քայլեցի, աչքս ընկավ մանկապարտեզիս տարածքին... հենց մեր շենքի կողքին է. ամբողջությամբ ցանկապատած. ցանկապատը մի ժամանակ կապույտ գույնի է եղել, բայց դեռ այն ժամանակ, երբ ծնողներս ինձ մի կերպ արթնացնում էին ու լացուկոծս լռեցնելով մի կերպ տանում մանկապարտեզ, այդ ժամանակ էլ ցանկապատի մեծ մասի ներկը թափված էր ու այն կապտա-ժանգագույն էր... երեք մասնաշենք կա մեր մանկապարտեզի տարածքում... կային կարուսելներ... ճոճանակը արդեն չկար, երբ ես հաճախում էի, բայց կային կոր, եռանկյունաձև ու ուղիղ աստիճաններ. շարունակ մագլցում էինք դրանք, թեև ես միշտ վախենում էի վերևին հասնել: Այսօր չկա ոչինչ... միայն հողի մեջ խրված անիվներն են մնացել. երբեք չէի հասկանում դրանց իմաստը, բայց կարուսելի պես մի բան էին, ցատկոտում էինք այդ անիվների վրա... մի անից էլ ծառից է կախված, մենք էլ թռչում - անիվից էինք կախվում... լրիվ ճղճղված է, բայց դե կա: Անցա կողքի շենքի բակը, որպեսզի այնտեղի ցանկապատի ետևից նայեմ, թե ինչ է պահպանվել մանկապարտեզիս տարածքում, ինչը կորել... ոչինչ էլ չէր պահպանվել, ցանկապատի տակ աղբակույտեր էին ծլել: Մի մեծ շուն դուրս եկավ... մանկապարտեզի վերջին այցելուն էր... ցանկապատից ներս կանաչը շատ էր, ծառեր կային, թռչունների երգ կար... այսօր էլ կար... չդիմացա, ցատկեցի ցանկապատի վրա, բայց չկարողացա անցնել... միայն ձեռքս փոքր-ինչ վնասեցի: Մի քիչ էլ սպասեցի, նորից ցատկեցի, բռնվեցի ծառից-ստոլբայից ու մի կերպ ցատկեցի մյուս կողմում: Ուրախ էի: Ասում են, թե սեփականաշնորհել են տարածքը... մի ժամանակ էլ ասում էին, թե մանյակներ են ապրում մանկապարտեզի շենքերում... թքա~ծ... ոչ մի կենդանի շունչ չկար, բացի թռչուններից, բույսերից ու միջատներից... Մտա առաջին շենքը. ապակիները ջարդած են, երկաթե ձողերը պոկած, կեսը տարել են, մնացած մասը աջ ու ձախ ընկած են, բարձրանում եմ, առաջին դուռը բաց է: Ներսում ինչ-որ բաներ են թապրտած... չեմ ուզում մտնել. իմ «դասարանը» երկրորդ հարկում էր: Բացում եմ երկրորդ հարկի դուռը. պատերը քանդած են, միջանցքով դեպի ձախ եմ քայլում, ուր, ինչպես հիշում եմ, զգեստապահարաններն էին. հիմա ամեն բան քանդած է, թղթեր, քարեր, երկաթի կտորներ են ամենուր, ու... մանկական կոշիկներ... սովետական մանկական կոշիկներ այս ու այն կողմ նետված... հավաքեցի, շարեցի մեկ գծով... մի քանիսի զույգը չկարողացա գտնել... գնացի սենյակը, ուր, ինչպես հիշում եմ, դաս էինք սովորում և ճաշ ուտում: Ամայություն: Գլուխը պոկված տիկնիկի մարմին, ձեռք, քիչ հեռու մեկ այլ տիկնիկի գլուխ, քարեր, երկաթներ, փոշի~... Մյուս սենյակում, որը պետք է որ ննջասենյակը լիներ, նույն վիճակն է, պատուհանագոգին ինչ-որ բաժակներ են շարված... անկողիններից ոչինչ չի մնացել, ոչ մի պահարան, ոչինչ... «սարսափ ֆիլմերի» ինչ-որ զգացողություն կար մեջս, «մանյակների» մասին պատմությունները դեռ հիշում էի, ականջ էի դնում, բայց ոտնաձայներ չէին լսվում, քանդված պատերը ճնշում էին, տպավորություն էր, թե մի սարսափելի ծեծուջարդ է եղել, ավեր ու թալան... մինչդեռ մանկապարտեզը փակվել էր շատ խաղաղ, չգիտեմ էլ` երբ, ես այնտեղ սովորել եմ մոտ մեկ ամիս (տանել չէի կարողանում... ծնողներս էլ կարծում էին, թե դայակների պատճառով էր, հասցրեցի մի քանի խումբ փոխել... դայակս շա~տ բարի մի կին էր...), 1996 թվականն էր... «մութ ու ցուրտ» տարիներին մարդիկ աշխատում էին ու երեխաներ դաստիարակում, թեկուզ սեփական միջացներով, բայց պահպանում էին մանկապարտեզն ու դրա տարածքի բնությունը, հի~ն ու հսկա ծառերը: Հետո ես ընդունվեցի դպրոց, չիմացա, թե ինչպես փակվեց մանկապարտեզը... հետո երկար ժամանակ մանկապարտեզի տարածքը մեր խաղերի ու զբոսանքների գլխավոր վայրն էր. շենքերի դռները փակ էին, բայց կանաչի մեջ խաղում էինք, «շտաբ»-եր հիմնում, խաղում, վազվզում, կռվում... վերջին տարիներին մեծն թաղապետը որոշեց «դղյակ» կառուցել. կտրեց ներքևի հատվածի հսկա ծառերը (կաղնիներ, եղևնիներ...), իր տունը կառուցեց, վերևի հատվածն էլ վարձով տվեցին, ինչ-որ մարդիկ ապրեցին, հետո կորան... մասնաշենքերը հենց այդ վերևի հատվածում են... ցանկապատն արդեն ամեն կողմից փակ էր, այն ծակուծուկերն էլ, որոնցից մի կերպ սողոսկում էինք, մետաղյա ցանցով էին փակվել, ու այլևս ոչ ոք չէր այցելում այնտեղ, մեծ մասս` զբաղածությունից, մյուսները` անտարբերությունից... գուցե կային և ցանկացողներ, ովքեր վախենում էին «օրենքի» առաջ: Մի խոսքով, վախենում էի, ձեռք ու ոտքս դողում էին, բայց չէի հեռանալու. վերցրեցի հատակին ընկած սովետական խաղալիենքրը` արջուկ, շնիկ, նորից շնիկ... մեկն այնքան ծանր էր, զարմացա, թե ինչպես էին փոքր ժամանակ խաղոււմ դրանով... շարեցի խեղճերին պատի տակ ոի չուզեցի նայելնրանց փոշոտ, տախծոտ աչքերին... դուրս եկա այդ մասնաշենքից, քայլեցի դեպի մյուսը, որտեղ, ինչպես հիշում էի, պարում էինք... քիչ էի հաճախել, հանդեսների չէի մասնակցել, բայց պարել հասցրել էի... աստիճաններին ինչ-որ գունավոր կտոր էր ճմրթած-ընկած, վերցրեցի... եռագույնն էր` փոքր-ինչ վնասված, ճմրթված, կետոտված եռագույնը: Բացեցի, գցեցի աստիճանների բազրիքին, մոտեցա դռանը, հանեցի տակը դրված փայտի կտորն ու մտա ներս: Հիշում էի, որ մուտքի մոտ պետք է կոշիկները փոխելու համար նախատեսված նստարաններ ու կոշիկների պահարաններ լինեին... իհարկե չկային... քարեր, փոշի, երկաթի կտորներ, աշխատանքային գործիքներ` մուրճ, մեխեր... ներսում ամեն բան քանդած է, չգիտես ինչու պահպանվել են մուգ կարմրավուն վարագույրները, սակայն սենյակը պարելու համար փոէր թվաց... էստեղից էլ դուրս եկա, անցա այն տեղով, որտեղ մեր խմբով նկարվել էինք... հենց այդ տեղում մի սպիտակ կտոր էր ընկած, կարծես ցույց էր տալիս, թե որտեղ էինք շարվել բալիկներով, ես կանգնել էի դայակի կողքին, չէի էլ նկատել, ինչպես էր գլխիս «բանտիկը» ծռվել-կախվել, ու նկարվել էինք... քայլեցի դեպի հաջորդ մասնաշենքն ու փայլատակեցի. սա´ էր իմ մասնաշենքը: առաջին հարկի դռանը գրված էր. «не входить, уб'ют!», առհասարակ պատերին ավելի ուշ շրջանի արձանագրություններ կային` Tupac Shakur, Eminem և այլն... բարձրացա երկրորդ հարկ... հիշում եմ, մի անգամ գնում էինք պարի մասնաշենքը, դայակը ինձ խնդրեց գնամ, դուռը փակեմ, ես էլ միայնակ բարձրացա երկրորդ հարկն ու երկար ժամանակ չէի կարողանում փակել... հիշեցի՞... զզվելի բան կա ինձ մոտ. փոքր ժամանակվա հիշողություններս էնքան նման են երազի, որ միշտդրանք պատմելուց առաջ ասում եմ. «Չգիտեմ` երազ էր, թե իրականություն...»: Սա էլ չգիտեմ երազում էի տեսել, թե չէ, բայց մեր սենյակը հաստատ րեկրորդ հարկում էր: Թեև, գուցե առաջինում էլ դաս արած լինեմ. չէ՞ որ մի քանի խումբ եմ փոխել... Մի խոսքով, բացեցի երկրորդ հարկի դուռը. ոտքիս տակ մի պաստառ էր, շրջեցի` սովետական նկարներ էին փակցված, ինչպես հասկացա` մանկապարտեզում կարգուկանոն պահպանել քարոզող ձեռքով պատրաստած պաստառ էր... առհասարակ մեծ մասն էլ ձեռքով էին պատրաստած... միջանցքում նորից երկաթի կտորներ, քարեր ու մի քանի փոքրիկ կոշիկ: Ճանաչեցի անգամ զուգարանը, որտեղ, հիշում եմ, մի անգամ տղաներից մեկը անցքի մեջ փայտ էր գցել ու շատ զայրացրել դայակին... թե՞ դա էլ էր երազ ... ու մտա այն սենյակը, որտեղ դաս եմ արել, տառ գրել սովորել, ծաղիկների ու գուների անվանումները սովորել, նկարել, ճաշել ու մի անգամ ափսեիս մեջ հայտնաբերած սոխի մե~ծ կտորը դայակներից թաքուն տարել-նետել կաթսայի մեջ (դե, էլ չասեմ, որ գուցե դա էլ էր երազ...): Պատերին ներկը տեղ-տեղ պահպանվել էր, ու նկատելի էր գրատախտակի հետքը... տարօրինակ կերպով ցածր էր... այստեղ շա~տ թղթեր գտա, "Касса букв" գրքույկը, որն անմիջապես հիշեցի (կազմին մի աղջնակ է ու բադիկ` բերանին "У" տառը)... քայլեցի դեպի ննջասենյակը (որտեղ չէի սիրում քնել ու մի անգամ, երբ պատուհանի կողքին էի պառկել, նայում էի երկինք ու զարմանում, թե որքան արագ էին շարժվում ամպերը... հույս ունեմ` երազ չէր...): Ոչինչ չկար, որ հիշեցներ, թե դա մանկական ննջասենյակ է եղել, միայն անկյուններում ժամանակից դեղնած 2-3 սավան կար: Ու թղթե~ր... մի պաստառ գտա, արդեն չեմ հիշում այս թե նախորդ մասնաշենքում, ետևի կողմից մի ուրա~խ ծաղրածու էր պատկերված, իսկ երբ շրջեցի` բարի Ձմեռ Պապն էր "С новым годом!" շնորհավորանքով հետո, երբ արդեն վստահ էի, որ տարածքում ոչ նորմալ, ոչ մանյակ մարդիկ չկան, սկսեցի զննել թղթերը... փոշու մեջ կորած, կիսադեղնած թղթեր էին.. մանկական նկարներ, սովետական զինանշանով ինչ-որ գրքույկ, ծանոթ "Азбука"-ներ ու երկրաչափական մարմինները սովորեցնող գրքույկ... մի քանիսը վերցրեցի, թափ թվեցի փոշին, որը այնքան հին էր, որ կպել էր, ու դուրս եկա...

[Sunny Stream]

նոր միայն հասկացա, որ դրա դիմաց էր մեր պարի մասնաշենքը... սրա դռան տակ էլ քարի կտոր էին դրել: Բացեցի, իհարկե, նորից չկային կոշիկ փոխելու համար նախատեսված նստարաններն ու պահարանները, մտա պարասրահ... սա է~ր... քիչ եմ եղել պարի դասերին, միշտ հիշում էի, որ մի անհասկանալի պար էինք պարում զույգերով ու մեկի ժամանակ էլ շրջան էինք կազմում, պտտվում, ձեռքներս վեր բարձրացնում, ինքներս մեր շուրջը պտտվում... նորից ամբողջը քանդած էր, սակայն պատերին տեղ-տեղ պահպանվել էին կառմիր-սպիտակ ներկի շերտերը: Դե, դաշնամուրի բացակայությունը միանշանակ տրամաբանական է, բայց հատակին տարածված էին լիքը նոտաներ... մեկը վերցրեցի` մանկական երգերի գիրք էր, մյուսը ձեռքգիր նոտաներ էին, մի նկար գտա (որը տանը նայելիս հիշեցի, որ էն անհասկանալի պարը, որ զույգերով էինք պարում, հայտնի «պոլկա» պարն էր), գտա մի գրքույկ` "Сотворение мира" ու մի կոնաձև գլխարկ... նրանցից, որ հիմա ամենուր վաճառում են Միկի Մուսի ու այլ կերպարների նկարներով... բայց սա, ինչպես և ամեն բան, ձեռքով էր պատրաստված, վրան գունավոր ու մի ժամանակ փայլուն թղթերից կտրած շրջաններ էին ամրացրած, ներքևում էլ կախված էր մի ծայրից պոկված ռեզինը... վերցրեցի սրանք, նախորդ սենյակից վերցրած գրքույկները դրեցի նոտաներով գրքի մեջ ու դուրս եկա: Ամեն բան խաղաղ էր ու գեղեցիկ... Պարզապես դռան առջևի ծառը չորացել էր... բունը սղոցով կտրած էր, սակայն ինչ-ինչ պատճառով վանդալները չէին հասցրել մինչև վերջ կտրել ծառն ու տանել, խեղճն էլ մնացել ու չորացել էր... Կուզեի ավելի առաջ քայլել, այնտեղ, որտեղ «շտաբ» ունեինք, այնտեղ, որտեղ փայտից տնակ կար, որտեղ, հիշում եմ, ավելի «մեծ» տարիքում խաղում էինք, հետևում մրջյունների աշխատանքին, որտեղ, մի անգամ, երբ սարսափելի վիրավորված էի բակային ընկերներից, հեռվից հետևելվ նրանց խաղին` առանց դիմացս նայելու քայլում էի առաջ ու գլուխս հարվածեցի հաստ ծառերից մեկի բնին... այդ ամենը արդեն շատ մոտ էր մեծն թաղապետի «դղյակին», գուցե պահակները տեսնեին ինձ ու... դե, լավ չէր լինի...
մեկ անգամ էլ անցա մասնաշենքերի մոտով, ծառերի արանքով, խոտերի միջից մի բույս քաղեցի, որը շատ նման էր սեղանի կանաչու, որովհետև հիշեցի, որ ինչ-որ կանայք մի ժամանակ այդտեղից կանաչի էին հավաքում... մոտեցա ցանկապատին, հավաքածս գանձերը դրեցի ներքևում, փորձեցի անցնել, չստացվեց: Գնացի այն հատվածը, որտեղից մտել էի, այստեղից ստացվեց մագլցել ու ծառի-ստոլբայի օգնությամբ բարեհաջող վայրէջք կատարել մյուս կողմում: Վերցեցի գանձերս ու սև բաճկոնս թափ տալով` քայլեցի փողոցով դեպի տուն: Էնքա~ն ուրախ էի, հոգիս էնպե~ս լցված էր մե~ծ, գեղեցիկ զգացմունքներով, ես սիրում էի աշխարհը, սիրում էի էն փոշոտ թղթերը, որ հնարավորին չափ մաքուր կողմից էի բռնել, որպեսզի անցորդները ոչինչ չկասկածեին...
...Տանը գանձերս շարեցի պատշգամբի հատակին ու սկսեցի հիանալ... նկարները էնքա~ն զվարճալի դուրս եկան: Երեխաները սովորելիս են եղել այբուբենի առաջին տառերը .նկարի անկյունում, ասենք, գրված է «Բ», ներքևում նկարված են տարբեր պատկերներ, որոնք վերծանելը պահանջեց իմ, քույրիկս ու մայրիկի ուժերի լարում. բաժակ, բերան, բեղեր (առանց դեմքի, սպիտակ թղթի վրա միայն բեղեր ), բացիկ, բու, բահ, բանալի ու էլի ինչ-որ պատկերներ, որ էդպես էլ չվերծանեցինք...
էնքա~ն ուրախ եմ, որ էսպիսի հաճելի կերպ սկսեցի օրս... իսկապես ողջ օրվա տրամադրությունն ապահովեց... ընտանիքիս ևս վարակեցի այդ ջե~րմ ու բարի նոստալգիայով... էնպե~ս հպարտ եմ իմ պեղած գանձերով...

...միայն ափսոսում եմ, որ տեսախցիկս չէի վերցրել...
...հույս ունեմ հաջորդ անգամ չեմ մոռանա...

... պարզապես... մանկությունը ինձ համար... էդ ես չեմ, էդ մեկն է, ում առջև ես ամբողջ կյանքս հաշվետու եմ, ում աչքերը ինձ հետևում են, ով մնացել է նախորդ դարում ու պահանում է, որ չմոռանամ իր երազանքները, իր ցանկությունները...........





Հ.Գ. ներեցեք, որ երկար ստացվեց... էնքան բան կար կուտակված մեջս... ու դեռ էլի մնաց, հաստատ մնաց...

[impression]

Ամբողջ օրը նայել եմ արևին ու ժպտացել... Արևը իմ ժպիտները կբերի կհասցնի քեզ... Ու հենց նայես արևին՝ վրադ ժպիտներս են տեղալու....

[Fedayi]

Լավություն արեցի մի շատ լավ մարդու. ինչքա~ն լավ եմ զգում ինձ:

[Ծով]

Ամբողջ օրը նայել եմ արևին ու ժպտացել... Արևը իմ ժպիտները կբերի կհասցնի քեզ... Ու հենց նայես արևին՝ վրադ ժպիտներս են տեղալու....

Քեզ նայելիս էլ ժպիտներ տեղացին
Ու մեկ էլ..

ժպտում եմէաչքերս լցրած

..ի՞նչ արած